Αν ρίξουμε μια ματιά
στο γνωστό απολυτίκιο της εορτής των Χριστουγέννων, «Η Γέννησή σου, Χριστέ ο
Θεός ημών…..», θα παρατηρήσουμε ότι δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε
γνωστά πρόσωπα ή πράγματα της Θείας Γέννησης (σπήλαιο, φάτνη, ποιμένες,
αγγέλους, ούτε καν σ΄ αυτή την ίδια την Παρθένο). Αναφέρονται μόνο οι
Μάγοι, αλλά κι αυτοί όχι με το μονολεκτικό αυτό όνομα, αλλά περιφραστικά ως «οι
τοις άστροις λατρεύοντες».
Αντίθετα, όλο το απολυτίκιο «γυρνάει» γύρω από ουράνια
σώματα και φαινόμενα –«άστροις», «αστέρος», «ανέτειλε», «ανατολή»-, ενώ και ο
Χριστός αναφέρεται ως Ήλιος (τον « Ήλιον της δικαιοσύνης». Εντυπωσιακό ασφαλώς
το γεγονός, αλλά έχει την εξήγησή του.
Η καθιέρωση της εορτής των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου
έγινε για να διαστείλει η Εκκλησία τον δικό της Ήλιο, από ένα σωρό άλλους
«ήλιους» που κυκλοφορούσαν στη θρησκευτική «αγορά» και προσπάθησαν μέσω του
Γνωστικισμού (ενός κράματος μιας ανάμειξης, ενός «αχταρμά» θρησκευτικών και
φιλοσοφικών αντιλήψεων» να πουν, ούτε
λόγο ούτε πολύ, ότι ο Χριστός είναι ένας «ήλιος» ανάμεσα στους άλλους τους
οποίους, τους πολλούς, εκείνους που φέρουν ημερομηνία λήξεως…. «έμμεσα, έχουμε
στο απολυτίκιο και αναφορά στον Γνωστικισμό με τις φράσεις «το φως το της
γνώσεως». (γνώσεως γνήσιας, κάθετα διαφορετικής από τη «γνώση» που επεδίωκε ή
κόμιζε η Γνωστικισμός) και «σε γινώσκειν εξ ύψους ανατολήν». Αξίζει να
σημειωθεί στη συνάφεια αυτή, ότι η καθιέρωση της Γέννησης του Χριστού την 25ην
Δεκεμβρίου οδήγησε ανάλογα και στην καθιέρωση της εορτής του Ευαγγελισμού στις
25 Μαρτίου (δηλαδή 9 ακριβώς μήνες πριν, όσο διαρκεί η κυοφορία της γυναίκας.
Όσο για τη φράση «Ήλιος της δικαιοσύνης» αυτή έρχεται από
την Π. Δ. και συγκεκριμένα από τον προφήτη Μαλαχία: «Και ανατελεί υμίν τοις
φοβουμένοις ήλιος δικαιοσύνης», δηλαδή «θα ανατείλει για σας που
ευλαβείσθε/τιμάτε με θείο φόβο το όνομά μου ήλιος δικαιοσύνης», και,
διατρέχοντας την υμνογραφία της
Εκκλησίας, φτάνει στη σύγχρονη εποχή με τη γνωστή φράση του Οδυσσέα Ελύτη «της
δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», η οποία μέσω της βραβεύσεως του Ελύτη με Νόμπελ,
παράλληλα με τη μελοποίησή της έγινε παγκόσμια γνωστή στις μέρες μας.
Ανδρέας Μοράτος, «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» τ. 1115
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου