Τρίτη 8 Μαρτίου 2022

Τι χρειάζεται η νηστεία και ποιο σκοπό εξυπηρετεί;

 

Κάθε φορά που προσεγγίζουμε τις  περιόδους  των Τεσσαρακοστών, πολλοί άνθρωποι-ακόμη και θρησκευόμενοι-  δυσανασχετούν με την υπόθεση της νηστείας και αμφισβητούν τον πανάρχαιο αυτό θεσμό της Εκκλησίας.

          Σ’ αυτούς, λοιπόν, τους αμφισβητίες απευθύνονται όσα  ακολουθούν.

          Ο άνθρωπος για να πετύχει στην όποια δουλειά του, πρέπει να καταβάλλει πολύ κόπο και χρόνο. Αλλά και ένας μαθητής προκειμένου να αφομοιώσει γνώσεις ωφέλιμες για την επίγεια ζωή, πρέπει να αφιερώσει πολλά χρόνια -ιδιαίτερα σήμερα- στο θέμα της εκπαίδευσης του. Αν για την επίγεια ζωή μας απαιτείται τέτοιος κόπος για να επιβιώσουμε και να διακριθούμε, πόσο περισσότερο πρέπει να κοπιάσουμε για την πνευματική μας προσέγγιση στη γνώση του Θεού. Χωρίς αγώνα και άσκηση πως μπορούμε ν’ αυξήσουμε  τις αρετές, να πολεμήσουμε τα πάθη χωρίς νηστεία στις τροφές και τις συνήθειές μας, χωρίς συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας;

          Η ίδια η φύση του ανθρώπου απαιτεί  την άσκηση στη ζωή μας. Επειδή  στην ανθρώπινη ζωή κυριαρχεί η φθορά και ο θάνατος, καθίσταται αναγκαίο ο άνθρωπος με τη βοήθεια του Θεού να αντισταθεί σ’ αυτή την αντίθεη δύναμη του πονηρού και να λάβει τη χάρη του Θεού. Σ’ αυτή την αναγκαία εργασία μας είναι απαραίτητη η άσκηση.

          Η άσκηση δεν είναι κάτι το προαιρετικό ή περιττό στη ζωή μας. Η ζωή του χριστιανού είναι συνυφασμένη με την αλήθεια της ζωής του, είναι ένα εργαλείο απαραίτητο για να πετύχει τη σωτηρία του.

          Η νηστεία λ. χ. , η αποχή του πιστού από ορισμένες τροφές για ορισμένα χρονικά διαστήματα ή ημέρες, είναι μια επιβολή της θελήσεώς μας πάνω στη φυσική επιθυμία του σώματός μας για τροφή και ιδιαίτερα πάνω στην πλεονεξία για ηδονή, που συνοδεύουν συνήθως αυτή την φυσική μας επιθυμία. Όταν, λοιπόν, κανείς καταφέρει με την συνεχή άσκηση της νηστείας να επιβληθεί στη φυσική αυτή επιθυμία, τότε θα μπορέσει να επιβληθεί και στα υπόλοιπα βασανιστικά πάθη που τον ταλαιπωρούν, όπως ο εγωισμός, η φιλαργυρία, ο θυμός, η φιλοδοξία, ο φθόνος, η φιληδονία, η μνησικακία κ. α.

          Η ορθόδοξη ασκητική δεν έχει καμία σχέση με τη δυτική νοοτροπία, που καθορίζει ακριβώς πόση ώρα πριν από τη θεία Κοινωνία μπορεί ο πιστός να λάβει από τα διάφορα είδη τροφίμων, δημιουργώντας μια κατ’ επίφαση νηστεία, με σκοπό να επαναπαύσει τη συνείδηση των πιστών. Αλλά μια τέτοια αντίληψη για τη νηστεία τη δέχονται μόνο όσοι θεωρούν την Εκκλησία σαν μια οργάνωση που οφείλουν να τηρούν κάποιες διατάξεις,  για να νιώθουν ότι είναι τακτοποιημένοι μαζί της. Και όχι σαν πιστοί που ζουν την Εκκλησία ως γεγονός προσωπικής ενώσεως με τον Θεό.

          Ο πιστός προσπαθεί να νηστέψει με φιλοτιμία όσο μπορεί περισσότερο, γιατί σκοπός του είναι να προσεγγίσει την αγάπη του Θεού, και όχι να αρκεστεί σε μια μηδαμινή ικανοποίηση που προέρχεται από την απόλαυση των υλικών αγαθών.

          Οι καθιερωμένες νηστείες της Εκκλησίας αποτελούν ένα μέτρο και ένα δείκτη για τους πιστούς, καθώς και μια πνευματική βοήθεια, και ποτέ ένα νόμο ή υποχρέωση που λειτουργεί ξεχωριστά και αδιάφορα από κάθε συγκεκριμένο πρόσωπο.

          Οι καθιερωμένες νηστείες είναι κάτι το λογικό και κατορθωτό για έναν υγιή πνευματικά και σωματικά άνθρωπο. Όταν κάποιος πιστός έχει κάποιο πρόβλημα, με τη συμβουλή του πνευματικού του μπορεί να ρυθμίζει και τη διάρκεια και το χρόνο της νηστείας του, με γνώμονα το πνευματικό του συμφέρον και τη σωτηρία του.

          Δεν υπάρχει μεγαλύτερο λάθος και δείγμα έλλειψης αγάπης προς τον σύγχρονο καταναλωτικό άνθρωπο από το νομίσουμε ότι τον βοηθάμε, με το να νοθεύσουμε, να υποτιμήσουμε ή να κάνουμε εύκολη την Αλήθεια και τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Ούτε είναι σωστό να αιχμαλωτίσουμε στα όρια της λογικής το μυστήριο της σωτηρίας μας. Ή ακόμα χειρότερα να υποτάξουμε την Αλήθεια στις απαιτήσεις της σύγχρονης ευδαιμονιστικής κοινωνίας για να γίνουμε δήθεν αρεστοί.

          Καλή Τεσσαρακοστή

Δεν υπάρχουν σχόλια: