Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2025

ου θαύμα θνήσκειν κοσμοσώτειραν Κόρην, Του κοσμοπλάστου σαρκικώς τεθνηκότος. Ζη αεί Θεομήτωρ, καν δεκάτη θάνε Πέμπτη»

 


Κόρη 

«ου θαύμα θνήσκειν κοσμοσώτειραν Κόρην, 

Του κοσμοπλάστου σαρκικώς τεθνηκότος. 

Ζη αεί Θεομήτωρ, καν δεκάτη θάνε Πέμπτη» 

Αυτοί είναι οι τρεις στίχοι του Συναξαρίου του Όρθρου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου [15 Αυγούστου]. 

Στον πρώτο στίχο απουσιάζει το ρήμα, ως ευκόλως εννοούμενο, ενώ η φράση «κοσμοσώτειραν Κόρην» είναι σε αιτιατική ως υποκείμενο του απαρεμφάτου «θνήσκειν». Επίσης, το (σύνηθες στις  εκκλησιαστικές ακολουθίες) προσωνύμιο της Παναγίας «Κόρη» (π.χ. στον Ακάθιστο Ύμνο, η η΄ ωδή «φωτός κατοικητήριον, Κόρη») έχει την έννοια της νεαρής γυναίκας, της κοπέλας-μάλιστα σε μια ειδική χρήση έχει και την έννοια της παρθένου, τόσο στο Αρχαία όσο και  στο Νέο Ελληνικά. 

Στον δεύτερο στίχο, το ουσιαστικό «κοσμοπλάστου» έχει ως πρώτο συνθετικό τη λέξη τη λέξη «κόσμος» , όπως συμβαίνει και με τη λέξη «κοσμοσώτειραν του πρώτου στίχου, θυμίζοντας τη φράση του απολυτικίου της (ίδιας εορτής «εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες (= δεν εγκατέλειψες»), Θεοτόκε».  

Στον τρίτο στίχο, η λέξη «θάνε» αποτελεί ποιητικό τύπο του ρήματος «έθανε» (χωρίς την αύξηση «ε» δηλ.) που είναι Αόριστος του «θνήσκω» (το είδαμε σε απαρεμφατική μορφή [«θνήσκειν»] στον πρώτο στίχο) 

Η απόδοση  των τριών στίχων θα μπορούσε να είναι η εξής: 

«Δεν είναι θαύμα (άξιο θαυμασμού) το να πεθαίνει η Κόρη που αποτελεί τη σωτηρία του κόσμου,  

Τη στιγμή που πέθανε σαρκικά ο Πλάστης του κόσμου. 

Ζει αιώνια η θεομήτωρ, παρότι πέθανε τη δεκάτη Πέμπτη (του μηνός)». 

Ανδρέας Μοράτος, «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ», Φ. 1173 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: