ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (του ΘΩΜΑ) Ιωάν. 20, 19-13

 

Η έννοια της αμφισβήτησης

          Η σημερινή ευαγγελική διήγηση εντάσσεται στην ατμόσφαιρα της λειτουργικής περιόδου που άρχισε το Πάσχα. Το μήνυμα της περικοπής είναι ένα μήνυμα ζωής, αισιοδοξίας και χαράς. Ζωής, γιατί ο Χριστός “θανάτω θάνατον πατήσας” ανέστη από τους νεκρούς και χάρισε στους ανθρώπους τη ζωή. Αισιοδοξίας, γιατί διατράνωσε τη δύναμη του Θεού πάνω στις καταστροφικές δυνάμεις της φθοράς και του θανάτου. Και χαράς, γιατί μετέβαλε την κατήφεια και την αγωνία του θανάτου σε παγκόσμια ελπίδα αναστάσεως.

          Η περίπτωση του αποστόλου Θωμά στην οποία αναφέρεται η ευαγγελική περικοπή, δεν αφορά μόνο απλά κάποιο πρόσωπο που έζησε πριν από δύο χιλιετηρίδες και πλέον. Η περίπτωση του Θωμά αφορά τον καθένα απο  μας προσωπικά, διότι το πρόβλημα της σχέσεως του ανθρώπου με τον Θεό, που μπορεί να κινείται από την απόλυτη απιστία μέχρι την βαθιά πίστη, δεν είναι μόνον προσωπικό , αλλά και διαχρονικό. Η λογικοφανής απιστία του Θωμά είναι μια κατάσταση από την οποία περνά κάθε άνθρωπος που έχει κάποιους υπαρξιακούς προβληματισμούς. Αλλά και η βαθιά πίστη του Θωμά αποτελεί μια ιδανική κατάληξη της πνευματικής πορείας κάθε ανθρώπου.

          Ο Θωμάς μέσα σ’  αυτή την εορταστική αναστάσιμη χαρά παρουσιάζει μια ανθρώπινη στάση μπροστά στην Ανάσταση του Κυρίου. Η αμφισβήτηση του Θωμά είναι αυθόρμητη και ανθρώπινη, όπως φαίνεται στα λόγια του: “εάν δεν βάλω τα χέρια μου στους τύπους των ήλων και δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του δεν πρόκειται να πιστέψω”. Θέλει να βεβαιωθεί, ν’ αγγίξει με τα χέρια του τα σημάδια του σταυρικού θανάτου του Χριστού για να πιστέψει.

          Πράγματι. Μετά από οκτώ μέρες από την πρώτη συνάντηση με τους μαθητές του, ο Κύριος εμφανίζεται και πάλι, και καλεί το Θωμά να ψηλαφίσει τα σημάδια των Παθών του και να μην γίνει άπιστος αλλά πιστός.

          Η αμφισβήτηση του αποστόλου Θωμά δεν είναι μοναδική. Έχει βρει πολλούς μιμητές στην πνευματική ιστορία του ανθρώπου. Οι περισσότεροι σύγχρονοι ξεκινούν απο μια προϋπόθεση, ότι η Ανάσταση του Χριστού είναι ένα ασυνήθιστο  γεγονός για τα ανθρώπινα δεδομένα και κατά συνέπεια πρέπει να ερμηνευθεί μέσα στα πλαίσια της ιστορικής πραγματικότητας. Η προϋπόθεση αυτή όσο κι αν φαίνεται λογικοφανής και πραγματική, οδηγεί αρχικά σε μια άρνηση της ευαγγελικής αλήθειας , αλλά και σε αντιφάσεις και έλλειψη αντικειμενικότητας.

          Ας αναφέρουμε κάποιες απ’ αυτές  τις “θεωρίες”, χωρίς απολογητική πρόθεση, αλλά με μοναδικό στόχο να φανεί η μυωπική διάθεση όλων  αυτών που ξεκινούν από μια εσφαλμένη τοποθέτηση και αρνούνται ένα γεγονός, που άλλαξε την τύχη των ανθρώπων.

          Η αρχαιότερη άποψη είναι αυτή που σχετίζεται με το μήνυμα που διέδωσαν οι Ιουδαίοι, ότι δηλαδή οι μαθητές έκλεψαν το σώμα του Χριστού, ενώ κοιμόταν η φρουρά του τάφου. Η άποψη αυτή προϋποθέτει, ότι οι μαθητές του Κυρίου ενσυνείδητα προσπάθησαν να ξεγελάσουν την ανθρωπότητα. Όμως μένει ανεξήγητο γιατί θυσίασαν τη ζωή  τους για ένα στημένο ψέμα, αφού μάλιστα δεν επεδίωξαν κανένα πολιτικό ή άλλο αξίωμα ή οικονομικό όφελος.

          Κάποιο άλλοι υποστηρίζουν, ότι οι μαθητές έπεσαν σε ένα ομαδικό ψυχολογικό παραλήρημα. Η επιθυμία τους να δουν το δάσκαλό τους πάλι ζωντανό, τους έκανε να τον φαντάζονται και επινόησαν την Ανάσταση του από τους νεκρούς. Η “θεωρία” αυτή αγνοεί τελείως την ευαγγελική ιστορία, που παρουσιάζει τους μαθητές ρεαλιστές, και ν’ αμφισβητούν την Ανάσταση.

          Τέλος κάποιοι άλλοι πιστεύουν, ότι ο Χριστός δεν πέθανε αληθινά στο Σταυρό, αλλά μέσα στον υγρό τάφο μπόρεσε να συνέλθει από τη λιποθυμία του πόνου  που είχε περιπέσει. Έτσι βγήκε απο τον τάφο και παρουσιάστηκε στους μαθητές του κι εκείνοι πίστεψαν.

          Η Ανάσταση του Χριστού δεν ήταν μια από τις χριστιανικές διδασκαλίες που θα μπορούσε να υποστεί κάποια αλλοίωση. Ήταν και είναι ένα κεντρικό γεγονός της πίστης μας. Ο Απ. Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του γράφει: “Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας, τάφηκε, αναστήθηκε την τρίτη μέρα και εμφανίστηκε στον Κηφά, έπειτα στους δώδεκα, μια φορά πάνω από πεντακοσίους αδελφούς, από τους οποίους οι περισσότεροι ζουν μέχρι σήμερα. Έπειτα εμφανίσθηκε στον Ιάκωβο, έπειτα σ’ όλους τους αποστόλους”.

          Η πίστη του Παύλου ήταν τόσο βέβαιη, ζωντανή και ουσιαστική για το χριστιανικό μήνυμα, ώστε ομολογεί: “ εάν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, τότε είναι χωρίς νόημα το κήρυγμα μας και η πίστη μας χωρίς νόημα”. Η Ανάσταση του Χριστού δεν ήταν μόνο ένα μήνυμα  ή  μια διδασκαλία, αλλά ένα ιστορικό γεγονός, μοναδικό και ανεπανάληπτο που συγκλόνισε τους πρώτους χριστιανούς και τους οδήγησε στην πίστη ν’ αποκτήσουν βεβαιότητα, ότι στο πρόσωπο του Ιησού, του Νέου Αδάμ, είχε ανατείλει μια νέα πραγματικότητα για τον άνθρωπο.

          Ο Θωμάς όταν αξιώθηκε  να δει τον αναστημένο Χριστό, έκανε τη σωτήρια ομολογία: “ο Κύριος μου και ο Θεός μου” και από τότε στρατεύτηκε στη υπηρεσία του χριστιανικού μηνύματος φθάνοντας μέχρι των Ινδιών και αναλώθηκε στο κήρυγμα του ευαγγελίου.

          Έχουν περάσει δύο και πλέον χιλιάδες χρόνια από το υπεριστορικό αυτό γεγονός και η Εκκλησία παραμένει ο μάρτυρας αυτής της αλήθειας. Εμείς βέβαια δεν μπορούμε να ψηλαφήσουμε το σώμα του αναστημένου Χριστού, αλλά ζούμε έντονα την εμπειρία και πίστη της Εκκλησίας, που είναι αποτυπωμένη στην λατρευτική  μας ζωή.

          Ο Χριστός μακάρισε όλους εκείνους που, αν και δεν τον είδαν, πίστεψαν σ’ Αυτόν. Εμείς στηρίζουμε την πίστη μας στους αγίους Αποστόλους, που με τη θυσία τους  και το μαρτύριο τους στερέωσαν την πίστη και έγιναν οι αιώνιοι μάρτυρές μας.

          Ένας τέτοιος μάρτυρας  είναι και αυτός που τιμάται σήμερα, ο απόστολος Θωμάς. Η ευαγγελική αλήθεια είναι πειστική και όποιος την πλησιάζει σε ανοιχτά τα μάτια της ψυχής του την αποδέχεται και αναγνωρίζει την ανυπέρβλητη δύναμη που κρύβει.

          Ας αφήσουμε όλοι αυτή την αληθινή πίστη να πληρώσει την ύπαρξή μας, για ν’ ακούσουμε εν ώρα κρίσεως  να αναφέρεται και σε μας προσωπικά ο μακαρισμός του Κυρίου “μακάριοι οι μη ιδόντες  και πιστεύσαντες”.

Αληθώς Ανέστη ο Κύριος!

π. γ. στ.