Παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας

 

Τι εννοούμε, όταν μιλάμε για ψυχική υγείας. Κι απάντηση γενικώς αποδεκτή, παραδόξως, δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει, διότι η ψυχική υγεία είναι θέμα ορισμού του ανθρώπου, του σκοπού και του νοήματος της ζωής του. Αν δηλαδή δεν γνωρίζουμε το ποιός είναι ο άνθρωπος, γιατί υπάρχει στον κόσμο, ποιός είναι ο προορισμός του, πως πρέπει να ζει και να  αντιμετωπίζει τα προβλήματα της ζωής είναι αδύνατο να μιλάμε για την όποια κατάσταση της ψυχικής του υγείας…..

          Οι προσπάθειες ψυχολόγων και ιατρών για την οριοθέτηση μιας όσο το δυνατόν αποδεκτής και φυσιολογικής κοινωνικής συμπεριφοράς για κάθε άνθρωπο είναι αξιέπαινες και πρέπει να ενισχύονται – το κοινωνιολογικό κριτήριο είναι από μόνο του ισχυρότατο στοιχείο. Κι εδώ ακριβώς έχουν λόγο οι διάφορες πνευματικές παραδόσεις του κάθε τόπου, κατ’  εξοχήν δε για τους χριστιανούς η χριστιανική παράδοσή   τους. Λοιπόν, για τη δική μας χριστιανική παράδοση, ο άνθρωπος είναι πνευματικά υγιής στον βαθμό που είναι και πνευματικά υγιής. Κι είναι πνευματικά υγιής, όταν παραμένει μέσα στο πλαίσιο της κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν Θεού δημιουργίας του.

            «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣ», τ. 671

Ο Άγιος Δημήτριος Στανιλοάε για την Θεία Κοινωνία: Ο Θεός εσθίει τον Άνθρωπο

Η αγιοκατάταξη του πατρός Δημητρίου Στανιλοάε ήταν ένα από τα πιο χαρμόσυνα νέα των τελευταίων ετών. Ο πολυαγαπημένος μας θεολόγος, με την σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα, τώρα πια δεν θεωρείται απλά ένας κορυφαίος διανοούμενος, αλλά και ένας Πατέρας της Εκκλησίας. Τα γραπτά του, όπως το καταλάβαινε κανείς διαβάζοντάς τον, είναι προϊόν αγιοπνευματικής εμπειρίας και όχι απλά επιστημονικά κείμενα- είναι βέβαια και τέτοια. Η ερμηνεία του για το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας, με τίτλο «Η λειτουργία της κοινότητας και η εσωτερική θυσία υπό το φως της Φιλοκαλίας» («Η πορεία με τον Σωτήρα Χριστό», Εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσ/κη 1984), είναι ό,τι καλύτερο έχει τύχει να διαβάσω για αυτό το θέμα. Αυτήν θα ήθελα να παρουσιάσω, απλουστεύοντάς την όσο περισσότερο μπορώ, βοηθούμενος από την Φαινομενολογία – ας μην αυταπατόμαστε ότι η φιλοσοφία θα βοηθήσει σε κάτι την υψηλή Θεολογία, αλλά επιθυμούμε να απευθυνθούμε σε ένα ευρύτερο κοινό, το οποίο δυστυχώς και θεωρεί την σχετική εκκλησιαστική διδασκαλία ένα μύθευμα. Φυσικά και θα υπάρξουν ελλείψεις, για τις οποίες ζητώ εκ των πρότερων συγγνώμη από τον αναγνώστη.

**********************

Το θέμα της μελέτης του αγίου Δημητρίου, όπως είδαμε και από τον τίτλο, αναφέρεται στην Φιλοκαλία αλλά, παραδόξως, δίνει μεγάλη σημασία όσον αφορά την «πνευματική προσωπική ανάβαση» στην Θεία Λειτουργία- κάτι που μερικούς θα παραξένευε, αφού, κατά την ατυχή άποψη κάποιων, η Φιλοκαλία είναι μια ατομικιστική πνευματική συλλογή, που δεν λαμβάνει υπόψη της την εκκλησιαστική κοινότητα. Γι’ αυτό το λόγο ο άγιος Δημήτριος στρέφεται στα «100 Κεφάλαια» των αγίων Καλλίστου και Ιγνατίου των Ξανθοπούλων, που αναφέρονται σαφώς στην εκκλησιαστική κοινότητα. Οι Άγιοι αυτοί θεωρούν την εκκλησιαστική κοινότητα ως «μέσο πνευματικής προόδου του προσώπου». Αυτό είναι το σημείο που θα πρέπει να σχολιάσουμε πρώτο.

Λοιπον, θα θέλαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που ταλανίζει την θεολογία εδώ και καιρό. Μερικοί θεωρούν ότι δεν υπάρχει «ατομική», ή μάλλον «προσωπική» αγιότητα και δεν δίνουν σημασία στην κατ’ ιδίαν άσκηση και αγώνα των πιστών, παρά μόνο στην μετοχή στην Ευχαριστία. Άλλοι, χωρίς να το λένε ρητά, θεωρούν την Θεία Κοινωνία ως ένα ακόμη μέσον που έχει ο πιστός για να προοδεύσει «ατομικά».

Λοιπόν, οι Άγιοι Ιγνάτιος και Κάλλιστος στην Φιλοκαλία θεωρούν πρώτα από όλα την συχνή θεία Κοινωνία, και προφανώς την μετοχή στην κοινή Ευχαριστιακή σύναξη, ως το πλέον σημαντικό στοιχείο για την πνευματική ζωή όλων, ακόμη και των μοναχών και των αναχωρητών. Γράφει ο Άγιος Δημήτριος: «Η πνευματική ζωή γενικώς δεν αναπτύσσεται μέσα σε μια απομόνωση από την ευχαριστιακή κοινότητα, ενώ η ευχαριστιακή κοινότητα δεν παραμένει ανεπηρέαστη από την ανάπτυξη της πνευματικής ζωής του προσώπου» (σ. 84). Δεν έχουμε δυο χωριστές τάξεις. Εδώ έχουμε μια εκπληκτική παρατήρηση: αυτό που λέμε «πνευματική» (και δεν σημαίνει ασφαλώς «ψυχική» ή «αντισωματική») ζωή χρειάζεται απολύτως την κοινότητα, αλλά και η ευχαριστιακή σύναξη –κάτι που δεν το έχουν επισημάνει γενικά οι θεολόγοι- δεν μένει «ανεπηρέαστη» από την ανάπτυξη της πνευματικής ζωής των πιστών. Άρα, η εκκλησιαστική σύναξη δεν είναι μια κολεκτίβα, αλλά ένα αληθές ζωντανό κοινοτικό σώμα –τα παραδείγματα από την καθημερινή ανθρώπινη ζωή, συνάξεις κλπ. ωχριούν για να αποτελέσουν παράδειγμα ως προς αυτό-, που η ποιότητά του, ας το πούμε έτσι, εξαρτάται από την πνευματική πρόοδο των πιστών. Είπαμε ότι θα αναφερθούμε στην Φαινομενολογία- ακόμη και σε αυτήν όμως αυτό το φαινόμενο της αληθούς αλληλεξάρτησης κοινότητος και προσώπου, όσο και αν έχει μελετηθεί, δεν μπορεί ούτε να προϊδεάσει για αυτό που συμβαίνει στην Εκκλησιαστική ζωή.

«Ο Θεός αγάπη εστί», είναι ένας τίτλος ενός βιβλίου του αγίου Δημητρίου. Γι΄ αυτό μπορεί και γράφει ότι όλο αυτό μπορεί και συμβαίνει γιατί «τελευταίος στόχος του πνευματικού ανεβάσματος του προσώπου είναι η αγάπη του Θεού και των άλλων ανθρώπων και η πλήρης ένταξη στη βασιλεία του Θεού». Αλλά και «με τη σειρά της η κοινότητα όσον αφορά στον χαρακτήρα της ως κοινοτικής ζωής, προοδεύει όλο και περισσότερο με την όλο και πιο πνευματική ζωή κατά Θεόν και εν Χριστώ των μελών της (ή τουλάχιστον μερικών από αυτά), στην πηγή της αγάπης και της κοινωνίας μεταξύ όλων» (σ. 84). Κατά τον άγιο Δημήτριο λοιπόν μια κοινή ευχαριστιακή σύναξη, αν όλα τα μέλη της είναι πνευματικά νεκρά, θα είναι νεκρή και αυτή. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο άρτος και ο οίνος δεν θα μεταβληθούν πράγματι σε σώμα και αίμα Χριστού, αλλά αλίμονο στην κοινότητα εκείνη που π.χ. στην Θεία Ευχαριστία δεν κοινωνεί κανένας.

Και τώρα περνάμε σε ένα πολύ λεπτό πνευματικό σημείο, που ταλανίζει επίσης την σύγχρονη Θεολογία. Μιλούν μερικοί για την Ευχαριστία ως την κοινή σύναξη κλπ, ωστόσο δεν δίνουν και τόση σημασία στον σκοπό της Θειας Ευχαριστίας, που είναι ότι μας αγιάζει το σώμα και το αίμα του Χριστού. Και εδώ γίνεται λόγος για το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, εν προκειμένω του Χριστού, που είναι βέβαια θεωμένο: «Το σώμα του Χριστού μας πνευματοποιεί και μας κάνει να προοδεύουμε στην κοινωνία όχι μόνο με τον Χριστό, αλλά  και με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας. Και τούτο γίνεται επειδή είναι ένα σώμα θυσιασμένο και αγιασμένο, όχι μόνο καθαρό από κάθε εγωιστική κίνηση, αλλά γεμάτο με θυσιαστική ορμή για μας, γεμάτο με ορμή να μας δωρηθεί για να αποκτήσουμε και μεις αυτήν την ορμή της δωρεάς μας στο Θεό και στους άλλους ανθρώπους» (σ. 85). Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς εδώ; Ότι μας «πνευματοποιεί»  ένα σώμα; Ένας νεοπλατωνικός, παλαιάς ή νέας κοπής, δεν θα μπορούσε να καταλάβει τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Ένας αναλυτικός φιλόσοφος δεν θα καταλάβαινε τίποτε.

Το σώμα του Χριστού λοιπόν είναι ένα σώμα γεμάτο «ορμή». Η φαινομενολογία έχει πει πολλά για  το ανθρώπινο σώμα, με καλύτερη προσπάθεια το περίφημο βιβλίο του M.Merleau-Ponty «Η Φαινομενολογία της Αντίληψης». Μπορούμε να σκεφθούμε -και δίνει και το παράδειγμα αυτό ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, με τον λόγο του «Ει σώμα σώματι προσψαύων αλλοιούται τη ενεργεία, πώς ουκ αλλοιωθήσεται ο Θεού σώματι προσψαύων αθώοις χερσί;-, ότι, αν ένα κοινό ανθρώπινο σώμα, αγγίζοντας ένα άλλο σώμα, αλλοιώνεται «τη ενεργεία», πώς δεν θα αλλοιωθεί αυτός που αγγίζει το σώμα του Θεού με καθαρά χέρια; Η μητέρα αγγίζει με το σώμα της το παιδί και αυτό ζωογονείται. Οι ειδικοί λένε ότι, αν σε ένα βρέφος παρέχεται κανονικά τροφή, αλλά δεν το αγγίζει κανείς, τελικά αυτό αρνείται  να φάει και πεθαίνει. Για το ανθρώπινο σώμα θα μπορούσε να πει κανείς τόσα πολλά.

Το σημαντικό είναι ότι ο Άγιος Δημήτριος μάς λέγει πως αυτό που έχει ορμή να ενωθεί μαζί μας δεν είναι αρχικά η «ψυχή» του Χριστού, αλλά το σώμα Του. Ακόμη και το κοινό ανθρώπινο σώμα  λοιπόν, σύμφωνα με την Φαινομενολογία, έχει «ορμή». Πόσο μάλλον το σώμα του Χριστού, που είναι γεμάτο «θυσιαστική» ορμή, γεμάτο με «ορμή» να μας δωρηθεί. Όπως ξέρουμε, στους μεγάλους αγίους η χάρη περνά από την ψυχή και στο σώμα. Ο άγιος Σιλουανός του Άθω έλεγε ότι δέχθηκε τόσο μεγάλη χάρη στο σώμα, που πίστευε ότι θα μαρτυρήσει, αλλά τελικά ετελειώθη ειρηνικά. Όσοι έχουν την χάρη αισθητά και στο σώμα, το σώμα τους μετά θάνατον ευωδιάζει και μυροβλύζει- το ίδιο το σώμα του Χριστού, όμως, κατά τους Αγίους, δεν είναι απλά φορέας της χάρης, αλλά πηγή της Χάρης! Οι θεόπτες άγιοι το γνωρίζουν αυτό από άμεση εμπειρία. Αυτό υποστηρίζει και ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης στην «Εμπειρική Δογματική» του.

Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το σώμα του Κυρίου μας έχει αυτή την «ορμή» να δωρηθεί σε μας, να βγει από τον ίδιο Του τον εαυτό και να μας γεμίσει και μας με ορμή, γιατί είναι γεμάτο με το Άγιο Πνεύμα, που είναι Πνεύμα Κοινωνίας, Πνεύμα που δεν μπορεί να παραμείνει σε κανένα είδος συνόρων (σ. 86). Είναι το Πνεύμα που με το Σώμα του Κυρίου ακτινοβολεί στους ανθρώπους. «Από έναν άνθρωπο καθαρό στην ψυχή και το σώμα του, -αφού μόνο η καθαρότητα ολοκλήρου του ανθρώπου είναι πραγματική καθαρότητα-, ακτινοβολείται προς εμάς ένα κύμα καθαρτικής δυνάμεως. Οι λειτουργίες του σώματος του Κυρίου (εντελώς καθαρές και γι’ αυτό γεμάτες με την ορμή της δωρεάς), που έρχονται σε μας μαζί με το σώμα Του, αποτυπώνουν μια καθαρτική δύναμη στις λειτουργίες του σώματός μας, δηλαδή μια ορμή καθαρής δωρεάς προς όλες τις κατευθύνσεις», λέγει ο άγιος Δημήτριος (σ.86). Κοινωνώντας, η καθαρότητα αυτή μας κάνει ανίκητους από οποιουσδήποτε πειρασμούς προς το κακό και δυνατούς σε κάθε κίνηση προς το καλό.

Και ακολουθεί ένα φοβερό μυστήριο, που το περιγράφει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Κοινωνώντας, τα έργα του Χριστού εντυπώνονται στα έργα του σώματός μου. Αυτός ο ίδιος ο Χριστός γίνεται το υποκείμενο των έργων μου και εγώ το υποκείμενο των έργων Του!!! (σ.87). Φιλοσοφικά, είναι αδύνατο το υποκείμενο των δικών μου έργων να είναι ένα άλλο πρόσωπο και εγώ να είμαι το υποκείμενο των έργων εκείνου. Λέμε βέβαια π.χ. ότι μια καλή μητέρα, που δίνει εξαίρετη αγωγή στο παιδί της, όταν εκείνο μεγαλώνοντας κάνει καλά έργα, είναι σαν να τα έκανε η μητέρα του, ή ότι το παράδειγμά μου, αν είναι καλό, μπορεί να «επηρεάσει» ένα άλλο πρόσωπο, αλλά αυτά είναι μόνο ταπεινές αλληγορίες που δεν συγκρίνονται με αυτή την τρομερή πραγματικότητα: ο Χριστός γίνεται υποκείμενο των έργων μου! Η ένωση Θεού και ανθρώπου είναι ένα αδιανόητο μυστήριο. Οι άγιοι, π.χ. ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, που ζουν αισθητά αυτό το μυστήριο, ότι υποκείμενο των έργων τους είναι ο ίδιος ο Χριστός, ξεσπούν σε τέτοιο θείο έρωτα και άφατη έκσταση, που στα αυτιά ημών των πολλών φαίνονται πρωτάκουστοι- αν και οι Πατέρες λένε ότι, κοινωνώντας, όλοι πρέπει να το νιώθουμε αυτό.

Περαιτέρω, πάλι σύμφωνα με έναν λόγο του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, κοινωνώντας, «Καθένας από μας εισερχόμαστε σε μια συμφωνία αισθήσεων και πράξεων του ενός προς τον άλλον, γινόμαστε ένα σώμα αισθήσεων και προθέσεων σε διαφορετικά υλικά σώματα, γεμάτα με τον ίδιο τον Χριστό» (σ.88). Αυτό δείχνει ότι αγιαζόμενοι από το Σώμα του Κυρίου γινόμαστε «εν σώμα» οι πολλοί, ενότητα, λέγει ο άγιος, «αισθήσεων και πράξεων του ενός προς τον άλλον». Αρχίζει να υπάρχει μια βαθύτερη εσωτερική ενότητα όλων των πιστών μεταξύ τους- το εκκλησιαστικό σώμα δεν είναι δηλαδή απλά μια «συνάθροιση», αλλά βαθύτατα ενωμένο στο εσώτερο «είναι» του, για να μιλήσουμε έτσι, που είναι βέβαια ο Χριστός. Και βέβαια, επισημαίνει ο άγιος Δημήτριος, ότι σε καμία περίπτωση, παρά αυτή την βαθύτατη ένωση, δεν πρέπει να μιλάμε για σύγχυση υποστάσεων.

Ωστόσο ο άνθρωπος, όσο βαθύτατα και αν είναι αγιασμένος, ποτέ δεν μπορεί να χωρέσει μέσα του ολόκληρη την Άπειρη Αγάπη του Χριστού. Και κάτι ακόμη πιο παράξενο, ότι ακόμη και η αγάπη με την οποία απαντώ στην αγάπη του Χριστού, είναι τροφοδοτημένη από την δική Του αγάπη! (σ. 98). Βεβαία, εδώ θα ρωτήσει κανείς, «και τι βάζει ο άνθρωπος;». Θα ξεφύγουμε λίγο από το θέμα μας εδώ, για να αναφερθούμε σε έναν μεγάλο άγιο της εποχής μας, τον άγιο Πορφύριο, ο οποίος υποστήριζε ότι ακόμη και την ταπείνωση την βάζει ο Χριστός και όχι ο άνθρωπος. Κατόπιν δέχθηκε αποκάλυψη ότι την ταπείνωση την βάζει ο άνθρωπος (πατερικός όρος «συνέργεια»)- βέβαια, όπως λέγει και  ο άγιος Σιλουανός, άλλη είναι η αρχική ταπείνωση του ανθρώπου, και άλλη αυτή που θα του δώσει το Άγιο Πνεύμα.

Είναι τρομερό πραγματικά να μιλάς για μια τέτοια συγκλονιστική, άφατη ένωση, δίχως σύγχυση υποστάσεων, για την οποία η Φαινομενολογία δεν μπορεί να δώσει παρά ταπεινές αλληγορίες- σαν αυτές που προείπαμε. Περαιτέρω, διά μέσου όλων μ’ αγαπά ο Χριστός, αλλά και ο Χριστός τους αγαπά διά μέσου εμού. Υπάρχει αληθής κοινωνία μεταξύ όλων. Όλοι, λοιπόν, ενεργούν σε μένα εν Χριστώ και εγώ ενεργώ σ’ όλους εν Χριστώ.

Είναι ωστόσο αληθές ότι το ανθρώπινο πρόσωπο δέχεται το σώμα του Χριστού όχι μόνο στο σώμα του, αλλά και στην ψυχή του, διότι δέχεται το σώμα του Χριστού μαζί με την ψυχή και την Θεότητά Του.  Σώμα και ψυχή είναι κατά τους Πατέρες αξεδιάλυτα. Γράφει ο π. Δημήτριος, συμπυκνώνοντας σκέψεις του ιερού Δαμασκηνού: «Έτσι όπως η ψυχή μας είναι στο σώμα μας, κάπως έτσι είναι και το σώμα μας, με τις ρίζες του λόγου και των αισθήσεων, στην ψυχή μας. Αλλά τότε ακόμη περισσότερο ο αναστημένος Χριστός, δηλαδή με το σώμα άπειρα θεωμένο και εκλεπτυσμένο και επομένως αδιαχώριστο από την πληρότητα του Πνεύματος, είναι με οποιοδήποτε τρόπο και στην ψυχή μας πνευματοποιώντας την» (σ.91).

Έτσι, έχοντας τραφεί με το σώμα και το αίμα του Χριστού, πνευματοποιημένα και θεωμένα, θρέψαμε συγχρόνως και την ψυχή μας∙ έτσι ενδυναμώθηκαν με την πνευματοποίησή της και οι ρίζες του λόγου και των αισθήσεων του σώματός μας, που έχει τα τελευταία του θεμέλια μπηγμένα στο βάθος της ψυχής και δι’ αυτής στον Θεό. Ο δυαλισμός μεταξύ ψυχής και σώματος είναι ξεπερασμένος στην ενότητα του οντολογικού λόγου του ανθρωπίνου προσώπου , ο οποίος και βρίσκεται στον Θεό. Είναι λοιπόν μέγα μυστήριο η σχέση του σώματος και του αίματος του Χριστού με το δικό μας σώμα και την ψυχή. «Η ίδια η ψυχή Του θεωμένη παίρνει μαζί με την ψυχή μας τις λογικές ρίζες του σώματός μας, που βρίσκονται στην ψυχή μας. Ο αποχωρισμός της ψυχής από το σώμα δεν γίνεται ούτε στον θάνατο τόσο απόλυτα όσο τον φανταζόμαστε (σ. 92-3). Με την θεία Κοινωνία η ψυχή μας γίνεται πνευματική, δυναμώνεται σ’ αυτό που έχει ανώτερο από τη φύση κι ακόμη ανυψώνεται πάνω από τη δημιουργημένη πνευματική βαθμίδα και μπορεί να πνευματοποιήσει, όπως είπαμε, το σώμα και τις ρίζες των λόγων και των αισθήσεων που έχει αυτό στην ψυχή. Η ψυχή αποκτά έτσι μια ασύγκριτα πιο μεγάλη δύναμη πνευματοποιήσεως, εκλεπτύνσεως –και όχι εξαΰλωσης- του σώματος. Και όλα αυτά γίνονται, όπως είπαμε, διά του Αγίου Πνεύματος.

Ο άγιος Δημήτριος αναφέρει: «Αυτό σημαίνει ότι η ψυχή αυτού που κοινωνεί με το σώμα του Κυρίου, είναι τόσο οικεία διαπερασμένη από το Άγιο Πνεύμα, από την θεότητα του Χριστού, ώστε τρέφοντας το ανθρώπινο σώμα δεν είναι δυνατόν να λεχτεί ότι δεν τρέφει αυτό το σώμα και με το Άγιο Πνεύμα. Μ’ αλλά λόγια το Άγιο Πνεύμα, σαν προσωπική φωτιά της Τριαδικής αγάπης, δημιουργεί από το σώμα του Κυρίου ένα οργανικό συγκρότημα από ενέργειες, με τις οποίες εκδηλώνεται αυτή η θερμότητα της αγάπης στο ανθρώπινο πεδίο, δηλαδή στις σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό και στις σχέσεις του ανθρώπου με τους άλλους ανθρώπους, δημιουργώντας από τα ίδια τα πρόσωπα μερικούς πομπούς της φωτιάς της αγάπης» (σ. 95).

Ο Χριστός σε κάθε πρόσωπο της εκκλησιαστικής κοινότητας, με την ευχαριστιακή μετάληψη ενοικεί στο πιο οικείο εσωτερικό του προσώπου, ως ένας αρχιερέας στο εσωτερικό ενός θυσιαστηρίου, δεχόμενες εκεί τις θυσίες του συγκεκριμένου προσώπου και προσφέροντάς τες μαζί με την δική Του στον Θεό Πατέρα.

Όλα αυτά πάντως εξυπονοούν ότι ο πιστός, όπως είπαμε στην αρχή, έχει κάνει την προσπάθεια να καθαρθεί ήδη από τα πάθη, περνώντας τον δρόμο των εντολών, δηλαδή να αυξηθεί στην αγάπη του Χριστού. Τότε μπορούμε να προσφέρουμε ως θυσία στον αρχιερέα Χριστό τους λογισμούς μας, με την πρώτη κιόλας εμφάνιση τους. Θα προσπεράσουμε αυτό το θέμα που αφορά εξειδικευμένα την νηπτική θεολογία. Και το αποκορύφωμα όλων, αφού καθαρίσει τον νου του και τους λογισμούς του ο πιστός, τότε ο Χριστός, πράγμα τρομερό και να το σκεφτεί κανείς, «εσθίει», δηλαδή κάνει δικό του το νου μας. Γινόμαστε, λέγει ο Άγιος Δημήτριος Στανιλοάε, ερμηνεύοντας τον άγιο Μάρκο τον Ασκητή, «τροφή ευχάριστη στον Χριστό» !!!

****************

Ο άγιος Δημήτριος είναι ένας ανυπέρβλητος θεολόγος. Η Φαινομενολογία γνωρίζει- μόνο αυτή από τις φιλοσοφίες-, ότι ο ένας αποτελεί την «τροφή» του άλλου σε υπαρξιακό επίπεδο. Αλλά αυτό είναι μια ταπεινή μόνο αλληγορία, του φρικτού μυστηρίου της Θείας Κοινωνίας. Και τελειώνοντας, πρέπει να επισημάνουμε ξανά ότι η Φιλοκαλία δεν νοείται χωρίς το ευχαριστιακό της πνεύμα.

 

Η Μετάληψη. Τμήμα από την Κοινωνία των Αποστόλων. Ψηφιδωτή παράσταση στον Άγιο Νικόλαο τον Ορφανό. (Θεσσαλονίκη.) Μεταξύ 1310 -1320.

Ἡ Χριστιανικὴ ἰσότητα

 

«Οὐ γάρ ἐστι διαστολή Ἰουδαίου τε καί Ἕλληνος» (Ρωμ. 10, 12)

Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι, πού θέλησαν νά διαστρέψουν τόν ἐπαναστατικό χαρακτήρα τοῦ Χριστιανισμοῦ ὡς Ἐκκλησίας καί Εὐαγγελίου, γιά νά καρπωθοῦν πρός ἴδιον ὄφελος τά ἀποτελέσματα τοῦ κηρύγματος τοῦ Χριστοῦ. Ὅλα αὐτά παρουσίασαν τόν χριστιανισμό σάν κοινωνικό σύστημα, πού ἀποβλέπει στήν ἰσότητα καί τήν κοινωνική δικαιοσύνη τῶν ἀτόμων, ἀγνοώντας πώς ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἐπανάσταση, ἀλλά ἀνάσταση.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πού περισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἄλλους συγγραφεῖς τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀσχολεῖται μέ τά κοινωνικά προβλήματα, συχνά δίνει εὐκαιρίες καί νύξεις γιά τά θέματα αὐτά. Ἀλλά τό βάθος τοῦ Εὐαγγελίου, ὅσον ἀφορᾶ τό πρόβλημα τῆς χριστιανικῆς ἰσότητας εἶναι καθαρά πνευματικό. Τό γεγονός, ὅτι δέν ὑπάρχει «διαστολή», δηλαδή διάκριση καί διαχωρισμός μεταξύ «Ἰουδαίου τε καί Ἕλληνος» πρίν ἀπ’ ὅλα, ἀναφέρεται στήν ποιοτική πνευματική ἰσότητα... Ἀλλά ἄς ἐξετάσουμε τό ζήτημα.

1. Ἡ ἀξία τῆς ψυχικῆς ἰσότητας

Ἐκεῖνο, πού φέρνει πραγματική ἐπανάσταση στή σχέση τῶν ἀτόμων καί ἀνατρέπει τήν ἀνισότητα τοῦ ἀρχαίου κόσμου, εἶναι ἡ πνευματική ἰσότητα καί ἀξία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀτόμου. Στό χριστιανισμό δέν ὑπάρχει διαφορά φυλετική, γένους, χρώματος, μορφώσεως, ἤ ὁποιασδήποτε ἄλλης ἀνθρώπινης κατάστασης.

Ὁ Δημιουργός ἔπλασε μέ τήν αὐτή χάρη καί ἀξία τόν ἄνθρωπο στή γενική του ἔννοια. «Ἐποίησέ τε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπί πᾶν τό πρόσωπον τῆς γῆς». Ἡ ψυχική ἀξία κοσμεῖ τήν ἀνθρώπινη εἰκόνα, ὡς εἰδοποιός διαφορά τῶν λογικῶν ὄντων ἀπό τά ἄλογα ζῶα, τῶν πλασμάτων τοῦ Θεοῦ, πού ἔχουν ἀναφορά καί ἐξάρτηση ἀπό τήν Δημιουργική τους Ἀρχή, τόν Θεό Πατέρα.

Αὐτή ἡ ἰσότητα πού καταργεῖ τούς φραγμούς καί τίς διακρίσεις, ἀλλά, κυρίως, πού φέρνει στήν αὐτή πνευματική πραγματικότητα τό ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἀφαιρεῖ τήν ἀδικία καί τίς παράλογες ἀξιώσεις τῶν ἀτόμων γιά δῆθεν ὑπεροχή ἔναντι τῶν ὁποιονδήποτε ἄλλων. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μέ μιά ἄλλη εὐκαιρία, γράφοντας πρός τούς Γαλάτες τονίζει: «Πρόσωπον Θεός ἀνθρώπου οὐ λαμβάνει».

Ἡ ἀνθρώπινη ἰδιότητα δέν ἀποτελεῖ ἰδιαίτερο προνόμιο κανενός ἀνθρώπου! Τοῦτο γίνεται σαφέστερο, ὅταν συνειδητοποιήσουμε τή θέση μας στο Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.

2. Ἡ ἰσότητα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας

Ὁ ἄνθρωπος μπαίνοντας στήν Ἐκκλησία ἀναγεννᾶται. Ἀποβάλλει κάθε ἄλλη κατάσταση καί ἰδιότητα. Ἐνδύεται τόν Χριστό. Ἀποκτᾶ τήν ψυχική ἐλευθερία καί τήν ἀρχέγονη καθαρότητα. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι βγαίνοντας ἀπό τήν ἁγία κολυμβήθρα εἶναι ἰσότιμα μέλη, μέ τίς αὐτές ὑποχρεώσεις καί τά αὐτά δικαιώματα στό μυστικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ ἁγία Του Ἐκκλησία.

«Ὅσιοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε. Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» τονίζει ὁ μέγας Ἀπόστολος. Γιά τό Θεό Πατέρα δέν ὑπάρχει «προσωποληψία!». Ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία καί ἀδυναμία διασπᾶ τήν ἑνότητα τῆς ἀνθρωπότητας μέ τίς ποικίλες διακρίσεις.

Ὁ Θεός μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας Του πραγματοποιεῖ τήν ἁγία ἑνότητα καί ἰσότητα, πού δέν ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο ἁπλῶς στή σωτηρία, ἀλλά αὐτά τά στοιχεῖα εἶναι ἡ ἴδια ἡ σωτηρία. Διότι ἡ ἰσότητα εἶναι προϋπόθεση ὅλων τῶν ἄλλων ἀρετῶν. Γιά νά ὑπάρξει, προϋποθέτει τήν ἀγάπη, τήν δικαιοσύνη, τήν ἀποδοχή τῆς προσωπικότητας τοῦ κάθε πλησίον!

Αὐτή ἡ βαθειά καί πνευματική ἰσότητα, πού ἀναφέρεται στήν καταγωγή καί τήν ἀξία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου καί πού μόνον τό Εὐαγγέλιον ἐκήρυξε καί ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἐνσαρκώνει, εἶναι τό ἐπαναστατικό νέο τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὅσο, ὅμως, κι ἄν αὐτή τήν οὐσιαστική ἐπανάσταση, πού συμπίπτει μέ μεταγενέστερες ἐπαναστατικές θεωρίες, θέλουν νά διαστρέψουν οἱ διάφοροι προπαγανδιστές συνθημάτων, αὐτή παραμένει πρίν ἀπ’ ὅλα ἕνα πνευματικό γεγονός. Γεγονός πού ἀναφέρεται στόν ἐσωτερικό ἄνθρωπο, στήν ψυχική σφαῖρα τῆς ζωῆς, πού, ἀσφαλῶς, διαμορφώνει, παίζοντας σοβαρό ρόλο, καί στίς κοινωνικές καταστάσεις.

3. Τό χρέος μας

Στό ζήτημα, ὅμως, τῆς χριστιανικῆς ἰσότητας δέν παίζει τόσο ρόλο ἡ διερεύνησή του, ὅσο ἡ ἐφαρμογή του. Ἡ ζωή πού ζοῦμε καί ἡ θέση μας στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι πράγματα ξεκαθαρισμένα. Ὅλοι μας γνωρίζουμε ὅτι δέν ἔχουμε περισσότερα δικαιώματα ἀπό τούς ἄλλους συνανθρώπους μας. Ὅλοι μας νοιώθουμε τόν ἥλιο καί τή βροχή, τίς χαρές τῆς Δημιουργίας νά εἶναι ἀναφαίρετες εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ Πατέρα πρός τόν καθένα ἄνθρωπο.

Καί ὅμως! Πολλοί ἀπό μᾶς βάζουν φραγμούς. Δημιουργοῦν ἐμπόδια διακρίσεως. Ὑψώνονται μέ τό χρῆμα καί τή δύναμη πιό πάνω ἀπό τούς ἄλλους. Θέλουν νά διαφεντεύουν τούς ἄλλους. Νά τούς ἐξουσιάζουν καί νά τούς ἐκμεταλλεύονται!.. Τραγικό! Ὁ χριστιανός νά καταργεῖ τήν ἰσότητα!.. Νά δημιουργεῖ τήν «διαστολή», πού εἶναι πηγή ὅλων τῶν κοινωνικῶν κακῶν. Νά θέλει νά ματαιώσει τήν ἁγία ἰσότητα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Χριστός σταυρώθηκε γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους. Ἡ Ἐκκλησία Του εἶναι τό λιμάνι γιά ὅλες τίς ψυχές. Τά ἀγαθά τῆς Δημιουργίας προσφέρονται σέ ὅλους. Ἐκεῖνος πού διακρίνει τόν ἑαυτό του, ἐκεῖνος πού χωρίζεται ἀπό τό Σῶμα καί ἐπιβάλλεται στούς ἄλλους εἶναι «ληστής». Εἶναι «κλέφτης τῆς ἐξουσίας τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι ἐμεῖς εἴμαστε πλασμένοι «ἐξ ἑνός αἵματος». Μόνον ὁ Θεός εὑρίσκεται πιό πάνω ἀπό μᾶς καί διαφέρει οὐσιαστικά ἀπό μᾶς.

Εἶναι καιρός, ἡ ἀνθρωπότητα νά βρεῖ τόν δρόμο της. Ἡ ἰσότητα μόνον μέ τά χριστιανικά μέτρα καί μέσα εἶναι δυνατή στόν πλανήτη μας. Ὅταν ἡ ἀνθρωπότητα πιστέψει στό Εὐαγγέλιο καί ἐφαρμόσει τό Εὐαγγέλιο, μόνον τότε ὁ ἄνθρωπος θά μπορεῖ νά διακηρύττει τόν μεγάλο λόγο τοῦ Ἀποστόλου: «Οὐ γάρ ἐστι διαστολή Ἰουδαίου τε καί Ἕλληνος»! Ναί! Μόνον τότε οἱ ἄνθρωποι θά ἀγαπηθοῦν καί οἱ φωτιές τοῦ μίσους καί τῶν πολέμων θά σβήσουν μιά γιά πάντα ἀπό τή γῆ μας. Ἆράγε θά τό θελήσουμε; Εἴθε νά δώσει ὁ Θεός.

poimin

 

Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ: ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

 

Το 2007 κυκλορόφρησε το βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά "Ενάντια στη Θρησκεία". Οι Ανιχνεύσεις κάλεσαν τον Έλληνα διανοητή στο στούντιο της ΕΡΤ3 και κατέγραψαν την εκπομπή που μπορείτε να παρακολουθήσετε. Η εκπομπή μεταδόθηκε απο την ΕΡΤ3 στις 28 Μαρτίου 2007, λίγο πριν το Πάσχα εκείνης της χρονιάς.

Άγιος Σεραφείμ της Βίριτσας: Να ευχαριστήσετε τον Κύριο και την Παναγία. Για την πίστη σας έκανε ο Κύριος αυτό το θαύμα…

 

Θαυμαστές Διηγήσεις

24.11.2025

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Η θεραπεία του τυφλού παιδιού

Μια μέρα φθινοπώρου την πόρτα στο σπίτι του πατρός Σεραφείμ χτύπησε μία γυναίκα που ήλθε μαζί με την τυφλή κόρη της.

Την πόρτα άνοιξε η αδελφή Σεραφείμα και τους είπε:

– Ο Γέροντας σήμερα δεν δέχεται κανέναν, είναι πολύ κουρασμένος,

Η γυναίκα την παρακάλεσε πολύ να πει στον Γέροντα ότι ήλθαν από πολύ μακριά και τον παρακαλούν πάρα πολύ να τους δεχθεί.

Η αδελφή Σεραφείμα είπε στον Γέροντα για τους επισκέπτες και εκείνος τους είπε να περάσουν μέσα.

Όταν μπήκαν στο κελί του η γυναίκα γονάτισε μπροστά στον γέροντα, πήρε την ευχή του και με δάκρυα στα μάτια τον παρακάλεσε να βοηθήσει την κόρη της που ήταν τυφλή.

Ο πατήρ Σεραφείμ προσευχήθηκε, πήρε λάδι από το καντήλι που έκαιγε μπροστά στην εικόνα, έχρισε μ’ αυτό τα μάτια του παιδιού και τους είπε να σκεπάσουν τα μάτια με ένα μαντίλι και να μην το βγάλουν μέχρι το βράδυ της επόμενης ημέρας.

Μετά από λίγο καιρό επισκέπτηκαν τον Γέροντα πάλι η μητέρα με την κόρη της που είχε αναβλέψει. Το κορίτσι κρατούσε στα χέρια της ένα πολύ μεγάλο μπουκέτο.

Η γυναίκα πλησίασε τον Γέροντα και γονάτισε μπροστά του. Του είπε ότι ο Κύριος για τις προσευχές του θεράπευσε την κόρη της. Η κόρη της χάρισε στον Γέροντα το μπουκέτο που είχε φέρει.

Ο πατήρ Σεραφείμ τους απάντησε:

– Να ευχαριστήσετε τον Κύριο και την Παναγία. Για την πίστη σας έκανε ο Κύριος αυτό το θαύμα για να ξέρεις εσύ και τα παιδιά σου ότι Αυτός είναι πάντα στους ταπεινούς και συντετριμμένους τη καρδία.

Απόσπασμα από το βιβλίο, «Σεραφείμ της Βίριτσα, Ο νεοφανής Άγιος της Ρωσικής Εκκλησίας, Βίος, θαύματα, προηφητείες», των εκδόσεων Ορθόδοξος Κυψέλη.

 

Ὁ Βίος τῆς Αγίας Βαρβάρας τῆς Μεγαλομάρτυρος

 

Η Αγία Βαρβάρα έζησε το τέλος του 3ου αι. και αρχές του 4ου στην Ηλιούπολη, πόλη της Κοίλης Συρίας. Ο πατέρας της ονομαζόταν Διόσκουρος και ήταν φανατικός ειδωλολάτρης. Ήταν πολύ πλούσιος και διοικητής της Ηλιούπολης με μεγάλη πολιτική εξουσία και δύναμη. Οι ιστορικές πληροφορίες δεν αναφέρουν καθόλου το όνομα της μητέρας της, ούτε ποιά στάση τήρησε σε όλη την περιπέτεια και στο φρικτό μαρτύριο της κόρης της. Υποθέτουμε πώς είχε πεθανει. Η Βαρβάρα ήταν το μονακριβο παιδί τους. Ήταν αφάνταστα ωραία στο σώμα, αλλά και στην ψυχή, και είχε πολλή χάρη, ευφυία, σεμνότητα και σωφροσύνη.

Όταν έφθασε σε ηλικία γάμου παρουσιάστηκαν πολλοί υποψήφιοι γαμπροί, και από τους εξέχοντες άρχοντες και από τους μεγιστάνες και από τους λοιπούς επιφανείς άνδρες της Ηλιούπολης. Όλα όμως τα προξενιά η Βαρβάρα τα έδιωχνε, πράγμα που ο πατέρας της δεν το έβλεπε με καλό μάτι. Ήταν γι' αυτόν αδικαιολόγητη η εμμονή της κόρης του να μη θέλει διακεκριμένους γαμπρούς, που την ζητούσαν σε γάμο. Υπέθεσε όμως πώς ήταν μιά νεανική ιδιοτροπία και είχε την ελπίδα ότι αργότερα θα υποχωρούσε και θα δεχόταν να παντρευτεί. Εν τω μετάξύ, όσο μεγάλωνε, μεγάλωνε αφάνταστα και η ομορφιά της και την έκανε «περιλάλητη και περιμάχητη». 

Όσο περνούσε ο καιρός, ο Διόσκουρος γέμιζε πιό πολύ από ποικίλους φόβους και φαίνεται ο πιό μεγάλος του φόβος ήταν ορισμένοι ψίθυροι ότι η Βαρβάρα του συμπαθούσε τον Χριστιανισμό. Γι' αυτό και περιόρισε την ελευθερία της τόσο, όσο να μην την βλέπει κανείς, ούτε και να την συναναστρέφεται. Μόνο υπηρέτες και υπηρέτριες, πιστοί στον Διόσκουρο, την συνόδευαν. Κατα την παράδοση, τόσο την περιόρισε, που έφτιαξε ειδικό πύργο και την έκλεισε μέσα. Οι φόβοι του όμως βγήκαν αληθινοί. Η πανεύφημη Βαρβάρα ξαφνικά παρουσιάζεται χριστιανή. Φαίνεται κάποια από τις υπηρέτριες ήταν κρυπτοχριστιανή και μετέδωσε στη Βαρβάρα τα σωτήρια χριστιανικά δόγματα και διδάγματα. Αυτη λοιπόν η κρυπτοχριστιανή υπηρέτρια της Βαρβάρας, την πήγε κρυφά στην χριστιανική κατακόμβη, την γνώρισε με έναν ιερέα από την Αλεξάνδρεια, την κατήχησε και μετά από λίγο καιρό τη βάπτισε στο όνομα της Αγίας Τριάδος.

Η Βαρβάρα ζεί τώρα πιά σε καινούργιο κόσμο. Η χαρά της είναι αφάνταστη. Τώρα νιώθει την πραγματική ευτυχία και αγαλλίαση. Καταλαβαίνει όλο και πιό πολύ ότι η ομορφιά και τα πλούτη και η μόρφωση δέν έχουν καμμιά αξία μπροστά στο μεγάλο θησαυρό της αληθινής πίστεως, που της αποκάλυψε ο Θεός και που τον ζεί πιά χωρίς τον πραγματικό δισταγμό. Αγάπησε ολοκληρωτικά το Νυμφίο της Χριστό. Θυσίασε τα πάντα γιά να κερδίσει «τον πολύτιμο μαργαρίτη». Μπροστά στην πραγματική ευσέβεια και αρετή, και πρό παντός μπροστά στην αγάπη του Χριστού, η παμμακάριστη Βαρβάρα, παραμέρισε όλες τις αμαρτωλές απολαύσεις του κόσμου, νέκρωσε όλα τα ψυχοφθόρα σαρκικά σκιρτήματα, περιφρόνησε κοσμικές τιμές και δόξες, τα θυσίασε όλα και προτίμησε να υποστεί τις θλίψεις τού μαρτυρίου προκειμένου να κερδίσει τον πολύτιμο, άφθαρτο και αναφαίρετο θησαυρό, την αιώνια ζωή.

Ο Διόσκουρος χωρίς να υποψιάζεται τίποτα γιά όλα αυτα που είχαν συμβεί, κάνει πρόταση γάμου στην Βαρβάρα. Εκείνη με σθένος του είπε: «Μη μού κάνεις ξανα λόγο γιά γάμο, γιατί τότε δεν θα σε ξαναπώ πατέρα και θα με αναγκάσεις να σκοτωθώ μόνη μου». Της άφησε χρόνο να το σκεφτεί. Όμως είχε πάρει σταθερή και αμετάκλητη την απόφαση περί παρθενίας και αφοσίωσης στο Νυμφίο Χριστο, και ήδη ζούσε μεσα στον πύργο «εν προσευχή και νηστεία».

Ο Διόσκουρος αλλάζει τακτική. Της επιτρέπει πιά να βγαίνει όποτε θέλει από τον πύργο, να δημιουργεί σχέσεις και συναναστροφές με όποιους θέλει, και να πηγαίνει όπου θέλει. Έτσι άρχισε να βγαίνει έξω και να συναναστρέφεται χριστιανές, και με πολλή προφύλαξη να παρακολουθεί ακολουθίες και κηρύγματα των καταδιωκόμενων χριστιανών. Ιδιαίτερα, τα μαρτύρια των χριστιανών που μάθαινε την βοήθησαν πολύ να στερεωθεί και να ανδρωθεί στην πίστη.

Ο πατέρας της έμαθε τώρα ότι η κόρη του ήταν χριστιανή. Αποφάσισε να φύγει προσωρινα για υποθέσεις του σε άλλη χώρα. Πρίν φύγει θέλησε να κατασκευάσει έξω από τον πύργο ένα ωραίο λουτρό. Έκαμε το σχέδιο, το έδωσε στούς τεχνίτες, με τις αναλογες οδηγίες και έφυγε. Κάποια μερα η Αγία κατέβηκε από τον πύργο και είδε το λουτρό. Καθώς το παρατηρούσε πρόσεξε ότι η οικοδομη είχε δύο μόνο παράθυρα. Ρώτησε τούς κτιστες και εκείνοι απάντησαν ότι αυτή την εντολή είχαν. Η Βαρβάρα τούς είπε να κάνουν και ένα τρίτο παράθυρο και αυτή θα είχε την ευθύνη.

Οι τεχνίτες υπάκουσαν και το έφτιαξαν. Βλέποντας η Αγία τα τρία παράθυρα ένιωσε ανεκλάλητη χαρά και ικανοποίηση. Ο δέ Παναγαθος και Ελεήμων Θεός φώτιζε συνεχώς την ψυχή της, γέμιζε με Άγιο Πνεύμα την καρδιά της και μεγάλωνε το θάρρος και την παρρησία της για να ομολογήσει πέρα γιά πέρα την αλήθεια για τον αγαπημένο της Νυμφίο. Κάποια φορά που κατέβηκε να δει το λουτρό, σταθηκε στο σημείο που ήταν η κολυμβήθρα του, ανατολικά, και χάραξε με το δάκτυλό της πάνω στο μάρμαρο το σημείο τού Σταυρού. Και ω τού θαύματος! Σάν να ήταν το δάκτυλό της μιά σμίλη από σίδερο και άνοιξε τόσο βαθύ λάξευμα στο μάρμαρο, ώστε το σημείο εκείνο να φαίνεται μεχρι σήμερα και να δοξάζεται η αδιαίρετη Αγία Τριάδα.

Ο πατέρας της επέστρεψε και έμαθε το γεγονός και από εδώ και πέρα αρχίζει η φρικτή μαρτυρική ζωή και το σύντομο τέλος της ενάρετης Βαρβάρας. Απολογείται στον πατέρα της για την κατασκευή των τριών παραθύρων και του τονίζει ότι «οι τρεις θυρίδες φωτίζουν πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον».

Με αυτόν τον τρόπο αποκάλυψε με περίσσιο θάρρος και παρρησία την πίστη και αφοσίωσή της στον Τριαδικό Θεό των χριστιανών και τη σφοδρή και πλήρη αντίθεσή της στους θεούς των ειδώλων. Ο Διόσκουρος δεν μπορούσε να το πιστέψει. Ζήτησε από την κόρη του καθαρή ομολογία. Η Βαρβάρα τότε είπε στον πατέρα της καθαρά πως γνώρισε και αγάπησε τη χριστιανική πίστη και πως, με την πίστη αυτή, γέμισε η διάνοιά της από φως, η καρδιά της από αγνότητα και το πνεύμα της από επανάπαυση. Ακούγοντας αυτά ο Διόσκουρος δεν μπορούσε να τα πιστέψει. Γι' αυτό της ζήτησε την επομένη να τον ακολουθήσει σε μιά ειδωλολατρική τελετή. Η Βαρβάρα αρνήθηκε και βλέποντας την αμετάκλητη απόφασή της φούντωσε από το κακό του. Άδειασε η καρδιά του από κάθε πατρική στοργή και όλη η αγάπη του μετατράπηκε σε λυσσαλέο μίσος. Λησμόνησε ότι ήταν σπλάχνο του και με την καρδιά του γεμάτη από φαρμάκι σήκωσε το ξίφος του να την σκοτώσει.

Συγκρατήθηκε όμως. Κι έδωσε εντολή να την περιορίσουν πολύ αυστηρά. Η σεμνότατη μάρτυς εμποδίζεται, περιορισμένη τώρα μέσα στα σίδερα και κάτω από τα μάτια των φρουρών της, να εκτελέσει τα θρησκευτικά της καθήκοντα. Έτσι κατόρθωσε με την βοήθεια κάποιας πιστής της υπηρέτριας να δραπετεύσει και να καταφύγει στο πιό κοντινό βουνό.

Μόλις έφθασε εκεί σήκωσε τα χέρια της στον ουρανό και ζήτησε τη βοήθεια του Θεού να την γλιτώσει από τα χέρια του τυράννου πατέρα της. Και ο Θείος Δημιουργός δέν άργησε να απαντήσει. Την έκρυψε από τα φονικά χέρια του πατέρα της. Ο Διόσκουρος την χάνει από τα μάτια του. Συνεχίζει να την ψάχνει για να την βρει. Συναντά δύο βοσκούς και τους ρωτά άν είδαν μιά κοπέλλα. Ο ένας, καλοκάγαθος, προτίμησε να πεί ψέμα, που θα ήταν σωτήριο, παρά αλήθεια βλαπτική. Ο άλλος, άθλιος και πονηρός δέν μίλησε αλλά με το δάκτυλό του έδειξε το σημείο που ήταν κρυμμένη. Η καταδίωξη τού Διόσκουρου πέτυχε. Μετά από λίγο συνέλαβε την κόρη του. Δεν ήταν όμως πιά πατέρας, αλλά σωστος τύραννος. «Εξακολουθείς να επιμένεις;» της λέγει. «Δεν μπορώ πατέρα να αρνηθώ τον Αληθινό Θεό». Τότε εκείνος την άρπαξε από τα μαλλιά, με μανία λιονταριού, την τίναξε πολλές φορές και με σφοδρή και βίαιη πτώση την έριξε κάτω στην γή. Έδωσε εντολή να την οδηγήσουν ξανά στον πύργο. Εκεί την έκλεισε σε ένα μικρό δωμάτιο με σιδερένια κάγκελα και έβαλε φρουρούς να την φυλάνε. Πέρασε έτσι ένας μήνας.

Κάθε δύο μέρες ο Διόσκουρος έπαιρνε μαζί του έναν ιερέα της ειδωλολατρίας και προσπαθούσε να της αλλάξει γνώμη. Εκείνη υποστήριζε αλύγιστα την πίστη της στο Χριστό και το Ευαγγέλιο. Έτσι την κατήγγειλε στον ηγεμόνα Μαρκιανό με την κατηγορία ότι βρίζει τα είδωλα.Ο Μαρκιανός βλέποντάς την,προσπάθησε με όλες του τις δυνάμεις, με συμβουλές, με υποσχέσεις και με απειλές να την πείσει να αρνηθεί το Χριστο, αλλά μάταια. Η Αγία δεν δελεάστηκε με τίποτα. Τότε ο Μαρκιανός έδωσε εντολή να αρχίσουν τα φοβερά βασανιστήρια. Την γύμνωσαν, την κτύπησαν με σκληρά βούνευρα χωρίς έλεος, και για να την κάνουν να νιώθει τους πόνους πιο δριμείς έτριβαν τις πληγές της με τρίχινα ρούχα.

Τόση ήταν η μαστίγωση που το άγιο εκείνο σώμα καταπληγώθηκε και κατατρυπήθηκε και από το άσπιλο αίμα των πληγών της κατακοκκίνησε το μέρος της γης που την βασάνιζαν. Μετά από πολύωρα και σκληρά βασανιστηρια την κλείσανε στη φυλακή. Εκεί μεσα μια παρήγορη φωνή της έδινε θάρρος και ένα γλυκύτατο φως φώτισε το δεσμωτήριο. Μονομιάς τα τραύματα της θεραπεύτηκαν. Απέκτησε μεγαλύτερη υπομονή και καρτερία. Χαιρόταν για τα παθήματα της. Περίμενε με χαρά νέα βασανιστηρια σαν να πήγαινε σε γάμο.

Αρχίζει η δεύτερη εξέταση. Αρνείται και πάλι τα είδωλα. Ομολογεί τον Χριστο και αρχίζουν σκληρότερα βασανιστήρια. Σ' αυτό το σημείο παρουσιάζεται και δεύτερη μάρτυς του Χριστού. Είναι η ενάρετη Ιουλιανή. Παρακολουθούσε τα μαρτύρια της Βαρβάρας και βλέποντας το αίμα να τρέχει άφθονο από όλο το σώμα της Αγίας δεν άντεξε και άρχισε να κλαίει. 

Ο Μαρκιανός διατάζει να κρεμάσουν και την Ιουλιανή και να της κάψουν τις σάρκες με αναμμενες λαμπάδες.Και οι δυο υπέμεναν τα τρομερά βασανιστηρια.Αμέσως διατάζει την μεν Ιουλιανή να την βάλουν φυλακή, την δε Βαρβάρα να την ξεγυμνώσουν και να την γυρίζουν στην πόλη γυμνή. 

Στο άκουσμα του χειρότερου αυτού για την Αγία μαρτυρίου,το πρόσωπό της κατακοκκίνησε και φρίκη πέρασε το πνεύμα της. Προσευχήθηκε θερμά να μην πραγματοποιηθεί αυτο το μαρτύριο. Ο γεμάτος Θεός αγάπη όμως, δεν αργοπόρησε καθόλου, άκουσε την προσευχή της, και ώ του θαύματος ενώ της αφαιρούσαν τα ρούχα, η γύμνωσή της δεν φαινόταν. Άλλα ρούχα πιο ωραία αντικαθιστούσαν εκείνα που με μανία της ξέσχιζαν.

Ο Μαρκιανός τυφλωμένος δεν μπόρεσε να ερμηνεύσει όλα αυτά που συνέβαιναν και με περισσότερη λύσσα διέταξε να τις αποκεφαλίσουν με ξίφος. Σε όλα αυτά τα μαρτύρια μπροστά ήταν και ο πατέρας της που ούτε καν πόνεσε. Μόλις ο δικαστής έβγαλε την καταδικαστική απόφαση, άρπαξε σαν λυσσασμενο λιονταρι την κόρη του για να την οδηγήσει στον τοπο του αποκεφαλισμού και να την φονεύσει ο ίδιος με τα καταραμεέα χέρια του. Η Αγία χωρίς να του καταλογίσει καθόλου την τόση σκληρότητα, είπε με πολλή συμπάθεια και τρυφερότητα «Πατέρα μου»! Είναι η εφαρμογή της τρομερής εκείνης διακήρυξης του Χριστού και το πρωτακουστο μηνυμά του πάνω στη γη : «αγαπάτε τους εχθρούς υμών».

Στο άκουσμα αυτό ο Διόσκουρος ταράχτηκε και της είπε : «Δεν έχεις τίποτα το κοινό μαζί μου. Και για να ξεπλύνω το κακό που έκαμα με το να σε γεννήσω, θα σε θανατώσω εγώ με τα ίδια μου τα χέρια. Αυτή θα είναι η μόνη μου ευτυχία». Αφού έφθασαν στον τόπο του αποκεφαλισμού η Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα, έκλινε την ιερή της κεφαλή μπροστα στο ξίφος του πατέρα της και δέχθηκε το μαρτύριο και το στεφάνι της άθλησης, την δε Ιουλιανή την ίδια ώρα, την αποκεφάλισε ο δήμιος. Και οι δύο στεφθήκανε με το μαρτυρικό, αμαράντινο της δόξας στεφάνι από τον δίκαιο επαινέτη και δωρεοδότη Κύριο.

Η Αγία μας Εκκλησία εορτάζει την μνήμη των δύο Μαρτύρων γυναικών στις 4 Δεκεμβρίου, που είναι και η ημέρα του μαρτυρίου τους.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῆς Τριάδος τὴν δόξαν ἀνακηρύττουσα, ἐν τῷ λουτρῷ τρεῖς θυρίδας ὑπεσημήνω σοφῶς, κοινωνίαν πατρικὴν λιποῦσα πάνσεμνε· ὅθεν ἠγώνισαι λαμπρῶς, ὡς παρθένος εὐκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Ἀλλὰ μὴ παύσῃ πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τῷ ἐν Τριάδι εὐσεβῶς ὑμνουμένῳ, ἀκολουθήσασα σεμνὴ Ἀθληφόρε, τὰ τῶν εἰδώλων ἔλιπες σεβάσματα, μέσον δὲ τοῦ σκάμματος, ἐναθλοῦσα Βαρβάρα, τυράννων οὐ κατέπτηξας, ἀπειλὰς ἀνδρειόφρον, μεγαλοφώνως κράζουσα σεμνή· Τριάδα σέβω, τὴν μίαν Θεότητα.

Μεγαλυνάριον.
Πατέρα λιποῦσα τὂν δυσσεβῆ, ἐδείχθης θυγάτηρ, Βασιλέως τῶν οὐρανῶν, ὑπὲρ οὗ προθύμως, ἀθλήσασα Βαρβάρα, λυτροῦσαι πάσης νόσου, τοὺς προσιόντας σοι.

 

π. Βασίλειος Γοντικάκης: Θάνατος και πόνος στην ζωή του Χριστιανού

 

Η συζήτηση επικεντρώνεται στη νίκη επί του θανάτου και πώς μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει το μυστήριο του θανάτου μέσα από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο πατέρας Βασίλειος τονίζει ότι η αγάπη του Θεού ξεπερνά τη δικαιοσύνη και όλα τα γεγονότα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, επιτρέπονται από αγάπη και αξιοποιούνται για το καλό του ανθρώπου. Αναφέρεται επίσης στην παραδείσια κατάσταση που μπορεί να βιώσει κανείς τόσο στο Άγιο Όρος όσο και οπουδήποτε αλλού, εφόσον ζει με ταπεινοφροσύνη και εμπιστοσύνη στον Θεό. Η συζήτηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία προσφέρει τον ασφαλέστερο τρόπο για να πλησιάσει κανείς τον Θεό, βιώνοντας την αγάπη Του και βρίσκοντας εσωτερική γαλήνη.

Αντίφωνο / Επιστήμες - Φιλοσοφία - Τέχνες - Θεολογία

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ» ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

 

Στο Β’  Διεθνές Επιστημονικό  Συνέδριο του περιοδικού Θεολογία (29/9-1/10) με θέμα «Η Ορθόδοξη θεολογία  και η «οντολογία» της τεχνολογίας: ανθρωπολογικές, πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνέπειες», την έναρξη κήρυξε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος σε μια πανηγυρική    εκδήλωση στον Ι. Ναό Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, ενώ χαιρετισμό     στην εναρκτήρια συνεδρία απηύθυναν ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερώνυμος Β’ και  Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κ/νος Τασούλας, παρουσία των προκαθημένων Εκκλησιών και εκπροσώπων των καθ’ ημάς εκκλησιαστικών , πολιτικών, δικαστικών και στρατιωτικών αρχών, με εισηγήσεις διακεκριμένων επιστημόνων.

            Το συνέδριο αυτό αναδεικνύει μια Εκκλησία που όχι μόνο δεν βρίσκεται μακριά από τις εξελίξεις της εποχής, όχι απλώς τις αφουγκράζεται, αλλά και αναμετράται γενναία με τα μεγάλα προβλήματα και τα βασανιστικά  ερωτήματα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αφετηριακή διαπίστωση ότι ο συνήθης         τρόπος θεώρησης της τεχνολογίας ως ενός εγγενώς  «ουδετέρου» πράγματος, όπου αυτό που έχει σημασία είναι αν εμείς θα το χρησιμοποιήσουμε καλά ή κακά, έχει αποδειχθεί ανεπαρκής, αν όχι και παραπλανητικός. Σε τελική ανάλυση, όπως εύστοχα σημειώνει ο Διευθυντής Συντάξεως του περιοδικού Θεολογία κ. Αλέξανδρος Κατσιάρας, «το πρόβλημα δεν είναι μόνο το τι κάνουμε  με την τεχνολογία, αλλά το τι κάνει η τεχνολογία σε μας, ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνουνε». Αυτό είναι σημαντικό   να το κατανοήσουμε, όχι για να  αρνηθούμε τη τεχνολογική πρόοδο, αλλά για να σταθούμε σωστά απέναντί της.

            «ΖΩΗ», τ.4405

Αργά ανοιξαντάρια, ήχος πλ. δ, Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα. Ψάλλει Ιωάννης Χασανίδης

 

Βυζαντινή μουσική - Muzică bizantină

3ήμερη Θρησκευτική Πανήγυρις Εορτή Αγίας Βαρβάρας και Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου

 

Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει, Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους. Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.

 Ο Ανδρέας, ψαράς στο επάγγελμα και αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, ήταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και τον πατέρα του τον έλεγαν Ιωνά. Επειδή κλήθηκε από τον Κύριο πρώτος στην ομάδα των μαθητών, ονομάστηκε πρωτόκλητος.

Ο Ανδρέας (μαζί με τον Ιωάννη τον ευαγγελιστή) υπήρξαν στην αρχή μαθητές του Ιωάννου του Προδρόμου. Κάποια μέρα μάλιστα, που βρισκόντουσαν στις όχθες του Ιορδάνη κι ο Πρόδρομος τους έδειξε τον Ιησού και τους είπε «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», οι δύο απλοϊκοί εκείνοι ψαράδες συγκινήθηκαν τόσο πολύ, που χωρίς κανένα δισταγμό κι επιφύλαξη αφήκαν αμέσως τον δάσκαλο τους κι ακολούθησαν τον Ιησού.

Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, Εύξεινο Πόντο (μάλιστα ο Απόστολος, είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου αφού εκεί εγκατέστησε πρώτο επίσκοπο, τον απόστολο Στάχυ (βλέπε 31 Οκτωβρίου) κι αυτού διάδοχος είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης), Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Τελικά, κατέληξε στην Αχαΐα.

Στην Αχαΐα, η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Έτσι, η χριστιανική αλήθεια είχε μεγάλες κατακτήσεις στο λαό της Πάτρας. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αχαΐας Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαρειά αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον σταύρωσε σε σχήμα Χ. Έτσι, ο Απόστολος Ανδρέας παρέστησε τον εαυτό του στο Θεό «δόκιμον ἐργάτην» (Β΄ προς Τιμόθεον, 2: 15). Δηλαδή δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη του Ευαγγελίου.

Οι χριστιανοί της Αχαΐας θρήνησαν βαθιά τον θάνατο του. Ο πόνος τους έγινε ακόμη πιο μεγάλος, όταν ο ανθύπατος Αιγεάτης αρνήθηκε να τους παραδώσει το άγιο λείψανο του, για να το θάψουν. Ο Θεός όμως οικονόμησε τα πράγματα. Την ίδια μέρα, που πέθανε ο άγιος, ο Αιγεάτης τρελάθηκε κι αυτοκτόνησε. Οι χριστιανοί τότε με τον επίσκοπο τους τον Στρατοκλή, πρώτο επίσκοπο των Πατρών, παρέλαβαν το σεπτό λείψανο και το 'θαψαν με μεγάλες τιμές.

Αργότερα, όταν στον θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε ο Κωνστάντιος, που ήταν γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μέρος του ιερού λειψάνου μεταφέρθηκε από την πόλη των Πατρών στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό των αγίων Αποστόλων «ένδον της Αγίας Τραπέζης». Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου φαίνεται πως απέμεινε στην Πάτρα.

Όταν όμως οι Τούρκοι επρόκειτο να καταλάβουν την πόλη το 1460 μ.Χ., τότε ο Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορας Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου και τελευταίος Δεσπότης του Μοριά, πήρε το πολύτιμο κειμήλιο και το μετέφερε στην Ιταλία. Εκεί, αφού το παρέλαβε ο Πάπας Πίος ο Β, το πολύτιμο κειμήλιο εναποτέθηκε στον ναό του αγίου Πέτρου της Ρώμης.

Τον Νοέμβριο του 1847 μ.Χ. ένας Ρώσος Πρίγκηπας, ο Ανδρέας Μουράβιεφ δώρησε στην πόλη της Πάτρας ένα τεμάχιο δακτύλου του χεριού του Αγίου. Ο Μουράβιεφ είχε λάβει το παραπάνω ιερό Λείψανο από τον Καλλίνικο, πρώην Επίσκοπο Μοσχονησίων, ο οποίος μόναζε τότε στο Άγιο Όρος.

Στην πόλη της Πάτρας, επανακομίσθηκαν και φυλάσσονται από την 26η Σεπτεμβρίου 1964 μ.Χ. η τιμία Κάρα του Αγίου και από την 19ην Ιανουαρίου 1980 μ.Χ. λείψανα του Σταυρού, του μαρτυρίου του. Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου ύστερα από ενέργειες της Αρχιεπισκοπής Κύπρου μεταφέρθηκε και στην Κύπρο το 1967 μ.Χ. για μερικές μέρες κι εξετέθηκε σε ευλαβικό προσκύνημα.

Όπως αναφέρει μια Κυπριακή παράδοση, σε μια περιοδεία του, ο Απόστολος Ανδρέας, πήγε και στην Κύπρο. Το καράβι, που τον μετέφερε στην Αντιόχεια από την Ιόππη, λίγο πριν προσπεράσουν το γνωστό ακρωτήρι του αποστόλου Ανδρέα και τα νησιά, που είναι γνωστά με το όνομα Κλείδες, αναγκάστηκε να σταματήσει εκεί σ' ένα μικρό λιμανάκι, γιατί κόπασε ο άνεμος. Τις μέρες αυτές της νηνεμίας τους έλειψε και το νερό. Ένα πρωί, που ο πλοίαρχος βγήκε στο νησί κι έψαχνε να βρει νερό, πήρε μαζί του και τον απόστολο. Δυστυχώς πουθενά νερό. Κάποια στιγμή, που έφτασαν στη μέση των δύο εκκλησιών, που υπάρχουν σήμερα, της παλαιάς και της καινούργιας, που 'ναι κτισμένη λίγο ψηλότερα, ο άγιος γονάτισε μπροστά σ' ένα κατάξερο βράχο και προσευχήθηκε να στείλει ο Θεός νερό. Ποθούσε το θαύμα, για να πιστέψουν όσοι ήταν εκεί στον Χριστό. Ύστερα σηκώθηκε, σφράγισε με το σημείο του Σταυρού τον βράχο και το θαύμα έγινε. Από τη ρίζα του βράχου βγήκε αμέσως μπόλικο νερό, που τρέχει μέχρι σήμερα μέσα σ' ένα λάκκο της παλαιάς εκκλησίας κι απ' εκεί προχωρεί και βγαίνει από μια βρύση κοντά στη θάλασσα. Είναι το γνωστό αγίασμα. Το ευλογημένο νερό, που τόσους ξεδίψασε, μα και τόσους άλλους, μυριάδες ολόκληρες, που το πήραν με πίστη δρόσισε και παρηγόρησε. Και πρώτα-πρώτα το τυφλό παιδί του καπετάνιου.

