Κυριακή της Τυρινής "Η τριλογία της Μ. Σαρακοστής"

Η χριστιανική πίστη δεν μετριέται με συμβατικά μέτρα κοινωνικής ηθικής. Ξεπερνάει τα ανθρώπινα και μας καλεί ν’ αξιολογήσουμε μ’ ένα καινούργιο τρόπο τα πράγματα και τις ανθρώπινες σχέσεις.

          Ο Χριστός σήμερα μας προσκαλεί να γίνουμε μακρόθυμοι και συγχωρητικοί προς τους άλλους. Πολλοί έχουν παρεξηγήσει την προτροπή αυτή του Κυρίου και χαρακτηρίζουν τον χριστιανισμό ως θρησκεία των αδυνάτων.

          Στην πραγματικότητα όμως δεν μπορούν να διακρίνουν την δύναμη που κρύβει αυτή η θέση, τη μεγαλοψυχία και την κοινωνικότητα που αναπτύσσεται μεταξύ των ανθρώπων. Φανταστείτε για λίγο μια κοινωνία που συνεχώς βρίσκεται σε αγώνες αντεκδικήσεων και εντάσεων. Αυτό που έρχεται στο τέλος είναι η καταστροφή λόγω της αλόγιστης εγωιστικής τάσης αυτών που δεν δείχνουν έλεος και μακροθυμία για να μπορούν να συγχωρούν τους αντιπάλους τους.

          Τα συναξάρια των Αγίων μας αναφέρουν πολλά περιστατικά μεγαλοψυχίας και συγχωρητικότητας, σε σημείο που ένας άγιος να προστατεύει και να συγχωρεί ακόμα και τον φονιά του αδελφού του.

          Η νέα εν Χριστώ κοινωνία ζει σε ένα άλλο κόσμο, που φιλοδοξεί να μεταβάλλει την κόλαση της εχθρότητας σε κοινωνία αδελφοσύνης.

          Αλήθεια πως θα μπορούσε κανείς να ζητήσει συγγνώμη από τον Θεό για τα σφάλματά του, τη στιγμή που δεν έχει συγχωρέσει τα λάθη του αδελφού του; Τι παράξενα πράγματα συμβαίνουν! Ο άνθρωπος να αποστρέφεται τον αδελφό του, τη στιγμή που ο Κύριος μας συγχωρεί για όλα, μας τα συγχωρεί όλα!

          Από αύριο η Εκκλησία καλεί τους πιστούς σε ένα στάδιο πνευματικών αγώνων. Συνήθως παραθεωρείται ο αγωνιστικός και ασκητικός χαρακτήρας της ορθόδοξης πνευματικότητας. Αλλά η πνευματική ζωή συνοδεύεται πάντοτε από πνεύμα θυσίας και αυταπάρνησης που προκαλεί δυσφορία στον σύγχρονο άνθρωπο. Παραθεωρημένη πράξη για την άσκηση του πιστού αυτή την περίοδο είναι η νηστεία και η εγκράτεια. Η νηστεία αρχικά είναι ευεργετική για την υγεία του ανθρώπου που πάσχει από την πολυφαγία. Η επιστήμη της υγιεινής επικυρώνει τη διατροφική αξία της   νηστείας και τη στροφή στη χορτοφάγο ζωή. Αλλά η νηστεία δεν είναι μόνο ένα υγιεινό διαιτολόγιο, αλλά αφορά και την άσκηση του πνευματικού ανθρώπου, διδάσκει την εγκράτεια και την αυτοκυριαρχία. Με τη νηστεία γίνεται κανείς ελεύθερος και δεν δεσμεύεται από ενστικτώδεις κινήσεις, αλλά ο άνθρωπος γίνεται το μέτρο όλων των πραγμάτων.

          Η άσκηση και η εγκράτεια χαλυβδώνει τον χαρακτήρα και διαμορφώνει ελεύθερους ανθρώπους χωρίς να αρνείται την ανθρώπινη φύση η να υποτιμά τις διάφορες βιολογικές λειτουργίες.

          Η νηστεία επίσης επιδρά θετικά και σε άλλους τομείς της πνευματικής ζωής. Γι’ αυτό την περίοδο της  νηστείας οι ακολουθίες της Εκκλησίας είναι πολλές και μακροσκελείς, γιατί η νηστεία δημιουργεί κατάνυξη στην ψυχή και διάθεση επικοινωνίας με τον Θεό. Ακόμη δημιουργεί αίσθημα ταπεινώσεως και αναζήτηση του ελέους του Θεού.

          Το τρίτο σκέλος της τριλογίας της Μ. Σαρακοστής έχει σχέση με την αξία των γήινων θησαυρών. Πολλές φορές ο άνθρωπος δένεται με τις κοσμικές χαρές και αισθάνεται μια ιδιαίτερη επιθυμία να αυξάνει τα “αγαθά” του. Ο Χριστός σήμερα με πολύ ρεαλισμό  μας προτρέπει να μην κατεχόμαστε απ’ αυτή τη μανία και την προσκόλληση στα πρόσκαιρα πράγμα, γιατί δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα, ούτε σταθερότητα. Είναι ασταθή ,λόγω των συνεχών κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών και αποπροσανατολίζουν τον άνθρωπο απόν αληθινό σκοπό της ζωής και τον οδηγούν σε μια ζωή αγχώδη, με δήθεν κάποια ανταλλάγματα, ασφάλεια και εξασφάλιση.

          Η Μ. Σαρακοστή που αρχίζει από αύριο είναι μια ευκαιρία πνευματικής ανασυγκρότησης  και μετάνοιας. Το πνεύμα της συγχωρητικότητας να εμπνέει τις ανθρώπινες  σχέσεις μας. Η νηστεία να γίνει μέσο απελευθέρωσης από τα δεσμά κάθε κοσμικής νοοτροπίας και η καρδιά μας δεν πρέπει να δίνεται στα γήινα, αλλά να παραδίδεται ολόκληρη στην αγάπη του Ιησού Χριστού.

          π. γ. στ.

Λυχνοστάτης - Μ' έσωσε ο Άγιος Νεκτάριος

Ομιλεί ο Αρχιμανδίτης Νεκτάριος
Επιμέλεια παρουσίαση αρχιμανδρίτης π. Χρύσανθος Στελλάτος
Λύχνος TV  16 - 6 - 2007

Πεθερά η πολυώνυμος

Ἡ πεθερὰ ξεκινάει τὴν ζωή της ἀπὸ μάννα. Μετὰ γίνεται καὶ δεύτερη μάννα. Μετὰ γίνεται μάμμη, γιαγιά, γλυκειὰ ὅπως τὴν ἀποκαλοῦνε στὰ νησιά. Κι ὅλες αὐτὲς οἱ προσφωνήσεις πραγματικὰ ἀξίζει νὰ ἀκούγωνται. Εἶναι ἀντάξιες τοῦ προορισμοῦ της καὶ τῆς προσφορᾶς της μέσα στὴν οἰκογένεια. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἄλλες προσφωνήσεις δυσάρεστες, ποὺ καθόλου δὲν ἀκούγονται εὐχάριστα καὶ ἔχουν μάλιστα μελοποιηθῆ ἀπὸ τὸν λαό. Κακοῦργα, ἀνακατώστρα, διαλύστρα τοῦ γάμου, σκύλα καὶ ἄλλα πολλά, ποὺ ἴσως δὲν πρέπει νὰ ἀκούγωνται.

Ρώτησα μία πεθερά:

– Πῶς περνᾶς μὲ τὴν νύφη ποὺ ἔβαλες μέσα στὸ σπίτι σου;

– Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ μπῆκε, Γέροντα, στὸ σπίτι μου μέσα καὶ ἄλλο πρόσωπο, εἶπα μέσα μου: «Ἂν θέλης νὰ περάσης καλά, ἀπὸ τοῦδε καὶ στὸ ἑξῆς δὲν θὰ ἔχης μάτια, δὲν θὰ ἔχης αὐτιά, δὲν θὰ ἔχης στόμα· θὰ ἔχης μόνον χέρια καὶ πόδια νὰ διακονῆς. Καὶ ὅλα αὐτὰ θὰ τὰ κάνης μὲ πνεῦμα ἀπολύτου ὑπακοῆς. Τὸ πρωὶ ποὺ ξυπνᾶς νὰ νίψης τὸ πρόσωπό σου καὶ τὰ χέρια σου, θὰ σταθῆς σὲ στάση παρακλητικὴ καὶ θὰ πῆς στὸ ζευγάρι: «Στὴν διάθεσή σας. Ὅ,τι θέλετε καὶ ὅπως τὸ θέλετε.»» Ἰδίως ἡ γλῶσσα, Γέροντα, πρέπει νὰ εἶναι τελείως ἀφανισμένη. Καὶ ἄρχισε ἔτσι ἡ ζωή μου καὶ παρακάλα τὸν Θεὸ ἔτσι νὰ τελειώσω, νὰ μὴ προσκρούσω οὔτε σὲ γιὸ οὔτε σὲ νύφη οὔτε σὲ ἐγγόνι. Ὄχι μόνον ἅλατι ἠρτυμένος ὁ λόγος, ἀλλὰ μᾶλλον πάντῃ κομμένος. Ἔτσι θὰ σταθῆ ἡ οἰκογένεια.

Ἀλλὰ καὶ ἡ μάμμη μου αὐτὰ μὲ δίδαξε. Ἐρχόταν ἡ γειτόνισσα:

– Κυρα-Ζαχαρώ, μοῦ δίνεις τὸν πετρόμυλο νὰ κόψω φάβα;

– Δὲν εἶμαι, παιδί μου, πιὰ νοικοκυρά. Ὅλα τὰ παρέδωσα. Νά ᾽ρθη ἡ νοικοκυρὰ καὶ ζήτα τον.

– Μά, κυρα-Ζαχαρώ, ἐσὺ μ᾽ αὐτὰ δουλεύεις ὅλη μέρα.

– Ἀλήθεια τὰ δουλεύω, ἀλλὰ δὲν τὰ διαφεντεύω.

Καὶ στὰ κακοφερσίματα τοῦ γαμπροῦ, πάντοτε ἔλεγε: «Καὶ τὰ καλὰ δεχούμενα καὶ τὰ κακὰ δεχούμενα. Ἐδῶ μία φύσις, ἕνας ὁλόκληρος κόσμος ποὺ κυβερνᾶται ἀπὸ τὸν Θεό, δὲν μᾶς προσφέρει πάντοτε αὐτὰ ποὺ μᾶς ἀρέσουν, ἀλλὰ αὐτὰ ποὺ μᾶς ὠφελοῦν. Καὶ κουβέντες νὰ μὴ γίνωνται.»

Διακονεῖ καὶ δὲν στοχάζεται ἂν ἀπὸ αὐτὰ ποὺ προσφέρει θὰ φάγη ἢ δὲν θὰ φάγη, ἂν τῆς ἀξίζη νὰ καθίση στὴν γωνιὰ τοῦ τραπεζιοῦ, σὰν τὴν παραδουλεύτρα τοῦ φαραώ. Ἔτσι, γεμίζει καὶ ὀμορφαίνει τὴν γωνιά της. Εἶναι ἡ στοργικὴ καὶ ἀγαπητὴ γωνιὰ τῆς γιαγιᾶς. Ἀτάραχη, σὰν τὴν θάλασσα ποὺ δὲν σηκώνει κύματα, βρίσκεται μέσα στὴν οἰκογένεια. Ὅλοι παίρνουν ἀπὸ αὐτὴν καὶ τὸν καλὸ λόγο καὶ τὸ ὄμορφο φαγητό, τὸ ἐπιμελημένο, καὶ τὰ καθαρὰ νοικοκυριὰ καὶ κατάλευκα ροῦχα. Εἶναι πραγματικὰ θησαυρὸς ἀναντικατάστατος, πρόσωπο ἀγαπητό, βράχος στὸν ὁποῖον ὅλοι στηριζόμαστε, ὅλοι ἀγαποῦμε, ὅλοι δεχόμαστε. Ἡ παλιὰ αὐτὴ γωνιὰ εἶναι γεμάτη ἀναμνήσεις. Ὅλοι θυμόμαστε αὐτὸ τὸ φιλντισένιο μπαοῦλο στὴν γωνιὰ τοῦ σπιτιοῦ, ποὺ εἶναι πάντα γεμᾶτο, ἀλλὰ καὶ ἄδειο νὰ εἶναι, τὸ ἀγαποῦμε: ἡ κασέλα τῆς γιαγιᾶς. Αὐτὴ εἶναι πιὰ κατάσταση, ἀλλὰ καλὴ κατάσταση μέσα στοῦ σπιτιοῦ τὰ ὑποστατικά. Καὶ φτωχειὰ νὰ εἶναι, ἀφοῦ ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, θησαυρὸς ἀνεκτίμητος θὰ μένη. Αὐτὸ θὰ εἶναι τὸ κειμηλιαρχεῖο τοῦ σπιτιοῦ.

Οἱ παλιοὶ λέγαν «ἕνα Τετραβάγγελο ἑφτὰ γενιὲς κρατάει». Ἐγὼ λέγω «μιὰ καλὴ πεθερὰ ὅλες τὶς γενιὲς κρατάει». Ἂν ὅμως ἡ γιαγιὰ δὲν διαβιώνη μέσα στὸ σπίτι σὰν μάννα φιλόστοργη, ἀλλὰ σὰν ἄνθρωπος ἐξουσιαστικός, «ἐγὼ τὰ ξέρω ὅλα, ἐγὼ τὰ ἔφτιαξα ὅλα, ὅλα εἶναι δικά μου, ὅλα τὰ κουμαντάρω ἐγώ», τότε δὲν φέρει αὐτοὺς τοὺς θησαυροὺς μέσα της. Πάντα περιμένει στὴν γωνιὰ μὲ τὴν καραμπίνα, νὰ τὴν ἀνάψη, ἀκόμα καὶ στὸ ἴδιο τὸ παιδί της! Ὅλα τῆς φαίνονται ἄσχημα, γιὰ ὅλα πονηρεύεται, πάντοτε εἶναι φουρκισμένη, δὲν χωνεύει κανένα. Καὶ τὸ κατοικίδιο ζωάκι εἶναι ἕτοιμη νὰ τὸ πνίξη. Στὰ ἐγγόνια της θὰ διηγηθῆ ὅλα τὰ στραβὰ τοῦ ἄνδρα της, ὅλες τὶς δύσκολες ἡμέρες ποὺ πέρασε. Μιὰ μέρα γι᾽ αὐτὴν δὲν ἦταν καλή! Φυγαδευμένη ἡ εἰρήνη καὶ κυνηγημένη μέχρι τὴν τελευταία της στιγμή, δεικνύει τὴν κακία της, τὴν συμφορὰ μέσα στὸ σπίτι. Πουθενὰ δροσιά, πουθενὰ χαρά, παντοῦ ξεραΐλα, παντοῦ γκρίνια. Καὶ ὅταν ἀκόμα μίλαγε γιὰ τὸν Χριστὸ στὰ ἐγγόνια της, μισητὴ γινότανε, γιατὶ ὁ Χριστὸς ποὺ παρουσίαζε ἦταν ἄδικος, ἄστοργος, ἀναποδιασμένος. Ἂν μάλιστα βασιλεύη μέσα της καὶ ἡ ἀθεΐα, ποιός θὰ πιστέψη ὅτι κάποτε ἀγάπησε τὸν Χριστὸ κι ἔκανε συντροφιὰ μὲ τὴν Παναγία, εἶδε κάποιον Ἅγιο στὴν ζωή της νὰ τὴν βοηθᾶ, κάθισε στὸ τραπέζι νὰ φάη μὲ τὸν Χριστό; Πώ, πώ, μαυρίλα σ᾽ αὐτὸ τὸ σπίτι! Καὶ τὸ ψωμὶ μαῦρο καὶ τὰ ντουβάρια μαῦρα καὶ ὁ παπποῦς κακός.

Ἔφυγε καὶ σὰν μαγνήτης τράβηξε ἐπάνω της κι ὅλα τὰ κακά. Τὴν οἰκογένεια τὴν διέλυσε. Φούρκα ἔβαλε σὲ ὅλους. Ποιός θὰ ἀναμνησθῆ τοὺς λόγους της, τὶς συμβουλὲς της καὶ τὶς ἅγιες ἡμέρες ποὺ πέρασε μαζί της; Ποῦ νὰ τὴν θυμηθῆς; Στὴν ἐκκλησία; Μπροστὰ στὰ εἰκονίσματα νὰ ἀνάβη τὸ καντήλι; Μὲ τὸ θυμιατὸ νὰ θυμιάζη τὸ σπίτι; Νὰ θυμίζη τὶς νηστεῖες ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ κρατᾶ, γιὰ νὰ ξεχωρίζη ἀπὸ τοὺς ἀλλόθρησκους καὶ τὶς γιορτὲς ποὺ ἔπρεπε νὰ φέρνη μέσα στὸ σπίτι, τὰ παραδοσιακὰ τραγούδια ποὺ ἔπρεπε νὰ τραγουδᾶ καὶ τοὺς παραδοσιακοὺς χοροὺς ποὺ ἔπρεπε νὰ χορεύη; Τὶς μνῆμες τῶν καλῶν ἀνθρώπων, τὶς παρακλήσεις, τὶς ἀγρυπνίες ποὺ ἐπιτελοῦσε στὸ σπίτι της; Αὐτὴ ἡ γυναίκα οὔτε ζύγια βαστοῦσε, οὔτε ἰσορροπίες στὸ σπίτι. Ἦταν αὐτὴ ποὺ πάντρευε καὶ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν διάβολο μαζί. Εἶναι ὁ χαμένος θησαυρός, ποὺ δὲν κράτησε τὴν οἰκογένεια, τὴν κατρακύλισε στὴν ἄβυσσο τοῦ ἀφανισμοῦ.

Ἔχεις κακὴ πεθερὰ στὸ σπίτι; Εἶναι σὰν τὴν αὐγὴ ποὺ δὲν ἔχει φῶτα. Ἀφεγγιὰ καὶ μαύρη σκοτίλα.

– Γιατί, καλή μου πεθερά, δὲν ζῆς κάτω ἀπὸ τὸ ἄστρο τῆς αὐγῆς; Γιατί δέρνεσαι μέσα στὰ σκοτάδια; Γιατί δὲν φέγγει τὸ ἄστρο σου; Γιατί τὰ βλέπεις ὅλα μαῦρα; Ὅλα σοῦ τά ᾽δωσε ὁ Θεός. Καὶ σύζυγο σοῦ ἔδωσε καὶ παιδιὰ σοῦ ἔδωσε καὶ ἐκκλησιὰ σοῦ ἔδωσε καὶ λυχνάρι ἄσβεστο νὰ φωτίζη τὸν δρόμο σου. Κράτησέ το ἀναμμένο, γιὰ νὰ φέξης. Πολλοὶ περιμένουν νὰ δοῦνε κι ἀπὸ τὸ δικό σου φῶς. Γλυκειὰ σ᾽ ἔφτιαξε ὁ Θεός, μὴ γίνεσαι πικρόχολη. Ἀγωνίσου. Κάτω ἀπ᾽ τὰ φύλλα τοῦ ἀμπελιοῦ σου πολλοὶ νὰ δροσιστοῦνε, πολλοὶ νὰ σκεπαστοῦνε. Ζέστανε τὰ χνότα σου· μὴ τά ᾽χης πάντα παγωμένα. Μὴ ποτίζης τοὺς συντρόφους τῆς ζωῆς σου μὲ χολὴ καὶ ξύδι. Παρακάλεσε τὸν Χριστὸ νὰ ὡριμάση μέσα σου τὸ καλό. Μὴν εἶσαι βδελυκτή, μὴν εἶσαι κακοφέρτα, μὴν εἶσαι στυφή. Στάλαξε, στάλαξε τὴν δροσιὰ τοῦ οὐρανοῦ στὶς καρδιὲς τῶν δικῶν σου. Ὄχι κακόμοιτση, ὄχι κακομούτσουνη, ὄχι μόνον σάρκα καὶ κόκκαλα. Στάσου συμπάθεια στοὺς δικούς σου. Ἀγάπησε, θυσίασε, θυσιάσου. Μὴ μουσκεύης τὸ ψωμὶ μόνον γιὰ τὸν ἑαυτό σου, ἀλλὰ γιὰ τὸν ἐγγὺς καὶ τὸν μακρὰν ἀπὸ σοῦ εὑρισκόμενον. Μὴ καταριέσαι. Εὔχου. Δέηση κάνε καὶ γι᾽ αὐτοὺς ποὺ σ᾽ ἀγαποῦνε καὶ γι᾽ αὐτοὺς ποὺ σὲ μισοῦνε. Γίνε μυλωνοῦ, ποὺ μόνον καθάριο σιτάρι θὰ ἀλέθη ὁ μύλος σου. Μὴν ἀγαπᾶς μόνον αὐτοὺς ποὺ σὲ ἀγαποῦνε, μὴ συμπαθῆς αὐτοὺς μόνον ποὺ σὲ συμπαθᾶνε. Μὴ γίνεσαι μαντρόσκυλο στὴν γειτονιά σου, ἀλλὰ τὸ χαϊδεμένο οἰκόσκυλο. Μὴ βάνης κακοὺς λογισμοὺς καὶ γίνεσαι πονηρόμυαλη. Μὴ φορᾶς τὴν μάσκα τοῦ διαβόλου. Μὴ μεταδίδης ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ τὴν κακότητα, τὴν κακομοιριά, τὰ ἄσχημα καὶ τὰ βδελυκτά. Ἂν ζῆς ἔτσι, πόσο ψηλὰ θὰ εἶσαι. Μὴ σβήσης ποτὲ τὸ φῶς τοῦ λυχναριοῦ σου. Ὅλοι θὰ σὲ θυμούμαστε. Ὅλοι θὰ σὲ ἀγαποῦμε. Ὅλοι θὰ εἴμαστε κοντά σου. Ποτὲ δὲν θὰ σ᾽ ἀφήσουμε μόνη σου. Δὲν θὰ γευθῆς ποτὲ τὴν πικρὴ μοναξιά. Σὰν ἐλαία κατάκαρπη θὰ στέκεσαι στὴν καρδιά μας.

