Η μάχη στο Κουλίκοβο

Ο όσιος Σέργιος του Ραντονέζ προέβλεψε τη ρωσική νίκη επί των Τατάρων στην τιτανομαχία του Κουλίκοβο (8 Σεπτεμβρίου 1380) και εμψύχωσε τον αρχηγό του ρωσικού έθνους μεγάλο πρίγκιπα Δημήτριο Ιωάννοβιτς Ντονσκόυ. Έτσι η ευεργετική συμβολή του στην ιστορία της Ρωσίας είναι ανυπολόγιστη.

Πριν αποφασίσει οριστικά τη μάχη, ο μεγάλος πρίγκιπας Δημήτριος ζούσε έντονα το δράμα της εκλογής. Υπήρχε ακόμη καιρός διαπραγματεύσεων και ο στρατός των ενωμένων ρωσικών πριγκιπάτων φαινόταν σε απελπιστική θέση απέναντι στην μέχρι τότε αήττητη δύναμη των τετρακοσίων χιλιάδων τατάρων ιππέων, αποφασισμένων να εξαφανίσουν το ρωσικό έθνος και την ορθόδοξη εκκλησία του. Ο Δημήτριος κατέφυγε γι’ αυτό στην λαύρα της Αγίας Τριάδος, στη συμβουλή του οσίου Σεργίου.

Έχοντας πλήρη συναίσθηση του υπερτάτου κινδύνου που διέτρεχε η πατρίδα, ο όσιος εμψύχωσε τον μεγάλο πρίγκιπα:

-Η νίκη είναι μαζί σου!... Ο Θεός θα σε βοηθήσει… Μην έχεις καμιάν αμφιβολία. Αντιμετώπισε με θάρρος την εχθρική θηριωδία. Ο Θεός θα είναι στο πλευρό σου. Ο Θεός σε σένα αναθέτει να ενδιαφερθείς για το έθνος και να πολεμήσεις εναντίον των αλλοπίστων εχθρών. Μη διστάσεις να περάσεις τον ποταμό Ντον και να συντρίψεις τους αντιπάλους στην πεδιάδα που απλώνεται εκεί.

Τον προσκάλεσε έπειτα να παρακολουθήσει την Θ. Λειτουργία και να παρακαθίσει στην μοναστική τράπεζα, αν και ο μεγάλος πρίγκιπας βιαζόταν να επιστρέψει στα στρατεύματά του. Ο όσιος δεν έπαυε να τον ενισχύει:

-Ο Κύριος θα είναι βοηθός σου! Δεν έφθασε ακόμη για σένα ο καιρός ενός ενδόξου θανάτου, για πολλούς όμως άνδρες σου συναγωνιστάς σου ετοιμάστηκαν μαρτυρικοί στέφανοι. Ο εχθρός θα ηττηθεί! Θα καταστραφεί τελείως, ενώ εσύ θα γνωρίσεις το έλεος, τη βοήθεια και τη δόξα του Θεού. Να έχεις απόλυτη εμπιστοσύνη στον Κύριο και στην Υπεραγία Θεοτόκο. Προχώρα χωρίς κανένα φόβο. Με τη θεία ενίσχυση θα νικήσεις τους εχθρούς.

Οι προφητείες του οσίου συγκίνησαν και εμψύχωσαν τον υπερασπιστή της ρωσικής γης.

Στις 7 Σεπτεμβρίου τα ενωμένα στρατεύματα των ρώσων πριγκίπων κάτω από την αρχιστρατηγία του μεγάλου πρίγκιπα Δημητρίου πέρασαν τον ποταμό Ντόν και αναπτύχθηκαν στην πεδιάδα Κουλίκοβο, για ν’ αντιμετωπίσουν τον φοβερό αντίπαλο εκεί που τους υπέδειξε ο όσιος. Το πρωί της 8^ης Σεπτεμβρίου, εορτή του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, ετοιμάζονται για την ιστορική σύγκρουση.

Πριν αρχίσει η μάχη ο όσιος Σέργιος ενισχύει ακόμη μια φορά τον ανδρείο πρίγκιπα. Του στέλνει, με τον μοναχό Νεκτάριο και δύο άλλους αδελφούς, την ευλογία της Αγίας Τριάδος, πρόσφορα από την Θ. Λειτουργία και μια επιστολή, στην οποία τον παρηγορεί, τον συμβουλεύει να ελπίζει στην βοήθεια του Κυρίου και, το πιο σημαντικό, του προφητεύει κατηγορηματικά τη νίκη.

Η είδηση για τη νέα αυτή επέμβαση του ξακουστού ηγουμένου αστραπιαία διαδόθηκε από σύνταγμα σε σύνταγμα, από λόχο σε λόχο, και ενθουσίασε τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς. Ελπίζοντας όλοι στις προσευχές του οσίου άφοβα βαδίζουν στη μάχη, έτοιμοι να πεθάνουν για την ορθόδοξη πίστη και την πατρική γη.

Σε λίγο άρχισε η φρικτή σε αγριότητα πολυαίμακτη μάχη. Έγινε σφαγή πρωτοφανής! Οι αντίπαλοι πολεμούσαν με δόρατα, με ρόπαλα, με μαχαίρια, με σπαθιά. Έπνιγαν ο ένας τον άλλο με τα ίδια τα χέρια τους. Πέθαιναν λυωμένοι από τα πέταλα των αλόγων. Η σκόνη και τα αμέτρητα βέλη έκρυβαν τον ήλιο. Το αίμα ανθρώπων και  ζώων κυλούσε σαν ποτάμι σε μήκος χιλιομέτρων. Έπεσαν ηρωικά την ημέρα εκείνη πλήθη ρωμαλέων ρώσων στρατιωτών. Οι εχθροί όμως έπαθαν πανωλεθρία! Έτρεχαν πανικόβλητοι για να σωθούν, αφήνοντας πίσω τους το πεδίο της μάχης κατάσπαρτο από πτώματα ομοεθνών τους. Ο ίδιος ο αρχηγός τους Μαμάης μόλις κατάφερε να γλυτώσει.

Στο διάστημα της άγριας πάλης, ο όσιος Σέργιος είχε συγκεντρώσει όλους τους αδελφούς και προσευχόταν θερμά να χαρίσει ο Κύριος τη νίκη στο ρωσικό ορθόδοξο στράτευμα. Με το διορατικό του χάρισμα έβλεπε σαν να συνέβαιναν μπροστά του όλα τα περιστατικά της μάχης. Πληροφορούσε τους αδελφούς για την εξέλιξη της και ανάφερε λεπτομέρειες γεγονότων  που ελάμβαναν χώρα σε μεγάλη απόσταση. Ανήγγειλε στην αδελφότητα την τελική νίκη και τα ονόματα ορισμένων πεσόντων, για τους οποίους προσευχήθηκε. Ο Κύριος όλα τα απεκάλυπτε στο δούλο Του.

Ο μεγάλος πρίγκιπας Δημήτριος Ιωάννοβιτς, που έλαβε την προσωνυμία Ντονσκόυ για την ένδοξη αυτή νίκη του στον ποταμό Ντον, επέστρεψε θριαμβευτικά στη Μόσχα και αμέσως φρόντισε να συναντήσει τον άγιο Σέργιο. Έφθασε στη λαύρα της αγίας Τριάδος και προσευχήθηκε γεμάτος ευγνωμοσύνη προς τον Κύριο. Ευχαρίστησε τον άγιο ηγούμενο και όλους τους αδελφούς για τις προσευχές τους και τη συμπαράστασή τους στον υπέρτατο αγώνα. Τέλος παρακάλεσε να τελούν Θ.Λειτουργίες και μνημόσυνα υπέρ των πεσόντων στο πεδίο της μάχης, και έδωσε πλούσια δώρα στο μοναστήρι.

Τα μνημόσυνα αυτά τελούνται μέχρι σήμερα και συγκεντρώνουν άπειρα πλήθη ευσεβών ρώσων που εκδηλώνουν την ευγνωμοσύνη του στον Θεό και στους υπερασπιστές της Ρωσίας. Τα ονομάζουν «Δημήτρια».

Από το βιβλίο Χαρίσματα και χαρισματούχοι, τόμος Α΄, Ιερά Μονή Παρακλήτου