Βιοτικὰ ἔργα καὶ βιοτικὲς μέριμνες Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος

 

Πῶς μποροῦμε νὰ διατηρήσουμε τὴ νήψη μέσα στὶς φροντίδες;

Μὲ ὅ,τι κι ἂν ἀσχολεῖστε, κάντε τὸ ἐγκάρδια, προσεκτικά, συστηματικά, χωρὶς βιασύνη. Σᾶς ἀναθέτουν κάποια ἐργασία; Δεχθεῖτε την, ὅπως ἄν σᾶς τὴν εἶχε ἀναθέσει ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς καὶ ἐκτελέστε την σὰν ἔργο δικό Του. Ἔτσι, ἡ σκέψη σας θὰ εἶναι κοντὰ στὸ Θεό. Ἀγωνιστεῖτε γι’ αὐτό, κι Ἐκεῖνος θὰ σᾶς βοηθήσει.

Οἱ βιοτικὲς μέριμνες σᾶς πνίγουν τόσο, ὥστε δὲν εὐκαιρεῖτε οὔτε νὰ προσευχηθεῖτε. Τοῦ ἐχθροῦ κατόρθωμα εἶναι τοῦτο. Τὸ σπίτι, τὰ ἐνδύματα, ἡ τροφὴ καὶ πολλὰ ἄλλα πράγματα εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν καλὴ διαβίωση τοῦ ἀνθρώπου. Χρειάζεται, λοιπόν, νὰ φροντίζουμε γιὰ τὴν ἀπόκτησή τους. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἐφάμαρτο. Ἔτσι θέλησε ὁ Θεὸς νὰ ρυθμίσει τὴ ζωή μας. Ὁ πανοῦργος διάβολος, ὅμως, καθὼς πασχίζει ἀκατάπαυστα νὰ μεταποιεῖ καθετὶ καλὸ σὲ κακό, διαστρέφει τὴν εὔλογη, μετρημένη καὶ ὑγιῆ φροντίδα σὲ ἄλογη, συνεχῆ καὶ ἀγχώδη μέριμνα, ποὺ σκοτίζει τὸ νοῦ καὶ στενοχωρεῖ τὴ καρδιά. Αὐτὴ ἡ κατάσταση καταντᾶ, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, σὲ ψυχικὴ ἀσθένεια, στὴ θεραπεία τῆς ὁποίας στοχεύουν οἱ νουθεσίες τοῦ Κυρίου γιὰ τὴν ἐμπιστοσύνη στὴ θεία πρόνοια: «Μὴ μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἢ τί πίωμεν ἢ τί περιβαλώμεθα;… οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρήζετε τούτων ἁπάντων… μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον ἤ γὰρ αὔριον μεριμνήσει τὰ ἑαυτῆς» (Μάτθ. 6: 31-34).

Αὐτὸ δὲν σημαίνει νὰ μὴν κάνουμε τίποτε, ἀλλά, φροντίζοντας γιὰ ὅ,τι εἶναι ἀναγκαῖο, νὰ μὴ φορτωνόμαστε μὲ περιττὲς μέριμνες, ποὺ συνεπάγονται κόπο σωματικὸ καὶ ψυχικό.

Τὸ ἐφάμαρτο στοιχεῖο τῆς πολυμεριμνίας εἶναι τοῦτο, ὅτι ἐπιδιώκει ἐγωιστικὰ τὴν αὐτάρκεια. Ὅλα θέλει νὰ τὰ κάνει μόνη της, ὅλα θέλει νὰ τὰ κατορθώσει χωρὶς τὸ Θεό. Στηρίζοντας κάθε ἐλπίδα στὸν ἑαυτό της, στὶς ἱκανότητές της καὶ στὰ ὅποια ὑλικὰ μέσα διαθέτει, ἀγνοεῖ ἢ καὶ περιφρονεῖ τὴ θεία πρόνοια. Ὡς κύριο σκοπὸ τῆς ζωῆς ἔχει τὴν ἀπόκτηση ἐγκόσμιων ἀγαθῶν. Καὶ τὴν ἴδια τὴν ἐπίγεια ζωὴ τὴ θεωρεῖ ὡς αὐτοσκοπό. Γιὰ τὴ μελλοντικὴ καὶ αἰώνια ζωὴ ἀδιαφορεῖ.

Βλέπετε, τί θεομάχο πνεῦμα βρίσκεται μέσα στὴν πολυμεριμνία! Παλέψτε, λοιπόν, μ’ αὐτὸ τὸ κακό! Ἀντισταθεῖτε στὸν ἐχθρό, ὅπως ἄν σᾶς παρακινοῦσε νὰ διαπράξετε φόνο!

«Πῶς ν’ ἀγωνιστῶ;», θὰ μὲ ρωτήσετε. Ἀρχίστε καὶ θὰ μάθετε… Ἀρχίστε πρῶτα-πρῶτα ἀπὸ τὴν προσευχή. Ἀπαλλάξτε την ἀπὸ κάθε βιοτικὴ μέριμνα. Τὸ ἴδιο νὰ κάνετε στὴ συνέχεια καὶ μ’ ὅλες τὶς ἄλλες πράξεις καὶ ἀσχολίες σας. Ὁ τρόπος εἶναι ἁπλός: Τὴν ὧρα τῆς προσευχῆς, μόλις ἐμφανίζεται στὸ νοῦ σας κάποιος λογισμός, νὰ τὸν διώχνετε χωρὶς καθυστέρηση. Κι ἂν πάλι ἔρχεται, πάλι νὰ τὸν διώχνετε. Ἔτσι νὰ κάνετε συνέχεια καὶ ἀκούραστα. Μὴν ἐπιτρέπετε στὶς μέριμνες νὰ σταθοῦν οὔτε γιὰ μία στιγμὴ στὸ νοῦ σας, ὅταν προσεύχεστε. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀγώνας! Καὶ θὰ δεῖτε καρπούς. Φτάνει νὰ ἐπιμείνετε.

Ποιὰ εἶναι τὰ μάταια ἔργα;

Θέλατε νὰ ἑτοιμαστεῖτε γιὰ τὴ θεία Κοινωνία, ἀλλὰ δὲν τὰ καταφέρατε ν’ ἀποφύγετε τοὺς περισπασμούς.

Πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι, λέτε, ποὺ ἔρχονται καὶ ζητοῦν νὰ τοὺς ἐξυπηρετήσετε. Ἡ ἐξυπηρέτηση τῶν συνανθρώπων, πάντως, δὲν εἶναι ἔργο μάταιο. Εἶναι ἔργο Θεοῦ. Μόνο νὰ τὸ κάνετε πάντα γιὰ τὴν ἀγάπη Ἐκείνου καὶ τοῦ πλησίον, γιὰ τίποτ’ ἄλλο.

Τὰ βάρη τῆς οἰκογενείας πέφτουν κι αὐτὰ στοὺς ὤμους σας. Ὅμως, οὔτε οἱ οἰκογενειακὲς ὑποθέσεις εἶναι μάταια ἔργα, φτάνει ν’ ἀσχολεῖστε μ’ αὐτὲς εὐσυνείδητα, δίχως νὰ παραβαίνετε τὸν θεῖο νόμο.

Μάταια ἔργα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ ἀποσκοποῦν στὴν ἱκανοποίηση τῶν παθῶν, τὰ ἐφάμαρτα, καθὼς ἐπίσης τὰ ἄχρηστα καὶ ἀνώφελα. Ξεχωρίστε, λοιπόν, στὴ ζωή σας τὶς μάταιες ἀπὸ τὶς μὴ μάταιες ἐνασχολήσεις. Οἱ δεύτερες πάντα μποροῦν νὰ γίνονται σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Κάτι περισσότερο: μποροῦν νὰ γίνονται γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.

Ἀπαλλαγή ἀπ’ ὅλα τὰ γήινα. Εἶναι δυνατή;

Ἡ ἀπαλλαγὴ ἀπ’ ὅλα τὰ πράγματα καὶ ὅλες τὶς ἐξαρτήσεις τοῦ κόσμου τούτου, ἡ ἀπαλλαγὴ δηλαδὴ ἀπὸ καθετὶ γήινο, εἶναι πρακτικὰ ἀδύνατη σὲ τούτη τὴ ζωή, τουλάχιστον γιὰ τοὺς περισσότερους ἀνθρώπους. Ἀποτελεῖ κατόρθωμα μόνο τῶν μοναχῶν, καὶ μάλιστα τῶν ἐρημιτῶν. Ὅλοι, ὅμως, εἶναι δυνατόν, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴν ἐπὶ τοῦ Ὅρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου, ν’ ἀπαλλάξουν τὴ καρδιά τους ἀπὸ τὴν ἐμπαθῆ προσκόλληση στὰ γήινα. Ἐσεῖς, λοιπόν, ἔχετε πλοῦτο. Ἂν δὲν στηρίζετε τὶς ἐλπίδες σας σ’ αὐτόν, ἂν εἶστε ἕτοιμος νὰ τὸν στερηθεῖτε ἀγόγγυστα, ὅποτε θελήσει ὁ Κύριος, ἂν ἀδιάκοπα καὶ πρόθυμα βοηθᾶτε ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, βρίσκεστε στὸ σωστὸ δρόμο.

Προσαρμογὴ στὶς συνθῆκες τῆς ζωῆς.

Ὡς πρὸς τὴ ροὴ τῶν πραγμάτων στὴ ζωή μας, ἂς τὸ πάρουμε ἀπόφαση ὅτι δὲν εἶναι στὸ χέρι μας νὰ τὴν ἀλλάξουμε. Ἂς ἔχουμε, λοιπόν, τὴ σοφία τῆς προσαρμογῆς στὶς ὅποιες συνθῆκες παραχωρεῖ ὁ Θεός. Μόνο ἔτσι θὰ εἴμαστε εἰρηνικοὶ σὲ κάθε περίσταση.

Τώρα, λοιπόν, ποὺ ἀντιμετωπίζετε ἕνα τόσο μεγάλο πρόβλημα, δὲν ἔχετε παρὰ νὰ κάνετε πρῶτα-πρῶτα ὑπομονή. Χωρὶς ὑπομονὴ δὲν μποροῦμε νὰ ζήσουμε. Δὲν ὑπῆρξε ποτὲ ἄνθρωπος σὲ τοῦτο τὸν κόσμο ποὺ νὰ μὴν ὑπέμεινε κάτι. Νὰ τὸ θυμάστε πάντα καὶ νὰ τὸ ἐπαναλαμβάνετε μέσα σας: Καὶ ὅσοι φαίνονται τρισευτυχισμένοι, ἀκόμα κι αὐτοὶ ὑπομένουν, καμιὰ φορά μάλιστα, βάρη δυσβάσταχτα. Γιατί, λοιπόν, νὰ μὴν ὑπομένω κι ἐγώ;

Παράλληλα ψάξτε νὰ βρεῖτε κάποιες ἀπασχολήσεις, ποὺ θὰ σᾶς προξενοῦν ψυχικὴ ἀνάπαυση καὶ ἱκανοποίηση. «Μὲ τί ν’ ἀσχοληθῶ;», θὰ μὲ ρωτήσετε. Μὲ ὁτιδήποτε, φτάνει νὰ ἔχετε πάντα δουλειά. Καὶ ὅταν δὲν ἔχετε δουλειά, νὰ διαβάζετε καλὰ βιβλία. Ν’ ἀγαπήσετε, ἐπίσης, τὴ φύση. Σὲ κάθε ἐποχή, ἡ φύση ἔχει τὶς ὀμορφιές της. Νὰ τὶς βρίσκετε καὶ νὰ τὶς ἀπολαμβάνετε. Σ’ αὐτὸ κρύβεται ξεχωριστὴ σοφία. Θέλετε νὰ εἶστε σοφή; Κάντε το!

Θὰ μπορούσατε ἀκόμα νὰ γίνετε ἕνας «καλὸς ἄγγελος» γιὰ ὅλο τὸ χωριό: Ὅπου ὑπάρχει φτώχεια, ἀρρώστια, συμφορά, ἐκεῖ νὰ τρέχετε πρόθυμα, βοηθώντας ὅσο καὶ ὅπως μπορεῖτε τοὺς συνανθρώπους σας. Αὐτὴ ἡ ἀπασχόληση δίνει στὴ ψυχὴ μεγάλη παρηγοριά. «Εκτός κι ἂν εἶστε μία σκληρὴ ἐγωίστρια. Ἄν, ὅμως, εἶστε τέτοια, τότε μὴν περιμένετε ποτὲ εὐτυχία, ἔστω κι ἂν ἀποκτήσετε ὅλο τὸ χρυσάφι τοῦ κόσμου. Τὸν ἐγωισμό, αὐτὸν τὸν κακοποιό, πρέπει νὰ τὸν θανατώσουμε. Κι ἂν δὲν τὸν θανατώσετε ἐσεῖς, μόνη σας, τότε θὰ τὸ κάνει ὁ Κύριος, στέλνοντας τὸ ἕνα χτύπημα μετὰ τὸ ἄλλο. Καὶ θὰ τὸ κάνει ὄχι ἀπὸ σκληρότητα, μὰ ἀπὸ ἀγάπη. Γιατί θέλει νὰ μπεῖτε στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ὅπου μόνο οἱ ταπεινοὶ χωρᾶνε.

 agiazoni