Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στο τέλος του 3ου αιώνα στα Πάταρα της Λυκίας από ευσεβείς γονείς. Από μικρή κιόλας ηλικία ο Νικόλαος έδειξε ιδιαίτερο ζήλο και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Μετά τον θάνατο των γονέων του ο Νικόλαος δώρισε όλη του την περιουσία στους φτωχούς. Με την χάρη του θεού ο Νικόλαος πραγματοποιούσε πολλά θαύματα, όντας εν ζωή. Ένα από αυτά, για το οποίο άλλωστε θεωρείται και προστάτης των ναυτικών, ήταν ότι γαλήνευσε την φουρτουνιασμένη θάλασσα στο ταξίδι του προς τους Αγίους Τόπους. Με θεϊκή παρέμβαση ο Άγιος έγινε επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας.
Επί Διοκλητιανού και Μαξιμιανού ο Άγιος φυλακίστηκε, αλλά συνέχισε το έργο του ακόμα και στη φυλακή. Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος έγινε αυτοκράτορας, ο Αγ. Νικόλαος απεκαταστάθη και έδωσε σκληρότατο αγώνα εναντίον της αίρεσης του Αρειανισμού. Ήταν δε τέτοιο ο πόθος του να σταματήσει την αίρεση του Άρειου ώστε, όταν κατά την διάρκεια της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου ήλθε πρόσωπο προς πρόσωπο με τον Άρειο, τον χαστούκισε και η πράξη του αυτή τον οδήγησε στη φυλακή, όπου όμως ο Κύριος με την εμφάνιση του μαζί με την Παναγία στο κελί του τον ενδυνάμωσαν και του έδωσαν τα άμφια του. Όταν μαθεύτηκε αυτό το θαυμαστό γεγονός , ο αυτοκράτορας τον αποφυλάκισε.
Πλήθος θαυμάτων μαρτυρούνται για τον Άγιο Νικόλαο. Έτσι, όταν ο Άγιος πέθανε, το ποίμνιό του φύλαξε τα οστά του σε ναό των Μύρων και αποτελούσαν ιδιαίτερη ευλογία. Οι Σταυροφόροι το 1087 μ.Χ. τα μετέφεραν στο Μπάρι της Ιταλίας, όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ιδιαίτερα αγαπητός τόσο στον Ορθόδοξο όσο και στον Καθολικό κόσμο.
Ήχος δ'
Κανόνα Πίστεως και εικόνα πραότητας, εγκράτειας Διδάσκαλον, άνεδειξέ σε τη ποίμνη σου, ή των πραγμάτων αλήθεια δια τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια, Πάτερ Ίεράρχα Νίκολαέ, πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, σωθήναι τάς ψυχάς ημών.
Κοντάκιο Αγ. Νικολάου.
Ήχος γ
Εν τοις Μύροις, Άγιε, Ιερουργός ανεδείχθης, του Χριστού γαρ Όσιε, το Ευαγγέλιον πληρώσας, έθηκας την ψυχήν σου υπέρ λαού σου, έσωσας τους αθώους εκ του θανάτου, δια τούτο ηγιάσθης, ως μέγας μύστης, θεού της Χάριτος.
Μεγαλυνάριο
Ορφανών προστάτην σε και χηρών, πεινώντων τροφέα, πενομένων τε πλουτιστήν, αιχμαλώτων ρύστην, πλεόντων τε σωτήρα, κεκτήμεθα παμμάκαρ, σοφέ Νικόλαε.
