Η απόλαυση του μίσους

Όλοι οι πολιτισμοί κατά την παρακμή τους επιδίδονται στις απολαύσεις. Δεν υπάρχει μόνο έκλυση των ηθών, αλλά μια από-λυση από την πειθαρχία και τους δεσμούς των πρώτων φάσεων του πολιτισμού, που τους χάλκευε η ανάγκη.

          Ο πολιτισμός μας έχει περάσει από καιρό στη φάση της παρακμής... Όταν δύει το πνεύμα, σκοτεινιάζουν όλοι οι ορίζοντες, δυτικοί και ανατολικοί.

          Σε τι συνίσταται η “απόλαυση’ ανθρώπων της παρακμής; Απλούστατα, στην απόλαυση των υλικών αγαθών και του σεξ. Αυτοί είναι δύο πόλοι του σύγχρονου πολιτισμού μας. Πρόκειται για την αναγωγή στο στοιχειώδες. Τα αρχέγονα στοιχεία της αυτοσυντήρησης μετατράπηκαν σε στοιχεία ευωχίας και κραιπάλης. Η απόλαυση του πνεύματος παραμελήθηκε οριστικά. Διότι το πνεύμα είναι προϊόν δυσχέρειας. Τώρα ζούμε στην εποχή της ευχέρειας.

          Κι όμως, το πράγμα δεν σταματάει εδώ. Δεν διαθέτουν όλοι την ίδια ευμάρεια. Είναι οι αδικημένοι. Όταν οι αδικημένοι δεν μπορούν να απολαύσουν στο βαθμό που απολαμβάνουν οι άλλοι, τότε επιδίδονται στην απόλαυση του μίσους των.

          Το μίσος είναι το μόνο μη υλικό αγαθό που στην εποχή μας  μπορεί να το απολαύσει κανείς. Επειδή ακριβώς πρόκειται για το μίσος εναντίον αυτών που απολαμβάνουν. Πρόκειται για ένα υποκατάστατο απόλαυσης, και μάλιστα πολύ δραστικό.....

          Ωστόσο εδώ χρειάζεται μια διευκρίνηση. Τώρα πλέον αυτοί που είναι στερημένοι, βασικά δεν στερούνται τα προς το ζειν, αλλά  “υστερούν” σε ένα σωρό άλλους τομείς, γι’ αυτό και το μίσος τους είναι άσβηστο, επειδή η υστέρηση είναι υπαρξιακή.

          Όσοι νοιώθουν πνευματικά και ψυχικά και υπαρξιακά πλήρεις δεν έχουν λόγους να μισούν. Δεν έχουν κενά μέσα τους για να εισχωρήσει το μίσος. Το μίσος ακριβώς αυτό μαρτυρεί την ύπαρξη μιας αναπηρίας, που πάει να την καλύψει ψυχολογικά. Το μίσος είναι ένας τρόπος ικανοποίησης με την καταστροφή του άλλου, με τον φόνο του. Γι’ αυτό οι ιδεολογίες που εκτρέφουν το μίσος έρχεται η ώρα που ανακαλύπτουν το βαθύτερό τους κίνητρο,και γίνονται φονικές. Σπέρνουν μίσος για να θερίσουν θάνατο.

          Αλλά και το μίσος τότε έχει μια αναγωγή στο στοιχειώδες. Στην επιβίωση και τον φόνο του άλλου. Δεν είναι τυχαίο που η Π. Δ. έθεσε ως πρώτη ιστορική πράξη του ανθρώπου τον φόνο του αδελφού. Έτσι οι πόλοι του δύοντος πολιτισμού στην ουσία είναι τρεις. Απόλαυση  των υλικών αγαθών,απόλαυση του σεξ, απόλαυση του μίσους. Αλλά αυτό είναι τέλεια αναγωγή στο ζωώδες.

          Ζούμε μετά από δύο πολυαίμακτους παγκόσμιους πολέμους, ειδεχθείς δικτατορίες, μετά από τερατώδη στρατόπεδα συγκεντρώσεως, σ’ ένα κόσμο που οι δημοκρατίες είναι νησίδες και υπονομεύονται μέσα κι έξω. Και στα εργαστήρια οι επιστήμονες απεργάζονται τελειότερα όργανα ολέθρου, ενώ στα σταυροδρόμια της οικουμένης στήνουν καρτέρι οι ιδεολογίες του μίσους και της βίας. Τι περιθώρια υπάρχουν για αισιοδοξία;

          Η ζωή είναι από τη φύση της αισιόδοξη. Το κακό είναι όμως ότι ακριβώς σ’ αυτήν έχουν στήσει καρτέρι, τόσο οι ιδεολογίες του μίσους όσο και του ολέθρου. Η πολεμική βιομηχανία χρειάζεται το μίσος ανάμεσα στους λαούς για να πλουτίσει, και το μίσος χρειάζεται την πολεμική βιομηχανία για να ευδοκιμήσει. Και το άνθος αυτής της διασταυρώσεως; ο φόνος του αδελφού!

Χρ. Μαλεβίτση, “Ο ΕΓΚΟΠΟΣ ΛΟΓΟΣ”