Η Β΄
Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη σ’ έναν υπέρμαχο της Ορθοδοξίας, τον Άγιο
Γρηγόριο τον Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη
γύρω στα 1296, από “περιφανείς και ενδόξους γονείς”. Από μικρός έμεινε ορφανός
από πατέρα. Είχε όμως την ευτυχία να έχει μητέρα την ευσεβεστάτη Καλλονή που
μοναδική φροντίδα της ήταν να τον αναθρέψει με την παιδεία του Κυρίου. Στην
ηλικία των είκοσι ετών παίρνει τα δύο του αδέλφια και πηγαίνει στο Άγιον Όρος
και υποτάσσεται στον γέροντα Νικόδημο της Μονής Βατοπεδίου. Όταν πέθανε ο
γέροντάς του φεύγει για την έρημο του Αγ. Όρους, αλλά οι συνεχείς επιδρομές των
Αγαρηνών τον ανάγκασαν να καταφύγει στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, στη Βέροια.
Κατεβαίνει
για λίγο στη Θεσσαλονίκη, όπου χειροτονείται ιερεύς και επιστρέφει στη Βέροια,
όπου παρέμεινε ακόμη πέντε χρόνια. Ο πόθος του όμως για ησυχία τον αναγκάζουν
να επιστέψει στο Άγ. Όρος μένοντας εκεί εικοσιτρία χρόνια ασκούμενος στην
προσευχή, την μελέτη και τους σκληρούς ασκητικούς αγώνες.
Τότε
ακριβώς εμφανίζεται ο αιρετικός Καλαβρός μοναχός Βαρλαάμ, ο οποίος με τις
αιρετικές διδασκαλίες του δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση σχετικά με το φως της
Μεταμορφώσεως το οποίο έβλεπαν οι ησυχαστές ασκούμενοι στη νοερά προσευχή
Τον
αντιμετώπισε επιτυχώς ο Άγ. Γρηγόριος και καταδικάστηκε από Συνόδους που έγιναν
στην ΚΠολη. Πρόκειται για τις λεγόμενες ησυχαστικές έριδες που κατέληξαν με
νίκη της ορθόδοξης ευσέβειας. Έτσι ο Άγ. Γρηγόριος έσωσε την Ορθοδοξία από
σοβαρότατο κίνδυνο και κατάλαβε περίοπτη
θέση μέσα την εκκλησιαστική συνείδηση.
Χειροτονείται
επίσκοπος και στέλνεται απ’ την ΚΠολη στο θρόνο τη Θεσσαλονίκης. Οι
Θεσσαλονικείς τότε ήταν χωρισμένοι σε δυο φατρίες και δεν τον δέχτηκαν, οπότε
αναγκάζεται ν’ αποσυρθεί στη Λήμνο. Αλλά μετά από λίγα χρόνια τον κάλεσαν οι
ίδιοι στην πόλη τους και τον υποδέχτηκαν με μεγάλες τιμές. Ύστερα από λίγο
καιρό εκτιμώντας την αγιότητά του και τη σοφία του τον κάλεσαν στην ΚΠολη να
συμφιλιώσει αντιμαχόμενα για πολιτικούς λόγους βασιλικά πρόσωπα του Βυζαντίου.
Όμως στο δρόμο συλλαμβάνεται απ’ τους Αγαρηνούς, ταλαιπωρείται και βασανίζεται
και τελικά στην Προύσα που δικάστηκε αθωώθηκε και ελευθερώθηκε και αναχώρησε
για το θρόνο του, αφού στήριξε με τους λόγους του τις χριστιανικές εκκλησίες
της Μ. Ασίας.
Κατάκοπος
από τους τόσους αγώνες για την υπεράσπιση και σωτηρία της Ορθοδοξίας,
αναπαύτηκε εν Κυρίω στη Θεσσαλονίκη, γύρω στα 1360 σε ηλικία 63 χρονών. Το άγιο
λείψανό του σώζεται ενταφιασμένο στον Μητροπολιτικό Ναό της Θεσσαλονίκης που
φέρει το όνομά του.
Ο άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς, όσο ζούσε φύλαξε την Ορθοδοξία από τις ξένες επιδράσεις.
Αλλά και μετά την κοίμησή του με τα θαύματα, με τη βαθιά πνευματικότητα και τα
θεολογικά του συγγράμματα, συνεχίζει να είναι ένας φύλακας της πονεμένης και
χτυπημένης Ορθοδοξίας μας.
Ο άγιος
Γρηγόριος είναι απ’ τους μεγαλύτερους μυστικούς θεολόγους της Ορθοδοξίας και
συγχρόνως από τους λιγότερους γνωστούς.
Πολέμησε
με γενναιότητα τη νεοπλατωνική μυστική και τον αιρετικό Βαρλαάμ, προασπίζοντας
την πνευματικότητα και τον ασκητισμό της Ανατολικής Εκκλησίας, τον οποίο
προσπαθούσε να διασύρει ο Βαρλαάμ.
Ο άγιος
Γρηγόριος ως ησυχαστής ο ίδιος υπερασπίστηκε το ησυχαστικό κίνημα. Οι ησυχαστές
με την νοερά προσευχή, την κάθαρση και την μεγάλη άσκηση μπορούσαν να δουν το
“ακτιστον” φως, που δεν ήταν η ουσία του
Θεού, αλλά η θεία και θεοποιός ενέργεια του Θεού, όπως το είδαν οι μαθητές του
Χριστού στο όρος Θαβώρ.
Μέσα
μας υπάρχουν πολλά σκοτάδια τα οποία κανένας ήλιος δεν μπορεί να φωτίσει. Το
φως που ζητούμε θα έρθει με τη συντριβή,
το γονάτισμα, τη μετάνοια, τη νοερά προσευχή και με την ασταμάτητη κραυγή του
αγίου Γρηγορίου: “Κύριε, φώτισόν μου το σκότος!”.
π. γ.
στ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου