Ένα πραγματικό διαμάντι [άγνωστο, δυστυχώς, στους
πολλούς] περιμένει εκείνον που θα ακούσει τον Κανόνα του Όρθρου της εορτής του
Ευαγγελισμού. Στον Κανόνα αυτό γίνεται ούτε λίγο ούτε πολύ, αναλυτικός
διάλογος(!) μεταξύ της Θεοτόκου και του Αγγέλου [Πρόκειται, φυσικά, για τον Αρχάγγελο Γαβριήλ].
Στον διάλογο αυτό η Παναγία εμφανίζεται επιφυλακτική
απέναντι σε αυτό που βλέπει και αυτά που ακούει, είναι μάλιστα χαρακτηριστικό
ότι το πρώτο τροπάριο στο οποίο μιλάει εκείνη [έχει προηγηθεί ο Άγγελος]
απαρτίζεται σχεδόν μόνο από ερωτήσεις!
Αξίζει
πραγματικά να δει κανείς αναλυτικά όλα αυτά τα τροπάρια [από κάθε άποψη:
νοηματική, γλωσσική, υψηλού ύφους, διαλόγου που παραπέμπει σε θεατρική
«διδασκαλία»], αλλά δεν επαρκεί εδώ ο χώρος.
Αρκούμαστε
σε μια ματιά στο τελευταίο τροπάριο του Κανόνα, όπου μιλάει ο Άγγελος και
κλείνει με διπλή ερώτηση τον όλο διάλογο: «τι με φοβή, Πανάμωμε, τον μάλλόν σε
φοβούμενον; Τι ευλαβή με, Δέσποινα, τον σε σεπτώς ευλαβούμενον;»
Για
να αποδοθεί στη Νέα Ελληνική αυτό το υπέροχο κλείσιμο, θα πρέπει να δοθούν
κάποιες απαραίτητες διευκρινήσεις σχετικά με το ρήμα «ευλαβούμαι», το οποίο στα
Αρχαία Ελληνικά δεν έχει μόνο τη σημερινή σημασία, αλλά μπορεί να σημαίνει
επίσης «προσέχω», «είμαι επιφυλακτικός»,
«προφυλάσσομαι»/φυλάγομαι από κάτι» (όπως, π. χ. όταν αυτό είναι πρωτόγνωρο,
και άρα δυσερμήνευτο/ ανερμήνευτο), «φοβούμαι [μήπως]». [Την τελευταία αυτή
σημασία έχει στο τέλος του αμέσως προηγούμενου τροπαρίου του ίδιου Κανόνα, όπου
μιλάει για τελευταία η Παναγία, λέγοντας: «δέδοικα τον ασπασμόν τον ξένον σου,
ευλαβουμένη τον όλισθον»= φοβούμαι τον παράξενο/ παράδοξο χαιρετισμό σου,
φοβούμενη μήπως πέσω σε ολίσθημα/σφάλμα»]. Ακόμη, το «ευλαβούμαι» σημαίνει στον
Ευριπίδη «αναμένω», «περιμένω» ήσυχα».
Έτσι η διπλή ερώτηση του [Αρχαγγέλου, με την οποία
κατακλείεται ο υπέροχος αυτός Κανόνας, μπορεί να αποδοθεί ωε εξής:
«Γιατί,
Πάναγνε, με φοβάσαι, εμένα που μάλλον εγώ σε φοβάμαι; ( ο αγγελικός φόβος έχει
να κάνει με το ότι η Παναγία θα συλλάβει τον Υιόν του Θεού). Γιατί είσαι
επιφυλακτική απέναντι σ’ εμένα, Δέσποινα, ο οποίος σε τιμώ με σεβασμό» (η: ο
οποίος περιμένω με σεβασμό , την απάντησή σου;)
Ανδρέας Μοράτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου