ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ο Μέγας Αθανάσιος με κλασσική λιτότητα καθορίζει την πορεία
του ανθρώπου μετά την πτώση λέγοντας, ότι όλοι είναι υπεύθυνοι “της του θανάτου
φθοράς”. Σ’ αυτές ακριβώς τις λέξεις βρίσκεται και η σύγχρονη ανθρωπολογική
γνώση. Γιατί και οι σύγχρονοί μας φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, καλλιτέχνες μας
παρουσιάζουν την ίδια εικόνα του ανθρώπου. Μας δείχνουν την ενοχή, την φθορά και τον θάνατο που ευθύνονται για τους
βασικούς παράγοντες που πολιορκούν την ανθρώπινη ύπαρξη.
Αυτός είναι ο σύγχρονος άνθρωπος που θ’ ακούσει το
Χριστουγεννιάτικο μήνυμα της Εκκλησίας. Ο ειρηνικός άνθρωπος δεν αποτελεί παρά
ένα αίτημα, είναι το ζητούμενο, ένα είδος που έγινε δυσεύρετο σήμερα.
Ο άνθρωπος της εποχής μας είναι ένοχος για προσωπικούς,
αλλά και για πανανθρώπινους λόγους. Ένοχος γιατί καθημερινά προδίδει τον εαυτό
του, τον πόθο του για να πετύχει την αληθινή ζωή. Ένοχος για το κακό του γένους
του, για τη δυστυχία που βασανίζει τους συνανθρώπους του, για την πείνα που
θερίζει τους ανθρώπους , για τη μοναξιά, τον πόλεμο που καταδυναστεύει τον
κόσμο. Είναι ένοχος ακόμη για την ασυνείδητη πολλές φορές ή και αθέλητη, αλλά
πραγματική συμμετοχή και συμφωνία του με
τις αμαρτωλές δομές της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Ένοχος και υπεύθυνος καταδικασμένος να υποφέρει κάτω
από το βάρος μιας προσωπικής και κληρονομικής ευθύνης για το κακό που υπάρχει
μέσα του και γύρω του.
Αυτή λοιπόν η ενοχή είναι εκδήλωση μιας βαθύτερης φθοράς
που έγινε σχεδόν δεύτερη φύση του ανθρώπου. Είναι η αδυναμία να ζήσει και να
δράσει σύμφωνα με τους βαθύτερους πόθους της ψυχής του. Η συνεχής αναζήτηση
μιας νέας ηθικής και η αδυναμία να εφαρμοσθούν σωστά και οι πιο απλοί ηθικοί
κανόνες, η δίψα για ζωή με νόημα και η ανία φέρνει στον άνθρωπο την αίσθηση της
έλλειψη κάθε νοήματος της ζωής. Και όλα αυτά φανερώνουν την αδυναμία του
ανθρώπου να λυτρωθεί και να ζήσει.
Η πηγή όλων αυτών των κακών βρίσκεται στην παρουσία του
θανάτου που εξουσιάζει τον άνθρωπο. Απ’ αυτή η φορά προς τον θάνατο πηγάζει η
εχθρότητα και ο πόλεμος, η ανασφάλεια
και η προσπάθεια να την ξεπεράσουμε με τις δικές μας και μόνο δυνάμεις, έστω κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει
την εξόντωση και τον αφανισμό των άλλων. Και από την προσπάθειά μας να
ξεπεράσουμε τον έσχατο εχθρό μας, τον θάνατο, οδηγούμαστε στην ειδωλολατρεία
σαν μια προσπάθεια να στηριχθούμε στις ανθρώπινες δυνάμεις.
Κοντολογίς όλα αυτά τα παραπάνω εκφράζουν μια πικρή
εμπειρία τη αποτυχίας του, αλλά συγχρόνως και το σημείο που μένει ανοιχτός, που
τείνει το ους του σε κάθε λυτρωτικό μήνυμα. Είναι η αναζήτηση της ζωής, η
ανάγκη για μεταφυσική θεμελίωση του είναι του, η δίψα για μια πραγματική
αλλαγή.
Η ενσάρκωση του Λόγου του Θεού αποτελεί την πιο καίρια επέμβαση του Θεού για τη λύση αυτού του
ανθρωπίνου δράματος. Δεν πρόκειται για μια ηθική ή θρησκευτική λύση, σαν αυτές
που γνώρισε ο κόσμος στην ιστορία του. Είναι η ανακαίνιση του ανθρώπου κατά
τρόπο ριζικό, είναι μια οντολογική αλλαγή, όπως λέμε, που έφερε ο Θεός στην
ανθρώπινη φύση και σ’ ολόκληρη τη
δημιουργία.
Ο Λόγος που σαρκώθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου διατρανώνει την αλλαγή της
πορείας της ανθρώπινης ιστορίας. Ο Χριστός είναι η αρχή μιας νέας ανθρωπότητας,
ο καινούργιος άνθρωπος, που δεν υπάγεται στη νομοτέλεια του παλαιού. Και για να
κυριολεκτήσουμε ο σαρκωθείς Λόγος είναι ο πραγματικός άνθρωπος, γιατί δεν
υπόκειται στη φθορά και το θάνατο, γιατί είναι απαλλαγμένος από την ενοχή που
βαραίνει τον παλαιό άνθρωπο.
Η ενσάρκωση του Λόγου αποτελεί την επαναφορά του ανθρώπου
κοντά στο Θεό, την πληρότητα της ζωής, τη δυνατότητα μιας νέας ηθικής, την
αναγνώριση του Θεού ως του μόνου Κυρίου, την απελευθέρωση του ανθρώπου και τη
υπαρξιακή του καταξίωση. Γι’ αυτό και είναι αιώνιο και σύγχρονο το χριστιανικό
Ευαγγέλιο και επίκαιρη η απάντηση στη μεταφυσική αγωνία του ανθρώπου.
Αυτό είναι το μήνυμα που προσφέρει η Εκκλησία μας στον
σύγχρονο κόσμο. Πρέπει όμως να το μεταφέρουμε και σωστά, αφού πρώτα βέβαια το δεχθούμε εμείς οι ίδιοι. Και αυτό
φαίνεται από την στάση μας ως πιστών απέναντι στο χαρμόσυνο μήνυμα που
εκφράζεται με τη δοξολογία του Θεού.
Γιατί αυτή είναι η μόνη δυνατή απάντηση: η αναγνώριση του
Θεού ως της μόνης πηγής της ζωής , ως
θεμελίου της υπάρξεώς μας, ως οντολογικής ρίζας απο την οποία τρεφόμαστε.
Αυτή η μεταφυσική θεμελίωση είναι το ξεκίνημα για το νέο
άλμα που απαιτεί η πίστη μας για το αγαθό και την ομοίωσή μας με τον
Χριστό μέσα στην κοινωνία της Εκκλησίας.
Αυτό εξ άλλου είναι και το νόημα της ενανθρωπήσεως του Θεού
Λόγου όπως το συνοψίζει ο Μ. Αθανάσιος. “Αυτός φανέρωσε αυτόν δια σώματος, ίνα
ημείς την αόρατον του Πατρός έννοιαν λάβωμεν, και αυτός υπέμεινε την παρ’
ανθρώπων ύβριν, ίνα ημείς αθανασίαν κληρονομήσωμεν”.
Αυτό είναι η απάντηση του Θεού στον άνθρωπο και η ελπίδα του
καθενός μας ως συγχρόνου ανθρώπου.
π. γ. στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου