Γένεσις, η Δημιουργία του κόσμου σε 6 ημέρες

 

Galilaia T.V.

Οι Εβραίοι οι Μουσουλμάνοι οι Χριστιανοί οι άθεοι και η βία - Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 

Οι Εβραίοι οι Μουσουλμάνοι οι Χριστιανοί οι άθεοι και η βία

 

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 

               Ο με δεκάδες χιλιάδες θύματα – τα περισσότερα αθώα - πόλεμος του Ισραήλ κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων Χαμάς και Χεζμπολάχ προκάλεσε και μιαν αντίληψη ότι αυτός έχει θρησκευτικό υπόβαθρο. Η αντίληψη προκύπτει εκ του ότι ακραίων αντιλήψεων θρησκευτικά Κόμματα συμμετέχουν στην κυβέρνηση Νετανιάχου και από την άλλη η Χαμάς εξαρτάται άμεσα από τους αγιατολάχ  του σιιτικού κι θεοκρατικού Ιράν, όπως εξαρτάται από το Ιράν και η Χεζμπολάχ (που σημαίνει Κόμμα του Θεού), που διοικείται επίσης από μουλάδες. Οι επικριτές των δύο αυτών θρησκειών παραθέτουν επίσης αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη και από το Κοράνι, στα οποία, όπως  υποστηρίζουν, προάγεται και δικαιολογείται  η τρομοκρατία και η άσκηση της βίας.

 

               Για τον Χριστιανισμό γράφεται από αντιθέους και εντιεκκλησιαστικούς  ότι είναι μεν η θρησκεία της αγάπης και όχι της εκδίκησης, αλλά ώσπου να «διαφωτιστεί» υπήρξε πολεμικός για μακρότατες περιόδους…. Ένας από αυτούς γράφει μάλιστα επιπολαίως, αφού δεν γνώριζε ότι ο Απόστολος Παύλος δεν έχει γράψει ΤΗΝ επιστολή προς τον Τιμόθεο, αλλά ΔΥΟ επιστολές. Και οι δύο είναι γεμάτες από πνευματικές και ποιμαντικές συμβουλές προς τον μαθητή του Τιμόθεο, η δε δεύτερη γράφτηκε από φυλακή της Ρώμης.

 

ΠΟΥΘΕΝΑ στην Καινή Διαθήκη δεν υπάρχει προώθηση της βίας. Ο Ιησούς Χριστός έρχεται κοντά μας από αγάπη και για να μας σώσει, με την υπέρτατη θυσία Του και την Ανάστασή Του. Διδάσκει την ταπεινοφροσύνη, την αποξένωση από τα εγκόσμια, την ανοχή. Λέγει προς τους ακροατές Του, στην επί του όρους ομιλία Του: «Ηκούσατε ότι ερρέθη αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρό σου. Εγώ δε λέγω ημίν αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς και προσεύχεσθε υπέρ…των διωκόντων υμάς». Όταν ο Ιούδας επικεφαλής όχλου πήγε νύχτα να Τον συλλάβει και ο Πέτρος έκοψε το αυτί ενός από αυτούς ο Κύριος τον επέπληξε. Έβαλε το αυτί στη θέση του και του είπε αυτό που είναι ο κανόνας υπέρ της ειρήνης και κατά της βίας: «Πάντες οι λαβόντες μάχαιραν, μαχαίρα αποθανούνται» (Ματθ. κστ΄ 52). Και όταν, στη δίκη Του, ο Πιλάτος τον  ερώτησε αν είναι βασιλιάς των Ιουδαίων, όπως τον κατήγγειλαν οι Φαρισαίοι, ο Ιησούς του απάντησε: «Η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου. Ει εκ του κόσμου τούτου ην η βασιλεία η εμή, οι υπηρέται αν οι εμοί, ηγωνίζοντο ίνα μη παραδοθώ τοις Ιουδαίοις…»( Ιωάν. ιη΄36). Ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία που δεν διαδόθηκε με την βία και τα όπλα, αλλά με το αίμα των μαρτύρων. Αυτή η αγάπη προς τον Θεό και η εκούσια θυσία ήταν ο θαυμαστός παράγων εξαπλώσεως  του σωτηριώδους λόγου του Κυρίου.

 

               Όμως είναι αλήθεια πως Χριστιανοί ηγεμόνες επιδόθηκαν σε πολέμους, για λόγους κοσμικής επικρατήσεως, ή για λόγους θρησκευτικών διαφορών. Ποία η κύρια αιτία των πολέμων; Το συμφέρον, ο εγωισμός,  το αίσθημα της υπεροχής και η ψευδαίσθηση του άφρονος πλουσίου, ότι η επίγεια ζωή είναι αιώνια… Και στο βάθος όλων αυτών των αμαρτημάτων; Η εκκοσμίκευση της Παποσύνης, που φτάνει έως τις ημέρες μας. Το κοσμικό της φρόνημα βάζει μπρος από τους εκκλησιαστικούς κανόνες την ανθρώπινη λογική, την επηρεασμένη από  πάθη και αδυναμίες.

 

               Ο Πάπας θέλησε να καταστεί παγκόσμιος ηγεμόνας. Ίδρυσε παπικό κράτος, με στρατό που έλαβε μέρος στους πολέμους, με πολιτικές ίντριγκες, με κοσμικές απολαύσεις. Το κράτος του Βατικανού υπάρχει έως σήμερα και ο Πάπας είναι ηγεμών του. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Πάπα Ιννοκεντίου Γ΄ (1198-1216), ο οποίος «αγνόησε τα θέματα της πίστεως, απλώς τα μετατόπισε, θέτοντας σε προτεραιότητα το μεγαλεπίβολο σχέδιό του να πάρει στα χέρια της Εκκλησίας τη διακυβέρνηση του κόσμου, δηλαδή να ιδρύσει μια πραγματική παγκόσμια θεοκρατική πολιτεία» (Βλ. σχ. π. Νικηφόρου Βιδάλη, Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Οι Ρωμαίοι Ποντίφηκες και το έργο τους», Εκδ. Κέντρου Εκδηλώσεων Ομιλιών, Αθήνα, 1994, σελ. 267). Επί των ημερών του έγινε η Δ΄ Σταυροφορία, της οποίας υπήρξε εμπνευστής και εμψυχωτής, και οι Σταυροφόροι, μαζί με τους Βενετούς, αντί να κατευθυνθούν στους Αγίους Τόπους παρέκκλιναν και κατευθύνθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου «δια πυρός και σιδήρου, με φοβερές σφαγές και βιβλικές καταστροφές εγκατέστησαν τη λατινική κυριαρχία στην Ανατολή (1204-1261). Και σχολιάζει ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας: «Μπορεί να πει κανείς πως η 4η Σταυροφορία, εφόσον παρέκκλινε του αρχικού της σκοπού και από θρησκευτική κατέληξε σε πολιτική, δεν είναι σωστό να ονομάζεται Σταυροφορία» (Αυτ. σελ. 268). Άλλος Ρωμαιοκαθολικός ιερέας, ο π. Μάρκος Φώσκολος, γράφει για την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους και τους Βενετούς: «Η σφαγή και η λεηλασία που επακολούθησε, όπως ανέφεραν οι αυτόπτες μάρτυρες, δύσκολα βρίσκουν κάτι το ανάλογο στην ιστορία των κατακτήσεων». (π. Μάρκου Φώσκολου «Η πορεία 20 αιώνων του λαού του Θεού-Ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας», Εκδ. «Πορεία πνευματική», Αθήνα, 1987, σελ. 183).

 

               Παρόμοια αντίληψη περί παγκόσμιας θεοκρατικής κυριαρχίας είχε αργότερα και ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ (1294-1303). Όπως γράφει ο π. Νικηφόρος Βιδάλης ο εν λόγω Πάπας «ήταν πεπεισμένος ότι μπορούσε να συνενώσει στα χέρια του την κοσμική και την πνευματική εξουσία, κατά τρόπον ώστε να εκφράζει το παπικό αξίωμα ως παγκόσμια κυριαρχία» (Αυτ. σελ. 293). Η εκκοσμίκευση των Παπών έφτασε στο σημείο να εκλεγεί Πάπας ο Αλέξανδρος Στ΄ ο Βοργίας. Ο π. Νικηφόρος γράφει γι’ αυτόν: «Διήγε βίο μεγιστάνα μέσα σε απείρου κάλλους και χλιδής παλάτια. Ξεχνώντας την εκκλησιαστική του ιδιότητα, είχε συνάψει παράνομες σχέσεις με πλούσιες γυναίκες της Ρώμης και είχε αποκτήσει τέσσερα παράνομα παιδιά (Καίσαρα, Ιωάννη, Ζοφφρέ και Λουκρητία)…Η περιβόητη Λουκρητία με τη σκανδαλώδη ζωή της και τους τρεις γάμους της (Σημ. γρ. ως γνωστόν η Παπική Εκκλησία απαγορεύει το διαζύγιο) διέσυρε στην κοινή γνώμη τη σοβαρότητα του παπικού θεσμού. (Αυτ. σελ. 336-337).

 

               Η εκκοσμίκευση της Παποσύνης έφτασε σε ακρότατα σημεία με την άσκηση βίας και τρομοκρατίας δια της Ιεράς Εξέτασης, της οποίας θύματα υπήρξαν ο Ιταλός φιλόσοφος, μαθηματικός, ποιητής και αστρονόμος Τζιορντάνο Μπρούνο, ο οποίος κάηκε ζωντανός στην πυρά, το 1600. Παλαιότερα, το 1415, καταδικάστηκε και υπέστη τον δια της πυράς θάνατο ο Τσέχος θεολόγος Γιαν Χους, ως αιρετικός. Παρά λίγο να υποστεί τον ίδιο θάνατο και ο Γαλιλαίος. Το 1431 εκτελέστηκε στην πυρά ως αιρετική η Ιωάννα της Λωραίννης (Ζαν Ντ’ Αρκ). Χιλιάδες ήσαν τα θύματα της Ιεράς Εξετάσεως. Ανάμεσα στους αιματηρούς διωγμούς,  γνωστοί είναι και αυτοί της  Νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου, το 1572, οι οποίοι ήσαν η αφετηρία  σφαγής χιλιάδων Ουγενότων (Προτεσταντών) πολιτών. 

 

               Με τους Διαμαρτυρόμενους οι Παπικοί διεξήγαγαν πολυετείς  θρησκευτικούς πολέμους, όπως ο Τριακονταετής, ο οποίος ήταν από τους πιο καταστροφικούς στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. Υπολογίζεται ότι 4,5  έως 8 εκατομμύρια στρατιώτες και πολίτες πέθαναν από τις μάχες, τους λιμούς και τις ασθένειες, μεταξύ των ετών 1618 και 1648.

 

                                                Γαλλική Επανάσταση

 

Παιδί πνευματικό της Παπωσύνης, που απεδείχθη εφιάλτης της, η Γαλλική Επανάσταση. Αυτή επιδίωξε να εγκολπωθεί τα χριστιανικά βιώματα της ελευθερίας, της ισότητας και αδερφοσύνης και να τα παρουσιάσει ως δικά της! Με την καθιέρωση της αθεΐας – για σύντομη περίοδο και του Υπερτάτου Όντος, κατά τα τεκτονικά πρότυπα, εκτελέστηκαν στην γκιλοτίνα 1.105 κληρικοί. Από τους 120.000 κληρικούς, μοναχούς και μοναχές το 25% εξαφανίστηκε. Πολλοί και πολλές παντρεύτηκαν, άλλοι απλώς έβγαλαν τα ράσα, περίπου 30.000  αυτοεξορίστηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. (Charles Chauvin “Le clerge a l’ Epreuve de la Revolution”, Desclee de Brouwer, Paris, 1989, p. 80-97).

 

Την κατάσταση που προέκυψε από την αθεΐα και την βία των επιγόνων της παποσύνης περιγράφει γλαφυρά ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στο Ημερολόγιό του:

 

« Η αρχαία Ρώμη έδωσε την ιδέα της παγκόσμιας ενοποίησης των ανθρώπων, πρακτικά υπό τη μορφή της παγκόσμιας μοναρχίας. Η συνταγή αυτή απέτυχε με τον χριστιανισμό – η συνταγή, αλλά όχι η ιδέα. Διότι η ιδέα αυτή είναι του Ευρωπαίου ανθρώπου, που γέννησε τον δικό του χριστιανικό πολιτισμό, και ζει πάντοτε με την ιδέα αυτή…Αυτή η δυτική υλοποίηση, αυτού του παπικού (ηγεμονικού) ρωμαιοκαθολικισμού είναι απολύτως αντίθετος προς την ανατολικής αντιλήψεως οικουμένη. Αυτή η δυτική, καθολική και ρωμαϊκή ενσάρκωση της ιδέας της παγκόσμιας επικράτησης ολοκληρώθηκε, αλλά χάνοντας τον χριστιανισμό και την ιδέα του και μετατρέποντάς τον  σε κληρονόμο της αρχαίας Ρώμης….Διακηρύχθηκε από τον ίδιο τον Πάπα πως χωρίς την παγκόσμια κατοχή χωρών και λαών, χωρίς ρωμαϊκή παγκόσμια μοναρχία, αυτή τη φορά όχι του αυτοκράτορα αλλά του Πάπα, ο χριστιανισμός δεν θα επιζούσε». (Dostoievski “Journal d’ un ecrivain”, Gallimard, 11e edition, 1951, p. 559).

 

Η θρησκεία της Γαλλικής Επανάστασης με το Υπέρτατο Ον και η Τρομοκρατία, κυρίως κατά τα έτη 1792-1794,  ήταν η εξ αντιθέτου συνέχεια της Παποσύνης και της Ιεράς Εξέτασης. Ο Πέτερ Βάις στο θεατρικό του έργο «Η δολοφονία του Μαρά» βάζει τον πρωταγωνιστή της Γαλλικής Επανάστασης να λέγει πως ο θάνατος μετά από βασανιστήρια (Σημ.γρ. από την Ιερά Εξέταση) «ήτανε πανηγύρι αληθινό. Μπροστά του οι τωρινές γιορτές μας ( Σημ. γρ. με την γκιλοτίνα) είναι άνοστα παιχνίδια. Η Ιερή Εξέταση δεν μας διασκεδάζει  πια. Μ’ όλο που τώρα μόλις αρχινήσαμε λείπει από τους φόνους μας η φλόγα, γιατί μπήκανε στην “Ημερησία Διάταξη” και στη ρουτίνα. Καταδικάζουμε… με παγερό υπολογισμό ως να έρθει η μέρα όπου κάθε ζωή θ’ αφανιστεί για πάντα». (Σημ.γρ. Το βιβλίο του Βάις κυκλοφορήθηκε  στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Δωδώνη» το 1977, σε μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη).

 

 Όπως έγραψε ο Μισελέ «τίποτε δεν είναι πιο αποκρουστικό για την Επανάσταση από το να αγνοεί η ίδια ότι από θρησκευτικής πλευράς φέρει μέσα της μια θρησκεία».  (Jean - Francois Colosimo “La religion francaise” Ed. du CERF, 2019, p. 271). Ο Colosimo γράφει επίσης την λανθασμένη άποψη του διπλωμάτη και πολιτικού Κλοντ – Ζοζέφ Ζιρό για τον Μαρά, που την εξέφρασε το 1794, μετά την εκτέλεση του στην γκιλοτίνα, στις 1 Ιουλίου 1793: « Όπως ο Ιησούς, ο Μαρά αγαπούσε το λαό και μισούσε, όπως ο Ιησούς, τους βασιλείς, τους ευγενείς, τους ιερείς, τους πλουσίους…». (Αυτ. σελ. 249). Ο Μπερντιάεφ διαφωνεί:  «Ο Χριστός ενδιαφερόταν για την τύχη των πλουσίων και της ψυχής τους, όταν έλεγε ότι είναι δύσκολο σ’ αυτούς να μπούνε στην βασιλεία των ουρανών… Ο Χριστός ήθελε να ελευθερώσει πνευματικά τους πλουσίους. Ενδιαφερόταν τόσο για τη για τη δική τους σωτηρία στην αιωνιότητα, όσο και για τη σωτηρία της οποιασδήποτε ψυχής…Ο Χριστός δίδασκε στους μαθητές Του να μοιράζουν τα αγαθά τους και όχι να τα αρπάζουν από τους άλλους…». (Νικολάι Μπερντιάεφ «Για την κοινωνική ανισότητα», Εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη, 1984, σελ. 256).

 

Για τους μετααναθεωρητές η Τρομοκρατία  της Γαλλικής Επανάστασης δεν προέκυψε από κοινωνική πίεση, αλλά ως αναπόφευκτο επακόλουθο της πολιτικής της κουλτούρας… Συνεπώς οι μαζικές σφαγές της Δεύτερης Τρομοκρατίας (του 1794) δεν αποτελούσαν  παρέκκλιση, αλλά ήταν  απλώς το 1789 με μεγαλύτερο αριθμό νεκρών» (Βλ. T.C.W. Blanning «Γαλλική Επανάσταση – Ταξική ή πολιτισμική σύγκρουση; Εκδ. «Οκτώ», Αθήνα, 2016, σελ. 100 – 101).

 

Υποστηρικτής της βίας και της τρομοκρατίας  που άσκησε η Γαλλική Επανάσταση, μεταξύ των άλλων, ήταν ο Γάλλος πολιτικός και θεωρητικός του επαναστατικού συνδικαλισμού Ζορζ Σορελ (1847-1922). Κεντρικό θέμα της πολιτικής του σκέψης έγινε η οργάνωση και η άσκηση της προλεταριακής βίας. Πολύ περισσότερο εγκωμιάζει την άσκηση βίας ο Ζαν Πολ Σαρτρ στον πρόλογο του έργου του Φραντς Φανόν «Της γης οι κολασμένοι» (Εκδόσεις Κάλβος). Γράφει, μεταξύ άλλων: «Αυτή η ασυγκράτητη βία …είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που αναδημιουργείται και που μέσω της “τρελής μανίας” θα μπορέσουν της γης οι κολασμένοι να γίνουν άνθρωποι». (Βλ. σχ. Χάννα Αρέντ «Περί βίας», Εκδ. «Επίκεντρο», σελ. 49-50).

