Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

B

 

          Το έτος αυτό είναι αφιερωμένο στον μεγάλο διδάσκαλο του Γένους και εθναπόστολο Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Ανάμεσα στα αφιερώματα για τη σπουδαία αυτή προσωπικότητα ανήκει και η συμπερίληψη στο θεσμό των «Πρωτοκλητείων» προς τιμή του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου και ειδικό αφιέρωμα στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.

          Εξ αιτίας λοιπόν αυτού του γεγονότος και η ιστοσελίδα του Ι. Ναού μας θα κάνει κάποιες μικρές αναφορές σ’ αυτόν τον εθνοιερομάρτυρα του Γένους.

 

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ

 

          Κάτω από την συμπαθητική απλότητα του Αγίου μας, η οποία τον έφερε πολύ κοντά στους ανθρώπους του λαού και του χάρισε την ολόψυχη εκτίμησή τους, ανακαλύπτουμε έναν ασυνήθιστο βαθύ άνθρωπο. Μέχρι τη στιγμή που άρχισε να φωτίζει με την ιεραποστολική  φλόγα του την ανταριασμένη ψυχή του σκλαβωμένου γένους του, η ζωή του κύλησε φαινομενικά ήσυχη. Τίποτε το παράξενο δεν πρόδωσε στους άλλους την παράξενη φωτιά που έκαιγε μέσα του.

          Γεννήθηκε στην Αιτωλία που τότε υπαγόταν στην μητρόπολι της Άρτας. Ανδρώθηκε και έμαθε γράμματα σε διάφορα  μικροσχολεία του τόπου του, δίδαξε και ο ίδιος για μερικά χρόνια τα ελληνόπουλα της πατρίδας του. Το Άγιον Όρος τον τράβηξε γρήγορα κοντά του με την περίφημη Αθωνιάδα σχολή. Αργότερα έγινε μοναχός στη Μονή Φιλοθέου με το όνομα Κοσμάς. Το βαπτιστικό του ήταν Κώνστας.

          Αυτή η συνηθισμένη πορεία των μορφωμένων της εποχής εκείνης δεν παραξενεύει κανένα σύγχρονό του. Καθένα όμως από τα γεγονότα αυτά ήταν μία επανάσταση για τον Κοσμά. Ο άγιός μας έκρυβε μέσα του μια πλούσια φύσι. Δονούσαν την ψυχή του μεγάλοι πόθοι. Ήταν γεννημένος για δάσκαλος του γένους, γεννημένος για την αγιότητα.

          Αυτό το έδειξε, όταν στην νεανική του ηλικία ακόμη άρχισε να διδάσκει στα ορεινά της Ναυπακτίας. Χωρίς ν’ ακολουθεί μεθόδους και προγράμματα. Με λόγια ζεστά, απλά, φωτισμένα γαλούχησε τις παιδικές ψυχές. Μίλησε όμως και στους μεγάλους. Τους εξηγούσε το ευαγγέλιο στην Εκκλησία. Τους δίδαξε την ιστορία τους. Τους γνώρισε από πού κρατούσε το ρωμαίικο, ποιές ήταν οι ρίζες τους. Μεγαλέξανδρος, Παλαιολόγος, Βυζάντιο, αρχαία Ελλάδα. Μεταλαμπάδευε στις καρδιές τους το δικό του φλόγισμα. «Και εμείς, αδέλφια, είμαστε γνήσιοι απόγονοι των ενδόξων αυτών προγόνων μας. Θα ελευθερωθούμε μίαν ημέραν».

          Παράλληλα η ψυχή του τραβούσε σαν μαγνητισμένη «προς τα όρη των αρετών». Ο δρόμος, χαραγμένος από τους αγώνες  των αγίων ήταν ξεκάθαρος και συγκεκριμένος. «Εις το σχήμα όντας των λαϊκών, εφαίνετο εστολισμένος με την σεμνότητα του μοναδικού σχήματος, και κατά πάντα ηγωνίζετο, και τον εαυτόν του εγύμναζε προς τελείαν άσκησιν». Και όταν έγινε μοναχός, «εις τους πόνους της μοναδικής ζωής  εχώρησε προθυμότατα». Την καλογερική του την πήρε στα σοβαρά. Τη θεώρησε σαν χάρισμα του Θεού. «Εκάθησα  εις το Άγιον Όρος δεκαεπτά χρόνους, και έκλαιον δια τας αμαρτίας μου», έλεγε ο ίδιος εις τα κηρύγματά του. «Σιμά εις τα άπειρα χαρίσματα όπου μου εχάρισεν ο Κύριος μου, με ηξίωσε και έμαθα ολίγα γράμματα Ελληνικά, έγινα και καλόγηρος».

          Πράγματι! Στην ιεραποστολή έφθασε αφού δοκιμάστηκε στο χωνευτήριο της καθάρσεως. Για να γίνει το μήλο κόκκινο προηγήθηκε το στάδιο της ωριμάνσεως.

          π. Γ.