ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Ευαγγέλιο: 14΄22-34

Ο ΦΟΒΟΣ ΕΝΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ 

      

   Εν ολίγοις

          Το θαύμα του Ιησού που μας αφηγείται η σημερινή ευαγγελική διήγηση από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο συνέβη αμέσως μετά τον θαυματουργικό χορτασμό χιλιάδων ανθρώπων στην έρημο με πέντε ψωμιά και δύο ψάρια. Αμέσως μετά τον θαύμα έστειλε τους μαθητές Του να μπουν στο πλοίο για να πάνε στη δυτική όχθη της λίμνης της Γαλιλαίας. Όταν όμως το πλοίο απομακρύνθηκε από την ακτή ένας δυνατός άνεμος προκάλεσε μεγάλη τρικυμία που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή των επιβατών. Πάλευαν ολόκληρες ώρες με τα κύματα οι μαθητές, όταν ο πανικός έγινε φόβος και τρόμος. Ο Χριστός όμως έρχονταν εκείνη την ώρα του κινδύνου να τους συναντήσει, να τους επιπλήξει για την ολιγοπιστία τους και να τους εμπνεύσει το αίσθημα της ασφάλειας και του θάρρους.

          Η σημερινή περικοπή όπως φαίνεται έχει ως ιστορικό υπόβαθρο το βίωμα του φόβου που ένοιωσαν οι μαθητές στην τρικυμισμένη θάλασσα, αλλά και το αίσθημα της ασφάλειας του ανθρώπου που πρόσφερε ο Χριστός.

          Ο φόβος είναι ένα έντονο δυσάρεστο συναίσθημα και ένας αμυντικός μηχανισμός του ανθρώπου μπροστά σ’ έναν πραγματικό ή αναμενόμενο κίνδυνο. Είναι μια αντίδραση που δραστηριοποιεί και κινητοποιεί τον άνθρωπο, για ν’ αντιμετωπίζει τις εξωτερικές επιρροές και απειλές.

          Ο φόβος του θανάτου ως γνωστόν διαποτίζει όλη τη ζωή του ανθρώπου και επηρεάζει τις σχέσεις του με το Θεό, τον συνάνθρωπο και το περιβάλλον του. Ολόκληρος ο πολιτισμός του ανθρώπου, η οργάνωση της ζωής του, οι τέχνες, οι επιστήμες, τα ήθη και τα έθιμά του, οι παραδόσεις του και οι οραματισμοί του, προσδιορίζονται από τον φόβο του θανάτου. Ο άνθρωπος φοβάται τον θάνατο γιατί έχει υποδουλωθεί  σ’ αυτόν. Γι’ αυτό και η καταξίωση του ανθρώπου είναι ανέφικτη χωρίς την απελευθέρωση από το φόβο αυτό.

          Η ένταξη στο σώμα του Χριστού, την Εκκλησία, έγινε η είσοδος στην κοινωνία της ελευθερίας και παρέχει την πλήρη καταξίωση και τελείωσή του. Τον καθιστά μέτοχο της άκτιστης ζωής και της αιωνιότητας  του Χριστού.

          Η πίστη και η κοινωνία με τον Χριστό γεννά έναν άλλο φόβο, το φόβο του Θεού. Χωρίς αυτόν τον φόβο δεν είναι δυνατή η γνώση του Θεού. Ο φόβος αυτός είναι τελείως διαφορετικός από τον φυσικό φόβο για κάτι κακό που έρχεται. Κανείς δεν μπορεί ν’ αγαπήσει τον Θεό, αν πρώτα δεν τον φοβηθεί. Χωρίς αυτό τον φόβο είναι αδύνατη η γνώση του Θεού, Ο φόβος γεννιέται από την πίστη και όχι η πίστη από τον φόβο. Εκδηλώνεται με την τήρηση των εντολών του Θεού και οδηγεί στη γνώσι Του. Και η γνώση αυτή είναι δωρεά του Θεού προς τον άνθρωπο που τον φοβάται και τηρεί τις εντολές Του, όπως λέγει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος.

          Η τήρηση των εντολών, η κάθαρση από τα πάθη και η προκοπή στην αγάπη πραγματοποιείται με τον φόβο. Η τέλεια αγάπη «έξω βάλλει τον φόβο». Ο φόβος χαρακτηρίζει τις προκαταρτικές βαθμίδες της πνευματικής ζωής. Αλλά και ο τέλειος πιστός δεν είναι αθεόφοβος. Ο φόβος όμως σ’ αυτόν παίρνει μια άλλη μορφή. Συνδυάζεται με την αγάπη και αφανίζεται σιγά -σιγά απ’ αυτήν.

          ΄Ετσι υπάρχουν δύο είδη φόβου: ο εισαγωγικός, που προκαλείται από την απειλή της κολάσεως. Αυτός χαρακτηρίζει τους ανώριμους πιστούς. Ο δεύτερος φόβος γεννάται από την αληθινή αγάπη προς τον Θεό και αποτελεί καρπό της παρουσίας της χάριτος. Ο φόβος αυτός δεν έχει κάτι το κοινό με το φυσικό φόβο. Αντίθετα, όπως λέγει ο άββάς Δωρόθεος, η παρουσία του ελευθερώνει τον άνθρωπο από κάθε γήινο φόβο. Ο τέλειος φόβος συνδέεται με τη βίωση και τη συναίσθηση του μεγαλείου της δωρεάς του Θεού και του κινδύνου που διατρέχει ο άνθρωπος να φανεί ανάξιος μια τέτοιας κλήσεως.

          Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες η ανιδιοτελής αγάπη οδηγεί στην αποδοχή του θανάτου κα την υπέρβασή του με την πίστη στον Χριστό. Έτσι η ζωή παίρνει νέο  νόημα  και σκοπό. Ελεύθερος πλέον από τον φόβο του θανάτου μπορεί να νικήσει δυσκολίες και εμπόδια και να γευτεί την αληθινή ζωή και αγάπη. Η εμπειρία της αγάπης είναι εμπειρία ζωής. Και η ζωή της αγάπης είναι ζωή μετοχής στη νίκη εναντίον του φόβου και του θανάτου.

          «Μη φοβείσθε». Σε αυτή τη φράση της σημερινής ευαγγελικής διήγησης πρέπει ν’ αναγνωρίσουμε τη ρητή υπόσχεση του Χριστού προς τα  μέλη της Εκκλησίας Του, που πορεύονται μέσα στις θλίψεις και τις ταραχές της ζωής, τους παντοίους κινδύνους και πειρασμούς.

Καλή Κυριακή

π. γ. στ.