Εφόσον το πεδίο αναφοράς μας ορίζεται από το θαύμα μιας μη άνευρης
ζωής, ζωή όταν δεν σήπεται στο άνυδρο έδαφος μονομερούς κοσμοειδώλου, βλαστάνει
θαρραλέος ο μίσχος της γλώσσας. Κάθε άλλωστε, κοσμοείδωλο και η ιστορική
περίοδός του εκφράζεται με το αντίστοιχο γλωσσικό υπόβαθρο. Η διακύβευση ενός
κοσμοειδώλου είναι να μην «μας τη δίνει» αλλά να προσφέρει γόνιμες συνθήκες,
αίσθηση ίσων ευκαιριών σε προσωπική και κοινωνική ανέλιξη επιτυγχάνοντας το
διάλογο ανάμεσα σε προηγούμενες γενιές και τη νεότερη. Και βασικό μεθοδολογικό
εργαλείο για το διάλογο μεταξύ γενεών, ενεργών ή σε διάπλαση πολιτών, σε
ετερόκλιτες κατηγορίες είναι η γλώσσα, μάγμα όχι μόνο στο διαπερατό φλοιό της
καθημερινότητας αλλά σε βαθύτερες ιστορικές διεργασίες. Ο πυρήνας αντίθεσης
αλλά και αυτορρύθμισης ενδεχομένης απόκλισης στα προτάγματα ενός κοσμοειδώλου
γλωσσικά, εντοπίζεται στο απροσδιόριστο τοπίο του αυθορμητισμού όπως εκφράζεται
κατά κανόνα σε νεότερους, σε αντίθεση με τη γλωσσική νόρμα.
Τα στοιχεία που έχουν τη γεύση μιας ιστορικής περιόδου,
αποτυπώνονται ως επίγευση με τα πραγματολογικά χαρακτηριστικά να περιέχονται
στην κοινωνιόλεκτο των νέων.
Άλλωστε, η συγκεκριμένη κοινωνιόλεκτος ( sociolect) συγκροτείται ως
στάση απέναντι σε ένα δεδομένο σύστημα αναφοράς όπως η κοινή γλώσσα με όποια
στοιχεία το συγκροτούν. Μεταξύ των σκοπών χρήσης, άρρηκτα συνδεδεμένων με τη
φύση των νέων, είναι η κριτική στάση απέναντι στο σύστημα αναφοράς και η
ανατροπή του, εξ ου και τα λεγόμενα ποδανά, δηλαδή η άρθρωση λέξεων με μετάθεση
φθόγγων ή και συλλαβών, όπως το verlan στη Γαλλική. Ακούγοντας κάποιος τον
παραπάνω τρόπο άρθρωσης, θα νιώσει πως ο ομιλητής είναι «λοστρέ» αλλά όπως
ειπώθηκε, είναι γλωσσικός τρόπος αντιπαράθεσης εκφράζοντας τον νεανικό ψυχισμό
και την ενδιάθετη επιθυμία ανατροπής, διαφοροποίησης για τούτο, όσοι επικριτές
της γλώσσας των νέων θα πρέπει να έχουν διαύγεια σε όποια στάση απέναντι στη
συγκεκριμένο κοινωνιόλεκτο, είτε είναι επικριτική είτε επικροτεί.
Το φαινόμενο της γλώσσας των νέων δεν είναι συγκαιρινό. Αρκετοί
ενήλικες παραδέχονται με ενάργεια ειλικρίνειας ότι στη νεότερη ηλικία τους
εκφραζόντουσαν με διακριτό γλωσσικό τρόπο, στην πλειοψηφία τους ανώτερου
μορφωτικού επίπεδου δίχως αυτό να σημαίνει κριτήριο αναντίρρητης αποδοχής στο
συγκεκριμένο γλωσσικό τρόπο μιας και οι ανώτερες βαθμίδες μόρφωσης έχουν
αλλοτριωθεί σημαντικά από ιδεολογικά κριτήρια σε βαθμό, όχι σπάνια, ιδεοληψίας
ενώ επιστημολογικά, είναι αρκετά δύσκολο όποιος είναι μέτοχος και κάτοχος,
θεωρητικά, ανώτερων γνώσεων να έχει ευελιξία ως προς τις ιδέες του- συχνό
επιστημολογικό εμπόδιο στην ιστορία της Επιστήμης. (*)
Στη δεκαετία του ’80 δεν υπάρχει ακόμη σε βαθμό που ορίζεται
κρίσιμος για την κοινωνική ένταξη η κοινωνική και επαγγελματική επιταγή για
υψηλή εξειδίκευση και συνεπώς, μακροχρόνια προετοιμασία για τον επαγγελματικό
στίβο. Στις νεανικές ηλικίες, κυρίαρχος στίβος συγχρωτισμού με ανάλογους
γλωσσικούς και άλλους κώδικες συμπεριφοράς ήταν ακόμη η αλάνα, ο μη δομημένος
χώρος στον αστικό ιστό σε χώρες όπως η Ελλάδα που υιοθετούσαν με αργούς ρυθμούς
ή με ιδιότυπη πρόσληψη το δυτικό κοσμοείδωλο. Ο μη δομημένος χώρος δεν είχε την
πυκνότητα που συναντάμε από τη δεκαετία του ’90 και εντεύθεν. Συνακόλουθα, ο
νέος είχε αίσθηση γειτονιάς με ηλικιακή κατανομή που συμπεριλάμβανε άτομα με
βιώματα έχοντα ως υπόβαθρο τη φυσική ανθρώπινη επαφή, από τον ηλικιωμένο που
έφερε τις τραυματικές εμπειρίες Παγκοσμίων Πολέμων ως την οικογένεια,
συγκροτημένη σε νεώτερες ηλικίες σχετικά με τα κατοπινά χρόνια, ισχυρός θεσμός
και ιεραρχικά, αυτοσκοπός. Ο νέος, έπαιζε με παιχνίδια να μεταφέρουν απτά,
πραγματικά αντικείμενα συχνά δε αυτοσχεδίαζε, όπως προηγούμενες γενιές, στην
κατασκευή ενός παιχνιδιού, τεχνητού είτε ως αθλοπαιδιά, ελλείψει οικονομικών
πόρων σε ορισμένα λαϊκά στρώματα, ηλεκτρονικών δικτύων για όποιο ζήτημα έχριζε
αμέσου ενδιαφέροντος και ας επαναληφθεί, λόγω ύπαρξης ελεύθερων χώρων με ένα
ευρύτερο αίσθημα ασφάλειας. Επίσης, σε κέντρα διασκέδασης όπως οι ντισκοτέκ,
κυριαρχούσε ο χορός με την πλαστικότητα στις κινήσεις και ποικιλότροπα μουσικά
ρεύματα που ανανέωναν όπως εμβληματικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές το
λεξιλόγιο των νέων. Κατοπινά, η αστική πυκνότητα, η συνακόλουθη υποβάθμιση
όποιων ελεύθερων χώρων ως τη γκετοποίηση γειτονιών μαζί με την ελκυστική
διάδραση που φέρουν ηλεκτρονικά δίκτυα και εφαρμογές, κυρίως η αδήριτη
κοινωνική επιταγή για υψηλή εξειδίκευση και σπουδή δίψας για κοινωνική
καταξίωση θα βαθύνουν το χάσμα γενεών. Οι προπάτορες απουσιάζουν από το σπίτι, τα
παραμύθια και το μυθολογικό- λαϊκό υπόβαθρο με φορείς ως παράδειγμα, τον παππού
και την γιαγιά θα γνωρίσουν ένα αειθαλές φθινόπωρο. Η έκρηξη της μποκαμβίλιας
και των αρωμάτων απ’ τις νεραντζιές θα υποχωρήσουν στο χωριό. Τα παραπάνω
συντελούν σε αίσθημα εναργέστερης διαφοροποίησης από τον κόσμο των ενηλίκων που
εκφράζεται και γλωσσικά δημιουργώντας μια μάλλον επιθετική κοινωνική
αυτοσυνειδησία εφηβικών ομάδων και νεανικής κουλτούρας. Η απαιτητική
προετοιμασία σε ανώτερη μορφωτική κλίμακα και συχνά, η επακόλουθη λόγω φοίτησης
αποδέσμευση απ’ το οικογενειακό περιβάλλον, θα συμπαρασύρει και τη διεύρυνση
του χρόνου μεταξύ συνομήλικων στους νέους. Φυσικά, η οικονομική ευμάρεια,
απόρροια σε κάποιες περιπτώσεις πολιτικών του ’80 ασκούμενων φιλολαϊκά ή μη,
περιορίζει ακόμη περισσότερο το προσδόκιμο θνησιμότητας, δημιουργεί νέα πεδία
εφαρμογών στην καταναλωτική κουλτούρα. Συχνά δε, η δαψίλεια τεχνολογικών μέσων,
«αναγκαίων» για την κοινωνική συμμόρφωση, έχουν ως γλωσσικό φορέα την αγγλική
με συνέπεια το δανεισμό στοιχείων, αυτούσιων ή συνυπαρχόντων με την γλώσσα της
χώρας των νέων. Φυσικά, στη δεκαετία του ’80 εμφανίζονται οι προσωπικοί
ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κάποιες παιχνιδομηχανές όμως, ας επαναληφθεί ως
αντιστάθμισμα, οι φυσικοί χώροι, η συνύπαρξη με προηγούμενες γενιές, ο πλέριος
ελεύθερος χρόνος, η μη επιτακτική μακροχρόνια φοίτηση συγκροτούν μια
κοινωνιόλεκτο να εκτείνεται από την παιδική αθωότητα ως την εφηβική ανεμελιά
που κατοπτρίζεται και στα δημοφιλέστερα ηλεκτρονικά παιχνίδια (τέτρις,
arcanoid, pacman, kick off κ.α) . Τούτο δεν ανάγεται τόσο στην «ηωτεχνική» των
ηλεκτρονικών μέσων όσο στην προβολή σε αυτά ευρύτερων όπως αναφέρθηκαν
αντιλήψεων και κοινωνικών σχέσεων. Ως παράδειγμα, φορητές μουσικές συσκευές
όπως το walk-man, παρέχουν τη δυνατότητα ν’ ακούς μουσική όπου σχεδόν
επιθυμείς, ιδιαίτερα δε της προτίμησής σου δίχως τον εγκλωβισμό στο σπίτι ή την
εξάρτηση από μουσικούς σταθμούς. Η ακρόαση μπορούσε να γίνει σε οποιονδήποτε
τόπο με τη μουσική τότε να μην έχει στοιχεία αναλώσιμου είδους αλλά ταύτισης με
βαθύτερες προσωπικές διεργασίες συνιστώντας ετερότητα. Η τότε μουσική ακόμη
στην ποπ εκδοχή της δεν μεσολαβούσε όπως σήμερα μέσω κινητών π.χ. ως «αγχωτικό»
διάλειμμα, εμβόλιμο σε υποχρεώσεις να επιτάσσουν άτεγκτη συνέπεια, με
επιτηδευμένη προχειρότητα, με έλλειψη εμβάθυνσης στη μουσική φόρμα, πρωτοτυπία
και στίχους, χαρακτηριστικά ταυτοτικής δήλωσης. Με τα παραπάνω γνωρίσματα
δινόταν απλόχερα η πολυπόθητη αίσθηση ελευθερίας η οποία αποτυπώνεται άρρηκτα
και γλωσσικά. Μιας και τα περισσότερα μουσικά κομμάτια είχαν στίχους στην
Αγγλική ακόμη κι αν δεν υπήρχε η γνώση της από τον ακροατή, η αίσθηση
εκφραστικής ελευθερίας αποτυπώνονταν και στη γλώσσα. Όσα μνημονεύτηκαν, δεν
φέρουν τόσο τη φαντασιακή ωραιοποίηση του παρελθόντος αλλά μέσα από την τότε
κοινωνική μαρτυρία και την έμμεση αποδοχή κυρίων εκφάνσεων της κουλτούρας των
’80s από συγκαιρινούς αρκεί, να απαριθμήσουμε απόπειρες αναβίωσης εμβληματικών
ταινιών και όχι μόνον. Προς επίρρωση ως σήμερα ακόμη και νεότερες γενιές όπως
σε έρευνα που διεξήχθη το 2017 (YouGov) στην Μ. Βρετανία- ισχυρός πόλος στην
ποπ μουσική- σε 4.646 ενήλικες εκτός της προτίμησης σε όλες τις ηλικιακές
βαθμίδες των ’80s, στους γεννηθέντες λίγο πριν το λυκόφως του 21ου αι., 18 ως
24 ηλικιακά, αποκαλύφθηκε ότι η μουσική τους προτίμηση εντοπίζονταν στη
δεκαετία του ’80! Μια δήλωση και νοσταλγία της ανόθευτης από γερασμένη σκέψη
νεότητας; Κατόπιν, όποιος δεν ακολουθεί είναι … πουρέιντζερ!
Για να μην είμαστε στην παρούσα αναφορά …τούβλα ας αναφέρουμε
κύριους μηχανισμούς δημιουργίας του νεανικού λεξιλογίου και αντίστοιχες
προσωπικές διεργασίες:
Στην αλλαγή σημασίας του σημαινομένου ας παρατηρηθεί ότι η σχετική
αυτονόμηση σημαινομένων από τη γενική γλώσσα εκτός της διαμόρφωσης προσωπικής
ταυτότητας και του πειραματισμού με νέα γλωσσικά μοντέλα, σχετίζεται και με την
έκρηξη απαίτησης ατομικών δικαιωμάτων σε διακριτές ομάδες όπως οι εφηβικές και
οι σχετικά, μετεφηβικές συνεπικουρούμενες από αντίστοιχο σχεδιασμό πολιτικών
φορέων ( ως παράδειγμα, η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς το ’80 με μηνύματα σε
αφίσες της δίχως τονισμό). Η δε μέθη που προκαλεί η απαίτηση ατομικών
δικαιωμάτων, φαινόμενο μη αναφερόμενο σε δημοκρατικά πολιτεύματα όπως το αρχαίο
ελληνικό, αφήνει …κόκκαλο όσους ακούν παρόμοιες λέξεις.
Και φυσικά, στα …χάι του είναι ο δανεισμός εκφράσεων από τα αγγλικά
ως άλλος τρόπος ανανέωσης του νεανικού λεξιλογίου, τρόπος που σήμαινε στο ’80
(σε διευρυμένο ηλικιακό φάσμα σήμερα) επιθυμία και ένδειξη κοινωνικής ανέλιξης
μέσω γνώσης της κουλτούρας οπτικοακουστικών θεαμάτων και χρήσης τεχνολογικών μέσων
αλλά και ως έμμεση συνδήλωση, σε ορισμένες ομάδες, την απαξίωση της εντόπιας
καταγωγής. Άλλωστε, είμαστε στο μεταίχμιο έξαρσης της παγκοσμιοποίησης και
όσμωσης με ετερόγλωσσους. Ως υποκατηγορία του αγγλοαμερικανικής επιρροής στα
νεοελληνικά παρατηρούμε το επίθημα –ας σε κατηγορίες της νεανικής κουλτούρας,
με αρκετά σκληρό αξιολογικό πυρήνα όπως μεταλάς!
Ένας ακόμη τρόπος διάνθισης του νεανικού λεξιλογίου είναι η
σύντμηση λέξεων, η διαμόρφωση ακρωνυμίων εν είδει φράσεων και η μετάθεση
συλλαβών. Ίσως, για το συγκεκριμένο τρόπο ας παρατηρηθεί η συνέργεια αρκετών
παραγόντων όπως η αυξανομένη χρήση τεχνολογικών συσκευών για την καθημερινή
επικοινωνία που περιορίζουν δραστικά την εκφραστική έκταση όπως και η
αυξανόμενη χρήση ατακών ως απόρροια ατομοκεντρικής σκέψης (ελλείψει και
ελεύθερου χρόνου), με ελάχιστους επιτρεπόμενους γραπτούς χαρακτήρες σε μερικές
ηλεκτρονικές εφαρμογές και βαθύτερης επικοινωνίας ως επιταγή του κοσμοειδώλου
όπως εδραιώνεται από το ’90. OMG, τεσπά ( Ω Θεέ μου από το “Oh My God” και Τέλος
πάντων)!
Στο επίπεδο που σχετίζεται με τη συνομιλιακή συμπεριφορά μπορούμε
να αναφέρουμε την έναρξη μιας αφήγησης με επιτακτικό χαρακτήρα όπως «άκου φάση,
σκηνικό» αποσκοπώντας στη μέγιστη δυνατή επίτευξη προσοχής του ακροατή και
φυσικά στην ενδιάθετη στον νέο επιθυμία να ξεχωρίσει, εκμαιεύοντας την προσοχή.
