Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024

Προσεύχονται σήμερα οι νέοι άνθρωποι;

 


Η συζήτηση που γίνεται σχετικά με το ζήτημα της προσευχής στα σχολεία είναι μια ακόμη μαρτυρία της απόστασης που χωρίζει τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος κατανοεί την ζωή της Εκκλησίας. Για κάποιους η προσευχή αποτελεί έκφραση πίστης σε κάποιον θεό, που δεν πρέπει να αφορά τον δημόσιο χώρο, αλλά μόνο την προσωπική ζωή του ανθρώπου. Η προσευχή δεν μπορεί να είναι υποχρεωτική, διότι δεν είναι η έκφραση πιστεύουσας κοινότητας, αλλά απόφαση ελευθερίας του καθενός, που δεν μπορεί να δεσμεύει τους άλλους.

Η προσευχή μπορεί να  είναι έκφραση της παράδοσης στον τόπο μας. Στην ουσία όμως αυτή η παράδοση έχει εθιμικό, εξωτερικό χαρακτήρα,. Δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ανάγκη του ανθρώπου να είναι μοντέρνος, να ακολουθεί τον σύγχρονο πολιτισμό, ο οποίος θέλει ανεξαρτησία και όχι προσοχή μπροστά σε αυθεντίες. Ας μη λησμονούμε ότι τα περισσότερα παιδιά στο σπίτι τους δεν προσεύχονται. Γιατί να κάνουν κάτι στο σχολείο, το οποίο δεν συνηθίζουν στην οικογενειακή τους ζωή;

Η Εκκλησία απαντά θεσμικά. Αξιοποιεί το συνταγματικό και νομικό οπλοστάσιο και για την ώρα καταφέρνει να ξεφεύγει τον σκόπελο του προβλήματος. Δεν έχει καταφέρει όμως να του δώσει απάντηση επί της ουσίας. Αυτή δεν μπορεί να εξαντλείται στην παραδοσιακή θέση της Εκκλησίας στην κοινωνία, διότι με αυτό τον τρόπο εισέρχεται στην λογική των επικριτών της προσευχής και δίνει  μία εξουσιαστική ερμηνεία. Λόγω  της θέσης μας στο κράτος, μπορούμε να επιβάλλουμε αυτό που έχουμε ως κεκτημένο. Πόσο όμως μπορούμε να μην αφήσουμε  αυτό που προβλέπει το σύνταγμα και ο νόμος «γράμμα»; Γιατί έτσι λειτουργεί. Το πρόβλημα έγκειται στο να ζητούνε τα ίδια τα παιδιά να κάνουν προσευχή διότι κρίνουν και αυτά και Οι γονείς τους ότι έχει νόημα για την ζωή τους και εδώ η ευθύνη της Εκκλησίας είναι μεγάλη.

Το κοινό αγαθό θα μπορούσε να είναι μία απάντηση που θα έδινε κάποιο νόημα. Δεν είμαι μόνο άτομο. Είμαι μέλος μιας κοινότητας, η οποία έχει στοιχεία του συν-ανήκειν. Αυτά είναι η γλώσσα, η ιστορία, η θρησκεία, η τέχνη. Η προσευχή είναι θρησκευτικό χαρακτηριστικό, ζωτικής υφής. Δεν προσεύχομαι για το καλό. Δηλώνω ότι ανήκω σε μια κοινότητα  που προσεύχεται , διότι χωρίς και την προσευχή δεν μπορεί να έχει δεσμούς ενότητας των μελών της. Ταυτόχρονα, στην προοπτική της συνύπαρξης, χωρίς να καταπνίγω τις ατομικές μου πεποιθήσεις, τις αφήνω κατά μέρος μπροστά στην κοινή προοπτική. Γι’ αυτό και στην προσευχή καλό είναι να είναι όλοι παρόντες. Αυτοί που δεν πιστεύουν ή είναι ετερόδοξοι ή αλλόθρησκοι, να στέκονται με προσοχή και σεβασμό στην κοινότητα των πολλών. Το ίδιο θα πρέπει να εκπαιδευθούν  να κάνουν και οι πολλοί αν είχαν ενώπιον τους μια κοινότητα αλλοθρήσκων που θα προσεύχονταν στον δικό τους θεό Ο σεβασμός στους άλλους ουδέποτε αλλοτριώνει την διαφορετικότητά μας.

Είναι βεβαίως καθήκον της Εκκλησίας να εργασθεί ώστε η προσευχή να γίνει έκφραση ζέουσας πίστης στον αληθινό Θεό. Αυτό έχει να κάνει με την οικογένεια και την κατήχηση. Η προσωπική αβελτηρία δεν δικαιολογεί την παραίτηση από ό, τι μας ενώνει. Και γι΄ αυτό χρειάζεται   αγώνας ώστε να πεισθούν περισσότεροι για το νόημα τέτοιων κινήσεων, που δεν είναι συμβολικό μόνο συστατικό στοιχείο, αλλά και ουσιαστικό για την συλλογική μας ταυτότητα.

Πρωτ. Θεμιστοκλής ΜΟΥΡΤΖΑΝΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: