Eπί τη ενάρξει του Τριωδίου

 

          Όταν αναμένωμεν κάτι σπουδαίον, συνήθως προετοιμαζόμεθα. Και όσον σπουδαιότερον είναι το αναμενόμενον, τόσον μεγαλυτέρα προπαρασκευή προηγείται.

          Κατ’ έτος ο χριστιανικός κόσμος αναμένει το άγιον Πάσχα. Τα Πάθη και την Ανάστασιν του Κυρίου. Δια το μέγα αυτό γεγονός η προετοιμασία είναι ανάλογος από μέρους της Εκκλησίας. Ολόκληρος η περίοδος του «Τριωδίου», το οποίον ήνοιξε σήμερον, κυριαρχείται από ένα κλίμα υψηλής πνευματικότητος και ψυχικής προδιαθέσεως δια το πασχάλιον μήνυμα «και γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός» (Α΄ Κορ. 5,7).

           1.Τι είναι το «Τριώδιον»;

          Είναι εν πρώτοις το ειδικόν λειτουργικόν  βιβλίον της περιόδου ταύτης, το οποίον ήδη ήνοιξεν εν τη Εκκλησία και περιέχει την υμνολογίαν των μέχρι του Πάσχα, μεσολαβουσών από σήμερον, δέκα εβδομάδων. Αλλά και αύτη η τρέχουσα από σήμερον(μέχρι του Πάσχα) περίοδος ονομάζεται επίσης Τριώδιον. Κυρίως όμως η ονομασία «τριώδιον» αναφέρεται εις ωρισμένον είδος εκκλησιαστικών ύμνων («ωδών») αποτελουμένων από τρεις ομάδας στροφών («τροπαρίων»). Επειδή δε τοιούτου είδους ύμνοι, κατανεμημένοι ποιητικώς και μελωδικώς, εις τρεις «ωδάς» (= τριώδια),, ψάλλονται κατ’ αυτήν την προπασχάλιον περίοδον, καλύπτουν με την ονομασίαν των και την όλην εκκλησιαστικήν περίοδον ταύτην και το αντίστοιχον λειτουργικόν βιβλίον της Εκκλησίας.

Ευνόητον βεβαίως ότι δεν είναι πάντως «τριώδιον», αι εξαλλοσύναι και οργιαστικαί εκδηλώσεις των ημερών των Απόκρεω…

2. Ο σκοπός του Τριωδίου.

Είναι εκ διαμέτρου αντίθετος προς ό, τι συνήθως γίνεται εις τους κοσμικούς κύκλους κατ’ αυτάς τας ημέρας. Η ψυχική περισυλλογή και κατάνυξις -η συναίσθησις εκείνη, μέχρι δακρύων και συντριβής, του Τελώνου της παραβολής του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος- είναι ο κατάλληλος βαρομετρικός δείκτης, τ. ε. η πρέπουσα ένδειξις ψυχικής προδιαθέσεως δια τον άξιον (λυτρωτικόν) εορτασμόν του Πάσχα. Περιλαμβάνει δε συστηματικώς η ψυχική αύτη προπαρασκευή διάφορα επί μέρους πνευματικά καθήκοντα και έργα και μηνύματα, εις εβδομαδιαίους κύκλους τοποθετημένα.

Μητροπολίτου  Πατρών κυρού ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ, «Ημερολόγιον Κηρύγματος»