Είναι γνωστό ότι πολλές παροιμιακές δράσεις της Νέας Ελληνικής ανάγονται
σε ανάλογες από την Αγία Γραφή ή από εκκλησιαστικές ακολουθίες-γενικότερα από
τη ζωή της Εκκλησίας. Μια τέτοια είναι και η φράση «εχουσι γνώσιν οι φύλακες»,
που χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να δείξουμε ότι δεν χρειάζεται να μας
υπενθυμίζουν κάτι που ήδη γνωρίζουμε, ή ακόμη περισσότερο, το καθήκον μας.
Τη φράση λοιπόν αυτή
(«έχουσι» [την] γνώσιν οι φύλακες») θα
τη συναντήσουμε σε εκτεταμένο τροπάριο της Κυριακής του β΄ ήχου, που ψάλλεται
σε προχωρημένο σημείο του Όρθρου, λίγο πριν την Δοξολογία. Συγκεκριμένα, το εν
λόγω τροπάριο αρχίζει ως εξής: « Όντως παράνομοι σφραγίσαντες τον λίθον,
μείζονος ημάς θαύματος ηξιώσατε, έχουσι την γνώσιν οι φύλακες σήμερον προήλθε
του μνήματος, και έλεγον….». [Η πρόταση «σήμερον προήλθε του μνήματος»,
αναφερόμενη στον Χριστό, σημαίνει «σήμερα προχώρησε/βγήκε από τον τάφο»].
Ολόκληρη η
φράση που παραθέσαμε έχει περίπλοκη σύνταξη, με αποτέλεσμα να παραδίδονται και
άλλες εκδοχές της , που την καθιστούν ομαλότερη και ευκρινέστερη. Σε όλες όμως
αυτές τις εκδοχές της, η πρόταση που εδώ μας ενδιαφέρει («έχουσι την γνώσιν οι
φύλακες») παραμένει σταθερή. Το όλο θέμα του συγκεκριμένου τροπαρίου είναι
εμπνευσμένο από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (Ματθ. 28, 11-15), στο οποίο
αναφέρεται ότι το συμβούλιο των
αρχιερέων και των πρεσβυτέρων, όταν αυτοί έμαθαν από τους Ρωμαίους στρατιώτες
ότι ο τάφος του Χριστού είναι πλέον κενός, «τους έδωσε αρκετά χρήματα («αργύρια
ικανά», περισσότερα ίσως απ’ όσα έδωσαν στον Ιούδα!), για να πουν ότι οι
μαθητές του Χριστού ήρθαν μέσα στη νύχτα και έκλεψαν το νεκρό σώμα του Ιησού
όταν οι στρατιώτες κοιμώνταν»!
Το τροπάριο προσθέτει το
δικό του σχόλιο στην παραπάνω διήγηση λέγοντας
ότι, ωστόσο, «έχουσι την γνώσιν οι φύλακες», γνωρίζουν δηλαδή τι
πραγματικά συνέβη. Και όχι μόνο αυτό, αλλά συνεχίζει λέγοντας : «Και τις
κλέπτει νεκρόν, μάλιστα δε γυμνόν; Αυτός ανέστη αυτεξουσίως ως Θεός, καταλιπών
και εν τω τάφω τα εντάφια αυτού» [= «Και ποιος κλέβει ένα νεκρό σώμα, και
μάλιστα γυμνό; Αυτός- ο Χριστός δηλαδή- αναστήθηκε με τη δική του θεϊκή
εξουσία, χωρίς τη βοήθεια /μεσολάβηση άλλου, αφήνοντας μάλιστα στον τάφο τα
υλικά με τα οποία ήταν τυλιγμένος ως νεκρός»].
Ανδρέας Μοράτος,
«ΧΡΙΣΤΑΙΝΙΚΗ» φ. 1139
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου