Ένα τροπάριο του Όρθρου του μεγαλομάρτυρα Αγίου Δημητρίου αρχίζει ως
εξής: «Τείχος ωχυρωμένον ημίν, τας ελεπόλεις των εχθρών μη πτοούμενον, εδόθης
[εννοείται: «Δημήτριε» ]…. Από τις λέξεις του αποσπάσματος αυτού, άγνωστη μας
φαίνεται η λέξη «ελεπόλεις» και κάπως
γνωστή η λέξη «πτοούμενον» (αναφερόμενη στην πρώτη λέξη του αποσπάσματος
«τείχος» ).
Η λέξη «ελέπολις» είναι
σύνθετη. Το πρώτο της συνθετικό είναι το ρήμα «είλον» (αποτελεί αόριστο του
ρήματος «αιρώ», που σημαίνει «κυριεύω», «καταστρέφω»), ενώ το δεύτερο συνθετικό
είναι ασφαλώς η λέξη «πόλις». Η «ελέπολις» λοιπόν ήταν μεγάλη κινητή
πολιορκητική μηχανή σε σχήμα ξύλινου πύργου, την οποία επινόησε ο Δημήτριος ο
Πολιορκητής (κατά σύμπτωση, πάλι Δημήτριος).
Την «ελέπολιν» συναντάμε
δύο φορές στην Π. Δ., και στις δύο σε συνεχείς στίχους του βιβλίου «Α΄
Μακκαβαίων»: «εποίησεν [Σίμων] ελεπόλεις» (Α΄ Μακκ. 13,43), και αμέσως μετά
«και εξήλλοντο οι εν τη ελεπόλει εις την πόλιν» (= «και όσοι ήταν στον κινητό
πολιορκητικό πύργο πήδησαν μέσα στην πόλη» Α΄ Μακκ. 13, 44).
Αναφορικά με τη λέξη
«πτοούμενον», είναι μετοχή του ρήματος «πτοούμαι», που σημαίνει «καταλαμβάνομαι
από φόβο/τρόμο. Το ρήμα αυτό υπάρχει αρκετές φορές στην Π. Δ. (π. χ. στο βιβλίο της Εξόδου: «επτοήθη πας ο λαός».
Εξ. 19, 16). Στην Κ.Δ. υπάρχει δυο φορές: και στις δύο στο κατά Λουκάν
Ευαγγέλιο: «όταν δε ακούσητε πολέμους και ακαταστασίας, μη πτοηθήτε» (Λουκ.
2,9), «πτοηθέντες δε και έμφοβοι γενόμενοι» (Λουκ. 24,37).
Έτσι, το απόσπασμα του
τροπαρίου με το οποίο αρχίσαμε μπορεί να αποδοθεί: «Δόθηκες σ’ εμάς οχυρωμένο
τείχος [Δημήτριε], το οποίο δεν φοβάται/δεν τρέμει είναι ατρόμητο μπροστά στις
πολιορκητικές μηχανές των εχθρών..».
Ανδρέας Μοράτος, «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΉ», τ.
1156
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου