Η αμαρτία του πολέμου

 

Η πυκνή ειδησεογραφία δημιουργεί εθισμούς. Χειρότερος είναι ο εθισμός στις ειδήσεις για άδικους φόνους, στα πεδία των μαχών ή στις βομβαρδιζόμενες πόλεις.

          Οι πολεμικές ειδήσεις όμως δεν δείχνουν μόνον κτήρια να βομβαρδίζονται και να γκρεμίζονται, οι ίδιες γκρεμίζουν σε άλλο πεδίο, και «βεβηλώνουν» εικόνες της εκκλησιαστικής συναξαριακής  μας μνήμη. Η έρημος, μέσα στην πνευματική μας παράδοση, είναι ταυτισμένη με την ησυχία, τους λιπόσαρκους  ερημίτες, τους προσευχομένους αντιπάλους  της ιδιοτέλειας, τους καλλιεργητές των σπερμάτων της αγάπης, που εγκατέσπειρε μέσα στη φύση μας ο Θεός. Τώρα την βλέπουμε να γίνεται πρώτα  τόπος κοσμικών διασκεδάσεων, κατόπιν θέατρο φονικών τρομοκρατικών επιθέσεων και στη συνέχεια πεδίο αιματηρών στρατιωτικών επιδρομών, με ασυγκράτητο μίσος, το οποίο τροφοδοτούν εθνικά συμφέροντα ή εθνικά δίκαια ή ακόμη αγωνίες εθνικής επιβίωσης.

          Πάντως, στα τελευταία γεγονότα της Μέσης Ανατολής είναι χαρακτηριστική η συντομία με την οποία ο θύτης γίνεται θύμα  και το θύμα θύτης, το πως το εθνικό δίκαιο χάνεται μέσα στην αγριότητα μιας τρομοκρατικής επίθεσης και πως το δικαίωμα στην αυτοάμυνα εξανεμίζεται από τους φόνους των αμάχων, κυρίως παιδιών.

          Η έρημος  του Άθω, με το δυναμικό πνευματικό της περιεχόμενο, μας άφησε μια σημαντική μαρτυρία για την μεγάλη αμαρτία του πολέμου. Είναι του οσίου Σωφρονίου του αγιορείτου, ο οποίος γράφει:

          «Με συνέπαιρνε κατά κάποιον τρόπο η αίσθηση των παθημάτων της οικουμένης. Σε αυτό συνέβαλλε η εμπειρία μου από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και τη Ρωσική Επανάσταση που ακολούθησε. Ζούσα για χρόνια μέσα σε πνιγηρή ατμόσφαιρα αδελφοκτόνου μίσους, αρχικά εξαιτίας του Παγκοσμίου κι έπειτα εμφυλίου πολέμου. Έκτοτε μου είναι προτιμότερο να ακούω για χιλιάδες ίσως θύματα από σεισμούς, πλημμύρες, επιδημίες και άλλες θεομηνίες και καταστροφές, που προκαλούν συνήθως τη συμπάθεια όλων, παρά για πολέμους, που σχεδόν χωρίς εξαίρεση παρασύρουν τους πάντες σε ηθική συμμετοχή στους φόνους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία από τον πόλεμο».

          Η επισήμανση του οσίου Σωφρονίου για την «ηθική συμμετοχή στους φόνους» δεν γίνεται από τους πολλούς αντιληπτή. Όταν κάποιος χαίρεται με τις πολεμικές «επιτυχίες» ενός από  τους αντιμαχόμενους, συμμετέχει  ηθικά στους φόνους που διαπράχθηκαν. Αυτό σημαίνει ότι το ηθικό κακό ενός πολέμου, που γίνεται σε ένα μικρό μέρος τη γης, μπορεί να επηρεάσει όλον τον κόσμο.

          Υπάρχει όμως κι η άλλη μορφή πολέμου, ζωοποιού πολέμου. Παραθέτουμε πάλι κείμενο του οσίου Σωφρονίου:

«Ο μόνος πόλεμος που εμείς διαλέξαμε, είναι η αγία πάλη προς τον κοινό για όλους τους ανθρώπους, για όλη την ανθρωπότητα εχθρό: τον θάνατο. Ουσιαστικά ο άνθρωπος δε έχει άλλον εχθρό. Παλεύουμε για την ανάσταση, την προσωπική μας και του κάθε άλλου συν-ανθρώπου μας. Ο Κύριος «απέστειλεν ημάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων».

          Δεν παλεύουμε για  μια παγκόσμια ειρήνη. Αυτήν  οι παγιωμένες κακίες των ανθρώπων την έχουν καταστήσει ανέφικτη. Παλεύουμε για την ανάσταση σε αυτήν υπάρχει η αδιατάρακτη ειρήνη. Ο πόλεμος θέλει   θανάτους. Χωρίς θάνατο ο πόλεμος δεν έχει αντικείμενο.

          Πάντως, όσοι παλεύουν  για την αδιατάρακτη ειρήνη της ανάστασης είναι «ως πρόβατα εν μέσω λύκων». Πρόβατα τα οποία όμως τρέμουν οι νοητοί λύκοι, όταν βέβαια είναι ευαγγελικά πρόβατα και όχι προβατόσχημα.

          π. Θ. Α. Β. «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ». τ. 327