ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ Ευαγγέλιο : Ματθ. 6, 14-21

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

          Εν ολίγοις

          Μετά την παραβολή της αγάπης ως απαραίτητης προϋπόθεσης και κριτηρίου της Κρίσεως, σήμερα η Εκκλησία μας-Κυριακή της τυρινής- αναφέρεται «εις την ανάμνησιν της από του παραδείσου της τρυφής εξορίας του πρωτοπλάστου Αδάμ».

          Με την ανάμνηση αυτή οι άγιοι Πατέρες θέλουν να δείξουν πόσο καταστρεπτική είναι η υποδούλωση του ανθρώπου στις αυτοκαταστροφικές του επιθυμίες και πόσο σημαντική είναι η ανάπτυξη της δυνατότητας του ν’ αντιστέκεται σ’ αυτές. Το κακό που έπαθε ο Αδάμ για να μη μπορεί να αναβάλλει για λίγο την ικανοποίηση  μιας επιθυμίας, οι Πατέρες τονίζουν ότι η αντίσταση στην αμαρτωλή τάση για άμεση ικανοποίηση όλων των επιθυμιών μας είναι μία βασική εντολή του Θεού. Ο άνθρωπος με την επανάληψη εθίζεται στην ικανοποίηση των επιθυμιών του χωρίς διάκριση, σε σημείο που να μην μπορεί ν’ αντισταθεί στις αυτοκαταστροφικές του επιθυμίες. Οπότε όσο ο άνθρωπος κάνει αυτό που θέλει και όχι αυτό που θέλει ο Θεός, οδηγείται στην καταστροφή και τον θάνατο.

          Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι πρέπει ν’ αναπτύξει τη δυνατότητα να λέει όχι σ’ αυτό το καταστροφικό θέλημα, γι’ αυτό και η Εκκλησία προτείνει στον εθισμό της άμεσης ικανοποίησης των επιθυμιών, την άσκηση και τη νηστεία.

          Με την άσκηση και την νηστεία επιδιώκεται μια άλλη  συμπεριφορά, μία άλλη λογική, στις αυτοκαταστροφικές τάσεις του ανθρώπου, που δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά αποβλέπει στην εσωτερική αλλαγή. Ο άνθρωπος ασκείται για να μπορεί να δίνει κάτι από τον εαυτό του, από το δικό του, στον συνάνθρωπο, όχι βέβαια για να νοιώσει ότι είναι ένας καλός άνθρωπος, αλλά για να μπορέσει με την βοήθεια του Θεού και με την άσκηση αυτή ν’ αλλάξει την εγωκεντρική του συμπεριφορά με μια διάθεση προσφοράς και αγάπης στο συνάνθρωπο.

          Βέβαια η εποχή μας έχει καλλιεργήσει την αντίληψη, ότι η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στην απεριόριστη αύξηση της καταναλωτικότητας και ικανοποίησης όλων των επιθυμιών του ανθρώπου. Γι’ αυτό ως μοναδικός στόχος της κοινωνίας προβάλλεται κατά κόρον η οικονομική ανάπτυξη. Αυτή όμως η νοοτροπία υπέταξε τα πάντα στην ύλη και διάστρεψε κάθε έννοια ηθικής. Η οικονομική ζωή αυτονομείται και αναπτύσσεται υπερτροφικά, ενώ η πνευματική ζωή συμπνίγεται και ο άνθρωπος εγκλωβίζεται στην ατομικότητά του.

          Σήμερα όμως η Εκκλησία μας προτείνει μία τελείως διαφορετική συμπεριφορά, μας κάνει μία άλλη πρόταση ζωής: « Μη θησαυρίζετε θησαυρούς πάνω στη γη, αντίθετα να μαζεύετε θησαυρούς στον ουρανό».

          Η επιλογή της συγκεκριμένης σημερινής ευαγγελικής περικοπής δεν είναι τυχαία. Από αύριο η Εκκλησία μάς εισάγει στην ιερότερη λειτουργική περίοδο του εκκλησιαστικού έτους: Την Μ. Σαρακοστή. Μας καλεί όλους να αγωνιστούμε τον κάλο αγώνα της πίστεως με την άσκηση των αρετών, της προσευχής και της νηστείας. Η Μ. Σαρακοστή είναι μία μέθοδος ζωής και ο πιστός μαθαίνει πώς να ζει σ’ όλη τη ζωή του. Η άσκηση δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, αλλά υπόθεση ολόκληρης της ζωής μας.

          Η άσκηση για τη δυνατότητα του ανθρώπου ν’ αντιστέκεται στις επιθυμίες του αρχίζει από το σώμα και την επιθυμία της τροφής. Ο άνθρωπος λ. χ. που δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στη επιθυμία της τροφής, δεν θα μπορέσει ν’ αντισταθεί στις επιθυμίες του, παραγνωρίζει τον συνάνθρωπο για να επιτύχει τη δική του επαγγελματική ή κοινωνική του καταξίωση.

          Έτσι η άσκηση που μας προτείνει η Εκκλησία είναι το αντίδοτο της αποξένωσης από τον Θεό και τον συνάνθρωπο, η έμπρακτη άρνηση της αμαρτίας. Είναι η αποκατάσταση της πνευματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου. Διότι με την θεληματική στέρηση τέρψεων και ανέσεων ο πιστός ασκεί τη βούλησή του, καταπολεμά τα πάθη του και επαναφέρει την εποπτεία του νου στην ψυχή και τις αισθήσεις του.

          Ο χριστιανός δεν πρέπει να παρασύρεται από το αντιπνευματικό ρεύμα της εποχής σε ικανοποίηση περιττών αναγκών ή να γίνεται όργανο ιδιοτελών σκοπιμοτήτων. Καλείται να κατευθύνει την αγάπη του στο ασκητικό πνεύμα της Εκκλησίας, το οποίο είναι συγχρόνως και δημιουργικό. Σέβεται την υλική δημιουργία και ενδιαφέρεται για την προστασία της. Ενώ αντίθετα το καταναλωτικό πνεύμα αποτελεί αρνητικό παράγοντα, γιατί καταστρέφεται η δημιουργία και αλλοτριώνεται ο άνθρωπος.

          Μέσα σ’ αυτή την προοπτική εντάσσεσαι και η νηστεία που είναι απαραίτητη για την πνευματική ζωή. Ο ίδιος ο Χριστός ενήστευσε και σύστησε τη νηστεία ως μέσο για την καταπολέμηση του πονηρού.

          Στην παράδοση της Εκκλησίας η νηστεία συνδυάζεται με την ελεημοσύνη. Και ο λόγος είναι απλός: αυτό που στερούμαι εγώ, το προσφέρω σε κάποιον που έχει ανάγκη.

          Έτσι λοιπόν το ασκητικό πνεύμα μέσα στην Εκκλησία συνδυάζεται με την αγάπη προς τον συνάνθρωπο και εκφράζεται σε προσωπικό επίπεδο. Μεμονωμένα άτομα μπορούν να κάνουν ίσως σπουδαία πράγματα, δεν μπορούν όμως να καθιερώσουν θεσμούς, νέες μορφές ζωής μέσα στην κοινωνία. Και ένας τέτοιος θεσμός είναι και η περίοδος της Μ. Σαρακοστής. Είναι αυτό που είπαμε παραπάνω, ότι δηλ. η περίοδος που διανύουμε δεν είναι μόνο μία λειτουργική περίοδος, αλλά και ένας τρόπος ζωής. Εκείνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αξιοποιήσουμε αυτό  τον πνευματικό πλούτο που αντιπροσωπεύει.

Καλή Σαρακοστή

π. γ. στ.