Τετάρτη 30 Απριλίου 2025

Ψυχαναγκαστική αιρεσιομαχία: αγχολυτικό ευρέος φάσματος - π. Βασίλειος Θερμός

 


«Οι εκκλησιαστικές φονταμενταλιστικές ομάδες συνήθως χαρακτηρίζονται από έλλειψη αυτοκριτικής, αντίσταση στην αλλαγή, υπερβολική έμφαση σε ελάσσονα ζητήματα, αυθεντία των ηγετών και υπερβολική εξάρτηση απ’ αυτούς. Με λίγα λόγια, η φονταμενταλιστική κοινότητα οδεύει στον τύπο της αίρεσης-σέκτας, την οποία τόσο παθιασμένα καταπολεμά, τόσο λόγω της προβληματικής ερμηνευτικής στην οποία επιδίδεται όσο και εξ’ αιτίας της εσωστρεφούς και κοσμόφοβης οργάνωσης την οποία υιοθετεί»

 
π. Βασίλειος Θερμός,

«Ψυχαναγκαστική αιρεσιομαχία: αγχολυτικό ευρέος φάσματος και παντός καιρού», Σύναξη 143 (2017), σελ. 58.
Αναστασιοςκ

Τρίτη 29 Απριλίου 2025

Έργα της αγάπης προς τον πλησίον

 


-Εκείνος που απλώνει το χέρι του να βοηθήσει και να στηρίξη τον πλησίον του, θα δει το χέρι του Θεού να τον σώζει όταν βρεθεί σε ανάγκη. 

-Όταν ελεείς ένα φτωχό, πες: «Δόξα σ’ Εσένα Θεέ μου, ου με αξίωσες να βρω και να αναπαύσω έναν άνθρωπο. 

- Εάν δώσεις κάτι σε κάποιον που έχει ανάγκη, δώσε το με χαρούμενο πρόσωπο, και με λόγια παρηγοριάς, παρηγόρησε τη θλίψη του.

 -Σπείρε σ΄ αυτήν τη ζωή ελεημοσύνη με ταπείνωση και θα θερίσεις πολύ έλεος κατά τη μέλλουσα Κρίση.

 -Ελέησε τους φτωχούς, ώστε δι’ αυτών να τύχεις κι εσύ του ελέους του Θεού.

 Οσίου Ισσάκ του Σύρου

Κυριακή 27 Απριλίου 2025

Γι’ αυτούς που αγαπάς…

 


Το θέμα δεν είναι αν θα πέθαινες γι’ αυτούς που αγαπάς, αλλά το αν θα άντεχες να ζήσεις για χάρη τους.

            Μη σου φαίνεται παράξενο.

            Ξέρεις, λίγο  πολύ όλοι το έχουμε δηλώσει.

            «Θα πέθαινα για τα παιδιά μου, για τον άντρα  μου, τη γυναίκα μου, τα αδέλφια μου, τους γονείς, τους φίλους και πάει λέγοντας….».

            Κανείς δεν σου ζήτησε όμως αυτό και μακάρι ποτέ να μην σου το ζητήσει.

            Υπάρχει όμως ένα άλλο δίλλημα, με το οποίο έρχεσαι αντιμέτωπος καθημερινά.

            «Μπορείς να ζήσεις γι’ αυτούς;».

            Και εδώ είναι όλο το ζουμί. Εδώ είναι η μαγκιά. Εδώ είναι που ξεχωρίζει η ήρα από το σιτάρι.

            «Μπορείς να ζήσεις γι’ αυτούς;».

            Άσε τα μεγάλα λόγια, τις διακηρύξεις, τους θανάτους. Μόνο αυτό το απλό πραγματάκι. Ζήσε γι΄ αυτούς. Αντέχεις;

            «Και πως   να το κάνω;», ίσως ρωτήσεις.

            Πάτα κάτω τον εγωισμό που βγάζεις απέναντι στη γυναίκα σου, προσέγγισε τον άντρα σου αγαπητικά, θυσίασε χρόνο από την ξεκούρασή ή από τη δουλειά  για χάρη των παιδιών σου, μίλα τους, δώστ’  τους προσοχή, βρες τα ξανά με τα αδέλφια σου, τους φίλους σου, τους γονείς σου…

            Ζήσε γι΄ αυτούς. Θυσίασε για χάρη  τους ολόκληρο τον κακό εαυτό σου.

            Το θέμα δεν είναι αν θα πέθαινες γι΄ αυτούς που αγαπάς… Το θέμα είναι το αν θα άντεχες να ζήσεις για χάρη τους…

            Αντέχεις;

 

            Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                        Ψυχολόγος

Σάββατο 26 Απριλίου 2025

Xρ. Γιανναράς: Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα

 

Στην Ελλάδα υπάρχει μια κατάσταση που κατανοεί την παιδεία ως κάτι χρηστικό τονίζοντας παράλληλα ότι «η αλήθεια δεν εξαντλείται ποτέ στην κατανόηση. Έχει μια δυναμική η οποία παρατείνεται, επεκτείνεται». «Η αλήθεια είναι εμπειρία μετοχής». «Μέσα στον πολιτισμό που έχουμε, στις ρίζες μας, υπάρχει μία καθολικότητα που μπορεί να αγκαλιάσει τα πάντα, αρκεί να συναντά την ετοιμότητα για μια έξοδο από το ‘’εγώ’’, «σήμερα και η τεχνολογία και τα πολιτικά συστήματα έχουν την μονομανία να κάνουν το άτομο, Θεό. Να κάνουν την ατομικότητα, το παν. Να είναι τα δικαιώματα του ατόμου η αρχή, ο κανόνας της συμβίωσης. Όμως η πρόταση υπάρχει και την γιορτάζουμε σήμερα». Εκδήλωση της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιά και του Πανεπιστημίου Πειραιά για τους Τρεις Ιεράρχες την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2020 με κεντρικό ομιλητή τον Χρήστο Γιανναρά, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα;». 🔴 Παραγωγή: https://antistudio.gr

Με δύο μέτρα και με δύο σταθμά

 


Μπορεί να έχεις το καλύτερο κρασί μέσα σ’ ένα βαρέλι… Έστω και μια σταγόνα δηλητήριο, όμως αρκεί για να στο καταστρέψει όλο. Και για να γίνει το κρασί για πέταμα. Και τότε, δεν έχει σημασία ο κόπος που χρειάστηκε για να φυτέψεις το αμπέλι να το μεγαλώσεις, να μαζέψεις σταφύλια και να τα πατήσεις. Δεν έχει νόημα ο κόπος και χρόνος που αφιέρωσες, για να μπορέσει ο μούστος να ωριμάσει και να γίνει καλό κρασί. Μια σταγόνα δηλητήριο αρκεί,  για να καταστρέψει όλο το κρασί που έχεις μέσα στο βαρέλι σου.

            Φρόντισε έτσι να κρίνεις τον εαυτό σου. Έχοντας  στον νου σου πως μια και μόνο πράξη σου, ένας και μόνος λόγο σου, μπορούν να προκαλέσουν τόσο μεγάλο πόνο, τόσο κακό στον άλλο άνθρωπο, που ν’ αχρηστέψουν όσα καλά έχεις κάνει μέχρι τώρα…

            Από την άλλη μεριά, σκέψου ένα λιβάδι με κάθε λογής όμορφα λουλούδια. Ανάμεσά τους όμως υπάρχουν σκόρπια και κάποια ξερόχορτα και κάποιες αγριάδες, Μη στρέφεις το βλέμμα σου στα άχρηστα, στα άσχημα φυτά. Απόλαυσε μόνο τα λουλούδια.

            Φρόντισε έτσι να κρίνεις τους άλλους . Έχοντας  στον  νου σου πως μπορεί να έχουν και κάποια ελαττώματα, μπορεί να υπήρξαν και πολλές φορές  που σε έχουν στεναχωρήσει, αλλά είναι και πολλά τα όμορφα, τα καλά, που κάνανε για σένα…

            Φρόντισε έτσι να κρίνεις. Με δύο μέτρα και με δύο σταθμά.

            Ποιος σου είπε πως είναι λάθος;

            Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                        Ψυχολόγος

Τετάρτη 23 Απριλίου 2025

Να φροντίζεις τον εαυτό σου…..

 


Να τον φροντίζεις τον εαυτό σου, να τον αγαπάς.

Μη τον εξευτελίζεις….

Μην το κομματιάζεις δεξιά και αριστερά, Είναι πορνεία αυτό. η χειρότερη μορφή της.

Ψάχνεις από δω και από κει   να βρεις την ευτυχία, την ψυχική γαλήνη. Σε ξενύχτια, σε γλέντια, σε ουσίες, σε ποτά, στο σεξ, στη δόξα, στα χρήματα, σε κάθε είδους ηδονή και απόλαυση, σε κάθε είδους καταχρήσεις… Όλο και πιο έντονα.

Τίποτα απ’ αυτά όμως δεν είναι λύση.

Γι’ αυτό μετά, κάθε βράδυ, η ίδια ιστορία…. Αντιμέτωπος με τον ίδιο τον εαυτό σου, να μην μπορείς να σε αντέξεις. Να νιώθεις  άδειος, κενός. Να νιώθεις πως δεν έχεις από κάπου να πιαστείς,  να νιώθεις ότι τίποτα δεν πάει καλά. Να νιώθεις απελπισμένος..

Μην κατακερματίζεσαι, μην κομματιάζεσαι δεξιά και αριστερά. Προσπάθησε όσο μπορείς να, έτσι λίγο, να μαζέψεις τον εαυτό σου, να ησυχάσεις, να αφουγκραστείς. Να μείνεις λίγο μόνος

Και θα το δεις…. Πολλά θα αλλάξουν.

Αυτό το μάζεμα θα γεννήσει ηρεμία, η ηρεμία θα γεννήσει προσευχή, η προσευχή θα γεννήσει τη γαλήνη στην ψυχή.

Αυτή τη γαλήνη, που τόσο πολύ στη ζωή σου αναζητάς…

            Ελευθέριος. Γ. Ελευθεριάδης

                        Ψυχολόγος

Δευτέρα 21 Απριλίου 2025

Ο Χρήστος Γιανναράς για τον άνθρωπο, την εκκλησία και τον κόσμο

 

Αυτή η σειρά έξι μερών ( εδώ ενοποιημένα) παρουσιάζει μια συναρπαστική και πλούσια πνευματικά συνομιλία μεταξύ του Έλληνα φιλοσόφου και θεολόγου Χρήστου Γιανναρά και του επισκόπου Μαξίμ (Βασίλιεβιτς). Βιντεογραφημένο το 2010 στο ήρεμο μοναστήρι Escondido στην Καλιφόρνια από τον μοντέρ Ivan Andrijanic, ο διάλογος διερευνά θεμελιώδη θέματα της χριστιανικής θεολογίας και της υπαρξιακής φιλοσοφίας. Με χαρακτηριστική διαύγεια και στοχαστική θέρμη, ο Γιανναράς στοχάζεται το μυστήριο της Αγίας Τριάδας, τη μυστηριακή πραγματικότητα της Θείας Ευχαριστίας, τη μεταμορφωτική φύση της αγάπης, τη βαθιά σημασία της ελευθερίας, τον ρόλο του πολιτισμού και την εσχατολογική χαρά του Πάσχα.

αμεθυστος

Θεμέλια…

 


Αν δεν έχεις γερά θεμέλια, κάθε τι που χτίζεις από πάνω του από πάνω που θα είναι καταδικασμένο.

            Πολλές φορές στη ζωή μας ξεκινάμε με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Και όλη μας την προσοχή και όλη  την αγάπη βάζουμε και ο μεράκι. Και θέλουμε γρήγορα να φτιάξουν τα πράγματα και το όνειρο μας αν να αποκτήσει στέγη. Και χρησιμοποιούμε τα καλύτερα υλικά, και  βάζουμε όλη μας την τέχνη.

            Έρχεται όμως κάποια στιγμή  που βλέπουμε το οικοδόμημα έτοιμο να  γκρεμιστεί… Και εμείς επιμένουμε. Ξανά και πάλι ξανά…

            Είναι από τις φορές αυτές που πρέπει να μάθουμε, παρά τον όποιο πόνο , απλά να σταματάμε. Δεν είναι δειλία, ούτε αναξιοσύνη. Να σκεφτούμε πως όσο σε πιο πολλά αδύναμα θεμέλια κτίσουμε, τόσο μεγαλύτερη θα είναι στο τέλος η ζημιά.

            Και τώρα θα πει κανείς… Ποιος επιλέγει για να χτίσει πάνω σε βάσεις που δεν είναι γερές;

            Όλοι μας. και εγώ και συ και όλοι….

            Ας σκεφτούμε τις σχέσεις. Πόσες φορές, δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε πως τα πράγματα δεν πάνε καλά. Ακόμη τα πάθη μας πόσες φορές τα αφήνουμε για αργότερα και ας ξέρουμε πως κάποια στιγμή θα βγούνε μπροστά μας. ΄Η τα θέλω μας για τα οποία άλλους από εγωισμό, δεν αφήνουμε να ακούσουμε τι έχουν  να μας πούνε…

            Θα δούμε, ότι είναι πολλά αυτά που στη ζωή μας δεν θέλουμε να δούμε, γιατί δεν μας συμφέρουν…

            Και αυτά είναι που στο τέλος θα μας καταστρέψουν.

            Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                        ψυχολόγος

Κυριακή 20 Απριλίου 2025

ΠΑΣΧΑ= ΔΙΑΒΑΣΗ

 


  
Πάσχα σημαίνει διάβαση, αρχικά των Ισραηλιτών από την Ερυθρά θάλασσα. Και κατ’ επέκταση από τον θάνατο στη ζωή, όλης της ανθρωπότητας που ευεργετήθηκε από τη σταυρωμένη Αγάπη. Είναι, λοιπόν, ημέρα διάβασης από τον πόνο στη χαρά.

            Η σωστή λύση του προβλήματος του πόνου βρίσκεται μόνο μέσα στον Χριστιανισμό, στη χριστιανική πίστη. Συμφιλιωνόμαστε με τον πόνο ώστε ν’ αποβαίνει δημιουργικός, προσφέροντας γνήσια και αναφαίρετη χαρά.

            Με την πίστη στον Αναστάντα και η  βούλησή μας επηρεάζεται ευεργετικά. Ο Χριστιανισμός δεν είναι ένας άγονος μυστικισμός. Διαμορφώνει χαρακτήρα και συγκροτεί ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Όχι μόνο γιατί παρέχει υπερβατικό κύρος που κάμπτει τη συνείδηση, αλλά μεταβιβάζει μυστηριώδεις δυνάμει με τη χάρη του Θεού. Πρόκειται για ένεση με  πρωτοφανή δραστηριότητα, ώστε να γίνονται πράξη αυτά που πιστεύουμε.

            Με δύο λόγια, η πίστη μας στην ανάσταση του Χριστού, είναι η  λυδία λίθος που εξαγνίζει κι εξιδανικεύει και τα πιο αντίξοα.

            Αν μας ενδιαφέρει το μυστικό της ευτυχίας- και ποιος δε το ζητά- ας οδηγήσουμε τα βήματά μας σαν έμπειροι χρυσοθήρες στο κενό μνημείο κι ας πάρουμε την λυδία λίθο της Ορθής πίστεως. Έτσι απλά, θα κρατήσουμε τη χαρά και την ευλογία στα χέρια μας.

            Μαν. Μ.

«Ανάσταση Χριστού θεασάμενοι…»

 

Το χαρμόσυνο άγγελμα της Αναστάσεως του Κυρίου δόνησε κατά το μεσονύκτιο του Πάσχα την εαρινή νύκτα. Θα το ακούσουμε και πάλι με σκιρτήματα χαράς στα προαύλια των ιερών Ναών μας.

            Οι λόγοι του λευκοφόρου αγγέλου «Ηγέρθη ουκ έστιν ώδε» επανελήφθησαν  από τα στόματα των αρχιερέων και των ιερέων  και τα χείλη μας έψαλαν τον θριαμβευτικό ύμνο «Χριστός ανέστη εξ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας». Και εμείς «οι εν τοις μνήμασι»,  οι συνταφέντες με τον Κύριο, μαζί με τους απ’ αιώνος κατεχομένους στα δεσμά του Άδου, νοιώσαμε το σκίρτημα της νέας ζωής, της εκ νεκρών αναστάσεως, «ίνα    ώσπερ ηγέρθη, Χριστός εκ νεκρών δια της  δόξης του πατρός, ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν».  Και επαναλάβαμε δέκα, είκοσι, εκατό φορές τον παιάνα αυτόν για να δείξουμε την άμετρη χαρά μας, για να συνειδητοποιήσουμε την νίκη του Χριστού, που είναι και δική μας νίκη, κατά του θανάτου και το Άδου. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται η πεμπτουσία του χριστιανισμού. Γι’ αυτό και το γεγονός της αναστάσεως αποτελεί το κεντρικό θέμα της λατρείας μας, το θέμα του Πάσχα, αλλά και όλων των Κυριακών του έτους.

            Ο Χριστιανισμός στηρίζεται επάνω στον κενό τάφο του Κυρίου. Χωρίς την ανάσταση «κενό»- χωρίς περιεχόμενο, άχρηστο- θα ήταν το χριστιανικό κήρυγμα, «ματαία  η πίστις» μας. Αλλά και η ζωή του καθενός μας πηγάζει από το γεγονός της αναστάσεως του Χριστού.

            Μαζί Του συνεσταυρώθη και απέθανε ο άνθρωπος της αμαρτίας, ο παλαιός άνθρωπος των παθών και της κατάρας, ο υπόδουλος στο φόβο του θανάτου και της φθοράς. Τώρα όμως ο θάνατος έχει συντριβεί. Έχει χάσει την εξουσία και την δύναμή την δύναμή του.

            γ.

Σάββατο 19 Απριλίου 2025

ΠΑΣΧΑ ΤΟ ΤΕΡΠΝΟΝ ΧΡΙΣΤΌΣ ΑΝΕΣΤΗ!

 


Μέσα σε κύματα χαράς οι Χριστιανοί ακούνε και ψάλλουνε απόψε τον θριαμβευτικό ύμνο της νίκης του Χριστού κατά του θανάτου. Μια απέραντη ευφροσύνη κατακλύζει τις ανθρωπινές  καρδιές. Σαν  μια οικογένεια η Εκκλησία από τα πέρατα της οικουμένης συγκεντρώνεται για να υμνήσει αυτό το μεγάλο θαύμα της Αναστάσεως του Κυρίου. Βρισκόμαστε στη ακτινοβόλα νύχτα που είναι προάγγελος της λαμπροφόρου ημέρας της εγέρσεως του Χριστού.

            Ποια είναι αυτή «η ημέρα του Κυρίου»; «Αναστάσεως ημέρα», απαντά ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. «Πάσχα, Κυρίου Πάσχα». Είναι «η κλητή και αγία ημέρα, η μία των Σαββάτων, η εορτών  εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων. Είναι η Λαμπρή. Ο Χριστός αναστήθηκε και η χαρά είναι ατέλειωτη: «ευφροσύνη αιώνιος».  Γι΄ αυτό ευφραίνονται οι ουρανοί και σκιρτά από αγαλλίαση η γη και εορτάζει όλος ο κόσμος, ορατός και αόρατος, άγγελοι και άνθρωποι.

            Η Ανάσταση του Χριστού σημαίνει τη μετάβασή μας από τον θάνατο στη ζωή, αν βέβαια το θέλουμε. Ανοίχτηκαν οι πύλες της Βασιλείας. «Ουκέτι φλογίνη ρομφαία φυλάττει την πύλην της Εδεμ»,  Ο παράδεισος είναι πάλι  μέσα  τις δυνατότητες του ανθρώπου. «Εκ γαρ θανάτου προ ζωήν και εκ γης προς ουρανόν Χριστός ο Θεός ημάς διεβίβασε» ψάλλουμε όλοι σήμερα με την αναστάσιμη χαρά στα πρόσωπά μας.

            Η Ανάσταση του Χριστού προσφέρει νόημα στη ζωή μας. Είναι η σίγουρη εγγύηση της αναστάσεώς μας. Από την ελπίδα αυτή κρέμεται η ανθρωπότητα: «Πόσο θεία, πόσο αγαπημένη, πόση γλυκύτατη είναι η φωνή σου, Χριστέ! Μας υποσχέθηκες αδιάψευστα ότι θα είσαι μαζί μας μέχρι τη συντέλεια των αιώνων. Αυτήν την φωνή όλοι εμείς την κρατούμε σαν άγκυρα ελπίδας και είμαστε γεμάτοι αγαλλίαση».

            Ζούμε με την ελπίδα, αλλά και τη σιγουριά, διότι

            Αληθώς ανέστη ο Κύριος!.

            γ.

ΤΟ ΑΚΡΟΝ ΑΩΤΟΝ ΤΗΣ… ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

 


Έντονη δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση προκάλεσε η απάντηση γνωστού ηθοποιού σε ερώτηση δημοσιογράφων, με την οποία ο εν λόγω ηθοποιός εξέφρασε ανοιχτά την άποψη ότι η άμβλωση είναι έγκλημα, και οποιαδήποτε άλλη λύση είναι προτιμώτερη από τη βίαιη διακοπή της κυήσεως, που αποτελεί ουσιαστικά φόνο.

          Αλγεινή εντύπωση προκαλεί ουσιαστικά ασφαλώς, το γεγονός ότι κάποιοι εξέφρασαν τη δυσφορία τους για τη δημόσια συζήτηση που πυροδότησε η εν λόγω επίμαχη δήλωση. Αλλοίμονο , αν απαγορευόταν να συζητάμε! Αυτό που δεν θα έπρεπε να επιτρέπουμε στον εαυτό μας είναι ακριβώς το να συζητάμε, το να κρύβουμε τα κρίσιμα ερωτήματα κάτω από το χαλί, για να μην ταράξουμε τον μακάριο εφησυχασμό μας.

          Ακόμη πιο αλγεινή εντύπωση, όμως, θα άξιζε να προκαλέσει η τοποθέτηση άλλης γνωστής  ηθοποιού η οποία επέρριψε την ευθύνη για τη συζήτηση που άνοιξε… στους δημοσιογράφους: «Ευθύνη δεν έχει μόνο αυτός που δίνει την απάντηση, αλλά ίσως ακόμα περισσότερο αυτός που θέτει την ερώτηση. Γιατί, όταν περιμένεις έξω από το θέατρο κάποιον θρησκόληπτο διάσημο, για να ρωτήσεις την άποψή του (που κανονικά δεν μας αφορά), ξέρεις την απάντηση που θα πάρεις».

          Ας μας επιτραπεί να σχολιάσουμε ότι μη συγκεκριμένη τοποθέτηση κρύβει πίσω της κάτι που είναι αληθινά ανατριχιαστικό: την αντίληψη ότι κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν το δικαίωμα να ομιλούν και να ακούγονται, και φέρουν ευθύνη όσοι τους δίνουν τον λόγο, από τη στιγμή που γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι αυτά που θα πουν θα μας ενοχλήσουν. Άραγε, χρειάζεται να σχολιάσουμε τη… δημοκρατικότητα αυτής της αντίληψης; Οι δημοσιογράφοι ασφαλώς και φέρουν ευθύνη. Αλλά η ευθύνη τους είναι ακριβώς να φροντίζουν να ακούγονται ΟΛΕΣ οι φωνές, και όχι μόνο  αυτές… που βολεύουν. Και αν αυτό πρέπει να το φροντίζουν γενικά, πολύ περισσότερο πρέπει να το φροντίζουν σε ζητήματα που είναι, κυριολεκτικά ζητήματα ζωής και θανάτου.

          «ΖΩΗ», 4398

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ - ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

 

Περιμένοντας την Ανάσταση" - Εισαγωγή στο Θείο Δράμα. Ο Χρήστος Γιανναράς αναφέρεται στη Μεγάλη Εβδομάδα. από εκπομπή της ΕΡΤ, δεκαετίας '80

Παρασκευή 18 Απριλίου 2025


 

Εἰς τὴν Σταύρωσιν

Ζῶν εἶ Θεὸς σύ, καὶ νεκρωθεὶς ἐν ξύλῳ,
Ὦ νεκρὲ γυμνέ, καὶ Θεοῦ ζῶντος Λόγε.

Εἰς τὸν εὐγνώμονα Λῃστὴν
Κεκλεισμένας ἤνοιξε τῆς Ἐδὲμ πύλας,
Βαλὼν ὁ Λῃστὴς κλεῖδα τό, Μνήσθητί μου.

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. Αυτός, αφού Τον ανέκρινε με πολλούς τρόπους και αφού ομολόγησε δυο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, τον καταδικάζει σε θάνατο• και αφού τον μαστίγωσε σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη των όλων, Τον παρέδωσε για να σταυρωθεί. Από ’κει και πέρα ο Ιησούς, αφού παραδόθηκε στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σα σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι. Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς τον Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δυο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στον Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή. Γύρω στην ενάτη ώρα, αφού βγάζει πρώτα φωνή μεγάλη, και λέει: «Τετέλεσται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», την ώρα κατά την οποία σφάζονταν, σύμφωνα με τον νόμο, ο πασχαλινός αμνός, ο οποίος καθιερώθηκε ως έθιμο στους Ιουδαίους, προτυπώνοντας τον Εσταυρωμένο Χριστό, πρίν από 1043 χρόνια.

Το δεσποτικό αυτό θάνατο και η άψυχη κτίση, πενθώντας, τον τρέμει και αλλοιώνεται από το φόβο αλλά ο Δημιουργός της κτίσεως ακόμα και όταν είναι νεκρός, λογχίζεται την ακήρατη πλευρά Του και ρέει απ’ αυτή αίμα και νερό. Τέλος, κατά τη δύση του ηλίου, έρχεται ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, και οι δυο κρυφοί μαθητές του Ιησού, αποκαθηλώνουν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, το αρωματίζουν, το τυλίγουν με καθαρό σεντόνι και αφού το έθαψαν σε καινούργιο τάφο, κυλούν στο στόμιο του μεγάλο λίθο.

Αυτά τα φρικτά και σωτήρια πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού επιτελούμε σήμερα και εις ανάμνηση αυτών παραλάβαμε από αποστολική διαταγή, τη νηστεία της Παρασκευής.

Πέμπτη 17 Απριλίου 2025

Νηστεία και ελεημοσύνη

 


Νηστεία και ελεημοσύνη

            Έχοντας διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της Μ. Σαρακοστής και φτάνοντας στη Μ. Εβδομάδα και την Ανάσταση, καλό είναι να κάνουμε μα μικρή αναφορά στην αρετή της ελεημοσύνης. Αρετής που, όπως λένε οι άγιοι πατέρες είναι η «κόρη» της αγάπης και «αδελφή» της φιλοπτωχίας

Από το ψυχωφελές βιβλίο «Αμαρτωλών Σωτηρία» παραθέτουμε τα εξής : «Η νηστεία, που ο καθένας μας κατά δύναμη κάνει, ιδιαίτερα κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, για να είναι «νηστεία δεκτή, ευάρεστος τω Κυρίω», πρέπει να συνοδεύεται , σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες μας, εκτός από τη μετάνοια, την ταπείνωση, τη συγχωρητικότητα και τη συμμετοχή μας στις ιερές Ακολουθίες και πρωτίστως στο  Μυστήριο της θείας  Ευχαριστίας, και από την ελεημοσύνη

Τα χρήματα που εξοικονομούμε από τη στέρηση τροφών πρέπει να αποταμιεύονται ώστε να δίδονται στους αδελφούς μας τους ελαχίστους. Γράφει σχετικά ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Αν έχεις τη δυνατότητα, το περίσσευμα της τροφής σου να προσφέρεται για παρηγοριά των άπορων. Αφού εσύ τρέφεσαι με εγκράτεια, μην αποθηκεύεις για αύριο περισσεύματα,. Χόρτασε αυτόν που πεινάει». Το ίδιο διδάσκει και μεγάλος Ρώσος άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ: «Η αληθινή νηστεία εξ άλλου δεν είναι μόνο στο να δαμάζει κανείς τι σώμα του, αλλά και στο να στερείται, προκειμένου να δώσει ψωμί σ’ εκείνον που δεν  έχει».

Εκτός από το πνευματικό όφελος αυτής καθ’ εαυτής της νηστείας, θα έχουμε εκατονταπλάσιο  όφελος, ενασκώντας την ελεημοσύνη, που είναι η αγάπη στην πράξη. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι «η ελεημοσύνη θα καλύψει πλήθος αμαρτιών μας και θα μας σώσει από τον (πνευματικό) θάνατο».

γ.

Τετάρτη 16 Απριλίου 2025

ΟΜΙΛΙΑ: «ΠΟΡΕΊΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΘΟΣ»

 




ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

ΟΜΙΛΙΑ:  «ΠΟΡΕΊΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΘΟΣ»

         

Αυτό το διάστημα κάθε χριστιανική ψυχή προετοιμάζεται για την μεγάλη ανάβαση των σωτηρίων Παθών του Κυρίου ημών Ιησού χριστού.

          Η προσωπική συνάντηση κάθε ανθρώπου με τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο είναι η βασική επιδίωξη της πνευματικής ζωής.

          Και επειδή η συνάντηση του ανθρώπου  με τον αναστημένο Χριστό έχει τόση σημασία, η Εκκλησία μας προσφέρει ένα  τρόπο, μια πορεία, μία οδό που κάνει δυνατή αυτή την συνάντηση για όποιον θέλει να τον ακολουθήσει.

          Η πορεία αυτή αναπτύσσεται  λειτουργικά κατά την διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής και βήμα- βήμα πραγματοποιείται αυτή η συνάντηση.

          Με συντομία θα επιχειρήσουμε αυτή την πνευματική πορεία.

          Η σταυροαναστάσιμη αυτή πορεία αρχίζει από την αρχή του τριωδίου και τελειώνει το Μ. Σάββατο

ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ

 


Αίσθηση προκαλούν τα όσα δήλωσε σε μία ακόμα πρόσφατη συνέντευξή του ο συνταξιούχος Αμερικανός αστροναύτης Ronald Gasan, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Νasa πέρασε συνολικά 178 η ημέρες στο Διάστημα, κάνοντας 2. 842  γύρω από τη Γη και διανύοντας 71 εκατομμύρια μίλια. Βλέποντας  τον πλανήτη μας από το Διάστημα, αστροναύτης αυτός συγκλονίστηκε από τη διαπίστωση ότι πρακτικά ζούμε «μέσα σε ένα ψέμα».

            Συνειδητοποίησε πόσο μικρά και ασήμαντα είναι τα προβλήματα που μας απασχολούν, μπροστά στο μεγάλο πρόβλημα της καταστροφής του πλανήτη, πάνω στον οποίο ζούμε. Ο Garan έζησε αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «φαινόμενο της επισκόπησης». Τα λόγια του θυμίζουν αυτό που είπε προ μερικών μηνών ο επίσης αστροναύτης Mike Masimino, ο οποίος δήλωσε συγκλονισμένος που είδε από το Διάστημα, «αυτό που δεν έπρεπε   αντικρύσει».

            Εύλογα ίσως θα διερωτηθεί κανείς: Πόσοι, άραγε, θα είχαν τη δυνατότητα να βρεθούν στο Διάστημα, για να συνειδητοποιήσουν πόσο ανούσιες και ανωφελείς είναι οι προτεραιότητες μας στη Γη; Ασφαλώς ελάχιστοι. Όλοι όμως μπορούμε να δούμε τη ζωή μας  στη Γη όχι από το Διάστημα  αλλά… από ακόμη πιο μακριά: «υπό το πρίσμα της αιωνιότητας». Τότε  κι αν συνειδητοποιήσουμε πόσο μικρά και ασήμαντα είναι όλα αυτά στα οποία αναλωνόμαστε καθημερινά!

            «ΖΩΗ», τ. 4399

Τρίτη 15 Απριλίου 2025

Η ΡΙΖΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

 


Ανησυχητικές είναι οι διαπιστώσεις της ετήσιας έκθεσης  της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για το 2024, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Συγκεκριμένα, όπως προειδοποιεί η έκθεση, ένα από τα πέντε παιδιά που αποφοιτά από την υποχρεωτική εκπαίδευση είναι λειτουργικά αναλφάβητο, με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Το πρόβλημα αξίζει να μας απασχολήσει. Όχι όμως μονόπλευρα.

Πράγματι, συνήθως το αντιλαμβανόμαστε ως πρόβλημα του εκπαιδευτικού συστήματος, και σπεύδουμε να περάσουμε από τη μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην άλλη. Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Αρκεί να αναλογισθούμε ότι τα παιδιά που βρίσκουν μη ελκυστικά- η απωθητικά- τα σχολεία και τα σχολικά βιβλία σήμερα είναι περισσότερο από βέβαιο ότι θα έβρισκαν μη ελκυστικά- η και απωθητικά- τα σχολεία και τα άλλα σχολικά βιβλία, όπως αυτά ήταν πριν από 50 χρόνια. Άρα, το πρόβλημα δεν ήταν πρωτίστως πρόβλημα του εκπαιδευτικού συστήματος. Αν νοσεί το σχολείο, αυτό οφείλεται πρωτίστως στο ότι νοσεί η κοινωνία, την οποία το σχολείο καθρεπτίζει. Και ασφαλώς νοσεί η κοινωνία, όταν εξωθεί τα παιδιά από την Δ΄ Δημοτικού τουλάχιστον να νιώθουν ότι…. η ζωή είναι αλλού…. Πως να αγαπήσει έτσι ένα παιδί το σχολείο και τη μάθηση; Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα. Ποιος όμως θα τολμήσει να αγγίξει αυτό το πρόβλημα;

«ΖΩΗ», φ. 4398

Δευτέρα 14 Απριλίου 2025

Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

 


Πρόσφατη δημοσκόπηση που διενήργησε η Metron Analysis για λογαριασμό του Βήματος της Κυριακής είναι αποκαλυπτική για τη σχέση των Ελλήνων με τον Θεό. Στη δημοσκόπηση αυτή δύο στους τρεις-ποσοστό 60 ο/ο – δηλώνει ότι πιστεύουν στον Θεό. Αν αυτό είναι ακριβές, τότε καταλαβαίνουμε ότι απέχουμε πολύ από την Ελλάδα που ξέραμε πριν από μερικά χρόνια, όπου ένα ποσοστό του 90 ο/ο δήλωναν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Και το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι ερωτηθέντες μόλις σε ένα ποσοστό 14 ο/ο επέλεξαν να απαντήσουν ότι τους καθορίζουν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.

          Για έναν άνθρωπο πραγματικά – και όχι προσχηματικά- Χριστιανό, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο. Ας θυμηθούμε τι έλεγε ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Άλλοις μεν ουν άλλαι προσηγορίαι τινές εισίν ή πατρόθεν, ή οίκοθεν, εκ των ιδίων επιτηδευμάτων ή πράξεων. Ημίν δε το μέγα πράγμα και όνομα, Χριστιανούς και είναι και ονομάζεσθαι».

          Πραγματικά, πως είναι δυνατό να πιστεύει κανείς στον Θεό- αλλά να πίστευε πραγματικά- και την ίδια στιγμή να λέει ότι οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις ΔΕΝ τον καθαρίζουν; Α ς πάρουμε λοιπόν απόφαση- δεν είναι άλλωστε κάτι καινούργιο. Οι Χριστιανοί είναι σήμερα μειοψηφία. Βέβαια, πάντοτε οι Χριστιανοί- οι πραγματικοί Χριστιανοί- ήταν η «μικρά ζύμη». Ας μην ενοχλεί λοιπόν ότι είναι και σήμερα μειοψηφία. Ας είμαστε όμως τουλάχιστον η «μικρά ζύμη» που «όλον  το φύραμα ζυμοί». Διότι, αν είμαστε αυτό, δεν είμαστε τίποτα.

          «ΖΩΗ», τ. 4397

Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Ανάγκες και θέλω

 


Τα  θέλω μου. Οι ανάγκες μου. Προϋποθέσεις μπροστά για να μπορέσει   να πάει μια σχέση.

            Με αυτά και με αυτά, καταλήξαμε να κάνουμε φαύλους κύκλους, να πληγώνουμε και να πληγωνόμαστε, και να αναζητάμε αυτόν και εκείνη που θα μπορέσει κάποια στιγμή   να τα καλύψει όλα αυτά.

            Και δεν βρίσκουμε, και όλο πιο κατακερματισμένοι βγαίνουμε από την κάθε νέα προσπάθεια για σχέση. Και αν τη βρούμε και, ναι, τα πράγματα στην αρχή πηγαίνουν καλά, θέλω και ανάγκες, όλα ικανοποιούνται, με μια ποιο κοντινή ματιά, τύραννος έχεις καταντήσει να ‘σαι η θύρα που άλλη δύναμη πια δεν έχει νέες σχέσεις για  να ψάξει.

            Μα είναι τα θέλω και οι ανάγκες πολύ σημαντικά, για  κρατήσει  μια σχέση.

            Όχι. Λάθος μας τα μάθανε. Μόνον  εγωισμός κρύβεται πίσω από όλα αυτά….

            Είναι το πρόσωπο, η συνύπαρξη με τον άλλο, η μετοχή σ΄ αυτόν, που δύο ανθρώπους τους φέρνει σε σχέση μεταξύ τους. Και ας΄ τα θέλω  και τις ανάγκες να μένουν πίσω…

            Πάντοτε εκούσια και σταυρωτικά.

            Οι ανάγκες μας και τα θέλω μας δεν χτίζουν υγιείς σχέσεις.

            Το ρίσκο, την έκθεση, το άνοιγμα αυτά να έχεις στον νου σου.

            Αυτά κάνουν μια σχέση ελεύθερη και αληθινή.

                        Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                                    Ψυχολόγος

Τι γιορτάζουμε την Κυριακή των Βαϊων και ποιος ο συμβολισμός; (ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ)

 


Σάββατο 12 Απριλίου 2025

Το γυμνόφιλον και ανέραστον

 

 Χρήστος Γιανναράς

Από καλοκαίρι σε καλοκαίρι η γυμνόφιλη μονοτροπία στην αμφίεση κερδίζει με άλματα τόσο την καθολίκευση της επιβολής της όσο και την επίταση της τόλμης των ευρημάτων της. Είναι πια γνώρισμα χαρακτηριστικό του πολιτισμού μας, του κοινού τρόπου του βίου σήμερα.

Χωρίς άλλο, η κατάφαση της γυμνότητας του ανθρώπινου κορμιού συναριθμείται στις θριαμβικές, απελευθερωτικές κατακτήσεις της Νεωτερικότητας. Σηματοδοτεί την κατά κράτος νίκη καταπάνω στην αρρωστημένη απαξίωση, περιφρόνηση, φοβία για το σώμα, που βασάνισε, επί αιώνες πολλούς, τον δυτικό άνθρωπο. Ο μανιχαϊστικός ηθικισμός και ο αυγουστίνειος νομικισμός, τυπικά παράγωγα της αλλοτρίωσης του χριστιανισμού στη Δύση (σήμερα και στην εκδυτικισμένη Ανατολή) έφερναν μαζί τους ―άλλοτε ως αίρεση των «Καθαρών» και άλλοτε ως ζηλωτικά κινήματα αγγλοσαξωνικού πουριτανισμού ή γερμανικού πιετισμού― αυτή την εξωφρενική σχιζοείδεια: Να βδελύσσεται ο άνθρωπος το ίδιο του το κορμί, να το θεωρεί επίβουλο, εχθρικό! Να δαιμονοποιεί τη χαρά του κορμιού, τις αισθήσεις, τον έρωτα, να ανέχεται, με άκρα συγκατάβαση, την ηδονή της τροφής, τον θεσμό του γάμου.

Κατάκτηση, λοιπόν, της νεωτερικότητας η κατάφαση της γυμνότητας του ανθρώπινου κορμιού, άργησε ωστόσο να αφομοιωθεί στον κοινό τρόπο του βίου, να αποτελέσει αυτονόητο πολιτιστικό δεδομένο. Μάλλον μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καθολικεύεται η κοινωνική αποδοχή της κατάφασης και γίνεται ευδιάκριτη σαν κυρίαρχο στοιχείο, στη γυναικεία κυρίως εμφάνιση. Σίγουρα, ρόλο αποφασιστικό για την καθολίκευση αποδοχής της γυμνοφιλίας έπαιξε και η μετεξέλιξη των νεωτερικών κοινωνιών σε «κοινωνίες της αγοράς»: Η μαζική παραγωγή των ειδών της ένδυσης και η διεθνοποίηση της εμπορίας τους υποκαθιστά κυριαρχικά τις ατομικές επινοήσεις και τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Η «μόδα» ταυτίζεται με τη στρατηγική των διαφημιστικών μεθοδεύσεων παραγωγών και εμπόρων, επιβάλλεται ως αυτονόητα υποχρεωτική σε διεθνή κλίμακα.

Έτσι, και η κατάφαση της γυμνότητας δεν είναι πρωτίστως ατομική επιλογή, συνειδητή στάση ή κατάκτηση, είναι επιβεβλημένη προσαρμογή στο πρότυπο που δημιουργούν και επιβάλλουν τα συμφέροντα της αγοράς. Η «μόδα» εξουδετερώνει ατομικές αισθητικές προτιμήσεις, τοπικές παραδοσιακές ιδιαιτερότητες. Ισοπεδώνει τα γούστα, υποχρεώνει άτεγκτα σε ομοτροπία. Κάποιες υπέρτατες αυθεντίες αποφασίζουν, ερήμην των πειθήνιων καταναλωτών, τι «θα φορεθεί» αυτό το καλοκαίρι και τι τον επόμενο χειμώνα στις όπου γης «αναπτυγμένες» (με τις προδιαγραφές της Νεωτερικότητας) κοινωνίες.

Και οι ντρεσαρισμένες μάζες σπεύδουν, κολακευμένες για την «εκσυγχρονιστική» υποταγή τους, να συμμορφωθούν με τον φετφά, άβουλα, άκριτα, μιμητικά. Ο φετφάς συχνά ορίζει κωμικά επινοήματα: παπούτσια μυτερά και μακριά, όπως των κλόουν, ή φούστες τόσο κοντές, που κυριολεκτικά πομπεύουν τις ευτραφείς και βραχύσωμες. Αλλά η απειθαρχία στη μόδα είναι αδιανόητη. Ο ανθρωπολογικός τύπος της Νεωτερικότητας αμφισβητεί αρχές και εξουσίες, αρνείται τον έλεγχο ή τον προκαθορισμό των επιλογών του, επαναστατεί ενάντια σε αυθεντίες και δόγματα, μάχεται να υπερασπίσει τα δικαιώματά του, την αυτονομία του. Όμως αποδείχνεται απίστευτα εθελόδουλος όταν πρόκειται για τα προστάγματα της «μόδας».

Η κατάφαση της γυμνότητας του ανθρώπινου κορμιού στην Αρχαία Ελλάδα ήταν γεγονός άλλης τάξεως, ριζικά διαφορετικό από τη φυσιοκρατική γυμνοφιλία στη Νεωτερικότητα. αν κρίνουμε τουλάχιστον από την Τέχνη (τη γυμνότητα των αγαλμάτων), ο στόχος τότε ήταν να αναδειχθεί όχι η ατομική, περιπτωτική γυμνότητα, αλλά ο αφαιρετικά καθολικός λόγος του «είδους» (λόγος της φύσης ή ουσίας), δηλαδή ο άχρονος και αμετάβλητος «τρόπος» που κάνει τα όντα να είναι αυτό που είναι. Το ένδυμα ανήκει στα «συμβεβηκότα» (σε ατομικά, περιπτωτικά, εφήμερα γνωρίσματα του υπαρκτού), ενώ η γυμνότητα μπορεί να συνοψίσει τα σταθερά και οριστικά (αυτά που ορίζουν το υπαρκτό) γνωρίσματα, δηλαδή την αλήθεια του. Η αλήθεια είναι «ουσία χωριστή κατά τον λόγον αθάνατος». Την αθανασία στόχευε η γυμνότητα των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων – όχι τη διέγερση των ενστικτωδών σεξουαλικών ενορμήσεων προς όφελος της εμπορίας προϊόντων.

Στην ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού, η εκκλησιαστική εμπειρία και μαρτυρία μετέθεσε τον στόχο: Το «αληθές», το άχρονο και όντως υπαρκτό – δεν είναι πια ο ανερμήνευτα δεδομένος (δίκην ειμαρμένης) λόγος του είδους (της ουσίας καθόλου), αλλά ο ενυπόστατος σε προσωπική ύπαρξη λόγος. Είναι το «πρόσωπο» ως ύπαρξη λογική και δημιουργική, ανυπότακτη σε προκαθορισμούς «φύσης», μοναδική, ανόμοια, ανεπανάληπτη. Αυτή η αλήθεια ως πρόσωπο, απόλυτη ετερότητα, δηλαδή απεριόριστη ελευθερία, γνωρίζεται μόνον στην εμπειρία της σχέσης. Και σχέση σημαίνει τον αυθυπερβατικό έρωτα, την ενεργό άρνηση της ιδιοτέλειας. Στον αληθινό έρωτα ολόκληρο το κορμί του αγαπημένου γίνεται αποκάλυψη της προσωπικής του ετερότητας – έχει υπερβαθεί κάθε απρόσωπη ενστικτώδης ορμή χρήσης του άλλου, εκδοχής του ως σκεύους ηδονής.

Η πείρα βεβαιώνει ότι μόνο η ανακάλυψη του μοναδικού, του ανόμοιου και ανεπανάληπτου γεννάει τον έρωτα. Η ποσότητα (το κοινά δεδομένο που διαφοροποιείται και μετριέται ποσοτικά) διεγείρει μόνο την ορμή να κατέχεις, να νέμεσαι – επιθυμία πιο εφήμερη κι από την ποσότητα. Το να επιδείχνει στους πάντες μια γυναίκα τα ποσοτικά της χαρίσματα μετρητής ομορφιάς («λεπτή» μέση, «πλούσιο» στήθος, «ατέλειωτα» πόδια, «πληθωρικές» καμπύλες) δηλώνει ότι εκλιπαρεί (συνειδητά ή ανεπίγνωστα) να την μεταχειριστούν σαν απρόσωπο σκεύος ηδονής, όχι να την ερωτευθούν. Τα ποσοτικά προτερήματα αξιολογούνται πάντοτε με σύγκριση και παραπέμπουν στη σύγκριση: Σίγουρα, κάπου στο εγγύτατο μέλλον παραμονεύει να γοητεύσει τον θηρευτή της ποσότητας κάποιο ακόμα «πλουσιότερο» στήθος, κάποιες ακόμα πιο τορνευτές γάμπες ή κάποιοι διεγερτικότεροι του ενστίκτου συνδυασμοί αναλογιών.

Μακάρι να βρισκόταν για κάθε ανυποψίαστο θύμα της τυραννικής εξουσίας της μόδας, για κάθε υποχρεωτικά γυμνόφιλη γυναίκα σήμερα, κάποιος που ειλικρινά να την αγαπάει και να της πεί: «Καλή μου, έχεις ένα μοναδικό βλέμμα, ένα αποκλειστικά δικό σου πανέμορφο χαμόγελο, ένα ανεπανάληπτα φωτεινό πρόσωπο. αν κάποιος σε ερωτευτεί, θα είναι γι΄ αυτή τη μοναδικότητά σου που δεν μαραίνεται, δεν φθίνει. Μόνο γι΄ αυτό που είσαι αποκλειστικά εσύ, κάποιος θα ποθήσει να μοιραστεί τη ζωή του μαζί σου, να μοιραστεί το θέλημά του, να ελευθερωθεί από το εγώ του. Όχι για τα σωματικά σου “προσόντα” τα μετρητά και συγκρίσιμα, αυτά, αν υπηρετούν τον έρωτα, πλουτίζουν τη σχέση, αν μόνο προκαλούν σε χρήση, θα σε σύρουν σε οδυνηρές ταπεινώσεις».

 

Μάταιος λόγος. Ο οδοστρωτήρας της μόδας ισοπεδώνει αδήριτα κάθε νεύση ερωτική, έχει ρεαλιστικά συγκροτήσει έναν ανέραστο κόσμο που εκλιπαρεί ταπεινωτικά φευγαλέα ηδονή.

πηγή: Καθημερινή 6/7/2008

Παρασκευή 11 Απριλίου 2025

Στιγμές Ιστορίας : Η Έξοδος του Μεσολογγίου

 

O Τάκης Κάμπρας και οι "Στιγμές Ιστορίας" παρουσιάζουν κάθε Κυριακή στις 20.15 ιστορίες και γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα, από την Επανάσταση για την Ανεξαρτησία έως τη σύγχρονη εποχή. Τεκμηριωμένα γεγονότα της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας από ι¬δρύσεως του Ελληνικού κράτους ως σήμερα, που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα, ιστορικά α¬φιερώματα και ανέκδοτες ιστορίες του πολιτικού και όχι μόνο βίου της χώρας. Αυτή την Κυριακή, 28/4 στις 20.15, θα προβληθεί «Η Έξοδος του Μεσολογγίου». Aν η Ευ¬ρώπη μετά τις σφαγές της Χίου και των Ψαρών από τους Οθωμανούς άρχισε να κοιτάζει με με¬γαλύτερη προσοχή το ελληνικό ζήτημα, η ιερά έξοδος του Μεσολογγίου όχι μόνο την συντάρα¬ξε, αλλά την ώθησε να κινηθεί άμεσα και δραστικά για την ανεξαρτησία των Ελλήνων. Περισ¬σότερα την Κυριακή των Βαΐων 28 Απριλίου, ημέρα επετείου της Εξόδου, στις 20.15.

Πέμπτη 10 Απριλίου 2025

Χρ. Γιανναράς: Η απανθρωπία του δικαιώματος, σήμερα

 

ο Χρήστος Γιανναράς παραχώρησε συνέντευξη στον Βασίλη Μπούτο*. Ο καθηγητής έχει ασχοληθεί επισταμένως με το δικαιωματοκεντρικό μοντέλο του νομικού πολιτισμού, έχοντας συγγράψει σε ανύποπτο χρόνο την μνημειώδη μελέτη του "Η απανθρωπία του δικαιώματος". Ερωτήσεις -Ποιές ανάγκες γέννησαν το νεωτερικό ατομικό δικαίωμα στην Δύση; -Αυτές οι ανάγκες δεν υπήρχαν, άραγε, στο πλαίσιο της Δημοκρατίας της αρχαίας (κλασσικής) Αθήνας; -Πως εξηγείται το γεγονός, ότι δεν συναντάται κατ’ αυτήν η έννοια του ατομικού δικαιώματος; -Το περίφημο "δικαίωμα στην διαφορά", στο πλαίσιο της περιβόητης αρχής του πλουραλισμού, επάγεται μία τέτοια αυτονόμηση του ατόμου, προς τον σκοπό θωράκισής του, ώστε να άγει εν τέλει σε μία θεσμοποιημένη άρνηση της πραγματικότητας; -Το δικαιωματοκεντρικό πολιτισμικό μας παράδειγμα, ταυτίζοντας απολύτως την επιθυμία με το δικαίωμα και περιορίζοντας τον σχετικό προβληματισμό αποκλειστικώς στο τί θέλει και τί νοιώθει το «εγώ», οικοδομεί πλέον μία νέα «ηθική»; -Αυτή η αυτονομημένη «ηθική», η αποκομμένη από οποιονδήποτε άξονα αναφοράς που να υπερβαίνει το «εγώ», ισούται τελικώς με μία καθαρή «θέληση για δύναμη»; -Το κατά φύσιν ανέφικτό δύναται να καταστεί κατά σύμβασιν εφικτό; Μπορείτε να μας διαγράψετε κάποια κριτήρια, βάσει των οποίων δύναται να υπάρξει θεμιτή και γόνιμη        «μ ί μ η σ η» της φύσεως στο θεσμικό - συμβατικό - νομικό πεδίο;


Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

Κυκλοφορούσε σαν αγρίμι στην έρημο η Οσία Μαρία η Αιγυπτία η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων

Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία έγινε η

μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων!

Γέννηση: 344 μ.Χ., Αίγυπτος

Η Μαρία η Αιγυπτία (4ος ή 5ος αιώνας) είναι Αγία/Οσία της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς και των Προχαλκηδόνιων Εκκλησιών, όπως της Κοπτικής Εκκλησίας της Αιγύπτου. Θεωρείται προστάτιδα των μετανοούντων.

«Η μετάνοια δεν είναι ένας παροξυσμός τύψεων

και αυτο-οικτιρμού, αλλά μεταστροφή»

Κάλλιστος Ware, Επίσκοπος Διοκλείας

Τι σημαίνει μετάνοια; Συνήθως θεωρείται ως θλίψη για την αμαρτία, ένα αίσθημα ενοχής, μια αίσθηση στενοχώριας και τρόμου για τις πληγές που προκαλέσαμε στους άλλους και στον εαυτό μας. Μια τέτοια άποψη όμως είναι επικίνδυνα ατελής. Η στενοχώρια και ο τρόμος υπάρχουν πράγματι συχνά στη βίωση της μετάνοιας, αλλά δεν είναι ολόκληρη η μετάνοια, δεν αποτελεί καν το σπουδαιότερο τμήμα της.

Αν θεωρήσουμε όμως κατά τρόπο κυριολεκτικό τον όρο «μετάνοια», τότε θα βρεθούμε πιο κοντά στην καρδιά του ζητήματος. Μετάνοια σημαίνει «αλλαγή του νου»: όχι απλώς λύπη για το παρελθόν, αλλά μια θεμελιώδης μεταμόρφωση της όρασής μας, ένας νέος τρόπος να βλέπουμε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον Θεό -σύμφωνα με τον Ποιμένα του Ερμά, είναι «μια μεγάλη κατανόηση». Μια μεγάλη κατανόηση και όχι, αναγκαστικά, μια συναισθηματική κρίση.

Η μετάνοια δεν είναι ένας παροξυσμός τύψεων και αυτο-οικτιρμού, αλλά μεταστροφή, επανατοποθέτηση του κέντρου της ζωής μας στην Αγία Τριάδα.

* Απόσπασμα από το βιβλίο: Kallistos Ware,

Bishop of Diokleia, «Η εντός ημών Βασιλεία».

 

Το Θαύμα της Μετάνοιας

Μοναχός Μωυσής, αγιορείτης στην

Εφημερίδα «Μακεδονία» 13/4/2008

 

Πριν 1.400 χρόνια μια κοπέλα, μόλις δώδεκα ετών, κάπου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μπλέκεται στα δίχτυα του αγοραίου έρωτα. Δίνεται με σώμα και ψυχή στην πτώση, στην αμαρτία, στη φθορά.

Η σαρκολατρεία, η ηδονοθηρία, η ακόρεστη λαγνεία την κατακυριεύουν πολύ νωρίς. Επί δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια ζούσε αχόρταγα αυτή τη ζωή δίχως αναστολές, ντροπές, επιφυλάξεις, ενοχές και τύψεις. Θεωρούσε τον εαυτό της ελεύθερο, ανεξάρτητο, ανεξέλεγκτο και ακατανίκητο. Θαύμαζε την ωραιότητά της, τα πλούτη της, τις κατακτήσεις της και την προκλητικότητά της.

Ένα θαυμαστό σημείο που της συνέβη στα Ιεροσόλυμα και δεν μπορούσε να εισέλθει στο ναό την έκανε να γονατίσει, να δακρύσει, να θυμηθεί την αθωότητα των παιδικών της χρόνων. Άρχισε να κλαίει. Άρχισε η μεταστροφή της. Η φιλόσαρκη γίνεται ξαφνικά φιλόθεη.

Μεταμορφώνεται, ξεμασκοφορεί, φιλοκαλεί, ανασταίνεται. Στην καρδιά της, μετά από αυτή την απρόσμενη υπαρξιακή αλλαγή, κυριαρχεί ο θεός έρωτας. Η ζωή της λαμβάνει βαθύ νόημα. Πρόκειται για μια ηρωίδα, μάρτυρα και οσία.

Αναχωρεί για την έρημο, την πέραν του Ιορδάνου, αποφασιστικά και ανυποχώρητα. Οι λογισμοί επιστροφής στην πρότερη ζωή δεν την αφήνουν να ησυχάσει ούτε για ένα λεπτό. Τυραννιέται από τους σφοδρούς κι αισχρούς λογισμούς επί δεκαεπτά χρόνια. Όσα χρόνια ζούσε στην αμαρτία. Κόντεψε ν’ απελπιστεί. Έγινε ένας σκελετός από τη νηστεία.

Κυκλοφορούσε σαν ένα αγρίμι της ερήμου. Η αφιλόξενη έρημος, η ξένη γη, πέτρες και σπηλιές υπήρξαν κατοικίες. Έζησε άλλα είκοσι τρία χρόνια δίχως τον φοβερό πόλεμο των λογισμών. Εξαϋλώθηκε. Η περίφημη πόρνη έγινε η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων.

Ο αββάς Ζωσιμάς ιεραποδημώντας μια Σαρακοστή στην έρημο είδε μια σκιά περιπλανώμενη. Όταν αντελήφθη ότι ήταν μια γυναίκα, κάλυψε με το ιμάτιό του τη γύμνια της και πληροφορήθηκε με συγκίνηση τη θαυμαστή ζωή της. Επιστρέφοντας την κοινώνησε. Μετά ένα έτος τη βρήκε νεκρή. Σ’ ένα κεραμίδι είχε σημειώσει ότι ανεπαύθη μόλις κοινώνησε.

Η αμαρτία δεν είναι απλά η παράβαση του νόμου, αλλά έλλειψη αγάπης στον Θεό. Η αμαρτία φαντάζει πάντα πολύ ωραία, λίαν ελκυστική και σαγηνευτική. Συλλαμβάνεται στο νου, αποδέχεται και διαπράττεται. Η αμαρτία συνηθίζει να στερεί τη μακάρια γαλήνη της ψυχής.

Η συννεφιά που προηγείται της αμαρτίας, μετά τη διάπραξή της υποχωρεί και ο άνθρωπος βλέποντας τη γυμνότητά του στενοχωρείται, θλίβεται κι έχει τύψεις. Η ουρά του διαβόλου επεμβαίνει, ώστε ο άνθρωπος ν’ απογοητευτεί και να μη θέλει να μετανοήσει.

 

Ο μέγας ψυχοανατόμος, όσιος Ιωάννης της Κλίμακος, όρισε με καταπληκτική σαφήνεια τα στάδια της αμαρτίας: Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεση, αιχμαλωσία, πάλη, πάθος. Το πάθος γίνεται συνήθεια αγαπητή και χρόνια που παρασύρει τον άνθρωπο δίχως αντιστάσεις. Η αμαρτία σκοτίζει τον άνθρωπο.

 

Σήμερα θεωρείται αδιάφορα, έχει γίνει κανόνας, ο άνθρωπος νομίζει πως κάνοντας ό,τι θέλει είναι και ελεύθερος. Όποιος νόμος και αν ψηφισθεί, η αμαρτία δεν θα παύσει να είναι αμαρτία και να ενοχλεί την ψυχή κάθε τίμιου, σοβαρού κι ευσυνείδητου ανθρώπου.

 

Φθάσαμε το αφύσικο να το λέμε φυσικό και το παράλογο λογικό. Αποτέλεσμα της αμαρτίας: αποξένωση, απομόνωση, κενό, μοναξιά, απόγνωση και στενοχώρια.

 

Η οσία Μαρία συνδράμει στοργικά στη μεταστροφή όλων. Απέτυχε ως πόρνη και νίκησε ως ασκήτρια. Πρόκειται για τρομερά γενναία γυναίκα. Εμπνέει. Συνεγείρει τους αμαρτωλούς. Μη φοβάται κανείς τις λέξεις αλλά τις ανειρήνευτες πράξεις.

 

Τελειώνει η Σαρακοστή και η Αλεξανδρινή Μαρία μας σκουντά να προχωρήσουμε άφοβα. Μας παρακινεί προς επαναπροσανατολισμό και να μας πει εμπιστευτικά πως και οι πόρνες μπορούν να θέλουν να γίνουν όσιες.