 

Σήμερα η Γαλλία, θέλει να συνεχίσει τον Διαφωτισμό της Γαλλικής Επανάστασης, προβάλλοντας ως θετικά και «προοδευτικά» όσα συνέβησαν επί εκείνων των ημερών και στη συνέχεια, από τον Ναπολέοντα έως την κομμούνα, έως την περιθωριοποίηση της Παπικής Εκκλησίας με τον Νόμο του 1905. Και στη χώρα μας υπάρχουν λόγιοι και καθηγητές πανεπιστημίου, που προωθούν την ιδέα της μιμήσεως των «επιτευγμάτων» της Γαλλικής Επανάστασης, χωρίς να βλέπουν τις μετά από 235 χρόνια από την Επανάσταση τις  αδυναμίες που αντιμετωπίζει η Γαλλία, από το πνευματικό – θρησκευτικό κενό που η εξουσία επέβαλε στους κατοίκους της. Γίνονται ακόμη και σήμερα από τους «προοδευτικούς» της Γαλλίας και της Ελλάδος ανεκτή η βία που ασκείται σε υπερπόντιες κτήσεις – αποικίες, όπως στην Καληδονία.

 

Κομμουνισμός, Ναζισμός, Φασισμός

 

Οι ηγέτες της Ρωσικής Επανάστασης του 1917 και κυρίως ο Λένιν είχαν δεχθεί επιδράσεις από διανοούμενους του Διαφωτισμού, όπως ο Μαρξ. Ο ολοκληρωτισμός της  ήταν βίαιος και η βία, όπως και η τρομοκρατία διατηρήθηκαν  για πολλά χρόνια, έως την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Στη Σοβιετική Ένωση την μεσο- και την μεγαλοαστική τάξη αντικατέστησε το προλεταριάτο. Αυτό είναι η μεσιανική τάξη που καλείται να ελευθερώσει την κοινωνία. Στην ουσία της και η σοβιετική φιλοσοφία είναι θεολογία. Περιέχει μιαν αποκάλυψη, έχει ιερά βιβλία, τους καθηγητές της, προϋποθέτει την ύπαρξη ορθοδοξίας και αιρέσεων… Η ορθόδοξη γραμμή περιλαμβάνει τον Μαρξ, τον Ένγκελς, τον Λένιν και τον Στάλιν…(Βλ. σχ. Νικ. Μπερντιάεφ «Ο Χριστιανισμός και το πρόβλημα του κομμουνισμού», Έκδ. Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1977, σελ. 152-153).

 

Όπως και η Γαλλική Επανάσταση έτσι και η Ρωσική ήταν άθεη και αντιεκκλησιαστική. Πλήθος αρχιερέων και ιερέων διώχθηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, πολλοί εκτελέστηκαν, εκκλησίες μετατράπηκαν σε κατοικίες, σε γήπεδα, σε μαγαζιά. Τις ημέρες των Χριστουγέννων και του Πάσχα διοργανώνονταν καρνάβαλοι, το 1932 καταρτίσθηκε σχέδιο να καταστραφούν όλα τα εξωτερικά σημεία της θρησκείας…(Σημ.γρ. Για περισσότερα βλ. Νικήτα Στρούβε «Οι Χριστιανοί εις την Σοβιετικήν Ένωσιν» σε μετάφρ. Αρχιμ. Χριστοδούλου Παρασκευαΐδη, Εκδ. «Χρυσοπηγή», Αθήναι, 1968). Όπως είναι γνωστό η μνημειώδης Εκκλησία της Αγίας Γενοβέφας (Ζενεβιέβης) στο Παρίσι,  μετατράπηκε από τους Γάλλους επαναστάτες, το 1791, σε μαυσωλείο για τους επιφανείς Γάλλους…

 

Η φασιστική Ιταλία και η ναζιστική Γερμανία αιματοκύλισαν την Ευρώπη, αλλά γοήτευσαν πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ορισμένους Γάλλους  πολιτικούς ή κοινωνικούς κύκλους στη Γαλλία. Στο Παρίσι δημιουργήθηκε  ένα είδος λέσχης, μαζί με βιβλιοπωλείο, που ονομαζόταν «Ο Κύκλος της Αριστερής Όχθης» και αποτελούσε έδρα δραστήριας προπαγάνδας κυρίως υπέρ του Ναζισμού. Όπως έγραψε στο τεύχος της 8ης Ιουλίου  1939 το γαλλικό περιοδικό «Νέα Ευρώπη» απλά γεγονότα πείθουν πως στη Γαλλία υπάρχουν και Γάλλοι που δεν είναι μονάχα εθνικοσοσιαλιστές, με τη γενική έννοια του όρου, αλλά καθαυτό χιτλερικοί, δηλαδή Γερμανοί εθνικοσοσιαλιστές». (Lionel Richard « Ναζισμός και κουλτούρα», Εκδ. Αστέρι , 1979, σελ. 279)

 

 Για τους φασίστες του Μουσολίνι και τον ναζισμό του Χίτλερ ο καθηγητής  Γιάννης Στεφανίδης γράφει: «Οι φασίστες πίστευαν ότι οι παραδοσιακές αξίες, που βασίζονταν  είτε στην χριστιανική ηθική, είτε στον ανθρωπισμό της νεότερης εποχής, αποτελούσαν εμπόδιο στον αγώνα τους για εξουσία κι επικράτηση. Αντίθετα υπογράμμιζαν τη σημασία του αγώνα κι εξιδανίκευαν τον πόλεμο. Ο φασισμός μηρύκαζε τις δοξασίες του λεγομένου ¨κοινωνικού δαρβινισμού, που είχαν γνωρίσει κάποια διάδοση από τα τέλη του 19ου αιώνα κι επιχειρούσαν να μεταφέρουν τη θεωρία της φυσικής επιλογής στα πεδία της κοινωνίας και της πολιτικής. Στην περίπτωση του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού, οι δοξασίες αυτές αποτέλεσαν το υπόβαθρο ενός βίαιου ρατσισμού και αντισημιτισμού, φαινομένων με πολύ βαθύτερες καταβολές στο παρελθόν της Ευρώπης». (Γιάννη Στεφανίδη «Ο τελευταίος Ευρωπαϊκός αιώνας – Διπλωματία και πολιτική των Δυνάμεων (1871-1945», Εκδ. «Προσκήμνιο», Αθήνα, 1997, σελ.128-129).

 

Για τις ιδεολογίες του ναζισμού και του κομμουνισμού η Χάννα Αρέντ γράφει: «Στόχος των ολοκληρωτικών ιδεολογιών δεν είναι η αλλαγή του εξωτερικού κόσμου, ούτε η επαναστατική αναδιαμόρφωση της κοινωνίας, αλλά η μεταμόρφωση της ίδιας της ανθρώπινης φύσης…Ως τώρα η ολοκληρωτική πίστη, ότι όλα είναι δυνατά, μοιάζει να έχει αποδείξει ένα πράγμα: Ότι όλα μπορούν να καταστραφούν». (Χάννα Αρέντ «Το ολοκληρωτικό σύστημα» Εκδ. «Ευρύαλος», Αθήνα, 1988, σελ. 249-250).

 

                                             Επίλογος

 

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η παποσύνη εκπροσωπεί τον Χριστό με την εκκοσμίκευση της και την πρόκληση οξύτατων αντιθέσεων στους κόλπους της, με αποτέλεσμα το σχίσμα και τη συγκρότηση πολλών ομάδων Διαμαρτυρομένων, αλλά  και το μίσος που προκλήθηκε στη Γαλλία κατά του φεουδαρχισμού και της προκλητικής ζωής αξιωματούχων της. Ο λόγος του Ιησού Χριστού είναι σαφής: « Αμήν, αμήν, εάν τις τον λόγον τον εμόν τηρήση θάνατον ου θεωρήση εις τον αιώνα» (Ιωάν. θ΄51) και «Ουαί τω κόσμω από των σκανδάλων. Ανάγκη γαρ εστίν ελθείν τα σκάνδαλα, πλην ουαί τω ανθρώπω εκείνω δι’ ού το σκάνδαλον έρχεται». (Ματθ. ιη΄7). Και τα σκάνδαλα της παποσύνης ( Σημ.γρ. Η παποσύνη στη δημοτική γράφεται με ο. Παλαιότερα γραφόταν με ω) είναι πολλά και σοβαρά.

 

Ο αείμνηστος Ηγούμενος της Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους π. Γεώργιος (Καψάνης) υπενθυμίζει ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χερσώνος Ευγένιος Βούλγάρις χαρακτηρίζει την παπωσύνη «Νέα Βαβυλώνα»:

 

«Η Παπωσύνη διέστρεψε πολλά των αποκεκαλυμμένων δογμάτων, συδιαστρέψασα αυτό το Πνεύμα του Χριστιανισμού, επενόησε δε άλλα νέα αντιευαγγελικά δόγματα, δια των οποίων κατεπάτησε  την συνείδησιν  και την διάνοιαν, ενεφύσησε την μισαλλοδοξίαν, ενέβαλε διχόνοιαν μεταξύ λαών και βασιλέων και πραγματικώς απεδείχθη  νέα κατά την αποκάλυψιν Βαβυλών». (Σημ.γρ. Από το βιβλίο του μακαριστού Γέροντα «Ορθοδοξία και Ουμανισμός – Ορθοδοξία και Παπισμός», Β΄ Έκδοση, Εκδ. Ι.Μ. Γρηγορίου, Άγιον Όρος 1995, σελ. 103).

