ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ Ευαγγέλιο: Λκ. 15, 11-32

                                       Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

            Εν ολίγοις

          Η παραβολή του Ασώτου που διαβάζεται σήμερα στους Ι. Ναούςμας ανήκει στην τριλογία των παραβολών που έχουν σχέση με το «απολωλός»- απολωλότος προβάτου, της απολεσθείσης δραχμής και του Ασώτου υιού.

          Πρόκειται για τα πιο χαρακτηριστικά θεολογικά κείμενα της Καινής Διαθήκης και από τα ωραιότερα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

          Η παραβολή του Ασώτου χαρακτηρίζεται ως «το ευαγγέλιο των ευαγγελίων». Ονομάζεται του Ασώτου υιού, αλλά κατά τους βιβλικούς θεολόγους καλύτερα εκφράζει το νόημα της παραβολής του «σπλαχνικού πατέρα». Διότι από την αρχή μέχρι το τέλος κέντρο  πρωταγωνιστής δεν είναι ο μικρότερος υιός αλλά ο πατέρας. Ακριβέστερα: η συμπεριφορά του πατέρα και προς τους δύο υιούς . Και κεντρική αλήθεια της παραβολής  δεν είναι η μετάνοια του αμαρτωλού, αλλά η εύσπλαχνη και στοργική αγάπη του Θεού προς τον «απολωλότα» άνθρωπο, είτε αυτός μοιάζει με τον μικρότερο υιό είτε με τον μεγαλύτερο. Γιατί κι ο μεγαλύτερος είναι «απολωλώς». Και οι δύο υιοί είναι «απολωλότες». Μόνο που ο πρώτος μεταστράφηκε, ενώ για τον δεύτερο υπάρχει πρόβλημα, και η  επιστροφή του παραμένει ανοιχτό ζήτημα.

          Από τον πλούτο της παραβολής αξιολογούμε το μέγεθος της μίμησης  της επιστροφής του Ασώτου στο πατρικό του σπίτι, κάτι που τόσο έχουμε ανάγκη σήμερα.

          Ο νέος της παραβολής μας τα είχε όλα στο πατρικό του σπίτι, άνεση στοργή, αγάπη, πλούτη. Όμως η πατρική αγάπη του φαίνονταν σκλαβιά και ζήτησε το μερίδιο του από την πατρική περιουσία και «ανεχώρησε εις χώραν μακράν». Εκεί σπατάλησε την «ουσίαν αυτού ζων ασώτως» κατά τον ι. ευαγγελιστή.

          Η σημερινή παραβολή δεν αναφέρεται σε μια και μόνον κακία, αλλά μας αποκαλύπτει την βαθύτερη φύση της αμαρτίας, η οποία είναι ανταρσία του ανθρώπου εναντίον του Θεού δηλ. η επαναλαμβάνεται η συμπεριφορά  των πρωτοπλάστων, το λεγόμενο προπατορικό αμάρτημα.

          Αναλύοντας την παραβολή βλέπουμε μια σκληρότητα στην αίτηση του μικρότεροι υιού. Ζητάει κάτι που δεν δικαιούνταν πριν από τον θάνατο του πατέρα του. Γι’ αυτόν θεωρείται ήδη νεκρός. Εδώ υπάρχει ένας παραλογισμός και τα πράγματα έχουν χάσει τις αναλογίες τους. Η αμαρτία αλλοιώνει την όψη των πραγμάτων. Τις εντολές του Θεού τις παρουσιάζει ως βαρύ φορτίο και τη χριστιανική ζωή ως ανούσια και ανάξια λίγου να την ζήσει κανείς. Το σπουδαιότερο όμως είναι, ότι καταστρέφει την προσωπική μας σχέση με τον Θεό. Ζητάει από τον Θεό ό, τι μπορεί να πάρει για να τα χρησιμοποιήσει μακριά και χωρίς την ευλογία του, λες και δεν υπάρχει.

          Το κέντρο της αμαρτίας είναι η διάσπαση της προσωπικής επαφής με τον Θεό και η εκμετάλλευση της αγάπης Του. Θέλω τ’ αγαθά Σου, αλλά όχι εσένα. Στη συνέχεια κάθε πλήγμα στις ανθρώπινες σχέσεις είναι αποτέλεσμα αυτής της τραυματισμένης αγάπης. Το θέμα είναι, ότι λίγο αργότερα οι φίλοι του Ασώτου θα του φερθούν όπως αυτός φέρθηκε  στον πατέρα του. Θα νοιώσει την εγκατάλειψη. Η μοναξιά χωρίς τη γεύση της αγάπης είναι σκληρότερη και από τη στέρηση.

          Την  τραγική αυτή κατάσταση την αποκαλύπτει η παραβολή όταν στη συνέχεια αναφέρει το «ελθών εις εαυτόν», διότι μέχρι τότε ο νεώτερος υιός βρισκόταν σε μια παρανοϊκή κατάσταση. Διότι η διάσπαση της προσωπικότητας συμπορεύεται με την αμαρτία.

          Ευτυχώς όμως υπάρχει κάτι ελπιδοφόρο σ’ αυτή την όψη της αμαρτίας. Το «ελθών εις εαυτόν» αποτελεί μια ιδιότυπη ενέργεια προς τον παραστρατημένο άνθρωπο. Ο Χριστός τον βλέπει ως ένα πλανημένο που βρίσκεται εκτός εαυτού, αλλά όχι και τελειωτικά εξαχρειωμένο. Έχει ακόμα μέσα του τη δυνατότητα να ξεπεράσει την αποτυχία του. Και το ξεπέρασε «ελθών εις εαυτόν», βρήκε τον αληθινό εαυτό του και την προσωπική του σχέση με τον Πατέρα του.

          Τα πρώτα λόγια του αποτελούν μια ομολογία αποκατάστασης των ταραγμένων σχέσεων του. «Πάτερ, ήμαρτον». Πατέρα τώρα είμαι δικός σου  και Συ δικός μου Πατέρας.

          Εδώ έχουμε  μια υπέρβαση της διάσπασης του ανθρώπινου παραλογισμού και αυτή είναι η μ ε τ ά ν ο ι α. Δηλ. η επανανακάλυψη του πραγματικού εαυτού μας μέσα στη σχέση αγάπης με τον Θεό Πατέρα.

          Εκείνο όμως που προκαλεί ανησυχία, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν τον νεώτερο υιό της παραβολής μέχρι του σημείου της μοναξιάς και της εγκατάλειψης εκεί στο χοιροστάσιο. Διάφορα προσχήματα μας εγκλωβίζουν, εξασθενούν και ναρκώνουν την επιθυμία της επιστροφής στην πατρική εστία.

          Αυτό το διάστημα η Εκκλησία μας προσκαλεί όλους όσους λίγο-πολύ απομακρυνθήκαμε απ’ την οδό της ζωής  να επιστρέψουν στο Θεότης πατρικής αγάπης με μια εκ βαθέων και ειλικρινή μετάνοια. Μας προσκαλεί στην επανεύρεση  του αληθινού εαυτού μας μέσα στο πέλαγος της αγάπης του Θεού.

          Είναι τραγικό και παρανοϊκό να έχουμε ένα τέτοιο πατέρα, να έρχεται να μας προϋπαντήσει, χωρίς να μας κάνει κανένα υπαινιγμό για το παρελθόν, ν’ ανοίγει την πατρική αγκαλιά του, κι εμείς να τον αποφεύγουμε μένοντας στην εξορία της θανατηφόρας μοναξιάς!

Καλό Τριώδιο

π. γ. στ.