Το εκφραστικό δυναμικό εμπλουτίζεται επίσης, με χρήση παραγωγικών
καταλήξεων με αποτέλεσμα ένας μη γνώστης της νεανικής κοινωνιολέκτου να …τρώει
φλασιά! Στον παραπάνω μηχανισμό παρατηρούμε και ιδιωματική εκφραστική με
αξιοποίηση υπαρχόντων συντακτικών μηχανισμών και αγγλισμού (εκφράσεις κατ’
αναλογία αντίστοιχων αγγλικών π.χ.) κάνοντας όσους δεν γνωρίζουν τη νεανική
«διάλεκτο» να …κόβουν φλέβα!
Ας εμβαθύνουμε στην καρδιά της νεανικής ψυχολογίας αφουγκραζόμενοι
τον παλμό της γλώσσας της στις μέρες μας με την ειρωνεία της συχνά να ’ναι και
εναγώνια κραυγή. Έφηβοι και μετεφηβικές ηλικίες όπου στο παρόν κοσμοείδωλο δεν
πρόλαβαν να ωριμάσουν, απότοκο απαξίωσης της παιδικής ηλικίας όπως και της
βίαιης υιοθέτησης συμπεριφοράς των ενηλίκων, ας αναφερθεί ο σεξουαλικός
προσανατολισμός ως παράδειγμα, φέρουν πρόωρη συμπεριφορική γήρανση με
εκφραστική που χρησιμοποιεί έντονα βιωματικές εμπειρίες, ψυχολογικές εκφάνσεις,
αξιολογικές εκφράσεις κυρίως δε επιτατικές. Άλλωστε, η επίταση γλωσσικά και η
χρήση slang λεξιλογίου ακόμη και σε ηλικία μεγαλύτερη της νεανικής δηλώνει
ακραίες κρίσεις (το «πολύ καλό» και το «πολύ κακό») χωρίς μεγάλη αξιολογική
διαβάθμιση υπηρετώντας την τόσο χρήσιμη στο σύγχρονο κοσμοείδωλο επαγωγική
σκέψη και την υιοθέτηση διπόλων, απόρροια και της βίαιης ιδεολογικοποίησης η
οποία λαμβάνει χώρα στην υπό εξέλιξη εφηβική και μετεφηβική ψυχή και στα
ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Εκφράσεις όπως «είσαι αστέρι», «σούπερ» κτλ
καθώς και επιτατικές όπως «καράφλιασα» ελλείψει και …προϊόντων αντιγήρανσης
χρησιμοποιούνταν και στη δεκαετία του ’80 με παιγνιώδη όμως τρόπο που έδινε μια
διασκεδαστική υφή στην κοινή γλώσσα. Η τότε διάλεκτος ή σωστά, κοινωνιόλεκτος,
πράγματι διαφοροποιούσε και σόκαρε επιταχύνοντας το σκοπό της ανατροπής. Πλέον,
υιοθετείται από ενήλικες για κοινωνική ένταξη και καταξίωση προσφέροντας
κίβδηλη αίσθηση νεότητας! Και προσοχή! Ο γράφων δεν εναντιώνεται στη χρήση
νεανικού λεξιλογίου σε ενήλικες μήτε φέρει την ιδιότητα Γλωσσολόγου απλά παρατηρεί
την έκταση του φαινομένου ερμηνεύοντάς το με συγκαιρινά κοινωνιολογικά
χαρακτηριστικά τα οποία δεν αποτελούν έκφανση αυθορμητισμού αλλά ξαστοχούν στο
βαθμό που χρησιμοποιούνται ρυτιδώνοντας πρόωρα την ολοκλήρωση της
προσωπικότητας σε όποια ηλικιακή βαθμίδα.
Το ανησυχητικό φαινόμενο συμπερασματικά είναι η παγίωση των
εκφραστικών τύπων των νεοτέρων σε ηλικιακό φάσμα που περιλαμβάνει ενήλικες,
μεσήλικες και πρεσβύτερους μεταθέτοντας τον πόλο στην κοινή και επίσημη γλώσσα,
διαβρώνοντας το ιστορικό της υπόβαθρο. Τούτο, δεν χρησιμοποιήθηκε μόνον ως
μεθοδολογικό εργαλείο θήρευσης του νεανικού καταναλωτικού κοινού ή και όσμωσης
από ομάδες σχετιζόμενες με αυτό όπως επί παραδείγματι ιδιοκτήτων νεανικών
κέντρων ψυχαγωγίας αλλά σε όποια ηλικιακή και κοινωνική διαστρωμάτωση. Και αν
μη τι άλλο, ενώ στη δεκαετία του ΄80 όπου ήταν παρούσα με σχετικά, σύμφωνη την
Πολιτεία αλλά και την ευρύτερη κουλτούρα το μεταφυσικό, είτε θεσμικά μέσα από
τη θρησκεία είτε στην ποπ κουλτούρα, με πληθώρα ως παράδειγμα, ταινιών
επιστημονικής φαντασίας έχουσες πλείστες αναφορές στο μη ενθαδικό, κατοπινά
παρατηρείται η βίαιη ενηλικίωση και η δυσανάλογη έκταση σε κάθε ηλικία της
νεανικής γλώσσας άρα και «αίσθησης ενεργού ατόμου» προς εξυπηρέτηση κυρίως της
καταναλωτικής αγοράς. Και συνομολογείται ότι τούτο δεν έφερε νέους και
μεγαλύτερους εγγύτερα. Αντίθετα, η υιοθέτηση διπόλων από τα οποία
χαρακτηρίζεται η slang, όχι ως κάτι επιλήψιμο όταν απαντάμε το φυσικό φορέα,
τον έφηβο με τις αντίστοιχες διεργασίες συλλογισμών υπό διαμόρφωση, και η συστημική
άρνηση παραγωγικών συλλογισμών που εντοπίζονται σαν αβίαστα εξελίσσεται η
εφηβεία ( ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, Δημ. Τσουρέκης, Αθήνα, 1988) συνάμα με το
εφηβικό πρόσταγμα του «εδώ και τώρα», εξοβέλισαν το μεταφυσικό αντίκρισμα, την
πολυσχιδή σκέψη και τον ιστορικό ορίζοντα σε διακριτό βαθμό σε μια γλώσσα με
ιστορικές καταβολές να διακρίνονται δύσκολα στους αιώνες, την ελληνική.
Κυρίαρχο φαινόμενο των παραπάνω και ειδοποιός διαφορά στη «νεανική διάλεκτο»
μεταξύ της δεκαετίας του ’80 και της σημερινής είναι τα γνωστά σε όλους
gkreeklish. Ενώ, η νεανική γλώσσα με μηχανισμούς όπως αναφέρθηκαν, δηλώνει
ικανοποιητική κατοχή της επίσημης γλώσσας, στα greeklish εμφανίζεται έντονα το
πρόβλημα διατήρησης της ιστορικής ορθογραφίας (αν και χρησιμοποιήθηκαν κατά το
παρελθόν σε περιορισμένο βαθμό όπως από Λεβαντίνους στη Σμύρνη) μιας και
πρόκειται κατά κανόνα για φωνητική, οπτική μεταγραφή. Ο Σ. Μπέης, ερευνητής του
κέντρου Ερευνάς Νεοελληνικών Διαλεκτών και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών,
επισημαίνει τις αρνητικές συνέπειες από τη χρήση λατινικού αλφαβήτου για την
απόδοση ελληνικών λέξεων μιας και τα ελληνικά δεν έχουν επίσημη μεταγραφή
στηλιτεύοντας αυτόν τον αυθαίρετο τρόπο γραφής. Για τον κοινωνιολόγο Χ. Σερτζο,
τα greeklish αποτελούν συμπιεστή της γλώσσας και δεν βοηθούν ούτε την γλώσσα
ούτε τον πολιτισμό μας. σε αντίθεση με άλλους μηχανισμούς που κρατάνε μια
γλώσσα ζωντανή.
Και συχνά, κάτι «κρυπτικό» όπως στοιχεία σε μια κοινωνιόλεκτο
γονιμοποιούν τις ιστορικές και κοινωνικές ζυμώσεις όταν δεν έρχονται απόλυτα σε
ρήξη με την ιστορική παράδοση. Στη δεκαετία του ’80 ήταν εντονότερος ο
«κρυπτικός» χαρακτήρας της νεανικής γλώσσας ώστε να μην γίνεται άμεσα αντιληπτή
στους «εκτός» του ηλικιακού πλαισίου. Έτσι, βάσει της χρήσης του συγκεκριμένου
«ιδιώματος», αποφάσιζαν με εναργέστερη διάκριση, οι ίδιοι οι νέοι, ποιοι
μπορούν να ενταχθούν σε μια νεανική ομάδα. Και σήμερα, στη δεύτερη δεκαετία του
21ου αι. εντοπίζονται κρυπτικά στοιχεία στη νεανική γλώσσα, κυρίως στη χρήση
της μέσω ηλεκτρονικής συνομιλίας. Όμως, λόγω και επαγγελματικών επιταγών καθώς
και του εκφυλισμού της νεότητας ενήλικες μπορούν να αποκωδικοποιήσουν πιο
εύκολα τον κρυπτικό χαρακτήρα- μια αναζήτηση στο διαδίκτυο αρκεί. Επίσης, ως
συγκριτική διαπίστωση σε σχέση με τη νεανική γλώσσα στη δεκαετία του ’80, εντοπίζεται
διακριτή διαταραχή στη σχέση μεταξύ λόγου και εικόνας με σημαντικότερο
παράγοντα τη συχνότητα της ηλεκτρονικής συνομιλίας λόγω του άρρηκτου δεσμού της
τεχνολογικής έκρηξης και της μείωσης χρόνου και χώρων για φυσική επαφή όπως
αναφέρθηκε. Εκτός λοιπόν, από σήματα κωδικών συμπεριφοράς όπως η απαγόρευση του
καπνίσματος διακρίνεται μια αυξανόμενη τάση στην αντικατάσταση της
πλαστικότητας του λόγου σε ιδιαίτερες συναισθηματικές καταστάσεις από τα
ιμότικον (εικονίδια που εκφράζουν μια συναισθηματική κατάσταση) προκαλώντας την
απομάγευση σε συναισθήματα, λ.χ. ερωτικά, με προχειρότητα και συναισθηματική
αποφόρτιση. Σε έναν μικρό βαθμό ένα ιμότικον ή ένα gif ( κινούμενη εικόνα)
είναι παιγνιώδη και χρήσιμα. Στην κατάχρησή τους όμως πώς να εκφράσουν
συναισθηματικές εμπειρίες, καταστάσεις όταν ίσως, η πιο ευέλικτη γλώσσα
παγκοσμίως, η ελληνική, αδυνατεί νατις εξαντλήσει ως περιγραφή και ομολογία;
Αναρωτηθήκαμε ποτέ το άρρητο βάθος ενός γνήσιου «πιστεύω», ενός « Σ’ αγαπώ»
ακόμη και αν εκφέρεται προκαλώντας ρίγος από έναν ηθοποιό όπως ο Δημήτρης Χορν;
Καθώς δε η γλώσσα περιέχει μια ήδη δεδομένη πραγματικότητα, όπως
εκφράζεται από τους ενήλικές, η διεύρυνση των αναφερόμενων καταστάσεων συντελεί
στην παγίωση μιας πραγματικότητας που δεν φέρει τη μαγιά της ανατροπής. Δεν
παρατηρούμε γνησιότητα στον ανατρεπτικό λόγο των νέων και ρήξη με συστημικά
πλαίσια αλλά μια αύξουσα ενσωμάτωση για την απόλαυση της επίπλαστης δαψίλειας
στην κριτική ραστώνη όπως φωνασκεί ο ενήλικος συστημικός υποβολέας!. Μόνο που
για να εξυπηρετηθεί αυτή η κριτική ραστώνη, χρειάζεται την ανάλογη γλώσσα ως
συνακόλουθο, μεταξύ άλλων, αρκετών εργατοωρών ιδρωμένων στην αγωνία της
επιβίωσης. Το σύγχρονο κοσμοείδωλο χρειάζεται νεανίζοντες στη σκέψη ενήλικες
και γηρασμένα νειάτα δίχως αίσθηση γνήσιας ανατροπής γιατί ο χρόνος είναι
χρήμα, γιατί επιζητεί την με μικρότερο κόστος σε όποια ενέργεια αύξηση ευπειθών
πολιτών. Η νεανική γλώσσα στους ενήλικες πλέον ως παγιωμένος γλωσσικός τρόπος
φέρνει ανεπανόρθωτη ρυτίδα στο μέτωπο της ανατροπής και κείνο δεν επιζητεί δάκρυ
από ιδρώτα σκέψης αλλά την αριθμητική ενσωμάτωση στα αυχμηρά πρόσωπα!
antifono.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου