Δειγματοληπτικά αναφέρουμε τις απόψεις δυο σπουδαίων συγγραφέων
Α. “..... το δε ζώπυρον
ετηρήθη, πλην των ενετοκρατουμένων μερών
του Έθνους ημών, εν τη εστία αυτή εν τοις κόλποις της Αγίας Μητρός ημών
Εκκλησίας, προς ην ει μεν ως Χριστιανοί οφείλομεν σεβασμόν, ως Έθνος όμως ευγνωμοσύνην
απαράγραπτον, διότι γενόμενοι εκ των περιστάσεων κέντρον θρησκευτικόν άμα και
πολιτικόν, περιβάλλουσα δια της αγάπης και προνοίας Αυτής, οία περ σωστική
κιβωτός, διεβίβασεν ημάς σώους δια του τοσούτων αιώνων διαστήματος, τω μεν
γάλακτι της ευσεβείας εκτρέφουσα, τη δε ελπίδι παραμυθουμένη.
Κατά την μακράν ταύτην και οδυνηράν της ιστορίας ημών περίοδον οι λειτουργοί της Εκκλησίας ήσαν οδηγοί και ποιμένες του ως επί το πλείστον αγραμμάτου ποιμνίου, οι δε ιεραί Μανοί και τα θυσιαστήρια της χάριτος εγένοντο τα καταγώγια της αρετής, της ικανότητος ενίοτε, φυτώρια των γραμμάτων, και ταις Σχολαίς την γλώσσαν των αρχαίων, προχέουσα όσον ενήν Αυτή καθαρά και διαυγή τα νάματα της σοφίας, σκοπούσα την εμφύτευσιν σωτηρίων και βιωφελών γνώσεων και αποσκοράκισιν των εν της αμαθείας κακών, περιέθαλψε τα γράμματα, ανερρίπισεν, εις σύστασιν Σχολείων συνέδραμε λόγω και έργω, ιδίαν δε Πατριαρχικήν (Μεγάλην του Γένους )Σχολήν συνέστησε και διετήρησεν, εις δε την εύρεσιν των αξίων διδασκάλων των τότε διαπρεπόντων ενήδρευε, και τούτοις προϊστη πάντοτε”.
(Ματθαίος Παρανίκας, “Σχεδίασμα περί της εν των Ελληνικώ Έθνει καταστάσεώς των Γραμμάτων.......” ΚΠ 1867”)
Β. “Ο Ελληνικός κλήρος, ήτο προωρισμένος άνωθεν δια να ευρεθή τόσον φιλόπατρις και να σώσει ολόκληρον το Έθνος, διότι άμα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία εχάθη, ο κλήρος εδέχθη την κηδεμονίαν έθνους απροστατεύτου, και μη έχοντος άλλο στήριγμα και άλλην παρηγορίαν, ει μη μόνον την θρησκείαν. Ο κλήρος εσυμβούλευε και ενουθέτει το απελπισμένον Έθνος την καρτερίαν και την υπομονήν. Ο λαός εις την θρησκείαν του εύρισκε την ανάπαυσίν του, υποφέρων όλα τα δεινά της τυραννίας μαζύ με τον κλήρον του.
Κατά δε την επανάστασιν πρώτος ο κλήρος εφάνη εις τον αγώνα με τον σταυρόν και με την σπάθην εις τας χείρας δια να σώσει το πλανημένον ποίμνιον και οδηγήσει αυτό εις την ελευθερίαν του φυσικώς, πολιτικώς και θρησκευτικώς. Αυτός εφύλαξε τα γράμματα και την γλώσσαν”.
(Φωτάκος, Αγωνιστής στην Επανάσταση του 1821, “Απομνημονεύματα” )
(Από “Ενοριακή ευλογία)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου