Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020

“Ο ΑΝΑΠΕΣΩΝ”, μια άλλη εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού

 


Στα βυζαντινά χρόνια πάνω από την κεντρική είσοδο των Εκκλησιών άρχισε να εικονογραφείται ο Χριστός σε παιδική ηλικία, όχι σε φάτνη, αλλά ως παιδί μικρό ντυμένο βασιλικά και σε βασιλικό ανάκλιντρο. Η εικόνα φέρει συνήθως την επιγραφή “Ο ΑΝΑΠΕΣΩΝ”.

Η λέξη αυτή ανήκει στον Πατριάρχη Ιακώβ, όταν, λίγο πριν πεθάνει στην Αίγυπτο, μάζεψε γύρω του τα δώδεκα παιδιά του και είπε στον τέταρτο, τον Ιούδα, ότι από τη δική του φυλή θα γεννηθεί ο Μεσσίας. Εκεί τον βλέπει προφητικά ο γέροντας ωσάν λέοντα, που “αναπεσών” κοιμάται. Και ποιος τολμά να ξυπνήσει λιοντάρι που κοιμάται; Αυτός θα είναι ο Μεσσίας, η “προσδοκία των εθνών”, ο αναμενόμενος και ερχόμενος, που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα. Η εικόνα του λιονταριού που κοιμάται συμβολίζει ακόμη την ταφή του Κυρίου και εμπνέει τους Ύμνους του Μεγάλου Σαββάτου.

Ο “Αναπεσών”, ως τύπος του Χριστού στην αγιογραφία, που “ζωγραφίζοντας θεολογεί και θεολογώντας ζωγραφίζει”, απεικονίζει την ενσάρκωση του Θεού και τη λύτρωση του κόσμου. Το βασιλικό ντυμένο παιδί φέρει στο κεφάλι του φωτοστέφανο με ζωγραφισμένο σταυρό. Το σώμα του παιδιού γέρνει προς τα δεξιά και με το δεξί του χέρι υποβαστάζει την κεφαλή του. Τα δάκτυλα του, που ακουμπούν στον κρόταφο, φανερώνουν περίσκεψη. Τα ανοικτά μάτια του εκφράζουν τον Θεό, που έγινε άνθρωπος, ήρθε στον κόσμο και αγρυπνεί ως καλός και μοναδικός κυβερνήτης του κόσμου.

Η παράσταση αυτή βρίσκεται στο Πρωτάτο του Αγίου Όρους και είναι έργο του περίφημου βυζαντινού αγιογράφου Μανουήλ Πανσέληνου, που γεννήθηκε τον 13ο αιώνα στη Θεσσαλονίκη, το κέντρο της ονομαζόμενης “Μακεδονικής Σχολής” στη βυζαντινή τέχνη. Στο Πρωτάτο του Αγίου Όρους σώζονται τα διασημότερα έργα του, πάντοτε ανυπόγραφα. Η μοναστική παράδοση διατήρησε τη μνήμη και τη φήμη του.

Στην όλη ευγένεια της απεικόνισης “Ο ΑΝΑΠΕΣΩΝ” αναγνωρίζεται ως ο Θεός που έγινε άνθρωπος και απεργάζεται Θεόν τον άνθρωπο! Είναι η περίληψη της χριστιανικής πίστεως και της φιλανθρωπίας του Θεού.


Ορθόδοξο Χριστ. Περιοδικό “Προς την ΝΙΚΗ”, τ. 848

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2020

ΣΟΦΑ ΛΟΓΙΑ

-Όλοι μιλάμε και ο καθένας, ακούει τη φωνή του.

- Οι μεγάλες κουβέντες κάνουν παρέα με τις μικρές πράξεις.

-Τα σύννεφα είναι πάντα περαστικά.

 -Η ευκαιρία είναι σαν την αυγή. Εάν αργήσεις να ξυπνήσεις,την έχασες.

-Σαν να ζούμε δύο ζωές και η δεύτερη ξεκινά όταν καταλάβουμε ότι έχουμε μόνο μία.

-Όσο θόρυβος και να επικρατεί, πάντα θα ακούμε τις σκέψεις μας.

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2020

Το πιο αποτελεσματικό φάρμακο

 

Υπάρχουν ασθένειες, για τις οποίες δεν έχει βρεθεί το κατάλληλο φάρμακο.

          Υπάρχουν ιοί που δεν μπορεί να τους αντιμετωπίσει κανένα εμβόλιο....

          Υπάρχει όμως κι ένα φάρμακο, μοναδικό στον κόσμο, που κάνει τον άνθρωπο αθάνατο! Πρόκειται για τη Θεία Κοινωνία. Αυτή ονομάζουν οι Άγιοι Πατέρες “φάρμακον αθανασίας”, διότι πράγματι μεταγγίζει στον άνθρωπο την αιώνια ζωή. Θεία Κοινωνία σημαίνει κοινωνία με τον αληθινό Θεό, ένωση με Αυτόν που είναι η Πηγή της ζωής και ο μοναδικός ιατρός των ψυχών και των σωμάτων. Γι’ αυτό και ο πιστός που μεταλαμβάνει με κατάλληλη προετοιμασία όχι μόνο δεν κινδυνεύει να κολλήσει κάποια ασθένεια, αλλά αντιθέτως, η Θεία Κοινωνία του χαρίζει την αληθινή υγεία, καθώς τον θεραπεύει πρώτα στην ψυχή κι έπειτα-αν θέλει ο Θεός- και στο σώμα.

          Ο λαοφίλητος Ρώσος άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης, που γιορτάζει στις 29 Δεκεμβρίου, πίστευε βαθιά στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και με τη ζωογόνο δύναμη του Μυστηρίου επιτελούσε θαύματα. Πολλοί ασθενείς ήταν αυτοί οι οποίοι με την προτροπή του κοινωνούσαν “εις ίασιν ψυχής τε και σώματος” και θεραπεύονταν!

          “Προς την ΝΙΚΗ”, τ. 848

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2020

Επτά αιτίες, λόγω των οποίων η πίστη εξαντλείται και πεθαίνει, Αγ. Νικολάου Βιλιμίροβιτσς

 

Η πρώτη αιτία είναι ότι συνηθίζουμε αυτό τον κόσμο και τη ζωή. Όσο μάς φαίνεται καινούργιος και ασυνήθιστος αυτός ο κόσμος, η πίστη μας στον Θεό είναι δυνατή. Όμως τη μέρα εκείνη που ο κόσμος θα μας φανεί τελείως παλιός και τελείως συνηθισμένος, η πίστη μέσα μας σβήνει. Όσο περισσότερα βιώνουμε, τόσο περισσότερο συνηθίζουμε αυτό τον κόσμο. Και όσο περισσότερο συνηθίζουμε, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από τη φοβερή και μεγαλειώδη εντύπωση που μας άφησε στην αρχή ο κόσμος.

Όποιος μια φορά ανεβεί στις Άλπεις, παραμένει θαμπωμένος από το μοναδικό και απροσδόκητο θέαμα. Ενώ όποιος ζήσει δέκα χρόνια στις Άλπεις, το θέαμα απ’ αυτές όχι μόνο δεν τον θαμπώνει, αλλά του γίνεται βαρετό. Ο αστρονόμος που πρώτη φορά μαθαίνει για το μέγεθος και το πλήθος των άστρων, για την απόσταση μεταξύ τους και για την αλάνθαστη ροή τους, παραμένει μεθυσμένος από τη γοητεία. Όμως, όταν για μερικά χρόνια βλέπει πάντα το ίδιο θέαμα με τη βοήθεια των πιο εξελιγμένων μηχανών, θα του φανούν όλα συνηθισμένα, και από την πρωταρχική γοητεία που ένιωσε δεν θα παραμείνει ούτε σκιά.

Πολύ καιρό βλέπουμε το θέατρο του κόσμου, και δε μπορεί η παράξενη και πλούσια παράσταση να μας παρέχει φρέσκο ενδιαφέρον έως το τέλος. Είναι πολύς ο καιρός που ζούμε, για να μην αρχίσουμε να χασμουριόμαστε από ανία. Ενώ από ανία χασμουριόντουσαν οι άνθρωποι και στην κορυφή των Άλπεων και στον κόλπο της Νεάπολης και κάτω από το έναστρο ουράνιο σκέπαστρο της Ινδίας. Όπου όμως κατοικήσει η πλήξη απ’ αυτό τον κόσμο, από εκεί η πίστη στον Θεό φεύγει. Και απ’ όπου η πίστη στον Θεό φεύγει, από εκεί φεύγει και η ψυχική ευθυμία και η ησυχία.

Οι συνηθισμένοι σ’ αυτό τον κόσμο μοιάζουν με αμαθείς στο βασιλικό τραπέζι. Με φόβο και δέος πλησιάζουν οι αμαθείς στο βασιλικό τραπέζι. Κανένας τους δεν αμφιβάλλει για την παρουσία του βασιλιά και για τη βασιλική αξιοπρέπεια του τραπεζιού. Κάθονται· ξεκινούν να τρώνε και να πίνουν όμως από το γλυκό φαγητό και πιοτό σκοτεινιάζουν, και χάνουν από τα μάτια τους και το βασιλιά και τη βασιλική αξιοπρέπεια του τραπεζιού. Αρχίζουν να αρπάζουν φαγητά και ποτά, να σπρώχνονται, να δέρνονται, να αναποδογυρίζουν, να φωνάζουν, να τσακώνονται για την ιδιοκτησία του τραπεζίου και την πρωτιά της θέσης και στο τέλος χασμουριούνται. Η φιλοξενία στο βασιλικό παλάτι τους γίνεται βαρετή. Και εκείνοι παραπονιούνται και απελπίζονται. Και κάνουν τη βασιλική τραπεζαρία υπνοδωμάτιο και το υπνοδωμάτιο στάβλο. Μέχρι που όλα να χάσουν στα μάτια τους το βασιλικό τους χαρακτήρα και η αμάθειά τους να αρχίσει να θριαμβεύει παντού, και στις σκέψεις και στα λόγια και στα έργα των φιλοξενούμενων. Και ο βασιλιάς-οικοδεσπότης στέκει και παρατηρεί και διατάζει το τραπέζι να το γεμίζουν ασταμάτητα. Η μεγάλη ψυχή αισθάνεται την παρουσία του βασιλιά και ντρέπεται για τη συμπεριφορά των αμαθών αδελφών της.

Η μεγάλη ψυχή αισθάνεται σ’ αυτό τον κόσμο πάντα όπως σε αγιότατο και φοβερότατο ναό. Όσο περισσότερο καιρό τέτοια ψυχή στέκει σ’ αυτό το ναό, τόσο ο ναός γι’ αυτήν δεν χάνει τίποτα, αλλά αυξάνεται στην εξαιρετικότητα και τη φοβερή μεγαλειότητά του.

Η δεύτερη αιτία για την αποδυνάμωση και τη νέκρωση της πίστης μέσα μας είναι η υπερφόρτωση του πνεύματος με πολλές μικρές γνώσεις, όπου ταυτόχρονα απουσιάζει η γνώση των γνώσεων. Η γνώση των γνώσεων είναι η γνώση περί Θεού. Οι υπόλοιπες πολλές και μικρές γνώσεις αναφέρονται στα έργα του Θεού, στον οίκο της φύσης και στα έπιπλά του. Η ποσότητα της γνώσης στην εποχή μας είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι σε κάθε άλλη. Στην εποχή μας τρέχουν για την ποσότητα της γνώσης. Την ποιότητα λίγοι την κοιτάζουν. Στο κεφάλι φτιάχνεται τεράστια αποθήκη γνώσεων της χημείας, της φυσικής, της αστρονομίας, της τεχνολογίας, της κοινωνιολογίας, της τεχνικής του χορού και του μαγειρέματος, του παιξίματος οργάνων και του φλερτ. Πολλά κεφάλια είναι ταυτόχρονα ολόκληρα χημικά εργαστήρια και ζωολογικά οικοδομήματα και μουσικά ρεπερτόρια. Πολλά μυαλά είναι πραγματικές εγκυκλοπαίδειες. Όμως, γι’ αυτό πάλι μέσα στα πολλά μυαλά δεν υπάρχει θέση για τον Θεό, για τη μεγάλη γνώση των γνώσεων.

Στις παλιές, απλές εποχές οι άνθρωποι δεν κατείχαν στο πνεύμα τους τόσες πολλές τεχνολογικές αλήθειες, σαν τους ανθρώπους της εποχής μας, αλλά η γνώση των γνώσεων πάντα ήταν ζωντανή και πάντα είχε φανερή θέση. Και στις νέες, σύνθετες εποχές, οι δυνατοί άνθρωποι δεν αφήνουν να τους υπερφορτώσουν πολλές μικρές γνώσεις και δεν αφήνουν τις μικρές γνώσεις να επισκιάσουν τη μεγάλη γνώση.

Σ’ αυτούς που κατανοούν, όλα τα γεγονότα είναι διαφανή, κι έτσι μέσα απ’ όλα τα γεγονότα βλέπουν το κύριο γεγονός στην οικουμένη. Οι οξύνοες μέσω του ενδύματος όλων των κτισμάτων βλέπουν την ουσία και την κύρια κίνηση των πραγμάτων.

Ποτέ οι δυνατοί δεν υπήρξαν δυνατότεροι, ούτε οι κατανοούντες καλύτερα κατανοούντες, απ’ ότι στην εποχή μας. Αλλά γι’ αυτό ποτέ οι αδύνατοι δεν υπήρξαν αδυνατότεροι ούτε οι κοντόφθαλμοι ακόμα πιο κοντόφθαλμοι ούτε οι ρηχοί ρηχότεροι, παρά και πάλι στην εποχή μας. Στους δυνατούς, τους κατανοούντες και τους έξυπνους η πίστη στο Θεό συνέχεια υψώνεται πάνω απ’ όλες τις γνώσεις, όλα τα γεγονότα και όλες τις υποθέσεις, αιωρείται γύρω τους πάντα σαν φωτεινή ατμόσφαιρα γύρω από ένα ουράνιο σώμα. Απ’ αυτή την ατμόσφαιρα όλα τα γεγονότα λαμβάνουν ζωή και κίνηση. Χωρίς αυτή την ατμόσφαιρα όλα τα γεγονότα παγώνουν και σκεπάζονται με τη σκιά του θανάτου. Έχει το φεγγάρι ατμόσφαιρα; Δεν είναι τίποτε ακόμα σίγουρα γνωστό, όμως εάν δεν την έχει στα σίγουρα, τότε αυτό μοιάζει με γνώση χωρίς πίστη. Υπάρχουν πάνω του μέταλλα και ιχνοστοιχεία, και υψόμετρα και βαθύπεδα, όμως τίποτε απ’ όλα αυτά δεν αναπνέει. Γι’ αυτό και το φεγγάρι τραβιέται πίσω από ζωντανούς πλανήτες, που αναπνέουν και ζουν, σαν μια λαμπερή νεκρική σαρκοφάγος.

Τέτοια είναι και η γνώση δίχως πίστη. Και εκείνη είναι μια νεκρική σαρκοφάγος μέσα μας. Και όσο είναι η γνώση μας μεγαλύτερη αλλά δίχως πίστη, τόσο μεγαλύτερος νεκρός κείτεται στην ψυχή μας: ντυμένος, στολισμένος, ευρύς, πλην όμως νεκρός. Κάτω απ’ αυτόν το νεκρό κείτεται καταπιεσμένη και πνιγμένη η πίστη. Μετά από μάταιη μάχη για να σηκωθεί και να τυλίξει τη μεταλλική σαρκοφάγο της γνώσης με την ατμοσφαιρική της φρεσκάδα και ζωηράδα, μετά απ’ όλες τις μάταιες ηρωικές προσπάθειες εκείνη κείτεται στη σκιά του θανάτου. Η τραγωδία της είναι πλήρης. Όμως, μέσα στην τραγωδία της είναι και η δική μας τραγωδία, της ευτυχίας μας, της ηρεμίας μας και της αισιοδοξίας μας.

Η τρίτη αιτία που πάσχει και καταστρέφεται η πίστη μέσα μας, είναι τα ανθρώπινα έργα. Τα έργα μας κονταίνουν το βλέμμα μας και εμείς σταματάμε μόνο σ’ αυτά και δεν κοιτάμε πιο πέρα. Βλέπουμε την επιστήμη μας, το έργο του μυαλού μας, και κοιτάζοντάς το τα μάτια μας τόσο υγραίνουν, ώστε γίνονται ανίκανα να δουν έναν ευρύτερο και φωτεινότερο ορίζοντα. Κοιτάμε τις μεγάλες πόλεις, έργο των χεριών μας, και τα έργα του Θεού γίνονται αόρατα για μας. Η κουλτούρα μας κατέχει τα μάτια περισσότερο από τη φύση, αφού τη φύση στις πόλεις σχεδόν δεν τη βλέπουμε.Ο άνθρωπος ως δημιουργός των πολιτισμικών δημιουργημάτων μας φαίνεται ως ο μόνος δημιουργός μέσα στο σύμπαν. Από τα ψηλά σπίτια μας δεν βλέπουμε το συμπαντικό σπίτι του Θεού. Από τη σκόνη των ανθρώπινων μυρμηγκοφωλιών μας δεν βλέπουμε τον ουρανό. Εμείς συχνά μέσα στην αδικία μας εκτιμούμε περισσότερο το έργο απ’ ό,τι τον εργολάβο. Κοιτάζουμε με θαυμασμό ένα μεσαιωνικό καθεδρικό ναό, και ταυτόχρονα βλέπουμε με περιφρόνηση τους ανθρώπους. Σαν να είναι ο καθεδρικός ναός άξιος μεγαλύτερου θαυμασμού απ’ ό,τι οι δημιουργοί του, οι άνθρωποι. Εξίσου συχνά κοιτάζουμε με θαυμασμό τη φύση, αλλά το δημιουργό της ούτε που τον θυμόμαστε. Σαν να είναι η ύλη αξιότερη από το δημιουργό της! Ή κοιτάμε τον άνθρωπο μέσα στο ρόλο του σ’ αυτό τον κόσμο και τον θαυμάζουμε περισσότερο απ’ ό,τι Εκείνον που τον έβαλε σ’ αυτό το ρόλο.

Απ’ αυτήν την πλάνη προέρχεται η φοβερή τραγωδία της πίστης στις ψυχές μας. Η πίστη είναι πάντα μια αυστηρή παρατήρηση του δημιουργού πίσω από το δημιούργημα και του εργολάβου πίσω από το έργο. Η πίστη κρατά πάντα την απόλυτη αξία για κάτι ακριβότερο απ’ όλα εκείνα που τα μάτια μπορούν να δουν, τα αυτιά να ακούσουν και τα ανθρώπινα χέρια να φτιάξουν. Γι’ αυτό το λόγο η πίστη στέκει σε αντιπαλότητα μ’ όλες τις δυνάμεις αυτού του κόσμου, που θέλουν να προσθέσουν στο σχετικό την αξία του απολύτου. Η μέγιστη και η φοβερότατη τραγωδία της ζωής γεννιέται εκεί όπου, νικημένη η πίστη, πεθαίνει.

Ως τέταρτη αιτία της τραγωδίας της πίστης σε πολλούς, εγώ τονίζω τις πλάνες των εκπροσώπων της πίστης. Ο καθένας εκτιμά το σπόρο κατά τον καρπό. Εάν ο καρπός είναι πικρός, ποιος μπορεί να αγαπήσει το σπόρο; Ο καλύτερος καρπός της πίστης πρέπει να είναι εκείνοι οι οποίοι βάλανε τον εαυτό τους εξολοκλήρου στην υπηρεσία της πίστης. Η πίστη είναι σπόρος, ο άνθρωπος αγρός. Όταν σπείρετε ίδια σπορά σε διαφορετικούς αγρούς, διαφορετικούς καρπούς θα φέρει.

Η πίστη είναι σπόρος, ο ιερέας είναι άνθρωπος. Πώς ο ίδιος σπόρος στη διαφορετική γη θα δώσει ίδιους καρπούς; Πράγματι, ο καθένας περιμένει ο ιερέας μιας πίστης να είναι ο καλύτερος καρπός αυτής της πίστης, και κατά τον καρπό εκτιμά και τον σπόρο. Όμως, όλος ο κόσμος μπορεί να ξεγελαστεί σε μια τέτοια εκτίμηση. Αφού υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο ιερέας είναι ο χειρότερος καρπός εκείνης της πίστης την οποία υπηρετεί. Από τον ίδιο σπόρο φυτρώνει σ’ έναν αγρό το λουλούδι, ενώ στον άλλο ζιζάνιο. Πρέπει να εκτιμάται ο σπόρος κατά τον καλύτερο και όχι κατά το χειρότερο καρπό που μπορεί να δώσει.

Όταν ο καλύτερος σπόρος πέσει στα αγκάθια, τα αγκάθια τον πνίγουν. Μόνο ο καλός σπόρος στην καλή γη αποδίδει, κατά τα λόγια του Σωτήρα, εκατονταπλάσιο καρπό και καλό καρπό. Η χριστιανική πίστη, σπαρμένη στον καλό αγρό, δίνει τους καλύτερους καρπούς τους οποίους μπορεί η πίστη να δώσει. Όμως, η χριστιανική πίστη σπάρθηκε και στα αγκάθια και στις πέτρες, στα ζιζάνια και στο δρόμο, όπου δεν φυτρώνει ή εάν φυτρώνει δεν μεγαλώνει ή εάν μεγαλώνει δεν φέρνει καρπό ή φέρνει πικρό καρπό.

Έδωσε ανθρώπους μεγάλους κατά το χαρακτήρα, Τιτάνες στην αρετή και στο νου, όμως βρίσκεται και σαν μπόλιασμα που δεν έπιασε στα πολλά στυφά και αγκαθωτά δέντρα. Είναι το πεταμένο μαργαριτάρι μπροστά στους ανθρώπους και στα γουρούνια. Οι άνθρωποι μάζεψαν το μαργαριτάρι και το φύλαξαν μ’ όλη τη λάμψη του. Τα γουρούνια ανακάτεψαν το μαργαριτάρι με το καλαμπόκι, το καλαμπόκι το έφαγαν, ενώ το μαργαριτάρι το ποδοπάτησαν μέσα στη λάσπη και με τη μουσούδα το έριξαν μακριά τους σαν πράγμα που δεν τρώγεται. Είναι άφρονες εκείνοι που ποδοπατούν το μαργαριτάρι μέσα στη λάσπη, όμως είναι ακόμα πιο άφρονες εκείνοι που βλέπουν το μαργαριτάρι μπροστά στα γουρούνια, λερωμένο στη λάσπη, και νομίζουν ότι αυτό είναι άμμος και όχι μαργαριτάρι. Κάθε επάγγελμα έχει τους Ιούδες του. Κάθε δουλειά έχει αυτούς που την ντροπιάζουν.Όμως, πολλοί δεν συλλογίζονται έτσι. Πολλοί βλέπουν έναν άθεο ιερέα και η πίστη μέσα τους νεκρώνεται. Πολλοί βλέπουν έναν κυνικό εξομολόγο και η πίστη μέσα τους αιωρείται σαν φλόγα του κεριού μπροστά στον άνεμο. Πολλοί ακούν για την άθεη συμπεριφορά υψηλών χριστιανικών εκπροσώπων και η αιωρούμενη φλόγα της πίστης στην ψυχή τους νεκρώνεται. Και όταν στη μάχη με τον κρύο άνεμο σβήσει αυτή η φλόγα, η τραγωδία της πίστης είναι πλήρης.

Την πέμπτη αιτία συνιστούν η ψευδοεπιστήμη και η ψευδοθεολογία. Η ψευδοεπιστήμη δημαγωγεί εναντίον τής πίστης, η ψευδοθεολογία δημαγωγεί εναντίον τής επιστήμης.Η ψευδοεπιστήμη παίρνει τις χείριστες και πρωτογενείς μορφές τής πίστης, αυτές τονίζει σαν πίστη γενικώς, αυτές κριτικάρει και αυτές αρνείται.Η ψευδοθεολογία πάλι έχει μάτια μόνο για καταχρήσεις τών επιστημονικών εφευρέσεων και ανακαλύψεων, γενικεύει αυτές τις καταχρήσεις και αρνείται την επιστήμη.Τον τελευταίο αιώνα (19ο) εξελίχθηκαν σημαντικά οι φυσικές και οι τεχνολογικές επιστήμες. Οι σοβαροί άνθρωποι αυτό το χρησιμοποίησαν για εμβάθυνση, ενώ οι γραφικοί για να κάνουν πιο ρηχή τη ζωή. Λόγω αυτού τού πλουτισμού τής επιστήμης οι σοβαροί έγιναν σοβαρότεροι, ενώ οι γραφικοί γραφικότεροι.

Οι σοβαροί δεν βλέπουν την αλήθεια διπλή, μία στην επιστήμη, μία δεύτερη στην πίστη, αλλά αισθάνονται αρμονία μεταξύ τού ενός και τού άλλου.

Οι γραφικοί απολαμβάνουν τις περιττές φιλονικίες, και τονίζοντας πάντα την αυθάδεια μπροστά στη λογική σκέψη, δημιουργούν αξία για τον εαυτό τους από το ότι με την επιστήμη αντιλέγουν στην πίστη ή, αντίθετα, με την πίστη αντιλέγουν στην επιστήμη.

Η υγιής πίστη δεν αντιλέγει ποτέ προς την πραγματική επιστήμη ούτε η πραγματική επιστήμη αρνείται την υγιή πίστη. Μόνο οι αρρωστημένες μορφές τού ενός και τού άλλου είναι υπερβολικές και ακραίες. Η πίστη μου στον Θεό δεν με εμποδίζει στο να αναγνωρίσω και να υιοθετήσω όλη την πραγματική επιστήμη από το άλφα ως το ωμέγα. Η επιστήμη μου όμως λαμβάνει σε διαύγεια και πληρότητα και ορμή, εάν τη φωτίσω και τη ζεστάνω με υγιή πίστη.

Να ξέρετε ότι όταν ένας επιστήμονας ξεσηκώνεται εναντίον τής πίστης εν ονόματι τής επιστήμης, αυτός ξεσηκώνεται εναντίον τής χείριστης μορφής τής πίστης εν ονόματι τής κάλλιστης επιστήμης.

Και όταν ένας θεολόγος ξεσηκώνεται εναντίον τής επιστήμης εν ονόματι τής πίστης, αυτός ξεσηκώνεται ενάντια στη μέγιστη κατάχρηση και μέγιστη επιζήμια μορφή τής επιστήμης εν ονόματι τής κάλλιστης πίστης.

Η κάλλιστη επιστήμη όμως στέκει στην τέλεια αρμονία με την κάλλιστη πίστη. Ενώ οι κάλλιστοι ποτέ δεν φιλονικούν, οι κάλλιστοι καταλαβαίνονται και αγαπιούνται.

Οι μικροί φιλονικούν και τρώγονται, και ηδονίζονται με την φιλονικία και τις τριβές.

Όμως η φιλονικία και οι τριβές τής ψευδοπίστης και τής ψευδοεπιστήμης ταλαντεύουν πολλές απλές ψυχές στην πίστη. Και όταν ταλαντευτεί, η πίστη τους αγωνίζεται για επιβίωση. Και συχνά ο αγώνας τελειώνει με ήττα τής πίστης. Η ήττα τής πίστης σημειώνει το θρίαμβο τού σκότους και τής κακίας μέσα στους ανθρώπους.

Η έκτη αιτία λόγω της οποίας η πίστη μέσα στους ανθρώπους υπομένει ήττα, είναι η κοινωνική αδικία.

 

Ένας άνθρωπος κοιτάζει τον ουράνιο θόλο στολισμένο με πύρινα φώτα και η πίστη του λάμπει και τον ζεσταίνει σαν φλόγα. Όταν όμως κοιτάζει και την αδικία, που κάνει ένας άνθρωπος στον άλλον, η πίστη του μουδιάζει σαν φλόγα κάτω από τη νεροποντή.

Κάποια κόμματα των εργατών στον κόσμο, διαμαρτυρόμενα εναντίον της άδικης μοιρασιάς του πλούτου στη γη, βρίσκουν αναγκαίο να διαμαρτύρονται και εναντίον της πίστης. Τούτη η διαμαρτυρία των εργατών ενάντια στην πίστη μέχρι ενός σημείου είναι και δικαιολογημένη. Είναι δικαιολογημένη τόσο όσο αναφέρεται σε διαστρεβλωμένες μορφές της πίστης, που έβαλαν τον εαυτό τους στην ταπεινή υπηρεσία του καπιταλισμού και oι οποίες στηρίζουν μια οφθαλμοφανή οικονομική αδικία, κάτω από την οποία αναστενάζουν και πεθαίνουν χιλιάδες και εκατομμύρια ανθρώπων. Όμως, αυτή η διαμαρτυρία όχι μόνο είναι αδικαιολόγητη αλλά και ανόητη όταν αναφέρεται στην πίστη γενικώς. Είναι αδικαιολόγητη, επειδή είναι άδικη, και ανόητη, επειδή μ’ αυτήν από τον καλύτερο φίλο δημιουργείται εχθρός.

Ο καλύτερος φίλος των φτωχών και των καταπιεσμένων σ’ αυτό τον κόσμο είναι η πίστη. Εάν οι φτωχοί και οι καταπιεσμένοι σ’ αυτό τον κόσμο θέλουν να κάνουν έναν επιτυχημένο αγώνα εναντίον των καταπιεστών τους, πρέπει να τον κάνουν στο όνομα του Θεού και της δικαιοσύνης του Θεού. Ένα πράγμα είναι μεγάλο και μεγαλειώδες, όταν ο Θεός είναι η βάση του.

Να επικαλούνται την αδελφοσύνη και την ανθρωπιά, χωρίς να πιστεύουν στο Θεό, μπορούν μόνο εκείνοι, που είναι πλανημένοι ή εκείνοι στους οποίους δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ του μυαλού και της γλώσσας. Να μην πιστεύεις στη δικαιοσύνη του σύμπαντος και να ζητάς τη γήινη δικαιοσύνη είναι το ίδιο με το να μην πιστεύεις, ότι ο ήλιος μπορεί να φωτίσει τη γη και να ζητάς να τη φωτίσει μια απλή πέτρα.

Η κοινωνική αδικία μας στενοχωρεί όλους και μας πονά και μας ρίχνει σε σκοτεινές σκέψεις και κατατρώγει την αισιοδοξία μας και θολώνει το βλέμμα μας προς τον ουρανό. Και μόνο η σκέψη της κοινωνικής αδικίας, κάτω από την οποία μια ανθρώπινη ζωή υποφέρει, μπορεί να έχει την ενέργεια του ανέμου της ερήμου, που όλα μπροστά του τα μαραζώνει. Μπροστά από τούτο τον άνεμο της ερήμου μαραζώνεται και η πίστη μας. Όπως το πράσινο χόρτο που κάτω από το δρεπάνι την ώρα του θερισμού ξεραίνεται και μαυρίζει, έτσι και η πίστη μας μπροστά από το γεγονός της κοινωνικής αδικίας απλώνεται στο νεκροκρέβατο και πεθαίνει.

Γιατί εκείνος που δουλεύει να πεθάνει από την πείνα; Γιατί η ζωή πολλών να είναι ένα παρατεταμένο μαρτύριο, ενώ η ζωή μερικών μια παρατεταμένη γιορτή; Γιατί να υποφέρει ο δίκαιος; Γιατί ο σοφός να είναι παραγκωνισμένος και ταπεινωμένος μπροστά στον ανόητο; Γιατί αυτός που κάνει το αγαθό να βιώνει αχαριστία; Γιατί ο ταπεινός να ζει πάντα στη σκιά του υπερήφανου; Γιατί η ασωτία να έχει τόσο μεγάλες και λαμπερές κατοικίες, ενώ η αρετή να δυσκολεύεται πάντα μέσα στα εργαστήρια των μαραγκών της Ναζαρέτ και στα στενά κελιά; Γιατί τον ήρωα να τον σπρώχνουν με τους αγκώνες τους οι φοβητσιάρηδες πίσω, αφού η θέση του είναι μπροστά; Γιατί όλα αυτά, εάν υπάρχει ο δίκαιος Θεός;

Κάτω από το βάρος τούτων των ερωτήσεων το ψυχικό θάρρος πολλών ξεπέφτει, και όπου δεν υπάρχει θάρρος, δεν υπάρχει ούτε η πίστη. Όταν ξεπέφτει το θάρρος, ξεπέφτει και η πίστη, όταν το θάρρος πεθάνει, πεθαίνει και η πίστη. Το θάρρος και η πίστη πάντα θάβονται στον ίδιο τάφο.Η έβδομη αιτία της νέκρωσης της πίστης μέσα μας είναι η ευτυχία. Μόνο μεγάλες και δυνατές ψυχές στέκουν και στην ευτυχία με πρόσωπο στραμμένο προς το Θεό. Στις αδαείς ψυχές η ευτυχία είναι η ύψιστη θεότητα την οποία εκείνες προσκυνούν. Μόνο οι αδαείς ψυχές στην ευτυχία είναι άθεες. Αλλά στη δυστυχία κανείς δεν είναι πιο ευσεβής απ’ αυτές. Όμως, και κάποια καλύτερη ψυχή ξεχνιέται στην ευτυχία.

Κάποιοι καλοί άνθρωποι τόσο αλλάζουν στην ευτυχία, ώστε οι φίλοι τους δεν μπορούν να τους αναγνωρίσουν. Ένας χαρούμενος άνθρωπος κερδίζει στο λαχείο πολλά χρήματα και γίνεται ξαφνικά θλιμμένος και εκκεντρικός. Μια φτωχή κοπέλα παντρεύεται έναν αριστοκράτη και γίνεται υπερήφανη και περιφρονεί τις παλιές φίλες της. Ένας αγαπητός φίλος παίρνει θέση στην εξουσία και τρελαίνεται. Έναν καλλιτέχνη η δόξα τον κάνει τσαρλατάνο.

Εκείνο που με τη θνητή γλώσσα ονομάζεται ευτυχία, συχνά γίνεται η μεγαλύτερη δυστυχία των ανθρώπων. Η γήινη ευτυχία σε πολλούς παίρνει τα μυαλά και σκληραίνει την καρδιά. Άραγε μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη δυστυχία απ’ αυτή την «ευτυχία»; Πρέπει να έχουμε θάρρος στην ευτυχία, όπως και στη δυστυχία. Χρειάζεται θάρρος για να μην παραδοθείς ούτε στην ευτυχία ούτε στη δυστυχία.

Σ’ όποιον η ευτυχία γίνει είδωλο, γι' αυτόν ο Θεός σταματά να είναι Θεός. Όποιος λιβανίζει την ευτυχία τη δική του -αδιαφορώντας για την ευτυχία των άλλων- με θυμίαμα και λιβάνι, αυτός δεν προσφέρει θυσία στο Θεό. Όποιος νομίζει ότι τα άκρα του κόσμου βρίσκονται στον ορίζοντα της ευτυχίας του, τούτος αγκαλιάζει με τα χέρια του μία ψευδαίσθηση από καπνό. Όποιος μπορεί να γιορτάζει την ευτυχία του εκτός Θεού και χωρίς Θεό, αυτός βιώνει τη σιωπή πριν από την καταστροφή και γελά με γέλιο που θα παγώσει. Διότι όσο η ευτυχία κατοικεί σ’ ένα σπίτι, τόσο η δυστυχία στέκει μπροστά στην πόρτα και περιμένει τη σειρά της. Δεν υπάρχει σπίτι στον κόσμο στο οποίο η δυστυχία δεν θα εισχωρήσει και δεν θα δείξει το αποκαλυμμένο της πρόσωπο.

*****

Αυτές οι επτά αιτίες είναι ικανές, μόνες ή μαζί, να προκαλέσουν την τραγωδία της πίστης.

Όταν επτά θάμνοι από αγκάθια φυτρώσουν γύρω από ένα ευγενικό κρίνο και πλέξουν τα κλαριά τους πάνω απ’ αυτό, έτσι ώστε να του κρύψουν τον ήλιο και να του δηλητηριάσουν τον αέρα, τότε ο ευγενικός κρίνος σαπίζει στην υγρασία και πνίγεται στο σκοτάδι. Και ο Θεός από τον ουρανό βλέπει πως πολλοί όμορφοι κρίνοι σαπίζουν και πνίγονται στη γη. Και ο Θεός από ψηλά βλέπει, πως πολλές ψυχές μετατρέπονται σε αγκάθια χωρίς κρίνους.

Ο Θεός, πράγματι, και τα αγκάθια χρησιμοποιεί για καλό, όμως αλίμονο σ’ εκείνον που είναι από αγκάθια. Αλίμονο, πρώτα σ’ αυτόν, και αλίμονο, τότε σ’ εκείνους γύρω του.

Η ζωή δίχως πίστη είναι η πιο σκοτεινή απ’ όλες τις τραγωδίες. Μπροστά σ’ αυτή την τραγωδία η τραγωδία του Γολγοθά είναι φωτεινή. Εκείνος που με ζωντανή πίστη στην ψυχή υποφέρει και καταστρέφεται, ακόμα και πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου του, μοιάζει με ναυτικό στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, που μέσα από τα πάθη και το σκοτάδι βλέπει βορινό αστέρι, οπότε δεν χάνει τον προσανατολισμό του. Εκείνος που δίχως πίστη υποφέρει και καταστρέφεται μοιάζει με ναυτικό σε φουρτουνιασμένη θάλασσα, που δεν βλέπει ούτε μια ακτίνα φωτός στο σκοτάδι, ούτε στον εαυτό του, ούτε γύρω του· καταπονεί τα μάτια του για να δει, όμως, όσο περισσότερο τα καταπονεί, τόσο του φαίνεται το σκοτάδι όλο και πιο πυκνό και μαύρο· κουράζει το λαιμό του για να φωνάξει. Όμως ούτε ο ίδιος δεν είναι σε θέση να ακούσει τη φωνή του από το φοβερό θόρυβο γύρω του.

Η απελπισία του άπιστου είναι το πιο φρικτό γεγονός σ’ όλους τους καιρούς. Αυτή η απελπισία κρύβεται με κυνισμό, ώστε δεν είναι ορατή για κάθε μάτι. Εάν όλοι οι υγιείς άπιστοι ήξεραν τις ομολογίες όλων των απίστων που ξεψυχούν, στο νεκροκρέβατο θα είχαν βιαστεί όλοι να ξεριζώσουν τα ζιζάνια και τα αγκάθια από την ψυχή τους και να αφήσουν τον πεσμένο κρίνο να σηκωθεί και να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει χαρά στην ψυχή τους και να της δώσει χρώμα και ευωδία.

Χωρίς τη χαρά, οι άπιστες ψυχές είναι και άχρωμες και δίχως ευωδιά. Οι κρυσταλλωμένες πέτρες είναι πιο αγαπητές στο βλέμμα από τις ψυχές αυτές. Και κάθε πέτρα είναι πιο άξια συλλυπητηρίων από τέτοιες ψυχές.

Τι είδους μεγάλα σχέδια ονειρεύεται ο άπιστος; Είναι ψεύτικα τα σχέδια του· αυτός πρέπει καμιά φορά μες στη νύχτα να ομολογήσει στον εαυτό του ότι τα σχέδια του είναι ψέμα. Μπροστά στους άλλους ανθρώπους ίσως και να βάζει μάσκα γι’ αυτό το ψέμα, όμως μπροστά στον ίδιο τον εαυτό του όχι. Όλα τα μεγάλα σχέδια, είτε προσωπικά ή εθνικά ή πανανθρώπινα, εάν δεν βασίζονται στο γρανιτένιο θεμέλιο της πίστης, βασίζονται σε θεμέλιο από κερί. Ζεσταίνει ο ήλιος, το κερί λιώνει και ο μεγάλος πύργος καταρρέει στη γη.

Δώσε μας, Θεέ, λογικό, ώστε ό,τι χτίζουμε πάνω στη πίστη, σε Σένα να το χτίζουμε. Αφού η πίστη σε Σένα, είναι θάρρος για χτίσιμο και φως στο ταξίδι. Δώσε μας το φως Σου στο ταξίδι μας σ’ αυτό τον κόσμο. Κάθε άλλο φως εκτός από Σένα μπερδεύει τις σκέψεις μας και παγώνει τις καρδιές μας.

Πηγή ζεστού και ζωοδόχου φωτός, μην εγκαταλείψεις εμάς, τους κουρασμένους και διψασμένους ταξιδιώτες. Εσύ που ανασταίνεις τα νεκρά σώματα και τις νεκρές ψυχές, ρίξε ένα βλέμμα και στο δικό μας νεκροταφείο. Ας καούν από το βλέμμα Σου όλα τα θανατηφόρα και σκοταδοφόρα ζιζάνια μέσα μας και ας αναστηθεί η ζωοφόρος πίστη σε Σένα. Ώστε να είμαστε και μείς άξιοι εργάτες στο μεγάλο εργαστήριο Σου, άξιοι καλεσμένοι στο μεγάλο τραπέζι Σου σ’ αυτόν τον κόσμο, άξιοι του ονόματός Σου, Δημιουργέ μας, υπερήφανοι για την πατρότητά Σου, Πατέρα μας.

Αμήν.


Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2020

Γιατί σχεδόν όλοι πιστεύουν σε μια μετά θάνατον ζωή – ακόμη και αθεϊστές

 

Οι περισσότεροι άνθρωποι διατηρούν περιέργως παρόμοιες ιδέες για τη ζωή μετά το θάνατο. Αυτό υποδεικνύει ότι τα περί της ζωής μετά θάνατον είναι κάτι πέρα από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις: συνυπάρχει ο φόβος και η αδυναμία να φανταστεί κανείς την μετάβαση στην ανυπαρξία.

Ο RICHARD WAVERLY ήταν ένας 37χρονος καθηγητής ιστορίας. Μια μέρα οδηγούσε να πάει στην εργασία του κουρασμένος εξαιτίας του λιγοστού ύπνου και πεινασμένος επειδή δεν είχε προλάβει να πάρει πρωινό. Ήταν επίσης σε κακή διάθεση μετά από φιλονικία με τη σύζυγό του που υποψιαζόταν ότι έχει εξωσυζυγική σχέση. Σε μια επικίνδυνη διασταύρωση, έχασε τον έλεγχο, έπεσε σε κολόνα ηλεκτρισμού και πετάχτηκε από το παρμπρίζ στο οδόστρωμα. Οι διασώστες που έφτασαν στο σημείο είπαν ότι ήταν νεκρός προτού να χτυπήσει στο οδόστρωμα.

Αυτή η ιστορία είναι φανταστική, αλλά όταν ο ψυχολόγος Jesse Bering την διηγήθηκε σε εθελοντές, ανακάλυψε κάτι που μάλλον δεν φανταζόταν.  Τέθηκαν ερωτήσεις όπως «νομίζετε ότι ο Richard γνωρίζει ότι είναι νεκρός;» και «νομίζετε ότι ο Richard ήθελε να είχε πει στην γυναίκα του ότι την αγαπούσε πριν πεθάνει», πολλοί εθελοντές απάντησαν ναι. Για πολλούς, που είχαν ήδη δηλώσει πίστη στη μετά θάνατον ζωή, αυτό δεν ήταν μεγάλη έκπληξη. Ωστόσο, ακόμη και οι άνθρωποι που απέρριψαν εντελώς την ιδέα της ζωής μετά το θάνατο – οι λεγόμενοι αφανιστές (extinctivists) – απάντησαν επίσης ναι.

Το πείραμα αυτό έγινε το 2002. Έκτοτε, ο Bering – ο οποίος είναι τώρα στο Πανεπιστήμιο του Otago στο Dunedin της Νέας Ζηλανδίας – και άλλοι επιβεβαίωσαν και επέκτειναν τα ευρήματά του. Αντιμέτωποι με το αμετάκλητο του θανάτου, η πλειονότητα ημών, συμπεριλαμβανομένων και των ορθολογιστών, υιοθετεί την πεποίθηση ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος. “Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν στη ζωή μετά το θάνατο”, λέει ο ψυχολόγος Jamin Halberstadt, επίσης στο Πανεπιστήμιο του Otago. “Αυτό είναι εκπληκτικό. Η επιστήμη έχει αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε σχεδόν την κάθε πτυχή της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου, αλλά μέσα σε όλα αυτά, η πίστη στη ζωή μετά το θάνατο παρέμεινε σταθερή. “Γιατί άραγε;”

Οι άνθρωποι δεν είναι τα μόνα πρωτεύοντα θηλαστικά με επίγνωση του θανάτου. Οι ελέφαντες και τα δελφίνια γοητεύονται από τα πτώματα των συγγενών τους και οι χιμπατζήδες έχουν παρατηρηθεί να εκτελούν αυτό που ορισμένοι πρωτευοντιστές (primatologists) λένε ότι συνιστούν περίτεχνα ταφικά τελετουργικά. Δεν έχουμε τρόπο να μάθουμε αν τα πρωτεύοντα αυτά θηλαστικά έχουν μια έννοια της μετά θάνατον ζωής, αλλά γνωρίζουμε σίγουρα ότι οι άνθρωποι έχουν. Τα αρχαιολογικά ευρήματα για τις πεποιθήσεις σχετικά με την μεταθανάτια ζωή πάνε  τουλάχιστον 12.000 χρόνια πίσω όταν άρχισαν να θάβονται σώματα μαζί με διάφορα σκεύη για χρήση “για την άλλη πλευρά”. Αλλά αυτές οι πεποιθήσεις απέχουν πολύ από το να αποτελούν παρελθόν. Οι έρευνες που γίνονται τακτικά από τη δεκαετία του 1940 δείχνουν σταθερά ότι περίπου το 70% των Αμερικανών πολιτών πιστεύουν σε κάποια μορφή ζωής μετά το θάνατο – έναν ποσοστό που αντικατοπτρίζεται σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο. Επιπλέον, όπως διαπίστωσε και ο Bering, ακόμα και το 30% που λένε ότι δεν το κάνουν, συχνά το κάνουν. Όταν ρώτησε τους αφανιστές αν συμφωνούν με τη δήλωση ότι «η συνειδητή προσωπικότητα επιβιώνει του θανάτου του σώματος αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το τι συμβαίνει μετά από αυτό», το 80% είπε ναι.

Μια προφανής εξήγηση είναι ότι οι άνθρωποι εσωτερικοποιούν τις θρησκευτικές δοξασίες. “Μια λειτουργία της θρησκείας είναι να ανακουφίσει από το άγχος του θανάτου, επειδή συνήθως συνδυάζεται με πεποιθήσεις για την μεταθανάτια ζωή”, λέει ο Halberstadt. Αλλά αυτό δεν εξηγεί γιατί η πίστη στη μετά θάνατον ζωή έχει διατηρηθεί ακόμα και όταν η πίστη στις διάφορες θρησκείες έχει μειωθεί, ούτε γιατί αυτές οι πεποιθήσεις σπάνια πηγάζουν από την θρησκευτικότητα. Αντί να υιοθετούν έννοιες όπως ο παράδεισος και η κόλαση, μιλάνε με ασαφείς όρους για “το κάτι που υπάρχει μετά θάνατον”. Αυτή η έλλειψη θεολογικής ορθότητας οδήγησε τους κοινωνικούς ψυχολόγους να αρχίσουν να θεωρούν τις πεποιθήσεις για τη μετά θάνατον ζωή ως πολύ περισσότερο διαισθητικές παρά διδακτές.

Είναι εν μέρει μια αποτυχία της φαντασίας μας σύμφωνα με τον Bering. Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχαμε εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια πριν από τη στιγμή της σύλληψή μας, δεν μπορούμε να φανταστούμε την ανυπαρξία. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό σε πολλές πεποιθήσεις για την ζωή μετά θάνατον. Στο πείραμα του Richard, για παράδειγμα, μαζί με τις ερωτήσεις για τις μεταθανάτιες ψυχικές καταστάσεις – τις επιθυμίες, τις γνώσεις και τα συναισθήματα – ο Bering ρώτησε επίσης για φυσικά χαρακτηριστικά όπως η πείνα, ο πόνος και η κούραση, και αν ο Richard μπορούσε ακόμα να δει, να ακούσει και να δοκιμάσει. Οι άνθρωποι δέχτηκαν ότι οι βιολογικές και αντιληπτικές ικανότητες χάθηκαν, αλλά υποστήριξαν ότι οι ψυχολογικές καταστάσεις παραμένουν. Με άλλα λόγια, μπορούμε να φανταστούμε ότι το σώμα μας πεθαίνει, αλλά δεν μπορούμε να δεχτούμε τον θάνατο του πνεύματος. “Μπορώ να φανταστώ ότι δεν είμαι πεινασμένος ή ότι δεν μπορώ να δω, αλλά να φανταστώ ότι δεν είμαι τίποτε, ότι δεν υπάρχω, είναι  κάτι αδύνατο διότι η ίδια η φαντασία είναι μια νοητική κατάσταση”, λέει ο Jonathan Jong στο Πανεπιστήμιο του Coventry στην Αγγλία.

Αλλά το θέμα δεν εξαντλείται εδώ . Οι πεποιθήσεις για τα μετά τον θάνατο δεν εμφανίζονται μόνο όταν προσπαθούμε, και αποτυγχάνουμε, να φανταστούμε τον θάνατο. Φαίνεται ότι είναι μια προεπιλεγμένη ρύθμιση της γνώσης. Σε ένα πρόσφατο  πείραμα, ο Halberstadt κάλεσε μαθητές να λάβουν μέρος σε κάτι που τους είπαν ότι ήταν μια δοκιμή διαλογισμού. Οδηγήθηκαν σε ένα δωμάτιο και καλωδιώθηκαν για να καταγράψουν τα επίπεδα εγρήγορσής τους. Στους μισούς μαθητές είπαν ότι λίγες εβδομάδες πριν ένας επιστάτης είχε πεθάνει στο ίδιο δωμάτιο και ότι ένας μαθητής είδε αργότερα ένα φάντασμα σε μια γωνία. Στα μισά της διαδικασίας, οι πειραματιστές έκαναν το φως στο δωμάτιο να τρεμοπαίζει. Οι μισοί μαθητές που δεν είχαν ακούσει την ιστορία του φαντάσματος έδειξαν ήπια έκπληξη. Οι υπόλοιποι, ακόμη και οι δηλωμένοι αφανιστές, αναπήδησαν στις καρέκλες τους. Αυτό, λέει ο Halberstandt, υποδηλώνει ότι η πίστη στην μεταθάνατο ζωή είναι ενστικτώδης και καθολική, απλώς οι αφανιστές έμαθαν να την καταπιέζουν.

Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι αυτές οι “σιωπηρές πεποιθήσεις” είναι ένα υποπροϊόν της εξελισσόμενης γνώσης μας. Ένα βασικό εργαλείο στην πνευματική εργαλειοθήκη μας είναι η θεωρία του νου: η ικανότητα να σκεφτόμαστε για τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις, τα συναισθήματα και τις προθέσεις των άλλων ανθρώπων, ακόμη και στην απουσία τους. Αυτό υπογραμμίζει την πίστη στους θεούς και τα άλλα υπερφυσικά όντα, και κάνει τις πεποιθήσεις μετά θάνατον να εμφανίζονται εύκολα. Ακόμη και όταν κάποιος πεθάνει, δεν σβήνουμε τη θεωρία του μυαλού μας. «Υπάρχει κάτι διαισθητικό για την προβολή ψυχολογικών χαρακτηριστικών σε νεκρούς», λέει ο Jong.

 Φυσικά, τίποτα από τα παραπάνω δεν μας λέει κάτι βέβαιο για την ύπαρξη ή όχι της μετά θάνατον ζωής. «Είμαι κοινωνικός ψυχολόγος, γι ‘αυτό ξέρω ότι το τι πιστεύουν οι άνθρωποι μπορεί να είναι εντελώς άσχετο με την πραγματικότητα» (Τι είναι άραγε πραγματικότητα?) λέει ο Halberstadt. Και συνεχίζει: “Αλλά μην ανησυχείτε, θα το ανακαλύψουμε όλοι αργά ή γρήγορα”.

Επίμετρο

Η συντριπτική πλειοψηφία  ημών έχει κάποιες πεποιθήσεις σε μια μεταθανάτια ζωή, αλλά οι άνθρωποι που πιστεύουν σ ‘αυτήν έντονα είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι βρέθηκαν στην αντίπερα όχθη και τελικά έζησαν για να πουν την ιστορία.

Περίπου το 25% των ανθρώπων που σχεδόν πέθαναν αναφέρουν μια εμπειρία κοντά στο θάνατο (near death experience). Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν αισθήσεις ζουμ μέσω μιας σήραγγας προς ένα φως. Πολλοί επίσης παρουσιάζουν επαναλήψεις της ζωής τους και επανασύνδεση με νεκρούς αγαπημένους.

Οι εμπειρίες κοντά στο θάνατο μπορεί να προκύψουν από την έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο. Ό, τι τις προκαλεί, δεν μας λέει τίποτα για το αν υπάρχει η μετά θάνατον ζωή. Ωστόσο, τα ψυχολογικά τους αποτελέσματα είναι βαθιά, λέει η Natasha Tassell-Matamua του Πανεπιστημίου Massey, στην Νέα Ζηλανδία.

Οι επιζώντες συχνά πιστεύουν ότι βρέθηκαν σε μια άλλη σφαίρα. Χάνουν όλο τον φόβο του θανάτου και αποκτούν την πεποίθηση ότι κάποια πτυχή της συνείδησής τους θα επιζήσει – αν και δεν μπορούν θετικά να προσδιορίσουν ποια και τελικά καταφεύγουν σε αόριστες έννοιες όπως το πνεύμα και η ψυχή. Ακόμα και οι άνθρωποι που ήταν πεπεισμένοι ότι ο θάνατος είναι τελικός συχνά επανέρχονται ως πιστοί σε μια μετά θάνατον ζωή.

Ο όρος “ψυχή” μπορεί να προκαλέσει μεγάλες παρανοήσεις και παρερμηνείες. Αφήνουμε κατά μέρος τις άλλες επιστήμες, ειδικά την ψυχιατρική, και επικεντρωνόμαστε στην Ορθόδοξη Θεολογία. Καταρχήν ακόμη και στην Βίβλο ο όρος ψυχή δεν χρησιμοποιείται πάντα με το ίδιο νόημα. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία λοιπόν ο άνθρωπος αποτελεί ψυχοσωματικό όν. Το μεν σώμα αποτελείται από συνήθη ύλη, η σύγχρονη φυσική την περιγράφει ως “βαρυονική ύλη”, δηλαδή κουάρκ και λεπτόνια (σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής γνωστά επιστημονικά δεδομένα). Η ψυχή από την άλλη αποτελείται από “πνευματική ύλη”, είναι επίσης κτιστή, δίδεται από τον Θεό στον άνθρωπο κατά την στιγμή της συλλήψεως, διαχέεται σε ολόκληρο το σώμα και δεν είναι περιορισμένη σε κάποιο σημείο του σώματος και είναι κατά χάριν αθάνατη. Η πνευματική ύλη από την οποία αποτελείται η ανθρώπινη ψυχή δεν είναι σαφές τι ακριβώς είναι. Περιγράφεται από τους πατέρες ως διαφορετική και “παχύτερη” της πνευματικής ουσίας των Αγγέλων που είναι ανώτερα πνευματικά όντα. Την στιγμή του θανάτου η ψυχή διαχωρίζεται από το σώμα: το μεν σώμα αποσυντίθεται αλλά η ψυχή παραμένει ζωντανή και μεταβαίνει στην λεγόμενη “ενδιάμεση κατάσταση” μέχρι την Δευτέρα Παρουσία όπου θα ενωθεί και πάλι με το αναγεννημένο σώμα της. Τα ζώα είναι μεν ζωντανά όντα, πολλά από αυτά έχουν και ευφυϊα και πιθανώς κάποια στοιχεία αυτοσυνειδησίας αλλά δεν έχουν ψυχή με την θεολογική έννοια.

Παραπομπή (New Scientist): Why almost everyone believes in an afterlife – even atheists

αντιφωνο

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2020

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ (Ματθ. 2, 13-23)

 

Γιατί διώκεται ο Θεός 

          Καθώς διαβάζει κανείς το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο συνειδητοποιεί, ότι η Γέννηση του Χριστού δεν γίνεται σ’ ένα ειδυλλιακό τοπίο, όπως το φανταζόμαστε εμείς. Η δράση του Θεού προκαλεί την αντίδραση του αμαρτωλού κατεστημένου κόσμου και μια σύγκρουση ανάμεσα στον “προ αιώνων Θεόν”,που εμφανίζεται ως “παιδίον νέον”, και το γερασμένο εκπρόσωπο της τυραννικής εξουσίας του Ηρώδη.

          Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα προβάλλει τη σκληρή όψη της χαρούμενης αυτής γιορτής, τον μεγάλο διωγμό της εξουσίας του σκότους, που διαισθάνθηκε ότι μπαίνει στο περιθώριο της ιστορίας και αρχίζει μια νέα περιόδου για την ανθρωπότητα.

          Οπωσδήποτε δεν είναι τυχαίο περιστατικό,ότι η γέννηση του Χριστού πραγματοποιήθηκε σ’ ένα σταύλο ζώων. Φανερώνει την πραγματική διάθεση και κατάσταση της ανθρωπότητας. Τα λόγια του Ευαγγελίου “....ο κόσμος δεν τον αναγνώρισε. Στους δικούς του ήλθε και οι δικοί του δεν τον δέχθηκαν.....” δείχνει την αφιλόξενη  και σκληρή στάση των ανθρώπων στον πιο υψηλό επισκέπτη τη γης. Αλλά η φράση του ευαγγελιστή Λουκά “..... διότι ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι....” δείχνει πόσο η ανθρωπότητα ελέγχεται από την παρουσία του Θεού και αρνείται να του παραχωρήσει τη θέση που του ανήκει.

          Κι’ όλα αυτά ήταν τα προμηνύματα  του μεγάλου εγκλήματος που ετοίμαζε η ανθρώπινη θηριωδία. Ο Ηρώδης αποφάσισε να δολοφονήσει το θείο Βρέφος γι’ αυτό διατάζει γενική σφαγή όλων των νηπίων κάτω των δύο ετών, πιστεύοντας ότι μέσα στα αθώα νήπια θα ήταν και ο Ιησούς. Ένας μεγάλος αριθμός αθώων νηπίων ήταν οι πρώτοι μάρτυρες της πίστεως, των οποίων η μνήμη τιμάται από την Εκκλησία στις 29 Δεκεμβρίου.

          Ο άγριος διωγμός ανάγκασε την αγία οικογένεια να καταφύγει στην γειτονική Αίγυπτο και να επιστρέψει στην πατρώα γη όταν βασίλευε στην Ιουδαία ο γιος του Ηρώδη Αρχέλαος πριν το 6 μ. Χ. Ο φόβος όμως ανάγκασε την αγία οικογένεια να εγκατασταθεί στη μικρή πολίχνη Ναζαρέτ, “εξ ου και Ναζωραίος κληθήσεται”.

          Αναλογίζεται κανείς γιατί διώκεται  ο Θεός, ένα αθώο και ανίσχυρο βρέφος, κάτι που ξαφνιάζει τον αναγνώστη της ευαγγελικής ιστορίας. Το γιατί διώκεται ο Θεός ουσιαστικά παραμένει ένα ερώτημα ανυπόστατο που θα προβληματίζει πάντοτε την ανθρώπινη συνείδηση, όσο αυτός ο διωγμός με τις τραγικές συνέπειες για τους διώκτες και την ανθρωπότητα θα συνεχίζεται.

          Τέτοια οργή και μανία δεν δικαιολογείται παρά μόνο αν αντιληφθούμε τον πόλεμο των σκοτεινών δυνάμεων που αγωνίζονται να δολοφονήσουν τον αρχηγό της ζωής και να  ματαιώσουν τις επαγγελίες του Θεού.

          Δεν μπόρεσαν όμως να προβλέψουν, ότι ο Ιησούς  Χριστός που γεννήθηκε στο σταύλο και αντιμετώπισε, βρέφος ακόμα, το φάσμα του θανάτου και τελικά αποχαιρέτησε τον κόσμο  στο Σταυρό, θα ελευθέρωνε τον άνθρωπο από τα δεσμά της φθοράς και του θανάτου και θα επέστρεφε το δώρο της ζωής στους ανθρώπους.

          Δίωξη όμως του Θεού από τους θεομάχους άρχοντες και αρχομένους  κάθε εποχής, δεν είναι μόνον η εγκληματική ενέργεια εναντίον του, ούτε μόνο τα εγκλήματα κάθε μορφής σε βάρος των συνανθρώπων μας.

          Εξ άλλου η ζωή του Χριστού συνδέεται με το διωγμό και την απειλή της εξουθένωσης και του θανάτου, το ίδιο συμβαίνει και με την υπερδισχιλιετή ιστορία της Εκκλησίας είκοσι και πλέον αιώνων, το μαρτύριο ακολουθεί τη ζωή των χριστιανών σε σημείο να είναι μαρτύριο και η χριστιανική ζωή. Τα λόγια του Κυρίου “ει εμέ εδίωξαν και υμάς διωξουσι....” παραμένει αδιαμφισβήτητη και ακλόνητη.

          Ο Ηρώδης και η Ισραηλιτική ηγεσία πίστεψαν, ότι με το θάνατο του Ιησού  θα τελείωνε ο αμείλικτος  έλεγχος. Το ίδιο πίστευαν  και οι κατά καιρούς διώκτες της χριστιανικής πίστεως. Η ιστορία όμως έχει διαψεύσει όλες αυτές  τις υποθέσεις και δείχνει, ότι όταν η πίστη διώκεται, κατά ένα παράδοξο τρόπο γιγαντώνεται και γίνεται γνησιότερη.

          Οι χριστιανοί όπου επίσημα διώκονται και οδηγούνται στην περιπέτεια ή και τον θάνατο, πρέπει να γνωρίζουν, ότι το μέλλον ανήκει στους χριστιανούς  και την Ορθοδοξία. Οι διωγμοί φανερώνουν την αντίδραση των δυνάμεων του κακού και ελέγχονται από την αλήθεια και τη μαρτυρία του ευαγγελίου.

          Όσοι διώκουν τους χριστιανούς  πρέπει να συνειδητοποιήσουν, ότι συμμαχούν με τους νικημένες σκοτεινές δυνάμεις. Γι’ αυτό όλοι ας ενωθούμε με τον Ιησού Χριστό για ν’  αποκτήσει η ζωή μας άπλετο φως  και χάρη. Να συνδεθούμε με την καινούργια ανθρωπότητα, την Εκκλησία που είναι μια διαρκής μαρτυρία της αλήθειας του Κυρίου.

          Ο αείμνηστος π. Αλέξ. Σμέμαν γράφει:

          Δύο χιλιάδες και πλέον χρόνια  πέρασαν από τότε, αλλά οι δύο εξουσίες , από τη μια “δόξα εν υψίστοις Θεώ” και από την άλλη μια τρομακτική, συνεχής κακή βούληση, ο ρόγχος ενός μισοπεθαμένου καθεστώτος, που μισεί το φως, τον κόσμο, την ελευθερία, την αγάπη και τη επιθυμία διακονίας να τα ξεριζώσει χωρίς έλεος, εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη η μία απέναντι στην άλλη στον πολύ βασανισμένο πλανήτη μας: η εξουσία την γυμνής δύναμης, η τυφλωμένη από τρόμο και τρομακτικά απάνθρωπη. Και η ακτινοβόλα εξουσία του παιδιού της Βηθλεέμ.

          Φαίνεται όμως πως όλη η εξουσία και η δύναμη βρίσκεται στα χέρια αυτής της γήινης αρχής. Μόνο όμως φαινομενικά, επειδή ποτέ δεν παύουν να λάμπουν το αστέρι και η εικόνα της Μητέρας  με το Βρέφος”.

          Καλό Δωδεκαήμερο

          π. γ. στ.

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2020

Στη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού η δημιουργία προσφέρει τα δώρα της φιλοξενίας Αγίου Πρόκλου Κωνσταντινουπόλεως

 

Σήμερα ο Ήλιος της δικαιοσύνης ανέτειλε από την παρθενική νεφέλη. Διότι «ο λαός ο καθήμενος εν σκότει, είδε φως μέγα». Σήμερα ο σπόρος που δεν εσπάρη, βλάστησε από την ακαλλιέργητη πεδιάδα, και ο κόσμος, που υποφέρει από πείνα, ευφραίνεται. Σήμερα χωρίς συζυγική συνάφεια άνθισε παιδί από την κοιλία που δεν γνώρισε λοχεία, και όλη η δημιουργία προσφέρει στο βρέφος που δεν έχει πατέρα, τα δώρα της φιλοξενίας:

η γη τη φάτνη,

οι πέτρες τις λίθινες υδρίες,

τα όρη το σπήλαιο,

οι πόλεις τη Βηθλεέμ,

οι άνεμοι την υπακοή,

η θάλασσα την υποταγή,

τα κύματα τη γαλήνη,

ο βυθός τα ψάρια,

τα ψάρια τον στατήρα,

τα νερά τον Ιορδάνη,

οι πηγές τη Σαμαρείτιδα,

η έρημος τον Ιωάννη,

τα ζώα το πουλάρι,

τα πουλιά το περιστέρι,

οι Μάγοι τα δώρα,

οι γυναίκες τη Μάρθα,

οι χήρες την Άννα,

οι στείρες την Ελισάβετ,  

οι παρθένοι την Θεοτόκο Μαρία,

οι ποιμένες την ψαλμωδία,

οι ιερείς τον Συμεών,

τα παιδιά τα κλαδιά των φοινίκων,

οι διώκτες τον Παύλο,

οι αμαρτωλοί τον τελώνη,

οι ειδωλολάτρες την Χαναναία,

η αιμορροούσα την πίστη,

η πόρνη το μύρο,

τα δένδρα τον Ζακχαίο,

τα ξύλα τον Σταυρό,

ο Σταυρός τον ληστή,

η ανατολή το αστέρι,

ο αέρας τη νεφέλη,

ο ουρανός τους αγγέλους,

ο Γαβριήλ τον χαιρετισμό, το «Χαίρε, κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου» και από εσένα και πριν από εσένα.

Σ’ εσένα εισήλθε όπως ευδόκησε, και από εσένα εξήλθε όπως θέλησε, πριν από εσένα, όπως και πριν από κάθε σύλληψη του νου, γεννήθηκε από τον Θεό και Πατέρα με τρόπο που δεν μπορεί να περιγραφεί από ανθρώπινη γλώσσα, χωρίς να υποστεί μεταβολή ο Πατήρ, με τρόπο θαυμαστό, εκ φύσεως, χωρίς μολυσμό ή πάθος του Πατρός, χωρίς αυτόπτη μάρτυρα, χωρίς μεσολαβητή, χωρίς επαύξηση στη θεότητα, με τρόπο που αρμόζει στον Θεό. Στους ουρανούς είναι αμήτωρ, χωρίς μητέρα και στη γη απάτωρ, χωρίς πατέρα. Διότι λέει: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ, και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία», τώρα και πάντοτε και στους ατελεύτητους αιώνες. Αμήν.

 Υπ. Ν.Βοϊνέσκου

ΥΜΝΟΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ: Χριστός γεννᾶται...,Μεγάλυνον ψυχή μου...,Μυστήριον ξένον...

 


Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2020

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2020



ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΛΟΓΟΥ

          Ο Μέγας Αθανάσιος με κλασσική λιτότητα καθορίζει την πορεία του ανθρώπου μετά την πτώση λέγοντας, ότι όλοι είναι υπεύθυνοι “της του θανάτου φθοράς”. Σ’ αυτές ακριβώς τις λέξεις βρίσκεται και η σύγχρονη ανθρωπολογική γνώση. Γιατί και οι σύγχρονοί μας φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, καλλιτέχνες μας παρουσιάζουν την ίδια εικόνα του ανθρώπου. Μας δείχνουν την ενοχή, την  φθορά και τον θάνατο που ευθύνονται για τους βασικούς παράγοντες που πολιορκούν την ανθρώπινη  ύπαρξη.

          Αυτός είναι ο σύγχρονος άνθρωπος που θ’ ακούσει το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα της Εκκλησίας. Ο ειρηνικός άνθρωπος δεν αποτελεί παρά ένα αίτημα, είναι το ζητούμενο, ένα είδος που έγινε δυσεύρετο σήμερα.

          Ο άνθρωπος της εποχής μας είναι ένοχος για προσωπικούς, αλλά και για πανανθρώπινους λόγους. Ένοχος γιατί καθημερινά προδίδει τον εαυτό του, τον πόθο του για να πετύχει την αληθινή ζωή. Ένοχος για το κακό του γένους του, για τη δυστυχία που βασανίζει τους συνανθρώπους του, για την πείνα που θερίζει τους ανθρώπους , για τη μοναξιά, τον πόλεμο που καταδυναστεύει τον κόσμο. Είναι ένοχος ακόμη για την ασυνείδητη πολλές φορές ή και αθέλητη, αλλά πραγματική συμμετοχή και συμφωνία  του με τις αμαρτωλές δομές της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Ένοχος  και υπεύθυνος καταδικασμένος να υποφέρει κάτω από το βάρος μιας προσωπικής και κληρονομικής ευθύνης για το κακό που υπάρχει μέσα του και γύρω του.

          Αυτή λοιπόν η ενοχή είναι εκδήλωση μιας βαθύτερης φθοράς που έγινε σχεδόν δεύτερη φύση του ανθρώπου. Είναι η αδυναμία να ζήσει και να δράσει σύμφωνα με τους βαθύτερους πόθους της ψυχής του. Η συνεχής αναζήτηση μιας νέας ηθικής και η αδυναμία να εφαρμοσθούν σωστά και οι πιο απλοί ηθικοί κανόνες, η δίψα για ζωή με νόημα και η ανία φέρνει στον άνθρωπο την αίσθηση της έλλειψη κάθε νοήματος της ζωής. Και όλα αυτά φανερώνουν την αδυναμία του ανθρώπου να λυτρωθεί και να ζήσει.

          Η πηγή όλων αυτών των κακών βρίσκεται στην παρουσία του θανάτου που εξουσιάζει τον άνθρωπο. Απ’ αυτή η φορά προς τον θάνατο πηγάζει η εχθρότητα  και ο πόλεμος, η ανασφάλεια και η προσπάθεια να την ξεπεράσουμε με τις δικές μας και μόνο  δυνάμεις, έστω κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει την εξόντωση και τον αφανισμό των άλλων. Και από την προσπάθειά μας να ξεπεράσουμε τον έσχατο εχθρό μας, τον θάνατο, οδηγούμαστε στην ειδωλολατρεία σαν μια προσπάθεια να στηριχθούμε στις ανθρώπινες δυνάμεις.

          Κοντολογίς όλα αυτά τα παραπάνω εκφράζουν μια πικρή εμπειρία τη αποτυχίας του, αλλά συγχρόνως και το σημείο που μένει ανοιχτός, που τείνει το ους του σε κάθε λυτρωτικό μήνυμα. Είναι η αναζήτηση της ζωής, η ανάγκη για μεταφυσική θεμελίωση του είναι του, η δίψα για μια πραγματική αλλαγή.

          Η ενσάρκωση του Λόγου του Θεού αποτελεί την πιο καίρια  επέμβαση του Θεού για τη λύση αυτού του ανθρωπίνου δράματος. Δεν πρόκειται για μια ηθική ή θρησκευτική λύση, σαν αυτές που γνώρισε ο κόσμος στην ιστορία του. Είναι η ανακαίνιση του ανθρώπου κατά τρόπο ριζικό, είναι μια οντολογική αλλαγή, όπως λέμε, που έφερε ο Θεός στην ανθρώπινη  φύση και σ’ ολόκληρη τη δημιουργία.

          Ο Λόγος που σαρκώθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας  της Παρθένου διατρανώνει την αλλαγή της πορείας της ανθρώπινης ιστορίας. Ο Χριστός είναι η αρχή μιας νέας ανθρωπότητας, ο καινούργιος άνθρωπος, που δεν υπάγεται στη νομοτέλεια του παλαιού. Και για να κυριολεκτήσουμε ο σαρκωθείς Λόγος είναι ο πραγματικός άνθρωπος, γιατί δεν υπόκειται στη φθορά και το θάνατο, γιατί είναι απαλλαγμένος από την ενοχή που βαραίνει τον παλαιό άνθρωπο.

          Η ενσάρκωση του Λόγου αποτελεί την επαναφορά του ανθρώπου κοντά στο Θεό, την πληρότητα της ζωής, τη δυνατότητα μιας νέας ηθικής, την αναγνώριση του Θεού ως του μόνου Κυρίου, την απελευθέρωση του ανθρώπου και τη υπαρξιακή του καταξίωση. Γι’ αυτό και είναι αιώνιο και σύγχρονο το χριστιανικό Ευαγγέλιο και επίκαιρη η απάντηση στη μεταφυσική αγωνία του ανθρώπου.

          Αυτό είναι το μήνυμα που προσφέρει η Εκκλησία μας στον σύγχρονο κόσμο. Πρέπει όμως να το μεταφέρουμε και σωστά, αφού πρώτα  βέβαια το δεχθούμε εμείς οι ίδιοι. Και αυτό φαίνεται από την στάση μας ως πιστών απέναντι στο χαρμόσυνο μήνυμα που εκφράζεται με τη δοξολογία του Θεού.

          Γιατί αυτή είναι η μόνη δυνατή απάντηση: η αναγνώριση του Θεού ως της  μόνης πηγής της ζωής , ως θεμελίου της υπάρξεώς μας, ως οντολογικής ρίζας απο την οποία τρεφόμαστε.

          Αυτή η μεταφυσική θεμελίωση είναι το ξεκίνημα για το νέο άλμα που απαιτεί η πίστη μας για το αγαθό και την ομοίωσή μας με τον Χριστό  μέσα στην κοινωνία της Εκκλησίας.

          Αυτό εξ άλλου είναι και το νόημα της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου όπως το συνοψίζει ο Μ. Αθανάσιος. “Αυτός φανέρωσε αυτόν δια σώματος, ίνα ημείς την αόρατον του Πατρός έννοιαν λάβωμεν, και αυτός υπέμεινε την παρ’ ανθρώπων ύβριν, ίνα ημείς αθανασίαν κληρονομήσωμεν”.

          Αυτό είναι η απάντηση του Θεού στον άνθρωπο και η ελπίδα του καθενός μας ως συγχρόνου ανθρώπου.

  π. γ. στ.