Πεθερά, πρόσεχε τὸν ρόλο ποὺ παίζεις μέσα στὴν κοινωνία καὶ μέσα στὴν οἰκογένεια. Οὔτε μάγισσα οὔτε νὰ προτρέπης τὰ παιδιά σου νὰ πᾶνε στοὺς μάντεις. Ἅγιος ἄγγελος νὰ παραμείνης στὸ σπίτι σου. Ὄχι γιὰ σένα τὸ τραγούδι «Καημένε Ἀθανασόπουλε, τί σοῦ ᾽μελλε νὰ πάθης· ἀπὸ κακοῦργα πεθερὰ τὰ νιάτα σου νὰ χάσης». Κορώνα νὰ σ᾽ ἔχη ὁ γαμπρός σου καὶ ἡ νύφη σου καὶ ἡ γειτονιά σου καὶ τὸ σπίτι σου.

Γρηγόριος ὁ Ἀρχιπελαγίτης

Η τραγωδία των μικρών λαών

“Φοβήθηκα πολύ, είπε αιμόφυρτο κοριτσάκι που μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Ξαφνικά άρχισαν να μας ρίχνουν από τον ουρανό κόκκινη φωτιά-ήταν ρουκέτες. Δεν ξέρω τι έγινε η μητέρα μου” . Μπορεί να μην την ξαναδεί την μητέρα της, και η μικρή να μεταφερθεί σε ορφανοτροφείο, ίσως σακατεμένη για όλη της τη ζωή. Έχουμε μπουχτίσει από τα “ένδοξα όπλα”. Όλη η δόξα πηγάζει από τις πληγές και τους θανάτους και τους εξανδραποδισμούς των αθώων, των ανυπεράσπιστων, των αδυνάτων.

          Σφάζονται οι Κούρδοι, σφάζονται οι Κύπριοι, σφάζονται οι Παλαιστίνιοι. Αγρότες, εργάτες, βοσκοί, φαμελιάρηδες, ταπεινοί της γης, απορροφημένοι από τον ημερήσιο μόχθο τους για να εξοικονομήσουν μια μπουκιά ψωμί για τα παιδιά τους. Επί αιώνες και επί χιλιετίες καλλιεργούν τον κλήρο τους. Ώσπου ένα πρωί εμφανίζονται στον τόπο τους τα “ένδοξα όπλα”. Τανκς, αεροπλάνα, πυροβόλα, όλα τα τέρατα της σύγχρονης τεχνολογίας. Και τους συντρίβουν. Επειδή οι δυνατοί της γης επιβουλεύτηκαν τη γη τους. Και τους ξεριζώνουν. Και γίνονται πρόσφυγες η σε ξένες πατρίδες η και μέσα στην ίδια την πατρίδα τους.

          Η Ραχήλ έκλαιγε τα τέκνα της και δεν ήθελε να παρηγορηθεί “ότι ουκ εισίν”. Αλλά δεν έχει τέκνα μόνον η Ραχήλ, έχει και η παλαιστήνια μάνα και η κύπρια μάνα και η μάνα του Κουρδιστάν και τόσες άλλες μανάδες τόσων μικρών λαών.

          Πόση αγιότης υπάρχει σ’ αυτούς τους ταπεινούς της γης! Και πόση δαιμονικότης υπάρχει στους ισχυρούς της γης! Και ύστερα απορούν οι ισχυροί πως οι αδύνατοι εξεγείρονται και πως προβαίνουν σε πράξεις παράνομες, ενώ είναι απλώς πράξεις απελπισίας. Τι περιμένουν από το θύμα τους, τη στιγμή που στριμώχνουν για να το θανατώσουν; Αυτοί είναι οι παράνομοι και οι άδικοι και οι δολοφόνοι. Κι ας τους ευλογούν οι νομοθεσίες τους. Και οι μικροί λαοί στην απελπισία τους ρίχνονται στην αγκαλιά ου αντιπάλου ισχυρού, για να τους ενισχύσει. Και οι ισχυροί κανονίζουν την πολιτική τους αναλόγως. Εξωθούν τους λαούς στην απελπισία, για να τους έχουν στο χέρι τους. Το κεφάλι του μικρού, ποδοσφαιρική μπάλα στα γήπεδα των ισχυρών. Η ιστορία είναι μια τραγωδία, χωρίς λύση.

          Αυτή την τραγωδία την έζησε ο λαός της Βίβλου επί χιλιάδες χρόνια. Γι’ αυτό από το πονεμένο πνεύμα του έβγαλε τα μέγιστα δημιουργήματα της Παλαιάς  Κι της Νέας Διαθήκης. Και τ χάρισε στη λευκή ανθρωπότητα, ως κανόνες ζωής. Τους οποίους μόλις δυνάμωσε, πρώτος τους παραβαίνει. Αυτός ο μικρό λαός, ο τόσο ζωτικός, ο τόσο δυναμικός, ο έμπλεος πνεύματος, υπέστη τη ρομφαία του κάθε Ναβουχοδονόσορα της αρχαιότητας και του κάθε Χίτλερ των νεωτέρων χρόνων. Μέχρι που ρίχτηκε μέσα στους φούρνους του εχθρού του, και έγινε στάχτη.....

          Βέβαια όλα αυτά είναι γνωστά και κατάντησαν τετριμμένη επιχειρηματολογία. Ένα πράγμα όσο κοινό και να φαντάζει δεν παύει να αποτελεί μέγα σκάνδαλο. Είναι ο θάνατος των αθώων, των αμάχων, ο εκπατρισμός τους, η πείνα τους, δυστυχία τους. Είναι ο ασήκωτος πόνος των παιδιών του που κακή τους μοίρα ήταν να γεννηθούν σ’ αυτές τις “θερμές” περιοχές, όπου οι μεγάλοι παίζουν το ολετήριο παιγνίδι τους. Για ποιο πολιτισμό μιλάνε όλοι οι καλοκαθισμένοι της Δύσης, όταν δίπλα τους συμβαίνει αυτός ο σπαραγμός; Έρχονται και οι ημέρες του Πάσχα. Που θα τις ρογιάσουν εν ευωχία. Τι κυνισμός.

          Βεβαίως και η ισχύς και ο κυνισμός έχουν τα όριά τους. Άλλωστε μάχονται για να επεκτείνουν ακριβώς αυτά τα όρια, διότι η αμφισβήτηση ήδη εγέρθηκε. Σε Ανατολή και Δύση. Η “εξουσία” κατάντησε ο φόβος και ο τρόμος των απλών ανθρώπων τούτης της γης. Η “εξουσία” παρεφρόνησε.

          Χρ. Μαλεβίτση, “Ο ΕΓΚΟΠΟΣ ΛΌΓΟΣ”

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

Στην Βίβλο, στα αρχαία κείμενα και στους αρχαιολογικούς χώρους υπάρχουν πάρα πολλές και σαφέστατες μαρτυρίες για την συνεχή παρουσία των Μακεδόνων στην Ελληνική ιστορία και την δεδηλωμένη Ελληνικότητά τους. Μερικές μόνον από αυτές είναι οι παρακάτω:

α) Ο διάδοχος Αλέξανδρος, υιός του Βασιλέως της Μακεδονίας Αμύντα Α’, και μετέπειτα Βασιλεύς Αλέξανδρος ο Α’ (498-454 π.χ.) όταν υποδέχεται Πέρσες φιλοξενούμενους τους λέγει: «…απαγγείλατε ως ανήρ Έλλην Μακεδόνων ύπαρχος εύ υμέας εδέξατο…» (Ηρόδοτος Ε’ 20) (…να πείτε ότι ένας άνδρας Έλληνας, ο διάδοχος των Μακεδόνων σας καλοδέχθηκε…). Επίσης λαμβάνει μέρος στην 71η Ολυμπιάδα, όπου νικά στον αγώνα του σταδίου. Στις Ολυμπιάδες συμμετείχαν μόνον Έλληνες και να πώς το περιγράφει ο Ηρόδοτος: «…Αλέξανδρος δε, επειδή απέδειξε ως είη Αργείος, εκρίθη τε είναι Έλλην…» (Ηρόδοτος Ε’. 22). Για να μην μιλάμε όμως μόνον για Βασιλείς, να πως περιγράφεται η συμμετοχή κάποιου Μακεδόνα στην 113η Ολυμπιάδα το 328 π.χ. : «…Ολυμπιάδι εκατοστή τρισκαιδεκάτη Κρίτων Μακεδών ενίκα στάδιον…». Ο ίδιος ο Αλέξανδρος Α’, βασιλεύς πλέον, το 479 π.χ. στην μάχη των Πλαταιών, φανερώνει την πρόθεση των Περσών να επιτεθούν την επομένη στο στρατόπεδο των ενωμένων Ελλήνων λέγοντας: «…αυτός τε γαρ Έλλην γένος ειμί τωρχαίον και αντ’ ελευθέρης δεδουλωμένην ουκ αν εθέλοιμι οράν την Ελλάδα…» (Ηρόδοτος Θ’ 45) (…και εγώ ο ίδιος Έλληνας το γένος είμαι το αρχαίο, και από ελεύθερη δεν θέλω να την δω υποδουλωμένη…).

β) Ο Μέγας Αλέξανδρος μετά την πρώτη νίκη του εναντίων των Περσών το 334 π.χ. στον Γρανικό ποταμό έστειλε 300 περσικές πανοπλίες στην Ακρόπολη των Αθηνών, προσφορά στην θεά Αθηνά. Ο ίδιος διέταξε να γραφεί: « Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλήν Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων » (Αρριανός. Αλεξάνδρου Ανάβασις Α’ 16.7). Σαφέστατα εδώ ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος δηλώνει την Ελληνικότητά του. Εάν οι Μακεδόνες δεν ήταν Έλληνες θα έπρεπε να γράψει « οι Μακεδόνες και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων» για να ξεχωρίσει τους Μακεδόνες από τους Έλληνες κάτι το οποίο όμως δεν έκανε ούτε του ζητήθηκε από κανέναν. Αντιθέτως θεώρησε αυτονόητο να εντάξει τους Μακεδόνες στους Έλληνες και να τους ξεχωρίσει από τους βαρβάρους.Επίσης στέλνοντας για δούλους τους Έλληνες μισθοφόρους των Περσών που αιχμαλώτισε αναφέρει: «…ότι παρά τη κοινή δόξαντα τοις Έλλησιν, Έλληνες όντες, εναντία τη Ελλάδι υπέρ των βαρβάρων εμάχοντο…» (Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασις Α’ 16.6.) (δηλαδή ότι παρά το κοινώς παραδεκτό από τους Έλληνες, ενώ είναι Έλληνες, πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων υπέρ των βαρβάρων.) Σαφέστατα εδώ ο Μέγας Αλέξανδρος εντάσσει τον εαυτόν του και τους Μακεδόνες στους Έλληνες.

γ) Ο αρχαίος συγγραφέας, φιλόσοφος και γεωγράφος Στράβων (65 π.χ. – 23 μ.Χ.) γράφει «…Έστι μεν ουν Ελλάς και η Μακεδονία…» (Στράβων Γεωγραφικά Ζ’ 9) (…είναι Ελλάδα και η Μακεδονία…) Ο Στράβων, 2000 έτη πριν, πιο ξεκάθαρα δεν μπορούσε να το δηλώσει.

δ) Ο Απόστολος Παύλος κατά την δεύτερη Αποστολική του περιοδεία το 50 μ.Χ. ευρίσκεται εις την Τρωάδα της Μικράς Ασίας από όπου προσκαλείται με όραμα να επισκεφθεί την Μακεδονία «…διαβάς εις Μακεδονίαν…». Πράγματι ιδρύει εις τους Φιλίππους την πρώτη Χριστιανική Εκκλησία και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη και στη Βέρροια. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει για την Θεσσαλονίκη (κεφ.ΙΖ, στ.4): «…και τινες εξ αυτών επείσθησαν και προσεκληρώθησαν τω Παύλο και τω Σίλα, των τε σεβομένων Ελλήνων πολύ πλήθος, γυναικών τε των πρώτων ουκ ολίγαι…», και την Βέρροια (κεφ.ΙΖ, στ.12) «…πολλοί μεν ουν εξ αυτών επίστευσαν, και των Ελληνίδων γυναικών των ευσχημόνων και ανδρών ούκ ολίγοι…». Ουσιαστικά ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει ότι ο Απόστολος Παύλος πήγε εις την Μακεδονία όπου επίστευσαν τον Λόγον του Έλληνες άνδρες και γυναίκες, θεωρώντας αυτονόητο να ονομάζει τους Μακεδόνες Έλληνες.

   Και στα νεότερα όμως χρόνια η αίσθηση της Ελληνικότητας στους Μακεδόνες είναι εντονότατη, όπως ενδεικτικά φαίνεται στις παρακάτω περιπτώσεις:

α) Αρχές Μαΐου του 1821, ο Εμμανουήλ Παππάς από τις Σέρρες και μέλος της Φιλικής εταιρείας, στην Μονή Εσφιγμένου του Αγίου Όρους ανακηρύσσεται « Αρχιστράτηγος των Μακεδονικών Επαναστατικών Δυνάμεων και Υπερασπιστής της Μακεδονίας». Στις 17 Μαΐου του 1821 απελευθερώνεται ο Πολύγυρος και ξεσπά η επανάσταση στην Μακεδονία η οποία όμως καταπνίγεται στο αίμα από τους Τούρκους.

β) Στις αρχές του 1822 συγκεντρώθηκαν στο μοναστήρι της Δοβράς κοντά στην Νάουσα ο πρόκριτος της Νάουσας Ζαφειράκης, ο Παναγιώτης Ναούμ από την Έδεσσα, ο Γεώργιος Νιόπλιος από την Σιάτιστα και άλλοι για να συντονίσουν τις ενέργειές τους για γενική εξέγερση των Μακεδόνων στον Όλυμπο και στην Δυτική Μακεδονία. Με την καταστροφή της Νάουσας, που την υπερασπίζονται οι οπλαρχηγοί Τάσος Καρατάσος από την Δοβρά Ημαθίας και Αγγελής Γάτσος από τους Σαρακηνούς Αλμωπίας, και αυτή η επανάσταση καταπνίγεται στο αίμα από τις πολύ μεγαλύτερες τουρκικές δυνάμεις.

γ) Το 1854 και πάλι ξεσπάει γενικευμένη ένοπλη εξέγερση στην Μακεδονία. Στην Δυτική Μακεδονία με αρχηγό τον Θεόδωρο Ζιάκα, στον Όλυμπο με αρχηγούς τους Γ. Ζαχείλα, Δ. Ψαροδήμο, Ι. Διαμαντή, Ε. Κοροβάγκο και Ζήση Σωτηρίου και στην Χαλκιδική με αρχηγό τον Τσάμη Καρατάσο υιό του Τάσου Καρατάσου.

δ) Το 1878 ξεσπάει και πάλι ένοπλος αγώνας στην Μακεδονία ο οποίος όμως αυτή την φορά συνοδεύεται από σημαντικότατες πολιτικές τοποθετήσεις μέσω επιστολών αλλά και σχηματισμό επαναστατικών κυβερνήσεων. Στην Δυτική Μακεδονία πρωτοστάτησαν ο Ιωσήφ Λιάτης, ο Αναστάσιος Πηχεών και ο Ιωάννης Γκοβεδάρος και στις 18 Φεβρουαρίου 1878 σχηματίσθηκε στο όρος Βούρινο της Κοζάνης «Προσωρινή Κυβέρνηση εν τη Μακεδονία Επαρχίας Ελιμείας» η οποία έστειλε την παρακάτω προκήρυξη στην Ελληνική Κυβέρνηση: «Η ημετέρα επαρχία, μη δυνάμενη να υποφέρη τον ακατανόμαστον δούλειον τουρκικόν ζυγόν, τας ανηκούστους βιαιοπραγίας των καταδυναστευόντων την πατρίδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου τυράννων, τας απείρους κακώσεις και τας φοβεράς καταπιέσεις, εις ας ου μόνον η περιουσία ημών είναι εκτεθειμένη, αλλά και η ζωή αυτή και η τιμή…ήρατο ως εις άνθρωπος τα όπλα, ίνα κηρύξη ενώπιον θεού και ανθρώπων την ελευθερίαν από του δουλείου ζυγού και την μετα της Μητρός Ελλάδος ένωσιν αυτής…».

   Στην περιοχή του Ολύμπου με έδρα το Λιτόχωρο σχηματίζεται η «Προσωρινή Κυβέρνηση της Μακεδονίας» η οποία στις 19 Φεβρουαρίου 1878 κάνει την παρακάτω επαναστατική προκήρυξη: «Συνελθόντες σήμερον οι αντιπρόσωποι των διαφόρων κοινοτήτων της Μακεδονίας, κατέλυσαν την τυραννικήν εξουσίαν του Σουλτάνου, ανεκήρυξαν την ένωσιν της Μακεδονίας μετά της μητρός Ελλάδος και εξελέξαντο ημάς, όπως σχηματίσωμεν την προσωρινήν Κυβέρνησιν της επαναστάσεως με την υποχρέωσιν  ν’αποταθώμεν προς τας Χριστιανικάς δυνάμεις και να ζητήσωμεν την ισχυράν αυτών προστασίαν υπέρ του δικαίου του αγώνος μας και το έλεος αυτών υπέρ των κινδυνευόντων εκ της Τουρκικής Θηριωδίας γυναικοπαίδων ημών».

   Την ίδια περίοδο ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Στρωμνίτσης (Σήμερα εντός του κράτους των Σκοπίων) σε μία επιστολή διαμαρτυρίας εναντίον της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, αναφέρει: «Ημείς οι κάτοικοι Στρουμνίσσης (Στρουμνίτσης) δεν θέλομεν να υπαχθώμεν υφ’ οποινδήποτε σλαβικόν ζυγόν, διότι είμεθα και θέλομεν να ήμεθα Μακεδόνες και σταθερόν μέλος της μεγάλης Ελληνικής Οικογενείας, αποστρεφόμεθα και αποτροπιαζόμεθα τον σλαυϊκόν ζυγόν πολύ πλείον του τουρκικού, διότι οι μέν τούρκοι εσεβάσθησαν τα πάτρια ημών ήθη και έθιμα, άθικτα σχεδόν άφησαν τα θρησκευτικά καθεστώτα….. τα λείψανα των εν τη χώρα ημών αρχαιοτήτων είναι άπαντα ελληνικά, αι σκέψεις ημών πάσαι φιλικαί, εμπορικαί, συγγενικαί, ελληνικαί  εν τοις ιεροίς ημών ναοίς ελληνιστί ποιούμε τας ιεροτελεστίας  εν τοις σχολείοις ημών μόνον η ελληνική γλώσσα διδάσκεται , ενώ σλαυϊκόν σχολείον ουδέποτε υπήρξεν εν Στρουμνίσση…..».

   Οι αγωνιστές των παραπάνω επαναστάσεων στην Μακεδονία μεταβαίνουν στην Πελοπόννησο και συνεχίζουν τον αγώνα. Μετά την απελευθέρωση λαμβάνουν τιμητικά στρατιωτικά αξιώματα και πολλοί από αυτούς εγκαθίστανται βόρεια της πόλεως των  Αθηνών σε ένα προάστιο το οποίο ακόμα και σήμερα ονομάζεται Θρακομακεδόνες και στην περιοχή της Αταλάντης.

ε) Από 1904 έως το 1908 κατά την διάρκεια του ένοπλου Μακεδονικού Αγώνα αφυπνίστηκε για άλλη μια φορά η Μακεδονική ψυχή και άνδρες, γυναίκες και παιδιά απ’ άκρη σ’ άκρη της Μακεδονίας αγωνίσθηκαν και έχυσαν το αίμα τους σε ένα σκληρό ανορθόδοξο πόλεμο  για να υπερασπίσουν την Ορθόδοξη Χριστιανική τους Πίστη και την Ελληνική Εθνική τους συνείδηση. Πολλοί από αυτούς ήταν σλαβόφωνοι και οι ξένες προπαγάνδες τους θεωρούσαν Βούλγαρους, αλλά αυτοί σε πείσμα όλων απέδειξαν την Ελληνική εθνική τους συνείδηση, κάτι που δίνει μεγαλύτερη αξία στην θυσία τους. Χαρακτηριστικότατη είναι η επιστολή διαμαρτυρίας που έστειλαν το 1903 κάτοικοι της περιοχής Μοναστηρίου (Σημερινά Bitola) προς την Γαλλική Κυβέρνηση και στην οποία αναφέρουν μεταξύ άλλων: «…λαλούμεν ελληνιστί, βλαχιστί, αλβανιστί, βουλγαριστί, αλλά ουδέν ήττον εσμέν άπαντες Έλληνες και ουδενί επιτρέπομεν να αμφισβητεί προς ημάς τούτο».

στ) Στις 31 Μαΐου 2008 δημοσιεύθηκε επιστολή διαμαρτυρίας Εδεσσαίου, για μία τηλεοπτική εκπομπή, η οποία μεταξύ άλλων αναφέρει: «…Είμαι ντόπιος…», «…ξέρουμε καλά ότι καταγόμαστε από τη λαμπρή γενιά των Ελλήνων Μακεδόνων Βασιλέων…», «…μπορεί να μιλάμε αυτό το ιδίωμα, με τις όποιες ομοιότητες με τα όμορα κράτη, μπορεί να χορεύουμε αυτούς τους χορούς, αλλά αισθανόμαστε σε πείσμα πολλών, πολύ περισσότερο Έλληνες από κάποιους κεντρονοτιοελλαδίτες…», «…καταπληκτικά τραγούδια, που η σύνθεσή τους έγινε εδώ, που δεν έχουν καμιά σχέση με τα ξενόφερτα προπαγανδιστικά τραγούδια των βορείων γειτόνων μας…», «…τα τραγούδια που τραγούδαγε η γιαγιά μου, η οποία δεν ήξερε τα Ελληνικά, αλλά ωστόσο πολέμησε για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Βουλγάρους κομιτατζήδες…», «…αυτή η μάνα η αρχόντισσα, η Ελληνίδα Μακεδόνισσα…». Μπορούμε να αναφέρουμε χιλιάδες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις αλλά δεν θα τελειώναμε ποτέ.

   Από τις λίγες όμως περιπτώσεις που αναφέραμε γίνεται σαφές ότι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα οι Μακεδόνες κατοικούν συνεχώς στον Γεωγραφικό χώρο της ιστορικής Μακεδονίας και σε κάθε ιστορική περίοδο δηλώνουν την Ελληνικότητά τους, παρά την σλαβοφώνηση ορισμένων, που έγινε για να προστατευθούν από τις θηριωδίες των Τούρκων κατακτητών κατά τα 500 και πλέον χρόνια της σκλαβιάς.

Φοβάσαι τον Θάνατο;

Έχεις ακούσει για τον μακάριο διάκο Αββακούμ; Όταν τον οδηγούσαν οι Τούρκοι μέσω του Βελιγραδίου, στα δεσμά, για να τον καρφώσουν στον πάσσαλο, αυτός ο ιπποτικός Βόσνιος τραγουδούσε: «Ο Σέρβος είναι του Χριστού, χαίρεται, τον θάνατο»! Αυτά τα λόγια ακούγονται εντελώς σύμφωνα με το πνεύμα του απόστολου Παύλου ο όποιος γράφει στους Φιλιππησίους: «Συνέχομαι δε εκ των δύο, την επιθυμίαν έχων εις το αναλύσαι και συν Χριστώ είναι· πολλώ γαρ μάλλον κρείσσον· το δε επιμένειν εν τη σαρκί αναγκαιότερον δι’ υμάς» (Φιλιπ, 1,23-24). Ο απόστολος δεν μιλά καν περί του θανάτου αλλά μόνο περί της μετάβασης απ΄ αυτή τη ζωή στην άλλη ζωή. Και χαίρεται περισσότερο εκείνη τη ζωή παρά αυτήν.

Ρώτησα πρόσφατα έναν υγιή γέρο: «Τι θα επιθυμούσες από τον Θεό να σου δώσει περισσότερο στον κόσμο;» Έβαλε το χέρι στην καρδιά και απάντησε: «Τον θάνατο και μόνο τον θάνατο»! «Πιστεύεις στη ζωή μετά από τον θάνατο;» «Ακριβώς λόγω αυτής της πίστης επιθυμώ όσο πιο γρήγορα τον θάνατο», είπε ο γέρος.Οι άπιστοι φοβούνται τον θάνατο, αφού θεωρούν ότι ο θάνατος είναι εξ ολοκλήρου καταστροφή της ζωής. Πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν πάλι φοβούνται τον θάνατο επειδή νομίζουν, ότι δεν ολοκλήρωσαν το καθήκον τους σ’ αυτόν τον κόσμο: Δεν έβαλαν τα παιδιά στον ορθό δρόμο ακόμα, ή δεν ολοκλήρωσαν ό,τι άρχισαν. Ακόμα και κάποιοι άγιοι άνθρωποι είχαν φόβο την ώρα του θανάτου. Όταν κατέβηκαν οι άγγελοι να πάρουν τη ψυχή του αγίου Σίσογιε, αυτός ο αγγελικός άνθρωπος προσευχόταν, να τον αφήσουν ακόμα λίγο στη ζωή ένεκεν μετάνοιας και προετοιμασίας για την άλλη ζωή. Οι άγιοι, λοιπόν, δεν φοβόντουσαν τον θάνατο αλλά την κρίση του Θεού μετά τον θάνατο. Και αυτός είναι ο μόνος δικαιολογημένος φόβος του χριστιανού, ο οποίος πιστεύει σταθερά στην άλλη ζωή και στην κρίση του Θεού.

Ενώ χωρίς την πίστη στην άλλη, την ουράνια ζωή, ο φόβος είναι το σχοινί γύρω από τον λαιμό, με το οποίο ο θάνατος τραβά τους καταδικασμένους στα έγκατά του. Η ζωή για τον άπιστο δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο άνεμος του θανάτου, ο άνεμος που σηκώνει και ρίχνει τη νεκρή στάχτη του ανακατεύει αυτή τη στάχτη και την ηρεμεί. Εάν ο άπιστος έως το τέλος σκεφτόταν λογικά, θα έπρεπε να πει ότι η ζωή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Γι’ αυτόν η μόνη του πίστη είναι ο θάνατος, μόνη αιώνια δύναμη ο θάνατος, μοναδικός Θεός, ο θάνατος. Για μας τους χριστιανούς, όμως, ο θάνατος είναι ολοκλήρωση ενός σχολείου, το σήμα για το τέλος της υπηρεσίας στον στρατό, και γέφυρα για την επιστροφή στην πατρίδα. Στην πραγματικότητα ο θάνατος δεν υπάρχει καθαυτός για εκείνους οι οποίοι πιστεύουν στον Χριστό. Αυτός είπε στη Μάρθα -και τούτο το λέει και σε μας σήμερα- «εγώ είμι η ανάστασις και η ζωή. Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται- και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιωάν. 11,25-26), Σε ποιον θα πιστεύουμε, εάν όχι στον Χριστό, αδελφέ Σταύρο; Στους ανθρώπους δεν μπορείς να πιστεύεις ούτε όταν λένε το όνομά τους, ακόμα λιγότερο όταν λένε: «Θα σε πληρώσω αύριο», και ελάχιστα όταν μιλούν για βαθιά και υψηλά πράγματα. Εκτός του Υιού του Θεού κανείς δεν ξέρει τίποτα ούτε περί του θανάτου ούτε περί εκείνου που μας περιμένει μετά τον θάνατο. Αλλά Αυτός ήξερε και φανερώθηκε και έδειξε. «Κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος» (Α΄Κορ. 15,54), κατά τα λόγια του αποστόλου. Τότε τι έχουμε να φοβόμαστε απ΄ εκείνο που κατεπόθη με την ανάσταση του Χριστού; Δεν συμβαδίζει ο φόβος του θανάτου για τους προσκολλημένους στον Χριστό, τον νικητή του θανάτου και Ζωοδόχο.

Όμως, ένας φόβος παραμένει, εντελώς αμετακίνητος και δικαιολογημένος. Είναι εκείνος ο φόβος, που τον αισθάνονταν και οι άγιες ψυχές στην όψη του θανάτου. Τούτος είναι φόβος όχι από τον θάνατο αλλά από την ανετοιμότητα για εκείνη την αθάνατη ζωή. Ο φόβος από την ακαθαρσία της ψυχής μας. Αφού οι ακάθαρτοι δεν θα δουν τον Θεό, ούτε την πραγματική ζωή στους άγιους ουρανούς.

Ο Κύριος να είναι το θάρρος και η παρηγοριά σου.

Η ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ

Η κοινωνία και ο πολιτισμός μας είναι με τους νέους. Έχουν πάντοτε μια δικαιολογία για οτιδήποτε οι νέοι κάνουν. Είναι το ανώριμο της ηλικίας. Είναι το δικαίωμα να δούνε τον χρόνο με χαλαρότητα. Να κάνουν και λάθη, διότι πρέπει να μάθουν. Και όχι μόνο αυτό. Οι νέοι έχουν τα περισσότερα δικαιώματα. Μπορούν να μην είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, διότι δικαιούνται δεύτερες ευκαιρίες. Τους θαυμάζουμε άλλωστε. Οι μεγαλύτεροι θα θέλαμε να είμαστε στην θέση τους. Να μπορούμε να ξεφύγουμε από το άγχος και τις υποχρεώσεις. Να αισθανθούμε ότι μπορούμε να γελάσουμε χωρίς να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας όσες μέριμνες μας ταλαιπωρούν. Παράλληλα, οι νέοι έχουν ένα ακόμη δικαίωμα: αυτό της αμαρτίας. Μπορούν να δικαιολογούν τους εαυτούς τους ότι έχουν χρόνο να μετανοήσουν και ότι τους επιτρέπεται να δοκιμάζουν, για να αποκτήσουν εμπειρίες στην ζωή τους. Και όχι μόνο. Ολοένα και περισσότεροι νέοι σήμερα αργούν να βάλουν τους εαυτούς τους σε σειρά. Να αποφασίσουν ότι ήρθε ο καιρός να πάρουν ώριμες αποφάσεις για την ζωή τους. Να έχουν σταθερή σχέση και να κάνουν οικογένεια. Να μην πορεύονται με κριτήριο μόνο τον εαυτό τους, την αυτάρκεια, την καλοπέραση. Ότι η ζωή έχει νόημα όταν μπορεί κάποιος να δει όλες της τις πτυχές. Να έχει μέτρο στον τρόπο που ζει. Να χαίρεται και να λυπάται όχι ανεξέλεγκτα, αλλά συγκρατημένα. Να αισθάνεται την ανάγκη για συνέπεια λόγων και έργων. Να αισθάνεται και ακροατής και όχι μόνο ομιλητής. Να έχει μια συγκροτημένη προσωπικότητα, η οποία με λίγη βοήθεια να μπορεί να τρέξει τις αποστάσεις της ζωής, χωρίς να  κολλά στις Σειρήνες που καλούν σε εγκατάλειψη του ταξιδιού, για χάρη της απόλαυσης του τραγουδιού τους.

