Η έννοια της λέξης : «ΜΑΚΑΡΙΟΣ». Μια διαφορετική προσέγγιση

 

 

          Τι σημαίνει ο όρος «Μακάριος;

         Συνήθως η απάντηση στην προσφώνηση αυτή που δίνεται είναι «ευτυχισμένος» ή «ευλογημένος».

   Όμως χωρίς ν’ αποκλείονται οι πιο πάνω ερμηνευτικές προσεγγίσεις, ο όρος «μακάριος» έχει κι ένα βαθύτερο νόημα. Κρύβει αλλά και αποκαλύπτει ένα ζωηρό μήνυμα που έχει σχέση με τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική ολότητα που προσδιορίζει την παροντική καθώς και την εσχατολογική του προοπτική.

        Ο όρος «μακάριος» τον οποίο ο Κύριος προτάσσει και επιστεγάζει την επί του Όρους Ομιλία, συνοψίζει όλο το νόημα και το πλήρωμα της οικονομίας του Χριστού σε σχέση με τον άνθρωπο.

        Πώς νοείται και δικαιολογείται αυτό;

       Η λέξη «μακάριος» είναι σύνθετη. Τα συνθετικά της μέρη είναι το «μα» και το «Κήρ». Τι σημαίνουν αυτά και πως λειτουργεί η σύζευξη τους;

          Το «μα» είναι το αρνητικό μόριο «μη». Και το «Κηρ», όπως μας πληροφορεί η αρχαία ελληνική γλώσσα και μυθολογία, δήλωνε το πρόσωπο μιας θεάς, με κακοσήμαντο έργο: Να παρευρίσκεται αυτή αόρατα στην επιθανάτια κλίνη, για να συνοδεύσει την ψυχή του νεκρού στον Άδη. Ήταν λοιπόν η Κήρ η θεά, της οποίας η παρουσία και το έργο σημάδευε το θάνατο και την θλίψη του θανάτου.

          Αλήθεια, υπάρχει πιο δυσβάστακτο γεγονός από τον θάνατο; Όλοι τον απεχθανόμαστε, αλλά και όλοι τον γευόμαστε στα πρόσωπα συγγενών και φίλων. Λέγοντας λοιπόν οι αρχαίοι το «μη Κηρ», είναι σαν να λέμε κι εμείς σήμερα «μακριά ο θάνατος».

          Ασφαλώς ο θάνατος είναι αφύσικο στοιχείο της ζωής. Και μόνο η λέξη ζωή αποκλείει εξ ορισμού το θάνατο, υπ’ όψη όμως ότι ο Θεός είναι η αυτοζωή και ο χορηγός της ζωής. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος  επειδή πλάστηκε για να είναι αθάνατος, απεχθάνεται το θάνατο και θρηνεί γι’ αυτόν. Ο θάνατος είναι γεγονός μη αναστρέψιμο, δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε. Πώς μπορούμε  να τον αντιμετωπίσουμε;

          Μ’ ένα και μόνο τρόπο που είναι και ο μοναδικός. Ποιος είναι αυτός; Να επανασυνδέσουμε  τον εαυτό μας με το Θεό που είναι ο Κύριος της ζωής και ο νικητής του θανάτου. Αυτόν που συνέτριψε το κράτος του θανάτου. Αυτός μόνος διακήρυξε «εγώ είμι η ζωή και η ανάστασις και η ζωή». Και το απέδειξε.

          «Μακάριος», λοιπόν, είναι αυτός που διασκεδάζει ή μάλλον υπερβαίνει και καταργεί το φόβο και το γεγονός του θανάτου. Το «μη Κηρ», δηλ. μη μου αναφέρεις και μη με καθιστάς κοινωνό της πραγματικότητας του θανάτου, μετακενούται στον απ. Παύλο, όπως και σε κάθε πιστό, ως αναστάσιμος διθύραμβος: «Εάν τε ουν ζωμεν εάν τε αποθνήσκομεν, του κυρίου έσμεν» και «εμοί δε το ζειν Χριστός και το αποθανείν κέρδος».

      Αυτό, λοιπόν, διαδηλώνει στη βιβλική γλώσσα ο όρος «μακάριος». «Μακάριος» νοείται αυτός που δεν τον εγγίζει ο φόβος του θανάτου. Και αυτός είναι ο του Χριστού άνθρωπος. Όποιος έχει καταστήσει την καρδιά του και την ύπαρξή του «μονήν»  του Χριστού, αυτός ποτέ δεν φοβάται τον θάνατον. «Μακάριοι» επομένως είναι αυτοί του στα μάτια του κόσμου  μπορεί να θεωρούνται «ως μηδέν έχοντες και τα πάντα κατέχοντες».

       Και η μακαριότητα συμβαίνει και λειτουργεί στο πρόσωπό τους ως εμπειρία, αφού οι ίδιοι  ζουν το Χριστό και ο Χριστός ενοικεί μέσα τους ως «το πλήρωμα του πάντα εν πάσι πληρουμένου».

        «Μακάριοι», λοιπόν, είναι οι χριστοτερπείς άνθρωποι.

Πηγή: περιληπτική διασκευή άρθρου του κ. Ν. Νικολαίδη, καθ. θεολ. σχ. Παν. Αθηνών, από το περιοδικό «Λυδία»