«Γη του Πόντου»

 

Νάτην  η Τραπεζούντα πρωτεύουσα ιστορική των Κομνηνών-γεμάτη Εκκλησίες, κάστρα βυζαντινά, τζαμιά κι ορθοδοξία, που από τη μια μεριά της σκαρφαλώνει στον λόγο του «Ποζ Τεπέ» κι απ’ την άλλη δροσολογιέται ανέμελα στην θάλασσα του Ευξείνου, που πότε χαϊδεύει τις αμμουδιές της καταγάλανη, και πότε ανασηκώνεται θυμωμένη, σε κύματα θεόρατα, που σπάζουν και βροντολογούν στα βράχια του γιαλού της.

     Σπίτια μικρά, μεγάλα, που οι αυλές τους-πλακόστρωτες αλλού κι αλλού με καρφωμένα βοτσαλάκια-λαμποκοπάνε από πάστρα κι οι κήποι τους ολούθε είναι πνιγμένοι στο λουλούδι, στις συκιές ή τις ροδιές ή τις μανόλιες.

     […..] Να κι ο Άη Γρηγόρης, η μεγαλόπρεπη μητροπολιτική μας Εκκλησία, όπου ο μητροπολίτης Χρύσανθος δεν αφήνει σχεδόν καμιά Κυριακή χωρίς να θυμηθεί στο κήρυγμά του τους θρυλικούς «μυρίους» του Ξενοφώντος που απ’ τα ψηλά βουνά τη Τραπεζούντας αντικρύσαν το γαλάζιο πέλαγος και φώναξαν:

     -Θάλαττα! Θάλαττα!

     Εδώ στην Τραπεζούντα κατέβηκαν, κι εδώ σε τούτον τον γιαλό λούστηκαν, ύστερα από πολλές περιπλανήσεις, μάχες, δοκιμασίες-λέει ο δεσπότης-αιώνων ιστορία ελληνική έχει η πόλη τούτη, όλα το μαρτυρούν, αρχαίοι συγγραφείς, αρχαία τείχη και κάστρα, τάφοι αυτοκρατόρων, εκκλησίες και προ πάντων ο λαός ο ριζωμένος στ’ άγια τούτα χώματα που τα ποτίζει με δάκρυ και ιδρώτα και συνεχίζει από γενιά σε γενιά την προαιώνια ιστορία της Ελλάδας.

     Κοιτάζω τον πατέρα μου, δακρύζει:

     Γιατί, πατέρα;

     Σκύβει πολύ ο πατέρας μου για να με φτάσει:

     -Σώπα παιδί μου, τα καλά παιδιά δεν μιλάνε στην Εκκλησία.

     Κι ενώ σκουπίζει τα μάτια του με το μαντήλι:

     -Άμα θα μεγαλώσεις, θα καταλάβεις.

     Πολλά είν’ αυτά που δεν καταλαβαίνω ακόμα, κι όχι μονάχα έξω, αλλά και μέσα στο ίδια μας το σπίτι, όπως εκείνα τα περίεργα κάδρα με τα παράξενα πρόσωπα που βρίσκονται στο σαλόνι μας-τα τόσο αγριωπά-άλλος με περικεφαλαία, άλλος με πιστόλες και μαχαίρες, άλλος με μακρά κυματιστά μαλλιά κι όλοι τους με μάτια φλογερά, με άφθονα  γένια και μουστάκια, αν και μπορώ να διαβάζω χωρίς κόπο τα ονόματα που είναι γραμμένα από κάτω:ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ, ΜΙΑΟΥΛΗΣ, ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΑ ΔΙΑΚΟΣ, ΟΔΔΥΣΕΥΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ, ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ κ. λ. π.

     Στη γιορτή του πατέρα  μου, που έρχονται και Τούρκοι φίλοι και πελάτες του, για να πουν «χρόνια πολλά». Κοιτάζουν και εκείνοι με μεγάλη απορία όλα αυτά τα κάδρα και ρωτούν:

     -Κυρ Γιάννη, γιάχο, τι είναι όλοι τούτοι;

     -Συγγενείς μου είναι, Χασάν εφέντη.

-Μεγάλο συγγενολόι έχει, κυρ Γιάννη.

     -Ναι, όλους τους συγγενείς μου τους έχω εδώ. Μακρινούς και κοντινούς

     -Ασκ’ ολοσούν, κύρ Γιάννη, καλός άνθρωπος είσαι για ν’ αγαπάς έτσι όλο σου το σόι!

     Σε μένα, όμως, ο πατέρας μου κάποτε έδωσε άλλη εξήγηση:

     Αυτοί, παιδί μου, είναι εκείνοι που δώσαν στην Ελλάδα μας την λευτεριά.

     Και τι θα πει, πατέρα, λευτεριά;

     Αναστέναξε εκείνος:

     Άμα θα μεγαλώσεις θα τα μάθεις.

    

Δημήτρης ΨΑΘΑΣ