«Όταν ο οδηγός χάνει τον δρόμο» ή όπως λέγαμε παλιότερα... «Τα πέταξε»!

«Όταν ο οδηγός χάνει τον δρόμο»

ή όπως λέγαμε παλιότερα...

«Τα πέταξε»! 

«Οὐαί εἰς ἡμᾶς, ἄν καταστήσωμεν

τυφλόν ὁδηγόν εἰς τούς πλανωμένους»

Κ. Οἰκονόμου, Λόγος στο ετήσιο μνημόσυνο

του ιερομάρτυρα Γρηγορίου του Ε΄

Α. Δεν θέλω, ούτε προτίθεμαι να κρίνω «προ καιρού» ιερέα του Θεού, έστω και πρώην, αφού η Ιερωσύνη δεν είναι ανεξάλειπτη. Για μας τους ορθοδόξους δεν έχει «χαρακτήρα ανεξάλειπτο» (character indelebilis). Δεν θέλω να αξιολογήσω την προσωπική του ποιότητα, αλλά αντιλήψεις, που στην περίπτωση ημών των ιερέων, παρουσιάζονται ως η διδασκαλία της Εκκλησίας του Χριστού! Όσα θα γραφούν είναι αγωνία την οποία γεννάει η προοδευτική συνειδητοποίηση ότι η Ιερωσύνη γίνεται σταδιακά... «προσωπικό βίτσιο» με άπειρες εκδοχές περιεχομένου σ’ αυτήν, κατά την έννοια που οι σύγχρονες κοινωνίες αποδέχονται και σέβονται τις, κάθε λογής απόχρωσης και προσανατολισμού, "ιδιαιτερότητες"...!!

Οι εργάτες του Αμπελώνος (πάσης βαθμίδος κληρικοί, τους οποίους πρέπει να υποδεικνύει το Σώμα της Εκκλησίας και όχι ο υπαλληλικός γραφειοκρατικός Νόμος 590/1977) αρχίσαμε πλέον να ξεχνάμε ότι: «Είμαστε εργάτες, όχι πρωτομάστορες! Υπηρέτες όχι ο Μεσσίας! Είμαστε οι προφήτες ενός μέλλοντος που δεν μας ανήκει» (Προσευχή των Ιερέων. Συνέκδημος, σελ. 140, Εκδόσεις «Ιωνάς»).

 

Ένας λοιπόν αδερφός μας αυτομολεί και αποποιείται τον Σταυρό της Ιερωσύνης του Χριστού και μας κάνει την απόφαση του γνωστή, με... μανιφέστο επιτάφειο του τέλους της ιερατικής διακονίας του. Όπως γράφει και ο C. S. Lewis στην «Πρόποση σε διαβολικό τραπέζι»: Πουθενά δεν είναι ο πειρασμός πιο πετυχημένος απ’ ό,τι είναι στα σκαλιά του θυσιαστηρίου» («31 γράμματα από την Κόλαση», σελ. 183, εκδ. «Ιωνάς»).

Παρά την καταφανή προσπάθειά του να περιγράψει τα κατ’ αυτόν με τον γνωστό του ψυχολογισμό της... "αναπαύσεως", συνθέτει και στέλνει στους αρμόδιους και αναρμόδιους (internet) ένα κείμενο μέσα στο οποίο φαίνονται πολλά, και στο οποίο δεν υπάρχει ούτε παρεμπιπτόντως το όνομα Εκείνου του Γυμνού του Γολγοθά, του οποίου τα καρφωμένα χέρια είναι τα μόνα που μπορούν να απομακρύνουν εντελώς το ένδυμα του ψεύδους με το οποίο έχουμε περιβάλλει τους εαυτούς μας.

Έχουμε να του πούμε λοιπόν κι εμείς, έστω κι αν με ευγένεια διαφωνούμε με την απόφαση του, ότι:

α. Τα σημαντικά τελειώνουν (ολοκληρώνονται, αποκτούν μονιμότητα) μόνον με τον θάνατο. Τα καινούργια, ναι όντως αρχίζουν με επιλογές. Ερευνητέον (από τον... δράστη) το υγιές και ορθό της επιλογής.

β. Τα κίνητρα και οι λόγοι των ενεργειών φανταζόμαστε ότι είναι δικά μας! Αλλά τότε γιατί τα κοινοποιούμε; Παρά την ρητή εξαγγελία πάντως, δεν μας λέει τι θα κάνει «από εδώ και πέρα»! Αλλά γιατί νομίζει ότι πρέπει να μας ενδιαφέρει;

γ. Το βάρος των ενεργειών μας δεν εξαρτάται από τον τρόπο παρουσίασης!! Το «Δεν πετάω τα ράσα με περιφρόνηση και αποστροφή», ακόμα κι αν είναι έτσι και ισχύει, καθόλου δεν αλλάζει το θέμα ούτε μικραίνει το ηθικό βάρος της απόφασης. Και επίσης, αδελφέ μας, για το τι ευκαιρίες σου έδωσαν τα ράσα, αν είναι αυτές που περιγράφεις, άστο καλύτερα στα... άρρητα! Γιατί «... τα "πρόβατα" δεν υπάρχουν ὑπέρ τῆς τῶν ἱερέων ὠφέλειας καί τρυφῆς», όπως πάλι ο Κωνσταντίνος Οικονόμος επισημαίνει.

δ. Δεν χρειάζονται ψυχολογικοί εκμαυλισμοί του τύπου «η καρδιά μου η ουσία μου και ο πυρήνας μου παραμένουν μαζί σας...»! Αδελφέ, είμαστε όλοι μικροί, και ο Χριστός ακόμη, ανθρωπίνως, μπόρεσε μόνον με δώδεκα και λίγους ακόμη να μοιραστεί τον εαυτό Του. Τον μοιράζεται βεβαίως ως Θεός με όλους επειδή ταύτισε τον εαυτό Του με όλους, αλλά (ελπίζουμε να το πιστεύεις κι εσύ) και η σκέψη μιας τέτοιες συγκρίσεως είναι βλάσφημη (εκκλησιαστικά) και ανυπόστατη υπαρξιακά.

ε. Εκείνα τα περί ανοιχτοσύνης ευρύτητας και ελευθερίας δεν νομίζεις ότι είναι πασπαρτού, που κρύβει το περιεχόμενο, ή μάλλον κάνει ασαφές και αόριστο το νόημα αυτών των λέξεων; Μη μας πεις ότι καταπιεζόσουν...! Θα ’ναι κωμικό!! Είναι γνωστή η δημοκρατική ευαισθησία των περισσότερων αρχιερέων (εδώ γελάμε...) και η θεσμική διάρθρωση των σχέσεων τους με τους ιερείς! [Σε αντίθεση με τον καθολικό Αρχιεπίσκοπο του Παρισιού Michel Aupetit, που όταν ρωτήθηκε (όταν ανέλαβε την Αρχιεπισκοπή) ποιο βλέπει πως είναι το έργο του, απάντησε: «Να αγωνιστώ να είναι χαρούμενοι οι ιερείς για το έργο που κάνουν»!!] Καθώς επίσης είναι γνωστή και η εν παντί θέματι άσχετη επίκληση, εκ μέρους των αρχιερέων, της υποχρέωσης... υπακοής(!!) του παπά! Ο μακαρίτης Γέροντας μας Μελέτιος έλεγε: «Τα μοναστήρια μόνον διοικούνται με υπακοή. Οι Μητροπόλεις με την κοινή λογική»! Όμως ας είμαστε φιλαλήθεις... αυτά εσένα καθόλου δε σε ακουμπούσαν!! Το «Ρεμπελιό των ποπολάρων» συζητιέται εκεί που υπάρχουν καταπιεσμένοι.

στ. Γιατί να φαντάζεται κανείς ότι πρέπει η φωνή του να ηχεί και να ακούγεται από τους άλλους; Πώς ξέρουμε ότι κάτι τέτοιο το χρειάζονται οι άλλοι και όχι εμείς; Γιατί στο «κεφάλαιο ζωής»(!) που κάποιος ανοίγει (και δικαίωμά του) πρέπει οι άλλοι να συνοδοιπορούν; Και επιτέλους... πόσοι άλλοι; Και τελικώς οι... άλλοι καταξιώνονται ως... ακόλουθοι;

ζ. Έλεος... «Τα αυθεντικά και τα αληθινά» είναι επιθετικοί προσδιορισμοί όχι περιγραφή ποιότητας περιεχομένου...!! Μπορεί ανετότατα κάτι να είναι αυθεντικό και συγχρόνως να είναι άθλιο, βρώμικο και απαράδεκτο! Μπορεί να είναι αληθινό και συγχρόνως να είναι έγκλημα, αρρώστια και πάθος. Από μόνα τους «το αυθεντικό και το αληθινό» δεν είναι αυτοαξίες. Αν είμαι απατεώνας και ομολογώ κάτι τέτοιο, αυτό καθόλου δεν μειώνει το λάθος. Ίσως αν είναι ειλικρινής η ομολογία να με βοηθήσει να πάψω να είμαι απατεώνας και να γίνω απλά τίμιος. «Απαιτείται οδυνηρή αυτεπίγνωση και η ταπείνωση να δούμε που έχουμε πει ψέματα και που έχουμε λιποτακτήσει» (Rowan Williams, «Ο κόσμος του Λιονταριού», σελ. 14, Εκδόσεις «Ιωνάς») προκειμένου να διορθωθούν τα τραύματα, τα λάθη και οι αρρώστιες. Μόνη η διάγνωση, έστω και απόλυτα σωστή, δεν είναι θεραπεία.

Γενικώς το επιτάφειο αυτό μανιφέστο, όζει παραπλανητικής αυτοαξιολόγησης, κολακείας προς ακολούθους, χειραγώγησης αφελών, αυτοκαταξίωσης, και συγχώρα μας, "σκόπιμης" αλλοίωσης της βάσης των θεμάτων.

Όμως «παπάς σημαίνει γιατρός (που προξενεί πόνο και επιδένει πληγές), όχι χαρούμενη συντροφιά για τους ανθρώπους» (Γεωργίου Khodr, επισκόπου Όρους Λιβάνου, «Κέδρος οικουμενικός», «Γράμμα στον Ηλία...», σελ. 21-25 εκδ Παρρησία). Οι κληρικοί δέχονται το χάρισμα της ειδικής ιερωσύνης ώστε «ἱερουργεῖν τόν Λόγον τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ». Δηλαδή για να γίνουν «ὁδηγοί τυφλῶν, φῶς τῶν ἐν σκότει, παιδευτές ἀφρόνων, δάσκαλοι νηπίων, φωστῆρες ἐν κόσμῳ».

Επειδή κάποιοι στρέβλωσαν τον ρόλο του ιερέα και δη του πνευματικού σε "μάγο" που προφητεύει απαλλάσσοντας από ευθύνες και λειτουργούσαν την εξομολόγηση ως "παραγωγό" προκρούστειας οδύνης (κόβω το εξέχον, τεντώνω το ελλίπον), αυτό δεν σημαίνει ότι η θεραπευτική φροντίδα ίασης επιτρέπεται να μεταβληθεί σε μια απροϋπόθετη επιδίωξη να μορφώσουμε έναν homo felix. Έναν ευτυχισμένο άνθρωπο! Μια γενιά της παροιμίας «χαζά παιδιά χαρά γεμάτα». Η μεγαλύτερη και η πιο επικίνδυνη αυταπάτη του ανθρώπου είναι η πεποίθηση ότι οι συνέπειες των πράξεών του θα είναι όπως αυτός επιθυμεί! Πολλές φορές η αυτεπίγνωση και αυτοεξέταση είναι ένα είδος αυταπάτης. Μόνο σε σχέση με την Ειλικρίνεια, που είναι ο Χριστός, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε έναν εαυτό.

«Γιατί σίγουρα δεν είναι χαμένος κόπος η κατανόηση της πηγής των αδυναμιών μας, η ανακάλυψη του τι είναι αυτό που πυροδοτεί ή εντείνει τα καθαρώς ιδιοσυγκρασιακά ελαττώματά μας ή ποιο είδος αυτογνωσίας θα μας βοηθούσε να αναπτύξουμε καλύτερες συνήθειες.... Όμως πρέπει να προειδοποιήσουμε για τον κίνδυνο να αντικαταστήσουμε με την αυτοκατανόηση την πραγματική αλλαγή.»

(Rowan Williams, όπου παραπάνω, σελ. 87)

 

Δεν ξέρουμε τι υπάρχει κάτω από την απόφαση αυτή του πρώην ιερέα. Αλλαγή προσανατολισμού; Ψυχικό κενό; Αμφιβολία για την Πίστη; Ασυμβατότητα ιδιότητος και επιθυμιών; Κούραση; Ο Θεός ο μόνος όντως καρδιογνώστης ακόμα και της δικής μας καρδιάς, γνωρίζει. Έχουμε βεβαίως να εκφράσουμε και την απορία προς εσένα, αδελφέ, γιατί «Δεν χαίρεσαι χωρίς λόγο» και γιατί δεν υλοποιείς την άλλη προτροπή σου «Να έχεις χαρά πριν λάβεις και θα λάβεις»; Απορούμε πώς δεν έβλεπες την αοριστολογία του αμερικανοψυχολογικών ευφορικών προτροπών, με τις οποίες είναι κατάφορτα τα βιβλία σου;!

«Πάντως να ξέρεις ότι ο Χριστός δεν μπορεί να κάνει τον εαυτό του κάτι άλλο από αυτό που είναι. Δεν μπορεί να κάνει το θαλασσινό νερό πόσιμο. Αν επιλέξουμε να πιούμε θαλασσινό νερό, δεν μπορεί να μεταβάλει τις συνέπειες. Θα κάνει τα πάντα για να μας πείσει να μην πιούμε -αυτό όμως είναι κάτι άλλο. Η σταθερή και διαρκής χαρά είναι καρπός μετοχής σε πράγματα άλλα από την βούληση και το εγώ· είναι αποτέλεσμα της επαφής με κάτι ριζικά άλλο, είτε είναι πεπερασμένο είτε άπειρο στην ετερότητα του.»

(Rowan Williams, όπου παραπάνω, σελ. 79)

 

Η εγκατάλειψη του Αμπελώνος από τον εν λόγω ιερέα είναι γεγονός πλέον τετελεσμένο και δεν αλλάζει από την προφανέστατη προσπάθεια εκ μέρους του καθώς και κάμποσων από τους... followers του, να... χρυσωθεί το χάπι! Θέλει προσοχή η υποτιθέμενη ειλικρίνεια της κίνησης, την οποία... θαυμάζουν συνάδελφοι ιερείς ανοητολογούντες βουδιστικές ομοιογενοποιήσεις, ότι όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην κορυφή και στον Θεό (!!). Θέλει προσοχή μήπως κάτι τέτοιο λειτουργήσει ως αυταπάτη θεραπείας, ενώ είναι αυτοπαράδοση στην αρρώστια και το λάθος.

«Δεν πιστεύω πως χάνονται όσοι επιλέγουν λάθος δρόμους. Η σωτηρία τους όμως βρίσκεται στο να επιστρέψουν στον σωστό δρόμο. Μια λάθος πράξη μπορεί να διορθωθεί, αλλά μόνο αν γυρίσεις προς τα πίσω μέχρι να εντοπίσεις το σφάλμα και να το διορθώσεις· ποτέ συνεχίζοντάς το. Το κακό μπορεί να διορθωθεί, αλλά δεν μπορεί να "εξελιχθεί" σε καλό. Ο χρόνος δεν το θεραπεύει. Τα "μάγια" πρέπει να λυθούν, κομμάτι κομμάτι, το ένα μετά το άλλο. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Το δίλημμα "είτε-είτε" παραμένει. Αν επιμείνουμε να κρατήσουμε την Κόλαση (ή ακόμα και τη Γη), δε θα δούμε τον Παράδεισο. Αν αποδεχτούμε τον Παράδεισο, δε θα μπορέσουμε να κρατήσουμε ούτε το πιο μικρό και πιο αγαπημένο ενθύμιο από την Κόλαση. Είμαι σίγουρος, πως όποιος έφτασε στον Παράδεισο, θα συνειδητοποιήσει ότι αυτά που εγκατέλειψε (ακόμα κι αν έβγαλε το δεξί του μάτι) δεν χάθηκαν. Πως ο πυρήνας αυτού που πραγματικά αναζητούσε (ακόμα και στις πιο εξαχρειωμένες και άθλιες επιθυμίες του), θα είναι εκεί, πέρα από κάθε προσδοκία, να τον περιμένει στην Βασιλεία των Ουρανών.»

1.   C. S. Lewis, «Το μεγάλο Διαζύγιο»,

σελ. 14, Εκδόσεις «Ιωνάς»

 

Β. Όμως το θέμα έχει και μια άλλη, πίσω πλευρά, σκοτεινή σαν εκείνη του φεγγαριού και όχι μόνο σκοτεινή αλλά και γενεσιουργό της υποθέσεως. Τώρα που αυτός ο πρώην κληρικός εγκατέλειψε την ιερωσύνη, είναι εύκολος ο λιθοβολισμός του και η αποδιοπομπαία απόρριψη. Οι διοικούντες την Εκκλησία θα βρουν πολλούς στα περιβάλλοντά τους να τους φέρουν... χερνιβόξεστον πλήρες αθωωτικού ύδατος, ἵνα απονήψωσι τάς χεῖρας επιρρίπτονες την ευθύνη σε ώμους άλλων, ώστε να κοιμούνται χωρίς ενοχλήσεις συνειδήσεως! Και μάλιστα κάποιοι που τον καλούσαν να... διδάξει το ποίμνιό τους. Όμως τέτοιες... παντομίμες (το εννοώ όχι τυπικά) δεν απαλλάσσουν από την ευθύνη προσωπικού αλλά και συλλογικού λάθους. Οι αρχιερείς (έστω κάποιοι) αυτάρεσκα θεώνται την Ιερωσύνη του Χριστού να γίνεται δύο ποιοτήτων και... ταχυτήτων χωρίς καμία αντίδραση! Ιερωσύνη του παπά και ιερωσύνη του αρχιμανδρίτη.

Κάποιοι υποψήφιοι κληρικοί αδυνατώντας να βρουν μια κοπέλα να παντρευτούν, λόγω της κοινωνικής ανυποληψίας του κλήρου και των συμπαραμαρτούντων (αμφίεση ιερέα, καθημερινότητα του, εξάρτηση από την διοίκηση) "αποφασίζουν" να γίνουν αρχιμανδρίτες! Επιπολαιότητα, ματαιοδοξία, αριβισμός είναι τα συνήθη "κατορθώματα"... αρετών και τα γεννήματα "συνέσεως" αυτής της αφύσικης κατάστασης. «Παραλλήλως στον σύγχρονο κόσμο μας, όπου το σεξ έχει μεγάλη σημασία, πολλοί άνθρωποι που αγκάλιασαν την Ιερωσύνη σε μια πολύ τρυφερή ηλικία, δεν μπορούν πλέον να την αντέξουν» (Γεωργίου Khodr, επισκόπου Όρους Λιβάνου, όπου παραπάνω, σελ. 45).

Ο νεαρός μόλις χειροτονηθείς αρχιμανδρίτης [τίτλος και αυτός; Τραγελαφικός! Δηλαδή αρχηγός μάντρας μοναχών (...;;) ανύπαρκτης... «έρημα μαντριά, λύκους γεμάτα»] προηγείται πάντων στις ακολουθίες! Εκτός και αν «πέσει πάνω» σε άλλον παλαιότερο αρχιμανδρίτη! Παρωδίες, που είναι τραγωδίες! Σεβάσμιοι κληρικοί λευκανθέντες στην διακονία του Χριστού και των αδελφών... πρέπει κατά την... τάξη (...μέγιστη αταξία είναι) να ακολουθούν ένα κομψευόμενο ανόητο νεανία. Και οι αρχιερείς, από του θρόνου της μεγαλοσύνης τους ἐν ὑψηλοῖς, να βλέπουν αυτήν την ασέβεια και αγένεια συμπαθούντες προς την... γενιά τους!

Και μέσα σε όλα αυτά τα απαράδεκτα να ακούμε, όχι κάποιον άγιο, αλλά τον Βράχο επί του οποίου ο Χριστός έστησε την Εκκλησία Του, να φωνάζεις σε όλους:

«Τους πρεσβυτέρους σας παρακαλώ εγώ ο συμπρεσβύτερος και μάρτυς των παθημάτων του Χριστού, ο μέτοχος επίσης στη δόξα που μέλλει να φανερωθεί: 2 Ποιμένετε το ποίμνιο του Θεού, που είναι στη δικαιοδοσία σας, ασκώντας την διαποίμανση όχι αναγκαστικώς (σαν αγγαρεία), αλλά προθύμως· ούτε αισχροκερδώς, αλλ’ ανιδιοτελώς· 3 ούτε ως καταδυναστευταί εκείνων, οι οποίοι έλαχαν σε σας ως κλήροι, αλλά συμπεριφερόμενοι ως όμοιοι προς το ποίμνιο. 4 Και όταν φανερωθεί ο Αρχιποίμην, θα λάβετε το αμαράντινο στεφάνι της δόξης» (Α΄ Πέτρ. 5, 1-4).

Αν ένας κληρικός δεν περιμένει στη ζωή του τον τελευταίο (τέταρτο) στίχο αυτού του κομματιού της επιστολής... γιατί να γίνει παπάς;

Τέτοια περιστατικά λοιπόν σαν το προχθεσινό (24.8) θέτουν ερωτήματα:

1.   Πώς άραγε αξιολογούνται τέτοια θέματα από την διοίκηση της Εκκλησίας; Σαν προβλεπόμενες απώλειες στη μάχη...; Σαν προσωπική των αυτομολούντων αδυναμία και ανυπαρξία; Σαν κατάληξη αποτυχημένων; Σαν παράπλευρες απώλειες;

2.   Πώς αντιμετωπίζονται; Με ένοχη σιωπή; Με θυμό, εκνευρισμό και ύβρεις; Με κατάρες και αναθέματα; Με κακίες εκδικητικές γι’ αυτόν που μας έθιξε την υπόληψη; Με λίγο απ’ όλα; Με όλα; Ζητητέον τι εξ όλων...

Δυστυχώς οι αρχιερείς, λόγῳ αναγκών ιερατικών και ειδικότερα υπηρεσιακών εξυπηρετήσεων, που μπορεί να παράσχει ένας άνθρωπος χωρίς δέσμευση οικογένειας, ενδίδουν και χειροτονούν ανθρώπους ανήλικους πνευματικά, και πολλάκις και ηλικιακά, οι οποίοι αφήνονται... μόνοι και έρημοι, έκθετοι σε ένα αδηφάγο περιβάλλον και σε ένα... «πεινασμένο εαυτό»...

Όπως όμως λέει η Γραφή: «Αλίμονο σ’ αυτόν που είναι μόνος του, αν πέσει, δεν υπάρχει κάποιος να τον σηκώσει» (Εκκλ. 4, 10). Ο λόγος της Γραφής έχει τραγική επικαιρότητα και στο τωρινό  συμβάν και σε προηγούμενα και ατυχώς και σε επόμενα. Ανέκαθεν έτσι ήταν, αλλά σήμερα είναι οδυνηρό αλλά και ανακουφιστικό βίωμα ότι η «Ιερωσύνη είναι πεδίο μάχης με τις δυνάμεις του κάκου και όχι καταφύγιο για κοινωνικά απροσάρμοστους» (π. Γεώργιος khodr, όπου παραπάνω, σελ. 41).

Των φρονίμων ολίγα.

Ας αφουγκραστούμε τον θεόσοφο λόγο του καλού ποιμένα και απόλυτα προσγειωμένου στο σήμερα, επισκόπου του Λιβάνου, πατρός Γεωργίου khodr, που σε κείμενο του με τίτλο «Εκκλησία κλονιζομένη» γράφει καταλήγοντας:

«Ο καθημερινός μας κλήρος είναι να βλέπουμε την αδυναμία και να πονάμε, να συνειδητοποιούμε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά και να θρηνούμε... Να διαπιστώνουμε ότι εκείνοι που θέλουν την αληθινή αλλαγή δεν είναι παρά ένα "μικρόν λεῖμμα" και να ματώνει ακόμη περισσότερο η καρδιά μας. Αυτό όμως δεν είναι το χειρότερο. Μεγαλύτερη οδύνη προέρχεται από το γεγονός ότι εκείνοι που πέφτουν, δεν το παίρνουν καν είδηση. Η αμαρτία δεν βρίσκεται, εν τέλει, στην αναισθησία;

Μόνο εκείνοι που αγωνίζονται ενάντια σε κάθε βρωμιά, εργάζονται ώστε η Εκκλησία να κάνει την παρουσία της ως Σώμα Χριστού. Δεν είναι δικό τους θέμα ότι στο εσωτερικό είναι Της και στα βάθη Της, είναι Σώμα Χριστού, γιατί αυτό είναι δωρεά του Θεού. Δική τους ευθύνη είναι, να την αναδεικνύουν Σώμα Χριστού σε κάθε τόπο, ώστε να παρουσιάζεται με τη λάμψη της νύμφης Του, σήμερα και όχι μόνο στο μέλλον, και αυτή η ευθύνη ανήκει σε όσους εξέλεξε ο Θεός, ώστε η Εκκλησία Του να μην είναι κοιλάδα κλαυθμού. Κάθε ένας μας αναγνωρίζει τον εαυτό του ως αμαρτωλό, αλλά η αμαρτία τον πληγώνει ακόμη περισσότερο όταν κυριεύει την κοινότητα. Το σημαντικό είναι ότι ο Χριστός δεν ντρέπεται για μας».

(Σεβ. Γεωργίου Khodr, όπου παραπάνω, σελ. 62)

 

«Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να πούμε για την κατανόηση της Εκκλησίας ως μεγαλύτερη εσωτερικά απ’ ό,τι εξωτερικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις προτεραιότητες της χριστιανικής ζωής. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία, πάντως, δεν είναι η εικόνα που η Εκκλησία εμφανίζει μέσα στον κόσμο, αλλά η μεταμορφωτική ενέργεια της κοινής ζωής των μελών της – μια ζωή που σπάνια προσφέρεται για συνθηματολογίες και εντυπωσιακές εικόνες.»

1.   R. Williams, όπου παραπάνω, σελ. 130

Αδελφέ μου, σε σένα που μας εγκατέλειψες εμείς θέλουμε να σου ευχηθούμε (και προσπαθούμε να προσευχηθούμε για αυτό), να συμβεί και σε σένα (και σε όλους μας) αυτό που λέει στο κατά Λουκάν, ο στίχος 17 του 15ου κεφαλαίου. Σωθείημεν.

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

enoriakon