Ήταν κι αυτό ένα από τα πρόσωπα του καραβιού που μετέφερε ο πατέρας. Γεννήθηκε τυφλό και μεγάλωσε μέσα σε ένα συνεχές σκοτάδι. Ποτέ του δεν είδε το φως. Δένδρα, φυτά, ζώα αγωνιζόταν να τα γνωρίσει με το ψαχούλεμα. Εκείνη την ήμερα, όταν οι ναύτες γύρισαν με τα ασκιά γεμάτα νερό κι εξήγησαν τον τρόπο που το βρήκαν στο νησί, ένα φως γλυκιάς ελπίδας άναψε στην καρδιά του δύστυχου παιδιού. Μήπως το νερό αυτό, σκέφτηκε, που βγήκε από τον ξηρό βράχο ύστερα απ' την προσευχή του παράξενου εκείνου συνεπιβάτη τους, θα μπορούσε να χαρίσει και σ' αυτόν το φως του που ποθούσε; Αφού με θαυμαστό τρόπο βγήκε, θαύματα θα μπορούσε και να προσφέρει. Με τούτη την πίστη και τη βαθιά ελπίδα ζήτησε και το παιδί λίγο νερό. Διψούσε. Καιγόταν απ' τη δίψα. Ο απόστολος, που ήταν εκεί, έσπευσε κι έδωσε στο παιδί ένα δοχείο γεμάτο από το δροσερό νερό. Όμως το παιδί προτίμησε, αντί να δροσίσει με το νερό τα χείλη του, να πλύνει πρώτα το πρόσωπο του. Και ω του θαύματος! Μόλις το δροσερό νερό άγγιξε τους βολβούς των ματιών του παιδιού, το παιδί άρχισε να βλέπει!

Κι ο απόστολος, που τον κοίταζαν όλοι με θαυμασμό, άρχισε να τους μιλά και να τους διδάσκει τη νέα θρησκεία. Το τέλος της ομιλίας πολύ καρποφόρο. Όσοι τον άκουσαν πίστεψαν και βαφτίστηκαν. Την αρχή έκανε ο καπετάνιος με το παιδί του, που πήρε και το όνομα Ανδρέας. Κι ύστερα όλοι οι άλλοι επιβάτες και μερικοί ψαράδες που ήσαν εκεί. Πίστεψαν όλοι στον Χριστό που τους κήρυξε ο απόστολος μας και βαφτίστηκαν. Φυσικά το θαύμα της θεραπείας του τυφλού παιδιού, ακολούθησαν κι άλλα, κι άλλα. Στο μεταξύ ο άνεμος άρχισε να φυσά και το καράβι ετοιμάστηκε για να συνεχίσει το ταξίδι του. Ο απόστολος, αφού κάλεσε κοντά του όλους εκείνους που πίστεψαν στον Χριστό και βαφτίστηκαν, τους έδωκε τις τελευταίες συμβουλές του και τους αποχαιρέτησε.

Αργότερα, μετά από χρόνια, κτίστηκε στον τόπο αυτόν που περπάτησε και άγιασε με την προσευχή, τα θαύματα και τον ιδρώτα του ο Πρωτόκλητος μαθητής, το μεγάλο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, που με τον καιρό είχε γίνει παγκύπριο προσκύνημα. Κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητές απ' όλα τα μέρη της Κύπρου, ορθόδοξοι και ετερόδοξοι κι αλλόθρησκοι ακόμη, συνέρεαν στο μοναστήρι, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργό εικόνα του αποστόλου, να βαφτίσουν εκεί τα νεογέννητα παιδιά τους και να προσφέρουν τα δώρα τους, για να εκφράσουν τα ευχαριστώ και την ευγνωμοσύνη τους στον θείο απόστολο. Κολυμβήθρα Σιλωάμ ήταν η εκκλησία του για τους πονεμένους. Πλείστα όσα θαύματα γινόντουσαν εκεί σε όσους μετέβαιναν με πίστη αληθινή και συντριβή ψυχής.

Διαβάστε εδώ, μια Παράκληση στον Απόστολο Ανδρέα, ποίημα του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ…. «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ»

Κάποτε στη χώρα μας το βλέπαμε μόνο σε μεμονωμένες εκδηλώσεις κάποιων ιδιωτικών σχολείων  ή κέντρων ξένων γλωσσών. Πλέον και στα περισσότερα δημόσια σχολεία οργανώνονται με κάθε επισημότητα… πάρτι Halloween. Και όταν δεν υπάρχει επίσημη πρόβλεψη για τον εορτασμό σε κάποιο σχολείο, την έλλειψη σπεύδουν να καλύψουν οι εκπαιδευτικοί των Αγγλικών.

            Αν βλέπαμε εδώ απλώς  και μόνο μια αρρωστημένη ξενομανία, που έκανε ένα εντελώς ξενόφερτο πολυαναμενόμενο κομμάτι της ετήσιας κανονικότητας μας, φοβόμαστε ότι θα υποτιμούσαμε το πρόβλημα. Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά είναι ότι ο πολιτισμός μας- ο πολιτισμός μας συνολικά- έχει σοβαρό πρόβλημα… «μεταβολισμού»: ό, τι προσλαμβάνει, ακόμα και το  κατ’ αρχήν αθώο ή υγιεινό, το «μεταβολίζει» σε ό, τι πιο επιβλαβές και νοσογόνο.

            Αυτό που στον αγγλοσαξονικό κόσμο ήταν κατ’ αρχήν μια εορτή τιμής προς τους εκλιπόντες οικείους, την παραμονή της εορτής των Αγίων Πάντων, με τους ανθρώπους να συμμετέχουν σε λειτουργίες, να ανάβουν κεριά στα μνήματα των νεκρών τους και να απέχουν από την κατανάλωση κρέατος, καταφέραμε και το «μεταβολίσαμε» σε πάρτι με φρικιαστικές μεταμφιέσεις και ανατριχιαστική διακόσμηση παντού, ακόμα και στα εμπορικά καταστήματα, τα καφέ και τα εστιατόρια «κολοκύθες, σκελετοί, μάγισσες, φαντάσματα, νυχτερίδες,, τεράστιες αράχνες. Αλλά να, το HALLOWEEN πέρασε, και ετοιμαζόμαστε ήδη για τα Χριστούγεννα- που παρεμπιπτόντως, έχουμε καταφέρει να «μεταβολίσουμε» σε «Χριστούγεννα»…. χωρίς Χριστό….

            «ΖΩΗ», τ. 4405       

Ο Ναός….

 

Ο Ναός είναι το σύμβολο της ανθρώπινης ψυχής,

αλλά και του σώματος, που είναι ναός του Αγίου Πνεύματος.

Οι έμποροι του ναού είναι οι πονηροί διαλογισμοί και τα

ταραχώδη πάθη που λυμαίνονται την ψυχή.

Όταν καθαρισθεί ο ναός και φύγουν μακριά αυτοί οι ξένοι, τότε ο ναός

ακτινοβολεί τη θεία   αγιότητα.

Όταν από τον εσωτερικό μας κόσμο απομακρύνονται οι ακάθαρτοι

Λογισμοί και τα ταπεινά πάθη, τότε η θεογέννητη ψυχή γεμίζει από άγιες δυνάμεις,

Επανακτά το αρχαίο κάλλος, και τίποτα δεν είναι ικανό να την αναχαιτίσει

στην άνοδό της προς τον Θεό.

Αγ. Γρηγόριος Νύσσης

 

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ (ΚΑΙ ΠΆΛΙ…)

 

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ένα παιδί ηλικίας 12 ετών μαθητής Γυμνασίου,  βρίσκεται διασωληνωμένο στο νοσοκομείο κατόπιν επίθεσης με μαχαίρι από συνομήλικό του. και δυστυχώς, μέχρι τη στιγμή που θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές, μοιάζει βέβαια ότι θα έχει κανείς να ανακαλέσει και νέα, πιο πρόσφατα-ελπίζουμε   όχι και πιο δραματικά-  περιστατικά βίας  μεταξύ ανηλίκων και τίποτα δεν μοιάζει να μπορεί το περιορίσει. Τουλάχιστον, τίποτε  δεν μοιάζει να μπορεί να το περιορίσει, όσο δεν αποφασίζουμε να θέσουμε τον δάκτυλον «επί τον τύπον των ήλων» και να αναμετρηθούμε με την αιτία που γεννά και συνεχώς διογκώνει το πρόβλημα.

            Πραγματικά. Όσο κάθε προσπάθεια να μιλήσουμε για την κρίση των αξιών, την απομάκρυνση από τον Θεό, την έλλειψη ιδανικών, την απαξίωση της παιδείας, τη θεοποίηση του εγώ, αποδοκιμάζεται ως λόγος «συντηρητικός», που δεν αρμόζει στην «προοδευτική» κοινωνία μας, είμαστε δυστυχώς καταδικασμένοι να «απολαμβάνουμε» τα επίχειρα των επιλογών μας.

            «ΖΩΗ», τ.4405

Στον ίδιο κόσμο….

 

Δες τις μύγες, Άνθρωπε και τις μέλισσες πάλι δες.

            Στον ίδιο κόσμο και στα ίδια μέρη και ο δύο πετάνε.

            Τις μέλισσες, ΄Ανθρωπε, θα δεις επάνω στα λουλούδια και τους θάμνους και α δένδρα  να ξαποσταίνουν.

            Τις μύγες όμως αν ρωτήσεις, απογοητευμένες μόνο για κοπριές και ακαθαρσίες θα ξέρουν να σου πούνε.

            Πρέπει εσύ να αποφασίσεις, Άνθρωπε, που θα ξαποσταίνεις.

            Μη για τις κοπριές γκρινιάζεις, μήτε για τις ακαθαρσίες.  Δικαιολογία δεν υπάρχει. Γιατί πάντοτε, και  σε κάθε μέρες αυτές θα συναντάς.

            Πάντοτε έτι ήταν, Άνθρωπε και πάντοτε έτσι θα είναι. Σκέψου το προσεκτικά και κάνε την επιλογή σου.

            Κι αν στέκεσαι πάνω στις ακαθαρσίες, πέτα και βρες. Βρες κλαδιά δένδρου, βρες θάμνο, βρες λουλούδι. Γιατί στον ίδιο κόσμο , τον άσχημο και τον κακό, με μένα και με σένα, Άνθρωπε, υπάρχουν μέλισσες.

            Και αυτό είναι η απόδειξη, ότι τα δένδρα και τα λουλούδια και οι θάμνοι δεν έπαψαν ποτέ να ανθίζουν.

            Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                        Ψυχολόγος