Ανάγκη στροφής στο ένδον

Σωτήρης Γουνελάς

Η περίοδος που διανύει σήμερα η Ελλάδα είναι ανάλογη της εποχής που στην αρχαία Αθήνα αρχίζει τη διδασκαλία του ο Σωκράτης. Όπως εκείνος διαβλέπει το γενικό ξεχαρβάλωμα της πόλης και μελετάει στην Πολιτεία του την λύση, λύση που δεν μπορεί να εφαρμοστεί εάν δεν βασιλεύσουν οι φιλόσοφοι ή δεν φιλοσοφήσουν οι βασιλείς —και η φιλοσοφία του Σωκράτη (Πλάτωνα) είναι προσήλωση στο Αγαθό και μελέτη θανάτου— έτσι και σήμερα, ύστερα από την τελευ­ταία τριακονταετία που αρχίζει προδικτατορικά και συνεχίζεται μεταδικτατορικά, με εξαίρεση την πρώτη μεταπολι­τευτική περίοδο, αυτό που διακρίνει οποίος έχει τραφεί με μελέτη του Πλάτωνα, Πατερική θεολογία, γνώση των βασι­κών νεώτερων θεωρητικών συντεταγμένων της Μετααναγεννησιακής Ευρώπης, και καρδιακό βίωμα Χριστού είναι η α­νάγκη στροφής στο ένδον, η αυτοσυνειδησία και η νήψη ως κάθαρση παθημάτων κατά το ανάλογο της αρχαίας τραγωδίας.

Μεταχριστιανικά αυτό το τελευταίο μπορεί να γίνει πολύ εύκολα, αφού ο Θεός έχει ιστορικά ΣΑΡΚΩΘΕΙ και δεν απαι­τείται η έξοδος από το σώμα με το θάνατο και την φιλο-σοφία (ζωής). Φυσικά, εφ' όσον ο άνθρωπος στραφεί προς την Αλήθεια που ενανθρώπησε και αφού ρυθμίσει τη ζωή του σύμφωνα μ' εκείνη την Αλήθεια. Η συμβατική θρησκευτική κατάσταση δεν λύνει τίποτε και δεν ανοίγει τον άνθρωπο στην Αλήθεια. Αλλος τρόπος για τους Έλληνες —όσους δηλαδή μετέχουν στην ιστορία αυτού του τόπου— δεν υπάρ­χει, υπό την έννοια ότι έξω από τη μεταμόρφωση της αρ­χαίας ελληνικής παράδοσης και του λόγου της σε χριστιανική και εκκλησιαστική δύο τινά μπορεί να συμβούν: α) είτε γυρ­νούμε σε προχριστιανική κατάσταση — απόπειρα μίμησης, βέβαια, β) είτε γινόμαστε ευρωπαϊκή ουμανιστική αναγέννη­ση, σκάρτη μίμηση δηλ. της αρχαιότητας. Εκτός και αν δεν γίνουμε τίποτε. Γιατί υπάρχει και αυτή η λύση! Να διαγρά­ψουμε κάθε παράδοση και να γίνουμε αμερικανοανατολίτικο Ελντοράντο, πράγμα που δεν φαίνεται να είναι καθόλου ανέ­φικτο αν λογαριάσει κανείς την ακροαματικότητα των σόου της Κορομηλά και άλλων τηλεοπτικών επιδορπίων...