Επίσκοποι - Σύνοδοι - Θεοπνευστία

Έχουμε ποτέ σκεφθεί πόσοι Επίσκοποι ήταν (όταν γίνονταν οι Οικουμενικές Σύνοδοι), μέσα σ' όλη την Ανατολική και Δυτική Εκκλησία;

Πόσοι ήταν στη Μ. Ασία, στην Αίγυπτο, στη Συρία, στην Παλαιστίνη κ.λ.π. ακόμα και στην Ελλάδα; (Και μόνο στην ευρύτερη περιοχή επαρχίας Ξηρομέρου του νομού Αιτωλοακαρνανίας υπήρχαν (8ον αι.) τέσσερις Επισκοπές. Βονίτσης, Αετού, Αχελώου, Δραγαμέστου (Αθανασίου Παλιούρα, Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία, σελ. 34-39).

Δεν θα ήταν υπερβολή, αν θα λέγαμε πως οι αρχιερείς της Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας, ανέρχονταν σε χιλιάδες. Όμως, ελάχιστοι (!) από αυτούς συμμετείχαν στις Οικουμενικές Συνόδους!Μήπως επειδή ήταν δύσκολη η μετακίνησή τους; Όση δύσκολη και αν ήταν, τουλάχιστον στις Συνόδους, που έγιναν στην πρωτεύουσα (Κων/πολη), θα έπρεπε να συμμετείχαν εκατοντάδες (γιατί όχι και χιλιάδες!) Επίσκοποι.Και όμως στη μεν Β΄ είχαμε 150, στη δε Ε΄ 165! Όσοι περίπου και σε μια Ενδημούσα Σύνοδο! Γιατί άραγε;Από το βιβλίο «Εκκλησιαστική Ιστορία», τ. Α ἔκδοση 2η ,Αθήναι 1994, του καθηγητού κ. Βλασίου Φειδά, διαβάζουμε: «Είναι ευνόητο, ότι στην Α Οἰκουμενική σύνοδο προσκλήθηκαν όλοι οι επίσκοποι και όλοι έπρεπε η τουλάχιστον όλοι μπορούσαν να συμμετάσχουν» (σελ. 868), (αλλά δεν παρευρέθηκαν όλοι).Όμως, η καθιέρωση του «Μητροπολιτικού Συστήματος» στη Διοίκηση της Εκκλησίας (συνεχίζει ο καθηγητής) είχε σαν αποτέλεσμα, από τα μέσα του Δ΄ αιώνα και μετά, η τοπική Εκκλησία να εκπροσωπείται στις Οικουμενικές Συνόδους, όχι πια από το σύνολο των Επισκόπων της, αλλά από την κεφαλή της, τουτέστι από τον Μητροπολίτη της (σελ. 869). (Η ιεραρχία ήταν: Επίσκοπος, Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτης).

«Υπό το πνεύμα αυτό στη Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (381) προσκλήθηκαν μόνο οι Μητροπολίτες και δι'αυτών οι επίλεκτοι εκπρόσωποι των επαρχιών επίσκοποι» (σελ. 870).Πάνω σ' αυτό το δεδομένο στηρίχθηκαν και οι διοργανωτές τής Πανορθοδόξου Συνόδου, και κάλεσαν στη συγκεκριμένη Σύνοδο αντιπροσώπους των τοπικών Εκκλησιών και όχι όλους τους ορθοδόξους Επισκόπους.«Η μη συμμετοχή όλων των επισκόπων (στην Α΄ Οἰκουμενική) δεν χρησιμοποιήθηκε από τους αρειανόφρονες ως επιχείρημα εναντίον της συνόδου, και οπωσδήποτε δεν μείωσε το κύρος των αποφάσεών της, αφού παρέστησαν σε αυτήν εκπρόσωποι του σώματος των επισκόπων «εξ απάντων εθνών» ( σελ. 860-861). Αυτό το τελευταίο θα πρέπει μερικούς να τους προβληματίσει.Τώρα, αν αυτή η Πανορθόδοξος Σύνοδος θα είναι θεόπνευστη ή όχι, αυτό, εκ των προτέρων, κανένας δεν μπορεί ούτε να το επιβεβαιώσει, ούτε να το αποκλείσει. Θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις της.Πράγμα που σημαίνει πώς η θεοπνευστία μιας (Οικουμενικής) Συνόδου δεν εξαρτάται από το πλήθος των συνέδρων. (Στην Α΄ συμμετεῖχαν 318· στη Β΄ 150· στη Γ΄ 200· στη Δ΄ 650· στη Ε΄ 165· κ.λπ. Και όμως ήταν όλες θεόπνευστες).Δεν εξαρτάται ακόμα ούτε από την αγιότητα (των συνέδρων). Ήταν μήπως άγιοι όλοι ανεξαιρέτως οι επίσκοποι που συμμετείχαν στις Οικουμενικές Συνόδους;Και τι είναι εκείνο που κάνει τη Σύνοδο θεόπνευστη; Κατεβαίνει μήπως το Άγιο Πνεύμα και «ψιθυρίζει» στους Συνέδρους τι να αποφασίσουν;Οι θεόπνευστες αποφάσεις της Αποστολικής Συνόδου πάρθηκαν μετά από πολλή συζήτηση (Πρ. 15:7),πράγμα που σημαίνει πως οι σύνεδροι δεν είχαν (άμεση) θεία φώτιση. Διαφορετικά γιατί να γίνει τόση πολλή συζήτηση;

Άρα λειτουργούσε η σκέψη τους, η κρίση τους, η ελευθερία τους. Γι'αυτό και οι αποφάσεις δεν ήρθαν απευθείας από το Άγιο Πνεύμα, αλλά πάρθηκαν με τη συνεργασία Του. «Αποφασίσθηκε από το Άγιο Πνεύμα και από εμάς» (Πρ. 15, 28), έλεγε το σχετικό «ανακοινωθέν».Όμως, προϋπόθεση γι'αυτό (=επιστασία του Αγίου Πνεύματος), είναι οι σύνεδροι, αρχιερείς να αναζητούν εν ταπεινώσει και φόβο Θεού την αλήθεια μέσα στην Παράδοση της Εκκλησίας, όπως ακριβώς έκαναν και οι Άγιοι Πατέρες που συμμετείχαν στις Οικουμενικές Συνόδους. (Περισσότερα: Χρήστου Ανδρούτσου, Συμβολική, εξ απόψεως ορθοδόξου, σελ. 87). Διαφορετικά, το Άγιο Πνεύμα δεν έχει θέση σε μια Σύνοδο που κυριαρχεί ο εγωκεντρισμός και η καταφρόνηση της Παραδόσεως.Αν λοιπόν οι σύνεδροι, στην Πανορθόδοξη Σύνοδο, προσέλθουν με το ίδιο φρόνημα που προσήλθαν και οι σύνεδροι των Οικουμενικών Συνόδων, τότε θα έχουμε μια νέα Οικουμενική Σύνοδο, ισόκυρη με τα Άγια Ευαγγέλια.«Δει τους κανόνας των επτά Συνόδων και τα δόγματα κρατείν ως τα θείας Γραφάς» (Β΄ Νεαρά, Γ΄ Διάταξη). Αν όχι, τότε θα έχουμε καθαρά μια «ληστρική» Σύνοδο!Το ουσιώδες λοιπόν είναι, αυτοί που θα δώσουν το «παρόν», να διέπονται - εκείνες τις μεγάλες στιγμές – από ταπεινό φρόνημα (και όχι υπερήφανο, που είναι πατέρας της πλάνης και της κακοδοξίας). Μόνο έτσι θα «μπορέσει» το Άγιο Πνεύμα να τούς καθοδηγήσει στην αλήθεια.Υποθέτω, ότι τα «μείον» που εντοπίζουν μερικοί σχετικά με τη σύγκληση της Συνόδου, δεν θα «εμποδίσουν» το Άγιο Πνεύμα, να δώσει το «παρόν» στη Σύνοδο.Ας μην ξεχνάμε ότι η Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδος δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες «προδιαγραφές». Δέν υπήρχε λόγος συγκλήσεως «η συνείδηση του σώματος των ορθοδόξων επισκόπων δεν θεωρούσε πλέον μια τέτοια σύνοδο αναγκαία». (Βλάσιος Φειδάς, Εκκλησιαστική Ιστορία, τ. Α΄ 519).Οι δε Επίσκοποι που συγκροτούσαν τη Σύνοδο δεν είχαν την «αίσθηση» ότι συγκροτούν Οικουμενική Σύνοδο!Το ακόμα πιο «σκανδαλιστικό» είναι στην πρώτη περίοδο των εργασιών, η τοπική Εκκλησία της Αλεξανδρείας ήταν «απούσα», γιατί ακριβώς δεν εκλήθη! (Αυτόθι, σελ. 523).

Και όμως αυτά τα «μείον», δεν εμπόδισαν το Άγιο Πνεύμα, να δώσει εξ αρχής το «παρόν», και να θεωρηθεί αυτή η Σύνοδος εξ αρχής και εξ ολοκλήρου Θεόπνευστη!Οι κεφαλές της Εκκλησίας μας αποφάσισαν να συγκαλέσουν Πανορθόδοξη Σύνοδο. Έτσι έκριναν! Εμείς δεν έχουμε λόγο να τους επικρίνουμε γι' αυτό.Ούτε να «προπηλακίζουμε» τη Σύνοδο, πριν αυτή ακόμα συγκληθεί, και το σπουδαιότερο πριν ακόμα δούμε το αποτέλεσμα! Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι «απέξω», είναι, να ευχόμαστε εκ καρδίας, ώστε στη πολυσηζητημένη Σύνοδο, να βασιλεύσει το «πνεύμα της ταπεινοφροσύνης», ώστε να γίνει υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος, προς χαρά και αγαλλίαση των «ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών». ΑΜΗΝ.