ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ (Λκ. 17, 12-19)

 

Το φαινόμενο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας

          Ο ερχομός του Ιησού Χριστού στον κόσμο εγκαινιάζει μια νέα πραγματικότητα, η οποία συνδέεται με το κήρυγμα της μετανοίας, δηλαδή της επιστροφής του ανθρώπου από την αμαρτία στην εμπειρία της χάριτος του Θεού. Η σημερινή ευαγγελική διήγηση έρχεται να μας υπενθυμίσει, ότι η συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεό, για να είναι ουσιαστική και αληθινή πρέπει  να συνοδεύεται από έμπρακτη πίστη.

          Τα ευαγγελικά κείμενα μας αναφέρουν συχνά θαύματα που επιτέλεσε ο Χριστός, άλλα  όλα δείχνουν να έχουν ένα κοινό γνώρισμα: δεν γίνονται για να προκαλέσουν την πίστη του ανθρώπου, αλλά θεωρούν την πίστη ως απαραίτητη προϋπόθεση. Η πίστη οδηγεί στο θαύμα και  όχι  το θαύμα στην πίστη, για να μην υπονομεύεται η ελευθερία του ανθρώπου. Αυτό φαίνεται στο ευαγγέλιο του Λουκά με τη θεραπεία των δέκα λεπρών. 

          Ανάμεσα στους θεραπευθέντες ο ένας ήταν ξένο σώμα στην καρδιά της Παλαιστίνης, θεωρούνταν “αλλογενής”, Σαμαρείτης . Κι’  όμως οι δέκα αυτοί άνθρωποι που συνάντησαν τον Χριστό, παρά τις διαφορές που είχαν βρίσκονταν μαζί, γιατί τους ένωνε ο πόνος, η  αρρώστια και η απομόνωση. Καθώς συναντούν τον Χριστό τον παρακαλούν “ Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς”. Τα λόγια αυτά μαρτυρούν πίστη που τρέφεται από την ελπίδα, ότι θα επιστρέψουν στον οίκο τους υγιείς. Πάντως όταν τους συναντά ο Χριστός δεν απαιτεί απ’ αυτούς κάποιου είδους πίστη, δεν τους ρωτάει αν πιστεύουν, αλλά  τους δείχνει μόνο το μέτρο της μεγάλης αγάπης Του, η οποία δέχεται όλους χωρίς καμιά εξαίρεση, χωρίς διακρίσεις. Αφουγκράζεται τον πόνο τους και τους χαρίζει την υγεία τους.

          Βέβαια δεν τους θεραπεύει αμέσως κατά  τρόπο μαγικό, αλλά τους στέλνει στους ιερείς για να διαπιστώσουν τη θεραπεία τους από τη λέπρα. Η υπακοή τους συνιστά την πραγματική πίστη τους.

          Όμως από τους δέκα θεραπευθέντες μόνον ο ένας, ο Σαμαρείτης, επέστρεψε πίσω, για να συναντήσει και να ευχαριστήσει τον αίτιο της σωτηρίας του. Επιστρέφει απαλλαγμένος από τις  θρησκευτικές προκαταλήψεις των συμπατριωτών  του.

          Ο Κύριος προσέγγισε τους λεπρούς αψηφώντας τις επικρατούσες κοινωνικές ρατσιστικές προκαταλήψεις, προσφέροντας την απεριόριστη αγάπη  του. Διότι η αγάπη του Θεού που αποκαλύπτει με την ζωή και τον θάνατό του, δεν περιορίζεται στους λίγους, αλλά επεκτείνεται σ’ όλους και μάλιστα σ’ αυτούς που οι “ευσεβείς” θεωρούν μολυσμένους και αμαρτωλούς. Δεν γνωρίζει κοινωνικά, θρησκευτικά η πολιτικά όρια .

          Ο Χριστός ελευθέρωσε  τον άνθρωπο από το φόβο του θανάτου και με τον τρόπο αυτό αίρει την αιτία του εγωκεντρισμού και προσφέρει τη δυνατότητα ανάπτυξης ανιδιοτελούς αγάπης και ενότητας. Όμως για  να ενεργοποιηθεί η προσφορά αυτή, χρειάζεται να καταπολεμηθεί ο εγωισμός και η φιλαυτία. Χρειάζεται να διευρυνθεί η ανθρώπινη καρδιά, ώστε να δέχεται μέσα  της ακόμη και τους εχθρούς.

          Διότι πλησίον δεν είναι μόνο ο τοπικά ή κοινωνικά πλησίον, ο ομοεθνής, ο ομόδοξος και ομόθρησκος. Χριστιανικά πλησίον δεν προσδιορίζεται με εξωτερικά στοιχεία, αλλά δημιουργείται με την αγάπη και υπηρετείται με την προσφορά και τη θυσία. Ο πλησίον δε δίνεται, αλλά γίνεται. Πλησίον μπορεί να είναι κάθε άνθρωπος ακόμη και ο εχθρός. Αλλά εχθρός μπορεί  να είναι κάθε άνθρωπος ακόμη και ο τοπικά πλησίον μας.

          Ο χριστιανός δεν αγαπά τον πλησίον του επειδή τον αισθάνεται ψυχολογικά η κοινωνικά  ως όμοιο του, αλλά επειδή είναι ενωμένος μαζί του με την κοινή ανθρώπινη φύση. Οι άνθρωποι βρίσκουμε εν Χριστώ την πραγματική μας ενότητα και καλούμαστε να ζήσουμε ως ομοούσιοι. Να βλέπουμε και ν’ αγαπάμε τους άλλους ως τον ίδιο τον εαυτό μας. Αυτό βέβαια προσκρούει καίρια στον εγωισμό και τη φιλαυτία του αμαρτωλού ανθρώπου . Γι’ αυτό και απαιτεί υπεράνθρωπη προσπάθεια. Εδώ όμως έγκειται και η πληρότητα της χριστιανικής ζωής.

          Βέβαια θεωρείτε φυσιολογικός ο φόβος για το άγνωστο και  οτιδήποτε ξένο. Όμως είναι αφύσικο η αγάπη να μην υπερνικά τον φόβο απέναντι στο ξένο. Γιατί να θεωρούνται ξένοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουμε; Δεν είμαστε όλοι αδέλφια με Πατέρα το Θεό; Συνεπώς η αδυναμία των ανθρώπων ν’ αγαπήσουν ανιδιοτελώς τους άλλους ανθρώπους  και να καλλιεργήσουν την αληθινή κοινωνία μαζί τους  έρχεται σε πλήρη αντίθεση προς την ίδια τους τη φύση.

          Κι’ εδώ ακριβώς έγκειται η θεραπεία που παρέχει ο Χριστός, ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων σε μας τους ανθρώπους. Θεραπεία αληθινή, καίρια και ουσιαστική είναι η αποκατάσταση των σχέσεων με τον Θεό. Δεν φθάνει να μας αφαιρέσει ο Χριστός τις αμαρτίες και τις ασθένειες. Χρειάζεται και μεις να ζούμε και να υγιαίνουμε εν αυτώ, να ζούμε σε κοινωνία πραγματική μαζί Του. Δεν αρκεί να καλυπτόμαστε πίσω από μια “ωραία” πίστη και τυπική ευσέβεια. Πρέπει η πίστη αυτή να συνοδεύεται από έναν αυθεντικό τρόπο ζωής, της εν Χριστώ μυστηριακής.

          Κι’ αυτό φαίνεται ν’ αποτελεί και το βασικό μήνυμα του σημερινού ευαγγελίου. Ο Χριστός έρχεται να μας συναντήσει χωρίς κανενός είδους διακρίσεις, χωρίς ν’ αποκλείει κανέναν από τη χάρη Του. Γίνεται ο Ίδιος ο αποκλειστικός μας θεραπευτής και αποκαθιστά εν Αγίω Πνεύματι την αρχική σχέση με τον Θεό. Δεν απαιτεί την τήρηση κάποιων νομικών διατάξεων και κοινωνικών επιταγών. Ζητεί ζωντανή πίστη που εκφράζεται δι’  αγάπης. Μια πίστη που συναντάει τον Θεό στο πρόσωπό του  άλλου, τη διαφορετικότητα  του ξένου, του εχθρού, του αδύνατου, του περιφρονημένου. Πίστη που αλλάζει  όχι μόνο τις σχέσεις με τον Θεό, αλλά και με τον ευγνώμονα  για την υγεία του που έλαβε ο  θεραπευτείς Σαμαρείτης.

          Η πίστη του “αλλογενούς” του Οποίου  τη λέπρα θεράπευσε ο Χριστός προκαλεί εντύπωση και αξίζει να επισημανθεί. Οπωσδήποτε αποτελεί εκδήλωση υγιούς συμπεριφοράς. Ένας “ξένος” έκανε αυτό που που έπρεπε να κάνουν όλοι: το αυτονόητο.

          Κι’ όμως! Οι εννέα θεραπευμένοι ξέχασαν να ευχαριστήσουν  για την ίαση τους τον Χριστό. Η αυτοτέλεια και η αυτοπεποίθηση δεν αφήνουν περιθώρια  συνήθως ευγνωμοσύνης προς τον ευεργέτη Θεό. Τα χείλη μας  δύσκολα κινούνται για να πουν ένα ευχαριστώ. Αντίθετα, πολύ εύκολα, αυθόρμητα απευθύνουν κραυγές και επικλήσεις σε ώρα ανάγκης.

          Πολλά πράγματα τα θεωρούμε αυτονόητα μέσα στη ζωή μας. Απλώς χρειάζεται κάποιος να μας τα υπενθυμίζει. Ε, τι πειράζει κι αν αυτός είναι κάποιος “ξένος”;

         Καλή Κυριακή

          π. γ. στ.