ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ (Ζακχαίου) (Λ κ. 19, 1-10)

 

Οι αναζητητές του Θεού

          Καθώς πλησιάζουμε προς την όμορφη και κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου, η Εκκλησία μας προετοιμάζει κατάλληλα. Ένα μέρος αυτής της προετοιμασίας αποτελεί το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα προβάλλοντας την μετάνοια του Ζακχαίου. Πρόκειται για μια μετάνοια με συνέπειες όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και για το περιβάλλον του. Μια μετάνοια που δίνει την ευκαιρία στον ίδιο το Θεό να επισκέπτεται τον κόσμο της φθοράς και της αμαρτίας να τον μεταμορφώνει  και ν’ αναγεννά τον άνθρωπο.

          Ο Ιησούς μπαίνοντας  στην Ιεριχώ έρχεται και φέρνει την ευλογία στην πόλη αυτή που τη βάραινε η κατάρα του Ιησού του Ναυή, και την οποία πρώτος γεύτηκε ο τυφλός στην είσοδο τη πόλης και τώρα ο αρχιτελώνης Ζακχαίος, ο οποίος είχε μεγάλο πόθο να γνωρίσει από κοντά τον Θεό. Ο άδικος πλούτος του, καρπός συκοφαντίας και αρπαγής, τον έκανε μισητό στο λαό. Όμως αυτός ο άνθρωπος ζητούσε μέσα του να συναντήσει τον Ιησού Χριστό. Μπορεί να ένοιωθε κενό, αδιέξοδο, την ακόρεστη δίψα για τον ζώντα Θεό, την οποία καμία δύναμη αυτού του κόσμου δεν μπορούσε να του εξασφαλίσει.

          Αλλά ο ίδιος πόθος που άναψε ξαφνικά στην καρδιά του πλούσιου αρχιτελώνη, πυρπολεί συχνά και την ψυχή του σύγχρονου ανθρώπου. Τον Ιησού Χριστό να δει και να γνωρίσει ζητά ο Ζακχαίος; Αλλά και ο άνθρωπος σήμερα δεν κάνει το ίδιο; Απογοητευμένος από την μικρότητα του κόσμου, κουρασμένος από την υποκρισία και την αδικία, την κακία και τη ασυνέπεια,  την μηχανική και απρόσωπη ζωή του τεχνολογικού πολιτισμού, αναζητά την αλήθεια, λαχταρά την αγάπη, την προσωπική κοινωνία, ποθεί την πολυπόθητη ειρήνη και πνευματική ανάταση.

          Όμως εκείνο που αναζητά στρέφεται προ τον Χριστό. Ένας χριστιανός στοχαστής γράφει: “ Όποιος ψάχνει για την αλήθεια, ψάχνει χωρίς να το καταλαβαίνει, ψάχνει για τον Χριστό, που είναι η μόνη Αλήθεια που αξίζει να μάθει κανείς. Κι’ όποιος απλώνει το χέρι του με αγωνία για την ειρήνη, απλώνει σε Σένα που είσαι η μόνη ειρήνη όπου μπορεί να βρουν ανάπαυση οι καρδιές. Όλοι σε φωνάζουμε χωρίς να το ξέρουμε. Τελικά είμαστε μια γενεά ζητούντες τον Κύριον”.

          Στην αναζήτηση του Θεού από τον σύγχρονο  άνθρωπο παρεμβάλλονται κυρίως δυο εμπόδια, όπως στην περίπτωση του Ζακχαίου. Το πρώτο είναι κοινωνικό και προέρχεται μέσα από το περιβάλλον στο οποίο ζει. Το δεύτερο είναι ατομικό. Αφορά τον ίδιο τον εαυτό του και για την ακρίβεια ο παλαιός εαυτός του. Αυτόν έπρεπε πρώτα να νικήσει κι ας νόμιζε πως έφταιγε το μικρό του ύψος, το οποίο μάλιστα προσπαθούσε να το αναπληρώσει με την αύξηση του πλούτου. Αυτή την ψευδή αυτάρκεια του πλούτου έπρεπε να συντρίψει για να μπορέσει ν’ αντικρύσει το Χριστό. Δηλαδή τον παλαιό άνθρωπο έπρεπε να εγκαταλείψει, κι’ όχι τον κόσμο , το λαό μέσα στον οποίο ζούσε.

          Εμπόδιο είναι η ψυχική μικρότητα  και καχεξία. Στα κυπαρισσένια κορμιά πολλές φορές κατοικεί μια αναιμική και μικρή ψυχή. Όμως τον Χριστό τον συναντούν άνθρωποι με ψυχικό μεγαλείο, γιατί συναντώ τον Χριστό σημαίνει τον πιο σκληρό αλλά και ένδοξο αγώνα παλεύοντας και υπηρετώντας την ανθρώπινη ιστορία. Οι μικρόψυχοι δεν αντέχουν μια τέτοια συνάντηση, γιατί συνθλίβονται απο το βάρος της Αλήθειας.

          Πάντως ο Ζακχαίος νίκησε και τα δύο εμπόδια και συνάντησε το Χριστό. Το πρώτο το παραμέρισε με τη ανάβαση στη “συκομορέα”. Ένα ανέβασμα που τον ανύψωσε ψηλότερα από τον “όχλο”. Και το δεύτερο μ’ ένα σκύψιμο, με μια κίνηση ταπείνωσης. Χρειάστηκε να θυσιάσει τον εγωισμό του στον πόθο του να γνωρίσει τον Χριστό σκαρφαλώνοντας σαν λαθραίος θεατής του γηπέδου, αυτός ο πλούσιος, ο τόσο γνωστός  αρχιτελώνης Ζακχαίος.

          Το παράδειγμα του Ζακχαίου φωτίζει το δρόμο όλων των αναζητητών του Θεού δια μέσου των αιώνων, φυσικά και το δικό μας δρόμο σήμερα. Ένα ανέβασμα κι’ ένα σκύψιμο όμοιο με δικό του είναι το μυστικό της επιτυχίας σ’ αυτή την αναζήτηση. Αν θέλουμε να συναντήσουμε το Χριστό και να βρούμε την Αλήθεια, πρέπει ν’ ανεβούμε ψηλότερα από τον “όχλο” που βρίσκεται γύρω μας. Ψηλότερα από τις μικρότητες, από τους συμβιβασμούς, από την μαλθακότητα, κι ακόμη να σκύψουμε, να ταπεινωθούμε, να νοιώσουμε, ότι μπορεί ο άνθρωπος να είναι ο πρίγκιπας της δημιουργίας αλλά πάνω απ’ αυτόν στέκεται ο Θεός.

          Ο Ζακχαίος δεν “ανέβη εις όρος υψηλόν”.  Ανέβη όμως “επί την συκομορέαν”, ίνα ίδη τον διερχόμενον Χριστό. Ανέβηκε πάνω από τον εαυτό του, την πλεονεξία και την ματαιοδοξία του. Ξεπέρασε την αγωνία του τι θα πουν οι άνθρωποι γι’ αυτόν και το φόβο, ότι με τις πολλές αμαρτίες του δεν πρόκειται να σωθεί. Και η κίνηση αυτή ήταν αρκετή, ήταν το πρώτο βήμα για ν’ αλλάξει η ζωή του, η αρχή της μεταμορφώσεως του.

          Ο Ζακχαίος δείχνει το βάθος της αλλαγής του, ότι η ζωή του αλλάζει ριζικά, όταν δέχεται  το Χριστό στο σπίτι του και υπόσχεται ν’ αποκαταστήσει τις αδικίες που είχε διαπράξει. Μοιράζει τη μισή του περιουσία στους φτωχούς και ό, τι πήρε βίαια το επιστρέφει στο τετραπλάσιο.

          Αυτά δεν είναι στιγμές ενθουσιασμού, αλλά ειλικρινούς μετάνοιας που φανερώνεται ως δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά εν Πνεύματι Αγίω. Ο Ζακχαίος ζει ήδη τη Βασιλεία του Θεού και μετανοημένος κοινωνεί με τον Χριστό. Ζει τη Βασιλεία Του ως Εκκλησία, όπου τα πάντα είναι κοινά, καθώς μοιράζεται τον Ευχαριστιακό Άρτο. Συγχρόνως όμως ομολογεί και την αδικία του σε βάρος όσων είχε διαπράξει.

          Ο οίκος του Ζακχαίου άνοιξε και δέχθηκε τον Χριστό και δεν περιορίζεται μόνο στους φίλους  και οικείους. Χωράει και άλλους, τους ξένους που γίνονται δικοί του, των φτωχών και αδικημένων και όσων έχει λυπήσει. Χωράει όλο τον κόσμο.

         Η Εκκλησία μάλιστα εν όψει και του γεγονότος ότι προσεγγίζει το Τριώδιο, θέλει να μας υπενθυμίσει σήμερα κάτι: Ο Ζακχαίος είναι ένα πρόσωπο διαχρονικό. Και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που ξεπερνούν τον παλιό εαυτό τους και τα άλλα εμπόδια, βρίσκοντας στη ζωή τους τον Θεό. Όπου επίσης υπάρχει και Εκκλησία, που ενώ είναι κοντά στην Εκκλησία, βρίσκονται ουσιαστικά μακριά από τον Θεό.

          Σε μια από τις παραπάνω κατηγορίες ανήκουμε όλοι.

          Καλή Κυριακή

          π. γ. στ.