Μηνύματα της Ιεράς Συνόδου προς εκπαιδευτικούς και μαθητές για τους Τρεις Ιεράρχες

Προς τους Εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων

(30/1/2017).

Αγαπητοί μας εκπαιδευτικοί,

Ο φετινός εορτασμός των τριών Ιεραρχών προσφέρει, όπως κάθε χρόνο, την ευκαιρία προς όλους όσοι εμπλέκονται στην υπέροχη αλλά και υπεύθυνη αποστολή της διαπαιδαγώγησης της νέας γενιάς, να προβληματιστούμε για την ποιότητα και το μέλλον της παιδείας στον τόπο μας και να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας.Η σημερινή πραγματικότητα αναδεικνύει με ανάγλυφο αλλά και οδυνηρό τρόπο τις συνέπειες των λαθών και των παραλείψεών μας. Διαμορφώσαμε κοινωνία στηριγμένη στην ατομική καταξίωση, στην ταύτιση της επιτυχίας με τον καταναλωτισμό και την ανάδειξη των νοητικών δεξιοτήτων ως βασικού εργαλείου επίλυσης των πολυποίκιλων ανθρωπίνων αναγκών.

Αποτέλεσμα της αντιμετωπίσεως αυτής αποτελεί η απογοήτευση και η παθητικότητα των ανθρώπων, κυρίως όμως των μαθητών μας. Τα νεανικά τους όνειρα και οι ευγενείς τους πόθοι προσαρμόζονται γρήγορα και βίαια στην αναγκαιότητα πρόσκαιρης ακαδημαϊκής επιτυχίας, η οποία δεν μπορεί να εξασφαλίσει πλέον ούτε την στοιχειώδη επιβίωση. Ως συνέπεια αυτού του γεγονότος γινόμαστε όλοι μάρτυρες πρωτόγνωρης νεανικής καταθλίψεως, ιδιότυπης εξαρτήσεως από τις ηλεκτρονικές συσκευές και εξάρσεως παραβατικών συμπεριφορών κάθε είδους.

Οι τρεις Ιεράρχες έζησαν στο παρελθόν, με τη ζωή και το έργο τους όμως απαντούν στα αδιέξοδα του παρόντος και μας καλούν στην υλοποίηση του οράματος ενός φωτεινότερου μέλλοντος. Η εποχή τους, όπως και η δική μας, υπήρξε περίοδος μεγάλων ανατροπών και μεταβάσεως σ' ένα διαφορετικό κόσμο. Η σκέψη τους όμως υπήρξε συνθετική. Εντόπισαν τους θησαυρούς του παρελθόντος, απορρίπτοντας παράλληλα όλα εκείνα τα στοιχεία της δεισιδαιμονίας και της πλάνης, που δεν ήταν πλέον σε θέση να απαντήσουν σε βασικά ερωτήματα της ανθρώπινης υπάρξεως. Μαθήτευσαν σε κάθε πεδίο της τότε επιστήμης, παρέμειναν όμως πάντα σταθεροί αναζητητές του βαθύτερου νοήματος της ζωής. Καλλιέργησαν με συνέπεια τον νου και την ψυχή τους, διατήρησαν όμως διαρκώς στραμμένη τη ματιά τους στις ανάγκες της κοινωνίας, μετατρέποντας τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους σε εργαλεία αγάπης και αλληλεγγύης.Ο Μέγας Βασίλειος υπήρξε αληθινός πανεπιστήμων και αναδείχτηκε κορυφαίος ερευνητής θεωρητικών και θετικών επιστημών. Συγχρόνως, αναδείχτηκε ιδρυτής ενός τεράστιου φιλανθρωπικού έργου.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος καλλιέργησε σε υπέρτατο βαθμό την λογική σκέψη και την γλωσσική διατύπωση. Παράλληλα, η αγάπη του, κυρίως προς τους νέους, τον κατέστησε έναν από τους κορυφαίους παιδαγωγούς.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αφομοίωσε δημιουργικά όλη την σοφία των Αρχαίων Ελλήνων και συνδύασε την γνώση με την καλλιτεχνική έκφραση και ευαισθησία. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να αναλώσει τη ζωή του στην πνευματική και υλική στήριξη του ποιμνίου του.

Αυτός ο συνδυασμός λόγων και έργων τους καθιστά πρότυπα και σήμερα. Ως στυλοβάτες της Ελληνορθόδοξης παράδοσής μας, μας προτείνουν την αγιότητα της ζωής ως προϋπόθεση αληθινού ανθρωπισμού, στηριγμένου στην πίστη προς τον Θεό και στην αγάπη προς όλους αδιακρίτως. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η γνώση θα επανεύρει το βαθύτερο νόημά της και το σχολείο θα μεταβληθεί σε χώρο υπαρξιακής ολοκληρώσεως, πνευματικής καλλιέργειας και καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Αγαπητοί μας εκπαιδευτικοί,

Οι καιροί απαιτούν τη συνεργασία όλων μας, προς όφελος των παιδιών μας και της κοινωνίας μας. Ως ποιμαίνουσα Εκκλησία, με αφορμή τον εορτασμό των εφόρων της παιδείας μας τριών Ιεραρχών, σας διαβεβαιώνουμε πως ευρισκόμεθα με όλες μας τις δυνάμεις στο πλευρό σας, αρωγοί σε κάθε σας ανάγκη.Στις προσπάθειές σας για την εκπλήρωση των κοινών μας στόχων εν μέσω αντίξοων συνθηκών, οι οποίες απαιτούν θυσιαστικό φρόνημα και υπέρβαση δυνάμεων, προσευχόμεθα με θέρμη, ώστε το παράδειγμα των τριών μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας να σας εμπνέει και να σας ενισχύει.

Με πατρική αγάπη και θερμές ευχές

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

Πρός τούς μαθητές καί τίς μαθήτριες ὅλων τῶν Ἑλληνικῶν Σχολείων

Αγαπητά μας παιδιά,

Σήμερα εορτάζουν τρεις Άγιοι, τρεις Ιεράρχες όπως τους αποκαλεί η Εκκλησία μας, αφού και οι τρεις αναδείχτηκαν επίσκοποι. Αν και έζησαν πριν 17 περίπου αιώνες, η Εκκλησία όχι μόνον τους τιμά, αλλά τους έχει ανακηρύξει και προστάτες της Παιδείας. Ποιάς παιδείας όμως; Μήπως παιδείας, η οποία ρίχνει όλο το βάρος της στην ανάπτυξη της λογικής, παραμελώντας και άλλα κέντρα της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως το συναίσθημα και το σώμα; Μήπως παιδείας, η οποία διαμορφώνει ανθρώπους που είναι σε θέση να σκέφτονται μόνον την ατομική τους εξέλιξη, αδιαφορώντας για τον συνάνθρωπό τους και για τα μεγάλα προβλήματα της οικουμένης; Μήπως παιδείας, που αξιολογεί τους ανθρώπους ανάλογα με τις επιδόσεις τους, αδιαφορώντας για τα ιδιαίτερα χαρίσματα και χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή ξεχωριστά;Δεν είναι αυτή η παιδεία που οραματίστηκαν οι τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Αν και οι τρεις έφτασαν στην κορυφή της επιστήμης του καιρού τους, αν και οι τρεις είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν φήμη και πλούτο, προτίμησαν να αφιερώσουν τη ζωή τους στην υπηρεσία των ανθρώπων του καιρού τους, αγωνιζόμενοι για μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως η αμάθεια και η κοινωνική αδικία.

Παρά τα μεγάλα τους χαρίσματα και την μόρφωσή τους, δεν κλείστηκαν σ' ένα γραφείο ή ένα εργαστήριο. Δεν έκαναν την γνώση αυτοσκοπό. Η ματιά τους ήταν διαρκώς στραμμένη στα μεγάλα προβλήματα της εποχής τους, που δεν διαφέρουν και πολύ από αυτά της δικής μας εποχής. Αφουγκράστηκαν τον πόνο των ανθρώπων, τον έκαναν δικό τους και θέλησαν να τον απαλύνουν με κάθε τρόπο. Έτσι τα ταλέντα και οι γνώσεις τους έγιναν εργαλεία αγάπης.Ο Μέγας Βασίλειος δημιούργησε την Βασιλειάδα, πολιτεία αγάπης για ανθρώπους και κάθε ανάγκης.

Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος δεν έπαψε στιγμή να αναλώνεται για την επισκοπή του.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αρχικά στην Αντιόχεια και κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη, θέλησε να μην αφήσει ούτε έναν άστεγο χωρίς στέγη, ούτε ένα φτωχό χωρίς τροφή, ούτε μία χήρα ή ένα ορφανό χωρίς συμπαράσταση.

Παράλληλα, και οι τρεις έγραψαν έργα που ακόμη διδάσκονται σε πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Δεν αποσκοπούσαν όμως στην προσωπική τους καταξίωση. Το ενδιαφέρον τους στράφηκε στη διαμόρφωση ανθρώπων, όχι μόνον με γνώσεις, αλλά και ήθος, αρχές και αξίες, όπως η αγάπη και η δικαιοσύνη. Δίδαξαν με τον λόγο, την πένα, κυρίως όμως με τη ζωή τους, πως ο καλύτερος κόσμος θα προέλθει από ανθρώπους με υψηλή μόρφωση, εσωτερική γαλήνη και έργα αγάπης προς όλους τους ανθρώπους αδιακρίτως.Τέτοια Παιδεία χρειαζόμαστε σήμερα. Η γνώση και η τεχνολογία εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς, η ευαισθησία και η ανθρωπιά όμως όλο και υποχωρούν. Η επιστήμη προοδεύει, ο κόσμος όμως συνεχίζει να φοβάται, να αγωνιά και να απελπίζεται. Να, λοιπόν, γιατί οι τρεις Ιεράρχες έρχονται σήμερα να προτείνουν εκπαιδευτικό σύστημα με προτεραιότητα τον άνθρωπο και τις ανάγκες όχι μόνο του μυαλού, αλλά και της καρδιάς του. Οι τρεις Ιεράρχες χτυπούν σήμερα την πόρτα των σχολείων μας και μας καλούν να ανακαλύψουμε το αληθινό νόημα της γνώσης. Εκείνοι το βρήκαν. Ας τους ζητήσουμε να μας εμπνέουν πάντοτε, ώστε παράλληλα με τη γνώση να βρίσκουμε την αληθινή χαρά που προσφέρει Εκείνος που τόσο πολύ πίστεψαν και αγάπησαν στη δική τους αγιασμένη πορεία: Τον Χριστό μας.

Η χάρη τους να σας συνοδεύει πάντα στην προσπάθειά σας.

Με πατρική αγάπη και θερμές ευχές

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