 

Και η Ορθοδοξία; Έχει από του Κηρύγματος του Ιησού Χριστού και των έργων των Πατέρων την ορθή εκκλησιολογία καλλιεργήσει και την διατηρεί σταθερά. Πλην μεμονωμένων και μη σοβαρών περιπτώσεων δεν έχει αρνητικά σημεία στην Ιστορία Της, βίας και σκανδάλων. Μάλλον υπήρξε θύμα της επιθετικότητας της παποσύνης, του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού, του τυραννικού φασισμού και των σύγχρονων αθέων και αντιεκκλησιαστικών καθεστώτων και ιδεολογιών.  Όμως ο κίνδυνος της εκκοσμίκευσης, κυρίως στις ημέρες μας,  είναι μέγας πειρασμός  για τα μέλη της κάθε διοικούσας τοπικής Ορθόδοξης  Εκκλησίας. Η προσκόλληση  στην εκκοσμίκευση προκαλεί έλλειψη ιεραποστολικού ζήλου, ατολμία στη λήψη αποφάσεων σημαντικών για την πορεία Της, δισταγμό και ηττοπάθεια έναντι  κυβερνητικών αποφάσεων αρνητικών για το ποίμνιό της και πρόκληση σχισμάτων στους κόλπους της. 

 

Όλα όσα εγράφησαν θέλουν να υπενθυμίσουν την αποκρυπτόμενη αλήθεια, πως η παποσύνη, ο άθεος Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση, για λόγους προπαγάνδας και σκοπιμοτήτων, εξιδανικεύονται, ενώ έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και παρακμιακά φαινόμενα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και στην  ίδια τη Γαλλία. Έγραψε ο Ντοστογιέφσκι τον διορατικό  λόγο του αββά Ζωσιμά:

 

«Αυτοί έχοντας για βάση την επιστήμη, θέλουν να πετύχουν την κοινωνική δικαιοσύνη μονάχα με το λογικό τους, αγνοώντας τον Χριστό και έχουν διακηρύξει  πια πως δεν υπάρχει ούτε έγκλημα ούτε αμάρτημα. Με τον τρόπο που σκέφτονται έχουν δίκιο: γιατί μια και δεν έχεις Θεό τότε τί νόημα μπορεί να έχει το έγκλημα; Στην Ευρώπη ο λαός ξεσηκώνεται και βιαιοπραγεί κιόλας ενάντια στους πλούσιους και οι λαϊκοί ηγέτες τον οδηγούν σε αιματηρές συγκρούσεις και του μαθαίνουν πως το μίσος του είναι δίκαιο…Σκέφτονται να τα κανονίσουν όλα δίκαια μα, απορρίπτοντας τον Χριστό, στο τέλος θα πλημμυρίσουν τον κόσμο με αίμα. Γιατί το αίμα ζητάει αίμα. Μάχαιραν έδωσες, μάχαιραν θα λάβεις. Και αν δεν υπήρχε η υπόσχεση του Χριστού, θα εξολοθρεύονταν μεταξύ τους ως τους τελευταίους δύο ανθρώπους επί της γης. Μα και αυτοί οι τελευταίοι δεν θα κατάφερναν να συγκρατήσουν την περηφάνια τους και ο τελευταίος θα σκότωνε τον προτελευταίο και ύστερα και τον εαυτό του». (Φιόντορ Ντοστογιέβσκη «Αδελφοί Καραμάζοβ», Εκδ. Γκοβόστη, Μεταφρ. Άρη Αλεξάνδρου, σελ. 364 και 367).-

anastasiosk

Βία ανηλίκων: Γιατί τα παιδιά μας δεν νιώθουν τον πόνο του άλλου;

 

Αν δεχτούμε ως θεμελιώδη σκοπό της διαπαιδαγώγησης που προσφέρουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς στα παιδιά την τιθάσευση των ενστίκτων και των ορμών τους, τότε αυτή την περίοδο κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται. Τα παιδιά θυμίζουν αγρίμια στα οποία κυριαρχούν οι παρορμήσεις τους. Η παραβατικότητα, η νεανική επιθετικότητα, οι εναντιωματικές συμπεριφορές και η έλλειψη σεβασμού παρουσιάζουν ανησυχητικά αυξητικές τάσεις. Και δεν είναι μόνο το bullying, η αγελαία συμπεριφορά, οι συμμορίες και η νεανική βία. Είναι ο αδιόρατος φόβος για εκείνο που πιθανόν έρχεται.

Η ενσυναίσθηση προϋποθέτει τη συναίσθηση

Ο Εμίλ Ντιρκέμ, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της κοινωνιολογίας, αναφέρει ότι η επιθετικότητα είναι ανάλογη με τη στέρηση. Τι στερούνται όμως τα σημερινά παιδιά τα οποία μοιάζουν να τα έχουν όλα; Αναμφίβολα αυτό που στερούνται είναι τα συναισθήματα. Και αν τα παιδιά έχουν έλλειμα δικών τους συναισθημάτων πώς περιμένουμε να έχουν ενσυναίσθηση, δηλαδή να αισθάνονται τα συναισθήματα των άλλων σαν να είναι δικά τους;

Τα παιδιά που ασκούν βία, το μόνο σίγουρο είναι πως δεν νιώθουν τον πόνο του άλλου, είναι ανίκανα να μπουν στη θέση του άλλου. Καθαρό έλλειμα ενσυναίσθησης δηλαδή. Είναι δε περίεργο πως ενώ σήμερα όλοι μιλάνε για ενσυναίσθηση εκείνη συνεχώς λιγοστεύει. Οι ειδικοί μιλάνε για τη σημασία της ενσυναίσθησης, το ίδιο και οι εκπαιδευτικοί με τους γονείς. Το θέμα είναι πως στη θεωρία όλα είναι απλά αλλά στην πράξη τα πράγματα περιπλέκονται. Για την ακρίβεια σαμποτάρονται.

Για να έχει ένα παιδί ενσυναίσθηση για κάποιο άλλο πρόσωπο που είναι φοβισμένο ή στεναχωρημένο προϋποθέτει την συναίσθηση τού τι αισθάνεται κάποιος που είναι φοβισμένος ή στεναχωρημένος. Αν δεν γνωρίζεις την σφοδρότητα αυτών των συναισθημάτων εσύ ο ίδιος πως θα τα συναισθανθείς σε κάποιον τρίτο; Πως θα μπεις στη θέση του να καταλάβεις τον πόνο που πιθανόν να νιώθει αν αυτά τα συναισθήματα σού είναι άγνωστα; Αν δεν έχεις αυτο-αντίληψη πώς γίνεται να αποκτήσεις ετερο-αντίληψη;

Μη ενσυναισθητική δράση των γονέων

Σήμερα οι γονείς δεν αντέχουμε να βλέπουμε τα παιδιά μας να στεναχωριούνται, να βαριούνται, να φοβούνται. Από εκείνο το «δεν θα πάθει τίποτα, θα του περάσει» των παλαιότερων γονέων περάσαμε στην απεγνωσμένη προσπάθεια των σημερινών γονέων να έχουν διαρκώς τα παιδιά τους χαρούμενα και high. Αυτό βέβαια σημαίνει άμεση απαλοιφή κάθε αρνητικού συναισθήματος.

Να δώσουμε ένα παράδειγμα με γονείς που δεν λειτουργούν ενσυναισθητικά: Γυρίζει ένα παιδί στεναχωρημένο από το σχολείο αφού ο εκπαιδευτικός τού έχει κάνει έντονη παρατήρηση. Τι κάνουν οι πιο πολλοί γονείς; Αμέσως προσπαθούν να απαλύνουν τη στεναχώρια του παιδιού τους. Κάποιοι θα του πουν «δεν έγινε και κάτι φοβερό», κάποιοι άλλοι θα κατηγορήσουν τον εκπαιδευτικό ότι είναι άδικος ή υπερβολικός. Γενικά πάντως «θα το κάνουν μάκια να περάσει». Υπάρχει αυτός ο τρόμος των γονέων μην πάει το παιδί τους και νιώσει αρνητικά συναισθήματα όπως στεναχώρια, θυμό, φόβο, απόρριψη, που τους κάνει να βιάζονται να τα εξαλείψουν εν τη γενέσει τους. Το αποτέλεσμα είναι να μην μαθαίνουν ποτέ τους τα παιδιά τους πως είναι να είσαι στεναχωρημένος, θυμωμένος, φοβισμένος ή να σε έχουν απορρίψει. Και μετά, αλήθεια, περιμένουμε αυτά τα παιδιά να νιώσουν αυτά τα συναισθήματα και σε άλλους ανθρώπους (ενσυναίσθηση);

Πως θα μπορούσαν όμως οι γονείς στο συγκεκριμένο παράδειγμα να είχαν δράσει ενσυναισθητικά; Θα μπορούσαν π,χ να δώσουν το χώρο και το χρόνο στο παιδί τους να εκφράσει το πώς ακριβώς νιώθει, να αναφέρουν και οι ίδιοι παρόμοια συναισθήματα που έχουν νιώσει σε παρόμοιες καταστάσεις και να του ζητήσουν να μπει στη θέση του εκπαιδευτικού. Τα συναισθήματα μαθαίνονται και καλλιεργούνται όταν περιγράφονται.

Μη ενσυναισθητική δράση των εκπαιδευτικών

Σε ένα δεύτερο παράδειγμα, το ίδιο μπορεί να γίνει και από την πλευρά του εκπαιδευτικού και να δράσει και αυτός μη ενσυναισθητικά. Παράδειγμα: Ο εκπαιδευτικός μαλώνει ένα παιδί για κάποιο λόγο. Βλέπει όμως ότι το παιδί το παίρνει βαριά. Τι κάνει λοιπόν; Είτε γιατί φοβάται μήπως κάνει κακό στο παιδί, είτε γιατί φοβάται την πιθανή αντίδραση των γονέων προς το πρόσωπό του, προσπαθεί με διάφορους τρόπους να διώξει άμεσα τη στεναχώρια ή το θυμό από το παιδί. Πάλι αυτός ο καταραμένος φόβος μην πάει και νιώσει αρνητικά συναισθήματα το παιδί. Ναι, αν δεν τα νιώσει όμως πώς περιμένουμε αύριο να τα αναγνωρίσει σε τρίτους;

Η σύγχυση εικονικού και πραγματικού εμπόδιο στην ενσυναίσθηση

Τα παιδιά σήμερα είναι διχασμένα ανάμεσα σε δυο κόσμους: τον πραγματικό και τον ψηφιακό. Στον ψηφιακό τους κόσμο μπορούν να επισκέπτονται site με ακατάλληλο περιεχόμενο, να σκοτώνουν άβαταρ στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και γενικά να εκτίθενται στη βία. Πάντα όμως πάντα να τη γλυτώνουν χωρίς καμία συνέπεια από τη στιγμή που όλα αυτά διαδραματίζονται μέσα σε οθόνες. Παλαιότερα τα περισσότερα παιδιά απέναντι σε ένα βίντεο με εικόνες πραγματικής ωμής βίας κλείνανε τα μάτια με αποτροπιασμό, ενώ σήμερα γελάνε ή νιώθουν έξαψη σαν να βλέπουν κάποιο θρίλερ. Έχουμε δηλαδή μία επικάλυψη του εικονικού κόσμου με τον πραγματικό. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα παιδιά που ασκούν βία σε άλλα παιδιά έχουν σχεδόν πάντα μαζί τους και μία κάμερα που τραβάει. Οι θύτες εκείνη την ώρα θεωρούν ότι δρουν σε ένα περιβάλλον που προσομοιάζει με εικονικό και που μπορεί να γίνει τελείως εικονικό αν μαγνητοσκοπηθεί από μία κάμερα ή μεταδοθεί από ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Φυσικά οι θύτες όχι μόνο δεν έχουν ενσυναίσθηση για τα θύματα αλλά επιπλέον προβαίνουν σε πλήρη αποπροσωποποίηση των θυμάτων. Αφαιρούν δηλαδή από τα θύματα τα στοιχεία των πραγματικών προσώπων, αντιμετωπίζοντας τα ως εικονικά άβαταρ τα οποία δεν πονάνε και δεν φοβούνται πραγματικά. Το έλλειμα ενσυναίσθησης δεν επιτρέπει στους θύτες να νιώσουν τον πόνο των θυμάτων και μεταφράζει τη βία που ασκούν ως παιχνίδι με μπόλικη έκλυση αδρεναλίνης.

Από την ώρα δε που οι εικόνες της άσκησης βίας συνεχώς αναπαράγονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες και που οι θύτες ουσιαστικά αντί να κατακρίνονται αποκτούν δημοφιλία, είναι απολύτως αναμενόμενο οι πράξεις άσκησης βίας να γίνονται μία μορφή μόδας της εποχής.

Το μεγάλο ερωτηματικό είναι τι πρόκειται να συμβεί με τη βία των ανηλίκων μελλοντικά, ειδικά τώρα που το τζίνι της τεχνητής νοημοσύνης έχει βγει από το μπουκάλι. Το ταξίδι των παιδιών μας προς την ΑΙ (τεχνητή νοημοσύνη) τώρα ξεκινάει και καλώς ή κακώς δεν μπορεί να ανακοπεί. Θα χρειαστεί όμως να έχουν μαζί τους προστασία. Τη συναισθηματική και την ηθική νοημοσύνη που στηρίζονται στην ενσυναίσθηση. Οι εκπαιδευτικοί και ο γονείς οφείλουν να βρουν τρόπο και χρόνο να καλλιεργήσουν στα παιδιά την ικανότητα να μπαίνουν στην θέση των άλλων ανθρώπων. Ειδικά τώρα που με την ΑΙ, ολοένα και περισσότερο, θα μειώνεται ο ρυθμός των άμεσων ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων.

 

Ο ζωγραφικός πίνακας που συμπληρώνει τη σελίδα ("Οι δύο φίλοι", 1982) είναι έργο του Μενέλαου Καταφυγιώτη.

 

Αυτές τις σημαίες δεν θα μας τις πάρουν (δεν μπορούν, δηλαδή)

 

Μοναδική.

 Με πρωτεύουσα την καρδιά, όπου στήνονται οι σημαίες, γίνονται οι πόλεμοι, χάνονται ή κερδίζονται οι έρωτες, εγγράφονται τα περάσματα των άλλων ανθρώπων και καταγράφονται οι απουσίες.

Όσοι έφυγαν για τον ουρανό ή για άλλους τόπους, αφήνουν ανοιχτά τα παράθυρα, στα μικρά τους σπιτάκια, για να περνά ο άνεμος και να χαϊδεύει τις μνήμες. Κοιτάζουμε εμείς τα σπιτάκια και πληθαίνουν τα άδεια και έρημα σε κάθε γωνιά της καρδιάς....Αλλά κάποιο βράδυ ένας άγγελος (ορισμένος ένας για κάθε σπίτι) έρχεται και θυμιατίζει για να μερώσει ο πόνος που απέμεινε στις ορφανές γωνιές και έτσι οι εστίες γίνονται θρίαμβοι και "Χριστός Ανέστη".

Γιατί αυτό έτσι είναι και επειδή οι πρωτεύουσες - καρδιές δεν σκύβουν παρά μόνο όταν ευλογείται ο άνθρωπος (ο οποίος είναι χώρα ακατάκτητη) με σημαίες που ανεβαίνουν στον ιστό του, κύτταρο- κύτταρο, ανάσα την ανάσα, προσευχή την προσευχή.

Σημαίες οι εσπερινοί που έζησες, σημαίες οι άγιοι που δεν είδες αλλά το ένιωσες πως σε χάιδεψαν, φλάμπουρα τα δάκρυα που συγκινήθηκες για έναν Κολοκοτρώνη, για έναν Παπουλάκο, για τον Αόρατο ασκητή που διάβασες, για τον θείο Δημητράκη που δεν γιορτάζει πια εδώ και για τον άλλον Δημήτρη τον φίλο σου που δεν θα σου ξαναπεί πιά " Ευχαριστώ, ευχαριστώ πολύ" για τις ευχές σου στα ονομαστήριά του...

Σημαίες είναι και όσα φυλάς μέσα σου σαν μικρά κεράκια έτοιμα να ανάψουν όταν αρχίσουμε και πάλι να μιλάμε σιγανά σε νυχτωδίες κρυφού σχολειού, όπου θα ξαναλειτουργήσουμε τις αξίες μας, τους πόθους, τις ελπίδες και θα ξανανοίξουμε το Οκτωήχι του αρχαίου γένους και του αγίου έθνους για να περάσει η κακιά η ώρα δίχως να προδώσουμε, χωρίς να ξεπουλήσουμε, χωρίς να παραδοθούμε...

Γιατί κάθε άνθρωπος είναι μια χώρα. Και οι χώρες του Θεού δεν παραδίδονται παρά μόνο σ' Αυτόν! Είναι αυτό που λένε "άχρι θανάτου".

Ευεργετικώς επεμβαίνει ο Θεός - Γέροντας Εφραίμ Αριζόνας

 Ω, πόσον ευεργετικώς επεμβαίνει ο Θεός και Πατήρ δια του πόνου εις το παιδί Του, τον άνθρωπον! Εάν ήξευρεν ο άνθρωπος την ψυχικήν ωφέλειαν που δίδουν οι πόνοι, θα ηύχετο εις όλην του την ζωήν να υποφέρη ποικίλους πόνους, ίνα κατατίθεται εις την τράπεζαν του Θεού, εις την άνω πόλιν, χρήμα πνευματικόν, χρήμα πόνων, ίνα χρήμα μακαριότητος λάβη, εν καιρώ που θα λαμβάνουν όλαι αι ψυχαί τους μισθούς, των κόπων και πόνων και θλίψεων.

 

Γέροντας Εφραίμ Αριζόνας

 αναστασιοςκ

Άγιος Παΐσιος: Όποιος μελετά σωστά τον εαυτό του δεν τον δικαιολογεί

 

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Γέροντα, πώς γίνεται, ενώ νιώθω την αδυναμία μου, να δικαιολογούμαι;
– Δεν ένιωσες την αδυναμία σου, γι’ αυτό δικαιολογείσαι. Αν την είχες νιώσει, δεν θα δικαιολογούσες τον εαυτό σου. Αγαπούμε τον εαυτό μας· δεν θέλουμε να δυσκολευτούμε· δεν αγαπούμε τον κόπο. Θέλουμε πολλές φορές χωρίς κόπο να αποκτήσουμε περιουσία. Τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε ότι, έτσι όπως αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, δεν πάμε καλά πνευματικά και να ταπεινωθούμε. Άλλα ούτε κόπος ούτε αναγνώριση υπάρχει.

Μπορεί κάποιος να μελέτα, να εξετάζη τον εαυτό του και να τον δικαιολογή;
– Όποιος μελετά σωστά τον εαυτό του δεν τον δικαιολογεί. Και βλέπεις, είναι μερικοί έξυπνοι, τετραπέρατοι, που κάνουν τελικά τις μεγαλύτερες ανοησίες. Γιατί είναι και το βόλεμα. «Πώς με βολεύει, πώς με εξυπηρετεί εμένα».

 

Γέροντα, αυτός που δικαιολογείται δεν βλέπει τις πτώσεις του στον αγώνα;
– Ό,τι και αν κάνη, τον ξεγελά ο διάβολος και τα δικαιολογεί όλα, το θέλημα, το πείσμα,
τον εγωισμό, το ψέμα.

 

Δεν θα τον βοηθούσε να καθρεφτίζη τον εαυτό του στα Πατερικά βιβλία, και κυρίως στην Αγία Γραφή;
– Για έναν που σκέφτεται σωστά, πνευματικά, λύνονται όλα τα προβλήματα μέσα από την Αγία Γραφή και τα Πατερικά βιβλία. Τα βλέπει μέσα εκεί ξεκάθαρα. Έναν όμως που δεν κάνει εργασία πνευματική και η ψυχή του δεν είναι εξαγνισμένη, δεν τον βοηθάει ούτε η Αγία Γραφή, γιατί όλα τα ερμηνεύει ανάποδα. Καλύτερα είναι να λέη τον λογισμό του στον πνευματικό του και να μην ερμηνεύη μόνος του αυτά που διαβάζει. Αν διάβαση λ.χ. Παλαιά Διαθήκη, μπορεί να ερμηνεύση πονηρά αυτά που θα διάβαση και να μολυνθή. Έχω προσέξει, μερικοί παίρνουν κάτι από τα πνευματικά που διαβάζουν και το ερμηνεύουν όπως τους βολεύει.

Δεν είναι ότι δεν τους κόβει ή δεν καταλαβαίνουν αυτά που διαβάζουν, τα ερμηνεύουν
όμως έτσι, για να δικαιολογήσουν τον εαυτό τους. Φοβερό πράγμα!

Αλλά και τα πνευματικά που ακούν, έχω καταλάβει, σπάνια τα πιάνουν σωστά. Λέω, ας υποθέσουμε, ένα περιστατικό, για να τονίσω κάτι. Ενώ εγώ άλλο θέλω να τονίσω, μερικοί ψάχνουν να βρουν κάτι από όλο το περιστατικό, για να πιαστούν και να δικαιολογήσουν ένα κουσούρι, ένα σφάλμα τους, για να αναπαύσουν δηλαδή τα πάθη τους.

Δεν σκέφτονται ότι αυτός, για τον όποιο κάτι ανέφερα, δεν πρόσεξε και κατέληξε εκεί που κατέληξε, άλλα λένε: «αφού υπάρχουν άνθρωποι σε τόσο άσχημη κατάσταση, τότε εμείς είμαστε πολύ καλά», και έτσι δικαιολογούν τον εαυτό τους. Από δικαιολογίες ο διάβολος βρίσκει ένα σωρό.

 

Από το βιβλίο, «Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Γ’, Πνευματικός αγώνας», έκδοση του Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης.

 

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

 

Οι νέες τεχνολογίες μπορεί να ανοίγουν νέους ορίζοντες με τη λελογισμένη χρήση τους, αλλά είναι πια κοινό μυστικό ότι αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο για τα παιδιά, στα οποία η χρήση τους εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι «λελογισμένη». Πέρα από τα γνωστά νέα μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης των κινητών στα ελληνικά σχολεία, αξίζει να θυμηθούμε ότι τον Ιούνιο οι εκπαιδευτικές αρχές του Λος Άντζελες ψήφισαν υπέρ της πλήρους απαγόρευσης των έξυπνων κινητών στα σχολεία, εκφράζοντας ανησυχία για τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των εφήβων.

          Το εκπαιδευτικό συμβούλιο που προώθησε την απαγόρευση επικαλέσθηκε έρευνα που συνέδεε την υπερβολική χρήση  των έξυπνων τηλεφώνων με αυξημένο στρες, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, επιθετικότητα και αυτοκτονικές τάσεις. ‘Όπως σχολίασε ο Νικ Μέλβοϊν, μέλος του συμβουλίου που πρότεινε   το συγκεκριμένο μέτρο, «σχολεία τα οποία έχουν ήδη εφαρμόσει το μέτρο αναφέρουν εκπληκτικά αποτελέσματα.. Τα παιδιά είναι όλα χαρούμενα, μιλάνε μεταξύ τους, οι σχολικές τους επιδόσεις βελτιώθηκαν».

          ‘Όλα αυτά, βεβαίως,  αν μη τι άλλο, θέτουν με έμφαση το θέμα της ευθύνης των γονέων απέναντι στα παιδιά τους. Διότι, αν σε άλλες περιπτώσεις κάνουμε λόγο για «έκθεση ανηλίκων σε κίνδυνο», η οποία  μάλιστα λογίζεται ως ποινικό αδίκημα, πως και γιατί να μη βλέπουμε ως έκθεση ανηλίκων σε κίνδυνο την αστόχαστη παρόδοσή τους στις νέες τεχνολογίες, τις παγίδες των οποίων τα ίδια ευλόγως αδυνατούν να αντιληφθούν, και από τα δίκτυα των οποίων αδυνατούν να αποδράσουν;

          «ΖΩΗ», τ. 4393

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ 1 ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟΔΙΩΚΩ

 

Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής ΣΤ΄ Ματθαίου φέτος ήταν στις 4 Αυγούστου, είναι από την προς Ρωμαίους Επιστολής (Ρωμ. 12,6-14). Προς το τέλος του αποσπάσματος σε δύο διαδοχικές φράσεις έχουμε ισάριθμους τύπους  του ρήματος «διώκω» με διαφορετική σημασία («την φιλοξενίαν διώκοντες» { Ρωμ. 12, 13}, «ευλογείτε τους διώκοντας υμάς» (Ρωμ. 12, 14).

          Το ρήμα «διώκω» έχει γενικά τη σημασία καταδιώκω, κυνηγώ κάποιον ή κάτι, ενώ στα Νέα Ελληνικά (ως διώκω) μπορεί να σημαίνει απομακρύνω, εκτοπίζω.

          Με την έννοια του «καταδιώκω/κυνηγώ» θα το βρούμε αρκετές φορές στην Αγία Γραφή (π.χ. «εδίωξεν αυτούς ο Φαραώ εν δυνάμει» [=τους κατεδίωξε ο Φαραώ με τον στρατό του, Α΄ Μακκαβαίων 4,9. «σώσον με εκ πάντων των διωκόντων με» [Ψαλμ. 7,2]. «εδίωκον τον Ιησούν οι Ιουδαίοι» [Πράξ. 9,4]. «ουκ ειμί ικανός καλείσθαι απόστολος, διότι εδίωξα την εκκλησίαν του Θεού [Α, Κορ. 15,9].

          Παράλληλα όμως με την αρνητική σημασία «καταδιώκω/ κυνηγώ» [με αρνητική-επιθετική διάθεση], το «διώκω» μπορεί να έχει θετική σημασία : επιδιώκω/επιζητώ κάτι αγαθό. Με την έννοια αυτή θα το βρούμε, μεταξύ άλλων, στον Ψαλμ. 33, 15 (ζήτησον ειρήνην και δίωξον αυτήν»= να επιζητείς την ειρήνη και να την επιδιώκεις), στο Παροιμ. 15,9 («διώκοντες δε δικαιοσύνην αγαπά [Κύριος]= αγαπά όσους επιδιώκουν την δικαιοσύνη), στο Α΄ Κορ. 14,1 («διώκετε την αγάπην»= να επιδιώκετε την αγάπη), στο Α΄Θες. 5,15 («πάντοτε το αγαθόν διώκετε»= πάντα να επιδιώκετε το αγαθό), στο Α΄ Τιμ. 6,11 («ω άνθρωπε του Θεού [….]δίωκε δικαιοσύνην, ευσέβειαν, πίστιν, αγάπην, υπομονήν, πραότητα»), στο Εβρ. 14,14 («ειρήνην διώκετε» =να  διώκετε την ειρήνη).

          Έτσι το απόσπασμα από την προς Ρωμαίους Επιστολή , με το όποιο ξεκινήσαμε («την φιλοξενίαν διώκοντες, ευλογείτε τους διώκοντας υμάς» [Ρωμ. 12, 13-14] θα μπορούσε να αποδοθεί : επιδιώκοντας τη φιλοξενία (δηλαδή επιδιώκοντας να φιλοξενείτε). Να λέτε καλά λόγια για όσους  σας καταδιώκουν.

          Η τελευταία αυτή φράση θυμίζει ένα άλλο χωρίο που περιέχει το ρήμα «διώκω», το Ματθ. 5,14, «προσεύχεσθε υπέρ των [….]διωκόντων υμάς».

          Ανδρέας Μοράτος

          «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΉ», Σεπτέμβριος 2024

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

 

Γλίτωσέ μας από τη ρουτίνα και την πλήξη

          Κύριε, έλα στις ψυχές που δηλητηριάζει η πλήξη και η ρουτίνα. Γλίτωσέ μας από τα δύο αυτά τέρατα, που διαμορφώνουν την πονεμένη φυσιογνωμία των ημερών που ζούμε.

          Έζησες κοντά μας, Ιησού.

Βάδισες  στους σκονισμένους δρόμους μας.

Μας  συναναστράφηκες σαν άνθρωπος.

Είδες και με τα ανθρώπινα μάτια Σου τις αδυναμίες μας, τους πόθους μας, τα ξεσπάσματά μας.

Είδες αν μπορούμε ν’ αντέξουμε στην πλήξη, αν το πλάσμα Σου, έστω κι αμαρτωλό και πιεσμένο, μπορεί να συμβιβασθεί με τη ρουτίνα.

Όχι! Δεν μπορούμε, Ιησού.

Δεν βλέπεις, ότι πολλές ψυχές εκλέγουν το θάνατο. Εκλέγουν την αμαρτία ή την παραφροσύνη, για να γλιτώσουν από την εκμηδένιση της ρουτίνας;

Ω Θεέ μου, ποια δαιμονική δύναμη εξαπέλυσε αυτά τα δηλητήρια; Δεν είναι αρκετές οι τόσες τοξίνες που κυκλοφορούν στον οργανισμό μας; δεν φθάνουν        οι τόσες βλαβερές ουσίες που μολύνουν την ατμόσφαιρά μας;

.Πως ν’ αντέξουμε και στη ρουτίνα, Κύριε;  Πως να μη λυγίσει η εύθραυστη ανθρώπινη φύση κάτω από  το μολυβένιο βάρος της πλήξης;

Γιατί δεν επεμβαίνεις;

Γίνε άλλη μια φορά ο Ελευθερωτής μας, Θεάνθρωπε.

Έλα στα εργοστάσια και στα γραφεία.

Επισκέψου τα κοσμοπολίτικα κέντρα και τις μεγαλουπόλεις, που καταδυναστεύονται από τη ρουτίνα και την πλήξη.

Στάσου, Κύριε, δίπλα στους αδελφούς μου που μαραίνονται και σβήνουν εκτελώντας ώρες την ίδια μηχανική κίνηση.

Δείξε το φωτεινό Σου πρόσωπο σ’ εκείνους  που όλη μέρα έχουν να κάνουν με νεκρά άψυχα χαρτιά, κλεισμένοι χρόνια στο ίδιο σκυθρωπό γραφείο.

Χάρισε την ελευθερία από την ρουτίνα.

Μεταμόρφωσε την εργασία. Δώσε στους ανθρώπους καινούρια μάτια και νέα καρδιά. Διοχέτευσε ρεύμα δύναμης στα κουρασμένα σώματα.

Κύριε, κουράσθηκες στα τρία χρόνια του λυτρωτικού Σου έργο. Κατάργησες και την τροφή και τον ύπνο πολλές φορές, για να προφθάσεις να κάνεις περισσότερο καλό.

Δεν οδυνάσαι λοιπόν βλέποντας σήμερα εκείνους για τους οποίους σταυρώθηκες να’ ναι κουρασμένοι από απραξία κα πλήξη;

Έλα, Κύριε.

Μεταμόρφωσε τις νεκρές και άγονες ώρες μας σε ώρες στοργής για τους αδελφούς μου. Δώσε τον κραδασμό της αγάπης στις ψυχές που αργοσβήνουν μέσα στη νωχέλεια και την πλήξη. Σπρώξε, Θεέ μου, κίνησε τις καρδιές.

Τάραξε τα λιμνασμένα νερά.

Μετάβαλέ τα σε ποταμούς ζωής.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

 

Μην παρακούσεις την συνέιδησή σου, άνθρωπε, γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Αυτή σε συμβουλεύει πάντοτε το  καλύτερο. Σου δίνει γνώμη θεία και αγγελική. Αυτή σε ελευθερώνει από τους κρυφούς της καρδιάς σου λογιμούς και σε κάνει άξιο να παρουσιασθείς με θάρρος μπροστά στον Δημιουργό σου, όταν θ’ αφήσεις την πρόσκαιρη τούτη ζωή.

          ---------------------------------------------------

          Η συνείδηση του ανθρώπου μοιάζει με πηγή , λένε οι άγιοι Πατέρες, που όσο βαθύτερα την σκάβεις, τόσο περισσότερο καθαρίζει. Αν όμως την σκεπάσεις με χώματα, σε λίγο καιρό θα χαθεί.

Προσεύχονται σήμερα οι νέοι άνθρωποι;

 

Η συζήτηση που γίνεται σχετικά με το ζήτημα της προσευχής στα σχολεία είναι μια ακόμη μαρτυρία της απόστασης που χωρίζει τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος κατανοεί την ζωή της Εκκλησίας. Για κάποιους η προσευχή αποτελεί έκφραση πίστης σε κάποιον θεό, που δεν πρέπει να αφορά τον δημόσιο χώρο, αλλά μόνο την προσωπική ζωή του ανθρώπου. Η προσευχή δεν μπορεί να είναι υποχρεωτική, διότι δεν είναι η έκφραση πιστεύουσας κοινότητας, αλλά απόφαση ελευθερίας του καθενός, που δεν μπορεί να δεσμεύει τους άλλους.

Η προσευχή μπορεί να  είναι έκφραση της παράδοσης στον τόπο μας. Στην ουσία όμως αυτή η παράδοση έχει εθιμικό, εξωτερικό χαρακτήρα,. Δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ανάγκη του ανθρώπου να είναι μοντέρνος, να ακολουθεί τον σύγχρονο πολιτισμό, ο οποίος θέλει ανεξαρτησία και όχι προσοχή μπροστά σε αυθεντίες. Ας μη λησμονούμε ότι τα περισσότερα παιδιά στο σπίτι τους δεν προσεύχονται. Γιατί να κάνουν κάτι στο σχολείο, το οποίο δεν συνηθίζουν στην οικογενειακή τους ζωή;

Η Εκκλησία απαντά θεσμικά. Αξιοποιεί το συνταγματικό και νομικό οπλοστάσιο και για την ώρα καταφέρνει να ξεφεύγει τον σκόπελο του προβλήματος. Δεν έχει καταφέρει όμως να του δώσει απάντηση επί της ουσίας. Αυτή δεν μπορεί να εξαντλείται στην παραδοσιακή θέση της Εκκλησίας στην κοινωνία, διότι με αυτό τον τρόπο εισέρχεται στην λογική των επικριτών της προσευχής και δίνει  μία εξουσιαστική ερμηνεία. Λόγω  της θέσης μας στο κράτος, μπορούμε να επιβάλλουμε αυτό που έχουμε ως κεκτημένο. Πόσο όμως μπορούμε να μην αφήσουμε  αυτό που προβλέπει το σύνταγμα και ο νόμος «γράμμα»; Γιατί έτσι λειτουργεί. Το πρόβλημα έγκειται στο να ζητούνε τα ίδια τα παιδιά να κάνουν προσευχή διότι κρίνουν και αυτά και Οι γονείς τους ότι έχει νόημα για την ζωή τους και εδώ η ευθύνη της Εκκλησίας είναι μεγάλη.

Το κοινό αγαθό θα μπορούσε να είναι μία απάντηση που θα έδινε κάποιο νόημα. Δεν είμαι μόνο άτομο. Είμαι μέλος μιας κοινότητας, η οποία έχει στοιχεία του συν-ανήκειν. Αυτά είναι η γλώσσα, η ιστορία, η θρησκεία, η τέχνη. Η προσευχή είναι θρησκευτικό χαρακτηριστικό, ζωτικής υφής. Δεν προσεύχομαι για το καλό. Δηλώνω ότι ανήκω σε μια κοινότητα  που προσεύχεται , διότι χωρίς και την προσευχή δεν μπορεί να έχει δεσμούς ενότητας των μελών της. Ταυτόχρονα, στην προοπτική της συνύπαρξης, χωρίς να καταπνίγω τις ατομικές μου πεποιθήσεις, τις αφήνω κατά μέρος μπροστά στην κοινή προοπτική. Γι’ αυτό και στην προσευχή καλό είναι να είναι όλοι παρόντες. Αυτοί που δεν πιστεύουν ή είναι ετερόδοξοι ή αλλόθρησκοι, να στέκονται με προσοχή και σεβασμό στην κοινότητα των πολλών. Το ίδιο θα πρέπει να εκπαιδευθούν  να κάνουν και οι πολλοί αν είχαν ενώπιον τους μια κοινότητα αλλοθρήσκων που θα προσεύχονταν στον δικό τους θεό Ο σεβασμός στους άλλους ουδέποτε αλλοτριώνει την διαφορετικότητά μας.

Είναι βεβαίως καθήκον της Εκκλησίας να εργασθεί ώστε η προσευχή να γίνει έκφραση ζέουσας πίστης στον αληθινό Θεό. Αυτό έχει να κάνει με την οικογένεια και την κατήχηση. Η προσωπική αβελτηρία δεν δικαιολογεί την παραίτηση από ό, τι μας ενώνει. Και γι΄ αυτό χρειάζεται   αγώνας ώστε να πεισθούν περισσότεροι για το νόημα τέτοιων κινήσεων, που δεν είναι συμβολικό μόνο συστατικό στοιχείο, αλλά και ουσιαστικό για την συλλογική μας ταυτότητα.

Πρωτ. Θεμιστοκλής ΜΟΥΡΤΖΑΝΟΣ

14 Ὀκτωβρίου 1904 – Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου: Ἡ δασκάλα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα πού ἔκαψαν ζωντανή οἱ Κομιτατζῆδες

 

Παιδιά μου, γιατί χύνεται δάκρυα μέ τόση λαύρα 

κι ὅλα φορᾶτε μαῦρα στό ἔρμο αὐτό σχολειό; 

Ἔκαψαν τή δασκάλα μας Βούλγαροι δολοφόνοι 

κι ἔχουμε μείνει μόνοι, χωρίς μανοῦλα πλειό. 

Γιατί ἀπό μάνα πιό πολύ μᾶς ἀγαποῦσε ἐκείνη, 

ἡ δόλια Αἰκατερίνη ἀπό τή Γευγελή. 

Τῆς εἶπαν νά παραδοθεῖ τά τέρατα ἐκεῖνα. 

Μ’ αὐτή σάν Μπουμπουλίνα, ἐνῷ πυροβολεῖ, τούς λέει 

"Δέν παραδίνεται ποτέ της μία Ἑλληνίδα". 

Κι ὡς λύκαινα ἡρωίδα τρεῖς ὧρες τούς κρατεῖ. 

Μά τέλος τήν ἐκάψανε κι ἐπέταξε στά οὐράνια 

κι ἐμᾶς σέ μαύρη ὀρφάνια μᾶς ἄφησε στή γῆ. 

 

Ἡ Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου ὑπῆρξε ἕνα κορίτσι, τό ὁποῖο...ἄφησε τόν μάταιο ἐτοῦτο κόσμο μόλις στά εἴκοσί της χρόνια μίας καί εἶχε μπεῖ στό μάτι τοῦ βουλγαρικοῦ κομιτάτου, τό ὁποῖο τήν εἶχε “προγράψει” γιά τήν ἀγάπη πού ἔτρεφε στήν Ἑλλάδα καί γιά τό ὅτι κρατοῦσε τήν φλόγα τῆς ἐλπίδας γιά λευτεριά ζωντανή στά σκλαβωμένα ἐδάφη τῆς Μακεδονίας τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰῶνα. Πρίν ὅμως καεῖ ζωντανή, πῆρε μαζί τίς στόν τάφο ἀρκετές ψυχές Βουλγάρων κομιτατζήδων διά μέσου τοῦ πιστολιοῦ της, ἄν καί ἐγκλωβισμένη στό σπίτι στό ὁποῖο ἔβαλαν τελικά φωτιά καίγοντας τήν μαζί μέ ὅσους βρίσκονταν μαζί της ἐκεῖνο τό κρύο βράδυ τοῦ 1904.

Στίς 14 Ὀκτωβρίου 1904 στήν Μακεδονία βασιλεύει ὁ τρόμος, διότι μία μέρα πρίν οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες σέ συνεργασία μέ τούς Βούλγαρους κομιτατζῆδες δολοφόνησαν τόν Παῦλο Μελά (Μίκη Ζέζα) στό χωριό Στάτιστα (τό ὁποῖο σήμερα ὀνομάζεται Παῦλος Μελάς πρός τιμήν τοῦ ἥρωα). Ἡ Μακεδονία θρηνεῖ ἕναν ἀπό τούς μεγάλους ὑπερασπιστές της. Ὅλοι εἶναι λυπημένοι μά καί αἰσιόδοξοι συνάμα, γιατί ξέρουν πώς μέ τό αἷμα ἑνός τέτοιου παλληκαριοῦ θά ποτιστεῖ τό δέντρο τῆς ἐλευθερίας καί θά καρπίσει.

Κάπου πιό μακριά σ’ ἕνα χωριό τῆς σκλάβας Μακεδονίας, στήν Γρίτσιστα (Ἑλληνικό) τῆς περιοχῆς Γευγελῆς (νότια Σκόπια), ζεῖ μία κοπέλα, ἡ Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου. Εἶναι ἡ μόλις 21 ἐτῶν δασκάλα τοῦ χωριοῦ, ἡ ὁποία, ἄν καί μικρή στήν ἡλικία εἶναι μεγάλη στήν ψυχή. Ἡ Κατερίνα διδάσκει μέ ζέση τούς μαθητές της σάν νά πρόκειται γιά δικά της παιδιά. Διδάσκει τήν ἱστορία αὐτῆς τῆς χιλιοβασανισμένης, μά πάντα Ἑλληνικῆς γής, πού τόσοι καί τόσοι βάρβαροι προσπάθησαν νά ἀφελληνίσουν ἀλλά δέν τά κατάφεραν.

Ὅλοι στό χωριό τήν γνωρίζουν σάν τό καλόκαρδο κορίτσι πού βοηθάει πάντα τούς Μακεδονομάχους ἀγωνιστές μέ ὅποιον τρόπο μπορεῖ. Οἱ Βούλγαροι κομιτατζῆδες τήν ἔχουν βάλει στό μάτι γιατί κρατάει ἄσβεστη τήν φλόγα τῆς ἑλληνικότητας στά μικρά παιδιά καί στό χωριό. Τήν παρενοχλοῦν συνεχῶς, τήν βρίζουν, τήν ἀπειλοῦν, τῆς περιγράφουν τί θά τῆς κάνουν ὅταν θά πέσει στά χέρια τους. Τήν Κατερίνα ὅμως, δέν τήν νοιάζει ἡ ζωή τῆς παρά μόνο νά μήν χάσει ἡ Μακεδονία τήν ἑλληνικότητά της. Οἱ Βούλγαροι μετά τόν θάνατο τοῦ Παύλου Μελᾶ ἔχουν ἀποθρασυνθεῖ καί θέλουν νά τελειώνουν μέ κάθε ἑστία Ἑλληνικῆς ἀντίστασης.

Ὅταν οἱ κομιτατζῆδες καταφτάνουν στό χωριό, τά παράθυρα καί οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν κλείνουν. Οἱ χωριανοί κρυφοκοιτάζουν ἀνάμεσα ἀπό τίς γρίλιες τούς κομιτατζῆδες νά κατευθύνονται στό σπίτι τῆς δασκάλας. Φτάνοντας ἔξω ἀπό τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ της, τῆς φωνάζουν νά βγεῖ ἔξω. Ἡ Κατερίνα τούς ἀκούει ἀπό μέσα καί ἀποκρίνεται πως «δέν παραδίδεται ποτέ τῆς μία Ἑλληνίδα». Ἡ ἀτρόμητη ψυχή της δέν τούς φοβᾶται. Μαζί της βρίσκονται ἀκόμη ἔξι Μακεδονομάχοι ἕτοιμοι νά δώσουν τήν ζωή τους γιά τήν πατρίδα. Ἡ περήφανη Ἑλληνίδα λέει πώς δέν παραδίδεται καί μέ τό ὅπλο τῆς ρίχνει μία βολή ἐναντίον τῶν αἱμοβόρων κομιτατζήδων καί ἡ μάχη ξεκινάει.

Οἱ σφαῖρες τῶν Βουλγάρων χτυπᾶνε τούς τοίχους τοῦ σπιτιοῦ γεμίζοντας το τρύπες. Μετά ἀπό τρεῖς ὧρες ἀναποτελεσματικῶν πυροβολισμῶν κι ἐνῷ φαίνεται ὅτι τό σπίτι τῆς δασκάλας εἶναι ἄπαρτο κάστρο, ἕνας κομιτατζής δίνει τήν ἰδέα νά τό κάψουν. Ὅλοι συμφωνοῦν, μίας καί δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος νά καταβάλουν τούς Ἕλληνες ἀγωνιστές. Ἕνας κομιτατζής τρέχει μέ ἀναμμένο πυρσό, σπάει τό παράθυρο καί τόν ρίχνει μέσα. Τό ἐσωτερικό του σπιτιοῦ εἶναι ξύλινο καί λαμπαδιάζει ἀμέσως. Οἱ ἀγωνιστές ὅμως δέν βγαίνουν ἔξω. Προτιμοῦν νά καοῦν ζωντανοί παρά νά πέσουν στά χέρια τῶν Βουλγάρων. Οἱ φλόγες λαμπαδιάζουν τό σπίτι, δημιουργώντας μία κόλαση πυρός. Ἡ Κατερίνα ὅπως καί οἱ ἄλλοι ἀγωνιστές συνεχίζουν νά πυροβολοῦν μέχρι νά σωθοῦν οἱ σφαῖρες τους καί νά τούς καταπιοῦν οἱ φλόγες.

Οἱ Βούλγαροι πανηγυρίζουν γιά τό φοβερό «κατόρθωμά» τους, καθώς ἀπό τό σπίτι ἔχουν πιά μείνει μόνο στάχτη καί καπνισμένα ντουβάρια. Ένα ἀκόμη ὁλοκαύτωμα, πῆρε τήν θέση τοῦ δίπλα στό Κούγκι, στό Σούλι, στά Σάλωνα, στό Ἀρκάδι τῆς Κρήτης καί σέ ὅλα τά ὁλοκαυτώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ γιά τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδας ἀπό τόν βάρβαρο ζυγό.

Τό 1939 βρέθηκε στό νεκροταφεῖο τῆς Γευγελῆς ὁ τάφος τῆς ἡρωικῆς Ἑλληνίδας δασκάλας. Ὁ σταυρός, ἔγραφε: 

«Ὑπέρ τῆς εἰς τόν Θεόν τῶν Ἑλλήνων πίστεως ἀγωνιζομένη, πυρί ὑπό τῶν Βουλγάρων παραδοθεῖσα, ἐνθάδε κεῖμαι, Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου διδάσκαλος, 14 Ὀκτωβρίου 1904».

 Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό: 14 Ὀκτωβρίου 1904 – Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου: Ἡ δασκάλα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα πού ἔκαψαν ζωντανή οἱ Κομιτατζῆδες (orthodoxia-ellhnismos.gr)