                Οι μεγαλύτεροι θαυμάζουμε τους νέους. Δεν είναι κακό αυτό, αλλά συχνά ξεχνούμε ότι δεν τους καλλιεργούμε στην υπευθυνότητα έτσι. Τους αφήνουμε να νομίζουν ότι όλα είναι ένα παιχνίδι, ένα «και τι έγινε;» . Σαν να πρόκειται η ζωή να δώσει πολλές ευκαιρίες, σαν να μην είναι κάθε καιρός μοναδικός και ιδιαίτερος, σαν να υπάρχει η δυνατότητα ο χρόνος να επαναληφθεί και τα λάθη να μην σημαδέψουν την ζωή μας. Και δεν είναι ότι δεν θα κάνουμε λάθη. Το θέμα της εποχής μας είναι ότι παραμένουμε ανώριμοι. Παίζουμε με τα πάντα, από τις επιλογές μας στο πολιτικό και επαγγελματικό επίπεδο, μέχρι με την ίδια την ψυχή μας, το συναίσθημά μας, την επαφή μας με τον χρόνο και την πραγματικότητα. Και είναι όλο το σύστημα των καιρών, αυτό που ονομάζουμε life-style τέτοιο, ώστε να μας δίνει την αίσθηση ότι μπορούμε να μην ωριμάζουμε, ότι δεν χρειάζεται να γίνουμε υπεύθυνοι, αρκεί να περνούμε καλά. Άλλωστε «μια ζωή την έχουμε», ενώ όσοι θέλουν να μας οδηγήσουν στο να σκεφτούμε διαφορετικά, τι έχουν πετύχει άραγε; Δεν μπορούν να αλλάξουν την δική τους ζωή. Γιατί να ζορίσουμε την δική μας ή των νέων μας;

                 Έτσι φτάνουμε στο σημείο να αντιγράφουμε τους νέους. Να παλιμπαιδίζουμε. Μπορεί ο χρόνος να είναι «αεί παις» και «παιδός η βασιληίη» (Ηράκλειτος, αρχαίος φιλόσοφος), όμως εμείς καλούμαστε να προχωρούμε στην ζωή μας προς την ενηλικίωση, δηλαδή την ωριμότητα και την επίγνωση του ποιοι είμαστε ή ποιοι καλούμαστε να γίνουμε, για να μπορέσουμε να χαρούμε αληθινά και σε διάρκεια την ζωή που ζούμε, όπως και να βοηθήσουμε και τους άλλους, να μοιραστούμε ό,τι έχουμε, για να το κρατήσουμε αληθινά δικό μας. Να λειτουργούμε εν είδει συναγερμού τόσο για μας όσο και για τους άλλους, ιδίως τους νεώτερους, όχι για να αισθανόμαστε παραδομένοι σε μία αγωνία και σε μία κινδυνολογία, αλλά για να ανακαλύψουμε τις δυνάμεις του εαυτού μας, ό,τι μας δόθηκε από τον Θεό για να εκπληρώσουμε τον σκοπό της ζωής μας που είναι να ευτυχήσουμε. Και η ευτυχία για την πίστη έγκειται στην ώριμη αγάπη τόσο προς τον Θεό όσο και προς τους ανθρώπους!

«Μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφεσ. 4, 13). «Έτσι θα καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, θα γίνουμε ώριμοι και θα φτάσουμε στην τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός», «ίνα μηκέτι ώμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι και περιφερόμενοι παντί ανέμω διδασκαλίας, εν τη κυβεία των ανθρώπων, εν πανουργία προς την μεθοδείαν της πλάνης, αληθεύοντες εν αγάπη» (Εφεσ. 4, 14-15), «για να μην είμαστε πια νήπια, να μην κλυδωνιζόμαστε και να μας πηγαίνει πέρα δώθε ο άνεμος κάθε διδασκαλίας, η ανθρώπινη δολιότητα και τα τεχνάσματα που μηχανεύεται η απάτη, όντες αληθινοί με τον τρόπο της αγάπης». Σκοπός της ζωής μας είναι η ωριμότητα και τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός. Η τελειότητα της αγάπης. Του μοιράσματος μιας διδασκαλίας και μιας γνώσης που αποσκοπεί στην αφύπνιση του κόσμου και των συνανθρώπων μας. Η εργασία που δεν γίνεται αυτοσκοπός. Η παρηγοριά σε όσους δυσκολεύονται, αλλά και η χαρά μ’ αυτούς που παίρνουν ευλογίες από τον κόπο τους. Η αλήθεια των συναισθημάτων. Η επίγνωση του εαυτού μας. Και η πνευματική θέαση της ζωής. Η υπακοή στο θέλημα του Θεού. Η έξοδος από την θεοποίηση των παθών μας. Η αξιοποίηση του χρόνου με γνώμονα την δημιουργικότητα και τον πλησίον. Η ευθύνη για τους άλλους.

Οι νέοι έχουν πάντοτε την αίσθηση ότι ο χρόνος είναι μπροστά τους. Οι μεγαλύτεροι συνήθως έχουμε την αίσθηση της ματαιότητας σε ό,τι κάνουμε, είτε λόγω των δυσκολιών είτε λόγω του ότι έχουμε πειστεί από τον τρόπο του κόσμου πως όλα είναι μάταια και γι’ αυτό ψάχνουμε ευκαιρίες «να ζήσουμε την ζωή μας». Ο λόγος του Θεού είναι ξεκάθαρος. Η σχέση με τον Χριστό και ο Χριστός ως πρότυπο, ο τρόπος της Εκκλησίας, το άνοιγμα στη αιωνιότητα που μας δόθηκε με την ενανθρώπιση, την βάπτιση, την διδασκαλία, την σταύρωση, την ανάσταση, την ανάληψη, την προσδοκία της δευτέρας παρουσίας, η ζωή της πίστης ας μας κάνουν να θέλουμε να ωριμάσουμε. Για να κρατούμε την χαρά στην καρδιά μας. Και μέσα από την ωριμότητα και οι δικές μας επιλογές να είναι αυθεντικές, αληθινές εν αγάπη, αλλά και τους άλλους να βοηθούμε. Με έξοδο από τον εαυτό μας. Με αξιοποίηση του χρόνου που δεν περιμένει. Με μάζεμα των δυνάμεών μας και όχι άσκοπο ξόδεμα. Με μέτρο στην καθημερινότητά μας. Με αποφυγή της αμαρτίας. Για να δείχνουμε και στους νεώτερους ότι στον Χριστό η αλήθεια και του Χριστού η Βασιλεία!  

Κέρκυρα, 14 Ιανουαρίου 2018

π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός