Λόγοι Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου - Περὶ Προσευχῆς
Ἐπιμέλεια: Ἠλιάδης Χριστόδουλος - Φιλόλογος
Ἡ προσευχὴ εἶναι φωτισμὸς τῆς ψυχῆς, ἀληθὴς ἐπίγνωση
τοῦ Θεοῦ, μεσίτης μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἰατρὸς τῶν παθῶν, ἀντίδοτο ἐναντίον
τῶν νόσων, γαλήνη τῆς ψυχῆς, ὁδηγὸς ποὺ μεταφέρει στὸν οὐρανό, ποὺ δὲν
περιστρέφεται γύρω ἀπ' τὴ γῆ, ἀλλὰ ποὺ πορεύεται πρὸς αὐτὴν τὴν ἁψίδα τῶν οὐρανῶν.
Αὐτὸ προπάντων εἶναι προσευχή, ὅταν οἱ φωνὲς βγαίνουν ἀπὸ
μέσα. Αὐτὸ εἶναι γνώρισμα τῆς καταπονημένης ψυχῆς, νὰ δείχνει τὴν προσευχὴ ὄχι
μὲ τὸν τόνο τῆς φωνῆς, ἀλλὰ μὲ τὴν προθυμία τοῦ νοῦ. Εἶναι τὸ ἀνώτατο ἀγαθὸ ἡ
προσευχὴ καὶ ἡ συνομιλία μὲ τὸν Θεό. Γιατί εἶναι κοινωνία καὶ ἕνωση μὲ τὸν Θεό,
κι ὅπως οἱ σωματικοὶ ὀφθαλμοὶ φωτίζονται ὅταν βλέπουν πρὸς τὸ φῶς, ἔτσι καὶ ἡ
ψυχὴ ποὺ ἀπευθύνεται πρὸς τὸν Θεὸ φωτίζεται καὶ καταλάμπει ἀπ' τὸ ἀπερίγραπτο Αὐτοῦ
φῶς. Λέγοντας δὲ πάλι προσευχή, ἐννοῶ ὄχι ἐκείνη ποὺ ἁπλῶς προφέρεται μὲ
τὰ χείλη, ἀλλὰ ἐκείνη ποὺ ἀνεβαίνει ἀπ' τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς.
Πραγματικὰ συνομιλοῦμε μὲ τὸν Θεὸ κατὰ τὴν ὥρα τῆς
προσευχῆς, μ’ αὐτὴν συνδεόμαστε μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ φαινόμαστε ὅτι ἀπέχουμε
πολὺ ἀπ' τὴν ἐπικοινωνία πρὸς τὰ ἄλογα ζῶα. Γιατί ἡ προσευχὴ εἶναι ἔργο τῶν ἀγγέλων,
ποὺ ξεπερνάει ἀκόμη καὶ τὴν ἀξία ἐκείνων, ἀφοῦ εἶναι ἀνώτερο ἀπ' τὴν ἀξία τῶν ἀγγέλων
τὸ νὰ συνομιλεῖς μὲ τὸν Θεό. Ἡ προσευχὴ εἶναι φάρμακο, ἀλλὰ ἐὰν δὲν
γνωρίζουμε πῶς πρέπει νὰ τὸ χρησιμοποιοῦμε, δὲν καρπούμαστε τὴν ὠφέλειά του. Ὅταν
ὁμιλῶ περὶ προσευχῆς μὴ νομίσεις ὅτι προσευχὴ εἶναι τὰ λόγια. Ἡ προσευχὴ εἶναι
πόθος πρὸς τὸν Θεό, ἀγάπη ἀνέκφραστη, ποὺ δὲν ἐπιτελεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ
ὑπὸ τῆς ἐνέργειας τῆς Θείας Χάριτος. Εἶναι μεγάλο ἀγαθὸ ἡ προσευχή. Γιατί ἐάν,
συζητώντας κανεὶς μὲ ἐνάρετο ἄνθρωπο, ἀποκομίζει ἀπ' αὐτὸν ὄχι μικρὴ ὠφέλεια, αὐτὸς
ποῦ ἀξιώνεται νὰ συζητᾶ μὲ τὸν Θεὸν πόσα ἀγαθὰ δὲν θὰ ἀπολαύσει; Γιατί ἡ
προσευχὴ εἶναι συνομιλία μὲ τὸν Θεό. Φωτιὰ εἶναι ἡ προσευχή, καὶ προπάντων ὅταν
ἀναπέμπεται ἀπὸ νηφάλια καὶ φλογισμένη ψυχή. Εἶναι μεγάλο ὅπλο ἡ προσευχή,
μεγάλο στολίδι καὶ καταφύγιο καὶ λιμάνι, θησαυρὸς ἀγαθῶν καὶ πλοῦτος, ποὺ κανεὶς
δὲν μπορεῖ ν' ἁρπάξει. Ὅταν ὁ Κύριος εὐλόγησε τοὺς ἄρτους, προσευχήθηκε σηκώνοντας
τὰ μάτια του πρὸς τὸν οὐρανό, γιὰ νὰ μᾶς διδάξει νὰ μὴν ἀρχίζουμε τὸ φαγητὸ στὸ
τραπέζι πρὶν εὐχαριστήσουμε τὸ Θεὸ ποὺ ἔδωσε τοὺς καρπούς. Τραπέζι ποὺ ἀρχίζει
μὲ προσευχὴ καὶ καταλήγει σὲ προσευχή, δὲν θὰ στερηθεῖ ποτέ, ἀλλὰ θὰ μᾶς
προσφέρει πιὸ πλούσια κι ἀπὸ πηγὴ ὅλα τ’ ἀγαθά.
Ὅ,τι εἶναι γιὰ τὴν οἰκία τὸ θεμέλιο, τὸ ἴδιο εἶναι γιὰ
τὴν ψυχὴ ἡ προσευχή. Τίποτα δὲν εἶναι ἴσο μὲ τὴν προσευχή, τίποτα δὲν εἶναι πιὸ
δυνατὸ ἀπ' τὴν πίστη. Ἂν προσευχόμαστε θὰ μπορέσουμε ν' ἀνοίξουμε καὶ τὸν οὐρανό.
Ὁ Ἠλίας καὶ ἔκλεισε, καὶ ἄνοιξε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴν προσευχή. Τὰ πάντα θὰ
κατορθώσετε ὅταν προσεύχεσθε. Καὶ τὸ ὅτι ἡ προσευχὴ εὔκολα καθαρίζει τὴν
ψυχὴ ποὺ ἔχει ἁμαρτήσει, μᾶς τὸ διδάσκει ὁ τελώνης, ὁ ὁποῖος παρακάλεσε τὸν Θεὸ
νὰ συγχωρεθεῖ καὶ συγχωρήθηκε. Μᾶς τὸ διδάσκει δὲ καὶ ὁ λεπρός, ὁ ὁποῖος εὐθὺς ὡς
παρακάλεσε τὸν Θεὸ καθαρίστηκε ἀπ’ τὴ λέπρα. Αὐτὸς ποὺ εἶπε "ἐλέησε
μέ", ἔδειξε ἐξομολόγηση καὶ μετανίωσε γιὰ τὰ ἁμαρτήματά του. Αὐτὸς ποὺ εἶπε
"ἐλέησε μέ", πῆρε συγχώρηση τῶν σφαλμάτων του. Αὐτὸς ποὺ ἐλεήθηκε δὲν
κολάζεται. Αὐτὸς ποὺ εἶπε "ἐλέησε μέ", κέρδισε τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.
Αὐτὸν ποὺ θὰ ἐλεήσει ὁ Θεός, δὲν ἀπαλλάσσεται μόνο ἀπ’ τὴν κόλαση, ἀλλὰ γίνεται
ἄξιος καὶ τῶν μελλοντικῶν ἀγαθῶν. Δὲν ἐπαρκεῖ ὁ καθαρὸς τρόπος ζωῆς, ἐὰν δὲν
ὑπάρχει μαζὶ μ' αὐτὸν καὶ ἡ προσευχή. Αὐτὸν τὸν ὁποῖο δὲν χωροῦν οἱ οὐρανοί, Αὐτὸς
εἰσέρχεται σὲ ψυχὴ ἡ ὅποια ζεῖ μέσα στὶς προσευχές. Ὅπου ὑπάρχει προσευχὴ
κι εὐχαριστία, εἶναι παροῦσα ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, φυγαδεύονται οἱ
δαίμονες, καὶ δραπετεύει καὶ ἀπομακρύνεται κάθε ἀντίθετη δύναμη. Ἐκεῖνος ποὺ
πρόκειται νὰ καταφύγει σὲ προσευχή, δὲν τολμᾶ νὰ πεῖ τίποτα τὸ ἄπρεπο. Κι ἂν πεῖ,
μετανοεῖ γρήγορα. Ἡ προσευχὴ καὶ ἡ δέηση καθιστοῦν τοὺς ἀνθρώπους ναοὺς τοῦ
Χριστοῦ. Κι ὅπως ὁ χρυσὸς καὶ οἱ πολύτιμοι λίθοι καὶ τὰ μάρμαρα κάνουν τοὺς οἴκους
τῶν βασιλέων ἔτσι καὶ ἡ προσευχὴ κάνει τοὺς ἀνθρώπους ναοὺς τοῦ Χριστοῦ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου