ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ- ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ Ευαγγέλιο: Ιω. 1, 44-52

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: Η ΕΥΡΥΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

          Εν ολίγοις

          Την πρώτη Κυριακή των Νηστειών της Μ. Σαρακοστής η Εκκλησία μας γιορτάζει τον «θρίαμβο της ορθοδοξίας της». Μνημονεύονται οι αγώνες των αγίων Οικουμενικών Συνόδων  που μας χειραγωγούν στα βιώματα των αγίων Πατέρων, τα οποία διατυπώθηκαν σε δόγματα και  κανόνες που στήριξαν την Εκκλησία.

          Στο ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας ο ιερός ευαγγελιστής κάνει λόγο για το βίωμα της προσωπικής συνάντησης κάθε ανθρώπου με τον Ιησού Χριστό.    

Την αρχική επιφυλακτικότητα και δυσπιστία του Ναθαναήλ διαδέχεται η πεποίθηση, ότι Αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Η πίστη, ότι ο Χριστός δεν είναι  απλά ένας ελκυστικός ραββί ή δάσκαλος της ηθικής, αλλά ο Σωτήρας του κόσμου και δεν αποτελεί προϊόν συλλογιστικής διεργασίας, αλλά καρπός προσωπικού βιώματος. Κι’ ένα τέτοιο βίωμα δεν συνδέεται τόσο με την γνώση όσο με την πίστη.

Η παρουσία της πίστεως στη σχέση Θεού και ανθρώπου οφείλεται, κατά τον καθηγητή Γ. Μαντζαρίδη, στην φαινομενική απουσία του Θεού από τον κόσμο. Με την πίστη ο άνθρωπος ξεπερνά την πρόσκαιρη αμεσότητα και προχωρεί στην αιώνια πραγματικότητα. Ζει την φαινομενική απουσία του Θεού από τον κόσμο ως ιδιαίτερο τρόπο παρουσίας του.

Η πίστη στον Θεό αποτελεί υπαρξιακή αναγκαιότητα του ανθρώπου. Αυτή τον φρονηματίζει και τον συγκρατεί μέσα στα όριά του. Η απουσία της είναι παραφροσύνη και αυτοαναίρεση του ανθρώπου. Ο Θεός δεν επιβάλλει τη αναγνώριση της παρουσίας Του. Η αποδοχή ή απόρριψη της επαφίεται στην ανθρώπινη προαίρεση και εκδηλώνεται ως πράξη του ανθρώπου. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο «κατ’ εικόνα Θεού» βρίσκει τον αληθινό εαυτό του στον προσωπικό Θεό, που φανερώθηκε εν Χριστώ και ολοκληρώθηκε με την κοινωνία και ένωση μαζί Του.

Η Ορθοδοξία, η ορθόδοξη πίστη είναι «η νίκη  η νικήσασα τον κόσμο». Είναι η ζωή του Λόγου, ο Οποίος «σαρξ εγένετο» και «εθεασάμεθα την δόξαν αυτού». Και αυτή ακριβώς η «θέα» του Θεού αποτελεί την ουσία της Ορθοδοξίας, γιατί μόνο αυτή «κατέχει» τον Ιησού Χριστό. Μόνον αυτή «διδάσκει» τη ζωή του Ιησού Χριστού στα όρια της ευαγγελικής αλήθειας, μέσα από το μυστήριο της Ευχαριστίας.

Η ορθόδοξη πίστη είναι η αιώνια αλήθεια για τον Θεό και τον άνθρωπο, η δε λατρεία οδηγεί  στον αγιασμό μας. Μας σώζει με την διδαχή και διδάσκει με την ελευθέρια της. Το μεγαλείο της, η δόξα της, η αλήθεια της είναι «το περιπατείν εν αληθεία». Είναι ο τρόπος της δια μέσον της ακούσιας φανέρωσής της.

Η Ορθοδοξία είναι « η ελευθερία της δόξης των τέκνων του Θεού». Συγκεφαλαιώνει παρελθόντα, παρόντα και μέλλοντα. Φωτίζει και αξιολογεί το παρελθόν, διαγράφοντας με το άγιο Βάπτισμα και τη μετάνοια την αμαρτία, την πτώση και τον θάνατον.

Η Ορθοδοξία είναι «ευρυχωρία της πίστεως». Έκφραση της είναι η οικουμενικότητα της αλήθειας της, όπως διατυπώθηκε στις Οικουμενικές Συνόδους και οριοθετεί την αλήθεια στο πρόσωπο της εν Χριστώ αποκαλύψεως της στον κόσμο. Είναι ευαγγέλιο, αλλά και δόγμα. Αυτά τα δύο αποτελούν και εκφράζουν το πλήρωμα της νέας  ζωής που έφερε στον κόσμο.

Η Ορθοδοξία είναι χώρος χάριτος. Η χάρη του Θεού που τα «ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα συμπληρώνει». Γι’ αυτό και η απάντηση του Κυρίου στην προσευχή του Παύλου τονίζει αυτή την διάσταση της ορθοδοξίας: «αρκεί σοι η χάρις μου». Δηλ. η ορθοδοξία είναι « η χάρη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος μετά πάντων ημών».

Η Ορθοδοξία είναι Αλήθεια που δεν εξαντλείται στη διατύπωσή της, γιατί κάθε διατύπωση και ορισμός έχουν την τάση να την περιορίζουν και βάζουν ένα σύνορο στην Αλήθεια. Έσχατη αλήθεια που δεν αναιρείται με τον θάνατο. Είναι όμως και η Ανάσταση. Η Ανάσταση των ανθρώπων δια του Θεανθρώπου, γι’ αυτό και «πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής».

          Πρόκειται για μια Ορθοδοξία που αγκαλιάζει ουρανό και γη, τη ζωή και τον θάνατο, την αμαρτία και τη λύτρωση. Όλα αυτά τα κάνει «κενά», καινούργια, τους δίνει ζωή, αυτή που βγαίνει από τον τάφο του Αναστάντος Κυρίου Ιησού.

          Η Ορθοδοξία είναι χώρος άσκησης και μαθητείας και προσεγγίζεται βιωματικά μόνο με την ταπείνωση. Ο εγωισμός οδηγεί στην αίρεση, στην διαίρεση της σώζουσας αλήθειας. Η άσκηση μέσα στην Εκκλησία είναι χώρος μαθητείας παρά τους πόδας του Ιησού για την απόκτηση της αληθινής ζωής.

          Ο Ορθοδοξία είναι η αγιωτάτη Εκκλησία του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο και σ’ αυτό τον φωτισμό δεν υπάρχει μέτρο. Μέσα στην Εκκλησία ζούμε την Ορθοδοξία και κερδίζουμε το μυστήριο της σωτηρίας μας. Εκεί βρίσκεται η πίστη των Αποστόλων, των Πατέρων των ορθοδόξων. Και η πίστη αυτή στηρίζει ολόκληρη την οικουμένη. Είναι το καύχημα, το σέμνωμα του κύρους της Εκκλησίας μας.

          Ως χριστιανοί ορθόδοξοι ας χαιρόμαστε την ορθοδοξία μας, την αγία Ορθόδοξη Εκκλησία και ο καθένας μας δι’ αυτής να καταθέτει την «μαρτυρία Ιησού Χριστού» στο εκάστοτε παρόν.

Καλή Σαρακοστή

π. γ. στ.