Ὁ Ἐθνομάρτυρας Ἰωσὴφ Ρωγῶν, ὁ ἐπίσκοπος τῶν «Ἐλευθέρων Πολιορκημένων»

                               «Ἡ ἔξοδος τοῦ Μεσολογγίου» - 1826

Τὸ ὄνομα ἡ ζωή, ἡ προσφορὰ καὶ ἡ θυσία του ταυτίστηκαν μὲ τὴν ἱερὰ πόλη τοῦ Μεσολογγίου. Γεννήθηκε στὰ Ἀμπελάκια τῆς Θεσσαλίας τὸ 1776. Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε στὴ γενέτειρά του ἀπὸ τὸν Ἐθνομάρτυρα Πολυζώη. Σὲ ἡλικία μόλις 14 ἐτῶν προχειρίζεται ἀναγνώστης καὶ σὲ αὐτὴν τὴν παιδικὴ ἡλικία περιέρχεται τὰ χωριὰ τῆς περιοχῆς του καὶ ἐκφωνεῖ λόγους διδακτικούς, ἐθνικούς, ἀφυπνιστικούς. Καίει ἡ νεανική του καρδιὰ ἀπὸ ἀγάπη στὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα καὶ μὲ παλμὸ ὁμολογεῖ Χριστὸ καὶ γνήσια φιλοπατρία.Γίνεται παντοῦ γνωστὸς στὴν περιοχή του γιὰ τὸ διδακτικὸ ἦθος του, τὴν παιδεία του, τὴν κηρυκτικὴ του ἱκανότητα καὶ χειροτονεῖται διάκονος καὶ πρεσβύτερος. Ἀγωνίζεται μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις νὰ στερεώσει τοὺς κατοίκους τὴν ἔννοια τοῦ γένους καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας. Μὲ τόλμη φθάνει καὶ μέχρι τὰ κρυσφήγετα τοῦ παπα-Θύμιου Βλαχάβα καὶ ἐμψυχώνει κάθε καταδυναστευόμενο ἀδελφὸ Ἕλληνα.Τὸ 1814 ἔρχεται στὰ Ἰωάννινα κινδυνεύει νὰ ὑποστεῖ μαρτύριο ἀπὸ τοὺς Τούρκους, διαφεύγει ὅμως καὶ φθάνει στὴν Ἄρτα. Ἐκεῖ, ὁ Μητροπολίτης Ἄρτης Πορφύριος, ὁ ὁποῖος ἦταν καὶ Μητροπολίτης Μεσολογγίου, τὸν προσλαμβάνει πρωτοσύγγελλο.

Ὡς Πρωτοσύγγελλος ἀναπτύσσει σπουδαιοτάτη ἐκκλησιαστικὴ καὶ ἐθνικὴ δράση καὶ μυεῖται στὴν φιλικὴ ἑταιρεία.Τὸ 1820 χειροτονεῖται ἐπίσκοπος Ρωγῶν. Τιμωρεῖται γιὰ τὴν μεγάλη του δράση ἀπὸ τοὺς Τούρκους μὲ κάθειρξι, ἀλλὰ ἐλευθερώνεται ὅταν γιὰ λίγες ἡμέρες οἱ Ἕλληνες ἐπαναστάτες ἀπελευθέρωσαν τὴν Ἄρτα.Διαφεύγει στὸν Βάλτο καὶ τελικὰ ἔρχεται στὸ δοκιμασμένο Μεσολόγγι. Ἐκεῖ συνδέεται μὲ τὸν Μαυροκορδάτο καὶ μὲ ὅλους τούς ἄλλους ὁπλαρχηγούς. Μὲ ὅλη του τὴ δύναμη ἀγωνίζεται γιὰ τὴν πνευματικὴ καὶ ὑλικὴ ἐνίσχυση τοῦ ἀγῶνος καὶ τῶν ἀγωνιστῶν, διδάσκει, ἐμψυχώνει, στηρίζει, ἀφυπνίζει τοὺς ἀγωνιζομένους ἡγήτορας καὶ πολεμάρχους ἀλλὰ καὶ τὸν λαό.Καταβάλλει ἰδιαίτερη προσπάθεια γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὴν συμφιλίωση καὶ τὴν ἑνότητα τῶν ἀγωνιστῶν. Εἶναι ὁ ἀτρόμητος μαχητὴς ἀλλὰ καὶ ὁ Ἅγιος Ἱεράρχης καὶ ποιμένας, ὁ ὁποῖος τακτικὰ στὶς ἀντίξοες συνθῆκες τελεῖ τὸ μυστήριος τῆς Θείας Εὐχαριστίας καὶ κοινωνεῖ τοὺς πολεμάρχους καὶ στὶς ντάπιες ἀκόμη.Ἀναφέρεται ὅτι μὲ μεγάλη καρτερία καὶ γενναιότητα ὑπέφερε πολλὰ δεινὰ χάριν τοῦ Μεσολογγίου καὶ ἐν γένει τῆς Πατρίδος. Ζοῦσε πάμπτωχα καὶ μὲ ρακένδυτη ἐνδυμασία, ὕψωνε τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ ἐνδυνάμωνε τοὺς ἀγωνιζομένους κατοίκους τοῦ Μεσσολογγίου.Τὸ ἀποκορύφωμα τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς θυσίας τοῦ Ρωγῶν Ἰωσὴφ ἀποκαλύφθηκε κατὰ τὴν ὀργάνωση καὶ τὴν ἐκτέλεση τῆς ἠρωϊκῆς ἐξόδου τοῦ Μεσολογγίου (10 Ἀπριλίου 1826). Ἦταν ἡ ψυχὴ τῆς ὀργανώσεως τῆς ἐξόδου ἀλλὰ καὶ ὁ ὁδηγὸς τῶν «Ἐλευθέρων Πολυορκημένων».Συμμετεῖχε στὴν ἔξοδο καὶ μετὰ τὴν σύγχυση ποὺ παρουσιάσθηκε, ὀχειρώθηκε μὲ ἄλλους ἀγωνιστὲς στὸν Ἀνεμόμυλο τοῦ Μεσολογγίου. Ἐκεῖ πολέμησε μέχρι αὐτοθυσίας, ἄναψε μὲ τὸν δαυλὸ τὴν πυρίτι καὶ ἀνατινάχτηκε μὲ τοὺς ἄλλους πολεμάρχους. Οἱ Ἀγαρηνοὶ τὸν βρῆκαν ἡμιθανῆ τὸν βασάνισαν καὶ τέλος τὸν ἀπαγχόνησαν.Ἡ Ἁγιότις του, ἡ ἀγάπη στὸν Χριστός μας, στὴν Ὀρθόδοξο λατρεία μας, ἡ ἀγάπη του στὴν Ἑλλάδα θὰ διδάξει ὅλους μας γιὰ νὰ ἀφυπνισθοῦμε νὰ ἀγαπήσουμε τὴν Ὀρθοδοξία μας καὶ τὴν Πατρίδα μας καὶ νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς γνήσιοι καὶ ἀνύστακτοι διάκονοι τῆς Ὀρθόδοξου Πίστεως καὶ τῆς Πατρίδος.

Τοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου Θεολόγου-Μουσικοδιδασκάλου