Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024
Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024
Ποιο είναι το νόημα της προόδου;
Το νόημα της προόδου συνίσταται στην πραγματοποίηση της εικόνας του
Θεού στον άνθρωπο και στην ανθρωπότητα.
Το ένα σκέλος της προόδου είναι η πνευματική και ηθική μεταμόρφωση των ανθρώπων προς τον Δημιουργό και Κύριο του
κόσμου, και το άλλο σκέλος είναι η κυριαρχία
του ανθρώπου πάνω στη κτίση.
Όταν λέμε, ότι ο
άνθρωπος προοδεύει είναι ωσάν να λέμε
ότι ο άνθρωπος πραγματοποιεί τον προορισμό του, που είναι η ομοίωση προς τον
Θεό και η πλήρης κυριαρχία της κτίσεως. Και το μεν κράτος του ανθρώπου πάνω στη
κτίση ολοένα και επεκτείνεται. Και
πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι, κατά κάποια νομοτέλεια, όλο και περισσότερο θα
επεκτείνεται μέχρι κάποτε να φθάσουμε τελικά στην πλήρη κυριαρχία του ανθρώπου
και την εξαφάνιση των δεινών που βασανίζουν την ανθρωπότητα.
Αυτή την αντίληψη
μπορούμε να ονομάσουμε «μύθο» της προόδου. Είναι μύθος. Διότι η ιστορική
εξέλιξη δεν έχει απολυτρωτικό χαρακτήρα. Οι αντινομίες του καλού και του κακού
αυξάνουν μάλλον παρά ελαττώνονται καθώς
η ιστορία προχωρεί και η ανθρώπινη επιστήμη επιβάλλει το κράτος της πάνω στη
κτίση.
Είναι μύθος, διότι
παράλληλα προς τη επέκταση της εξουσίας
του ανθρώπου πάνω στη κτίση δεν βλέπουμε να βαίνει και η ελευθερία του
ανθρώπου. Η εμπειρία του σύγχρονου ανθρώπου δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι
συμβαίνει το αντίστροφο. Σήμερα αισθανόμαστε πλέον δούλοι και μηδαμινοί μπροστά
στην κτίση παρά οι πρόγονοι μας. Είναι μύθος, διότι η ιστορική εξέλιξη δεν
συμβαδίζουν. Ποιος μπορεί να ισχυρισθεί
ότι οι σημερινοί άνθρωποι είναι πιο ενάρετοι από τους παλαιούς για το λόγο ότι εμείς σήμερα ταξιδεύουμε στα άστρα; Το νόημα, λοιπόν, της προόδου δεν έγκειται
στον μύθο μιας μηχανικής εξέλιξης του ανθρώπου προς κάποιο παράδεισο δικής του
κατασκευής.
Το νόημα της προόδου
έγκειται στο να ομοιάσει ο άνθρωπος στον Δημιουργό και Πλάστη του, ώστε η
κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη κτίση να
οδηγήσει την ανθρωπότητα στο ένδοξο τέρμα, το όποιο ο Θεός έχει τάξει γι’ αυτήν.
Σάββα Αγουρίδη, καθηγητή
Πανεπιστημίου
ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΠΑΤΡΩΝ ΔΙΗΜΕΡΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ 4 και 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ,
ΜΝΗΜΗ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ και ΟΣΙΟΥ ΣΑΒΒΑ ΤΟΥ ΗΓΙΑΣΜΕΝΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ
ΤΡΙΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ: Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός ώρα 6 μ. μ. μετ’ αρτοκλασίας και θείου κηρύγματος υπό του Θεοφιλεστάτου Επίσκοπου ΚΕΡΝΙΤΣΗΣ Κ. ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ.
ΤΡΙΤΗ ΒΡΑΔΥ: Μεσονύκτια Θ. Λειτουργία: 10-1. Κατ΄ αυτήν θα ιερουργήσει και θα ομιλήσει ο πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Ανδρέας Θεοδωράτος.
ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΩΙ: Πανηγυρική Θ.
Λειτουργία ωρα 7-10 π. μ. Κατ’ αυτή θα ιερουργήσει και θα ομιλήσει ο
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ημών κ. κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ: ώρα 5, 30 μ. μ.
Μέγας Εσπερινός Οσίου Σάββα, μετ’ αρτοκλασίας και θείου κηρύγματος υπό του
πανοσιολογιωτάτου Αρχιμ. Τιμοθέου Παπασταύρου, ιεροκήρυκος της Ιεράς
Μητροπόλεως Πατρών.
ΠΕΜΠΤΗ ΠΡΩΙ: Ώρα 7-10 π. μ. εορτή
του Οσίου Σάββα του ηγιασμένου θεία Λειτουργία μετά θ. κηρύγματος υπό του
πανοσιολογιωτάτου Αρχιμ. Γερβασίου Παρεκεντέ, ιεροκήρυκος της Ιεράς Μητροπόλεως
Πατρών.
ΕΚ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ
Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός – ¨Μόνο ένας ταπεινός ασχολείται με τον εαυτό του. Ο υπερήφανος με τους άλλους.¨
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός
Φωτός λαμπρόν κήρυκα νυν όντως μέγαν,
Πηγή φάους άδυτον άγει προς φέγγος.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν δεινός θεολόγος και διαπρεπέστατος ρήτορας και φιλόσοφος.
Δεν γνωρίζουμε το χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. (Ο Σ. Ευστρατιάδης όμως, στο αγιολόγιο του, αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1296 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, από τον Κωνσταντίνο τον Συγκλητικό και την ευσεβέστατη Καλλονή). Ξέρουμε όμως, ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα μ.Χ. ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, απ’ όπου και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη ησυχότερης ζωής, και αφιερώθηκε στην ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες.
Το 1335 μ.Χ. με τους δύο αποδεικτικούς λόγους του « Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος », ήλθε σε σύγκρουση με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, ο οποίος δίδασκε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό, κι ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να ενωθεί μαζί Του. Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους.
Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλαδή εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος, αν έχει καθαρή καρδιά και αν συγκεντρωθεί στην «καρδιακή προσευχή» (το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με»), να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί και να δει το Άκτιστο φως, ασχέτως της μόρφωσής του, δεν ήταν Ορθόδοξοι αλλά «μεσσαλιανιστές» και «ομφαλόψυχοι».
Μετά από αυτές τις τοποθετήσεις του Βαρλαάμ, ο Παλαμάς εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη από όπου και άρχισε τον αγώνα «υπέρ των Ιερώς ησυχαζόντων», δηλ. αυτών που ασκούσαν τον ησυχασμό, συγγράφοντας μάλιστα και τους ομώνυμους λόγους του.
Το ζητούμενο της πάλης αυτής ήταν κυρίως το μεθεκτικόν ή αμέθεκτον της θείας ουσίας. Ο Αγιος Γρηγόριος, οπλισμένος με μεγάλη πολυμάθεια και ισχυρή κριτική για θέματα αγίων Γραφών , διέκρινε μεταξύ θείας ουσίας αμεθέκτου και θείας ενεργείας μεθεκτής.
Και αυτό το στήριξε σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων και η Εκκλησία επικύρωσε την ερμηνεία του με τέσσερις Συνόδους. Στην τελευταία, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 1351 μ.Χ., ήταν και ο ίδιος ο Παλαμάς. Αλλά ο Γρηγόριος έγραψε πολλά και διάφορα θεολογικά έργα, περίπου 60.
Αργότερα ο Πατριάρχης Ισίδωρος, τον εξέλεξε αρχικά επίσκοπο Θεσσαλονίκης. Λόγω όμως των τότε ζητημάτων, αποχώρησε πρόσκαιρα στη Λήμνο. Αλλά κατόπιν ανέλαβε τα καθήκοντα του. Πέθανε το 1360 μ.Χ. και τιμήθηκε αμέσως σαν Άγιος. Ο Πατριάρχης Φιλόθεος , έγραψε το 1376 μ.Χ. εγκωμιαστικό λόγο στο Γρηγόριο Παλαμά , μαζί και ακολουθία και όρισε την εκκλησιαστική μνήμη του στη Β’ Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής.
Το τίμιο σώμα του, μετά από την εκταφή, υπήρξε άφθαρτο, δηλαδή δέν σάπισε, αλλά ευωδίαζε και θαυματουργούσε . Στούς λατίνους όμως, τους υποτελείς του Πάπα, ήταν χονδρό αγκάθι η ενθύμιση του Αγίου και μάλιστα ολόσωμου. Γι αυτό πολλες φορές τον συκοφαντούσαν λέγοντας, πως για τα αμαρτήματά του έμεινε «άλυωτος», δέν δέχθηκε από απέχθεια η γη να τον διαλύσει « στα εξ ων συνετέθη » ! Τον 19ο αιώνα μ.Χ . ο ναός του Αγίου καταστράφηκε από φωτιά και το τίμιο σκήνωμά του κάηκε αφήνοντας μόνον τα οστά ανέπαφα !
Τόσο γινάτι κράτησαν οι καθολικοί που όταν τυπώνονταν οι εκκλησιαστικές μας ακολουθίες στην Βενετία – κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας – ο Δόγης έδινε την άδειά του για την έκδοση , μόνον εφόσον δέν υπήρχε σχετική αναφορά στον Αγιο. Έτσι για αρκετά χρόνια που κυκλοφορούσαν τα έντυπα από την Βενετία, η γιορτή του είχε σχεδόν ξεχαστεί. Περί τα μέσα και τέλη του 20ου αιώνα, επανήλθε η μνήμη των ενδόξων αγώνων του και έλαβε την πρέπουσα θέση στον χώρο των Ορθόδοξων ναών.
saint.gr/167/saint.aspx
*Τα δάκρυα καθαρίζουν το ειδεχθές της ψυχής.*
-
Κύριε ο Θεός ημών, ο Βασιλεύς των αιώνων, ο παντοκράτωρ και παντοδύναμος, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι, ο την επτα...
-
Είναι αλήθεια, ότι, όσο περισσότερο επικοινωνεί ο πιστός με το Θεό, τόσο και καλύτερα συναισθάνεται την αβυσσαλέα απόσταση ανάμεσα στη ...