.jpg)
Ποια είναι τα συστατικά
μέρη της φύσεως του ανθρώπου;
Είναι δύο, το σώμα και η ψυχή. Το πρώτο είναι υλικό,
πλάστηκε από το χώμα τη γης, και είναι από τη φύση του φθαρτό (δε θα πέθαινε βέβαια αν ο πρώτος άνθρωπος δεν
έπεφτε στην αμαρτία). Το δεύτερο, η ψυχή, δεν προέρχεται εξ απορροής από την
ουσία του Θεού (δεν είναι δηλαδή κομμάτι της), αλλά ουσία άυλη και νοερά,
αθάνατη και άφθαρτη, που πλάστηκε «εξ ουκ όντων» (από το μηδέν), και δόθηκε σαν
εμφύσημα θείο στο σώμα για να το κινεί και να το ζωογονεί. Αυτή είναι η
αντίληψη στην ορθόδοξη ανθρωπολογία.
Παράλληλα όμως με αυτή υπάρχει και μία άλλη θεωρία κατά την
οποία η φύση του ανθρώπου έχει τρία συστατικά μέρη, το σώμα, το πνεύμα και την
ψυχή. Είναι η τριχοτομική θεωρία που εμπνέεται από τα διδάγματα της Πλατωνικής
φιλοσοφίας. Σ’ αυτή στηρίχθηκε ο Απολλινάριος, επίσκοπος Λαοδικείας της Συρίας,
για να διατυπώσει τα ειδικά διδάγματά του στο πεδίο της Χριστολογίας, καθώς και
άλλοι αρχαίοι Πατέρες της Εκκλησίας. Στην Αγία Γραφή υπάρχουν πολλά χωρία που
εκ πρώτης όψεως στηρίζουν τη θεωρία
αυτή: «Ζων γαρ ο λόγος του Θεού και ενεργής και τομώτερος υπέρ πάσαν δίστομον
μάχαιραν διικνούμενος άχρι μερισμού ψυχής και πνεύματος». «Αυτός δε ο Θεός της ειρήνης αγιάσαι υμάς
ολοτελείς, και ολοκληρον υμών το πνεύμα και η ψυχή και το σώμα αμέμπτως εν τη
παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού τηρηθείη». Τα χωρία αυτά όμως και άλλα
παρόμοια διδάσκουν πράγματι την τριχοτομική θεωρία;
Αν μελετηθούν προσεκτικά, νομίζουμε όχι. Η διάκριση που
γίνεται μεταξύ πνεύματος και ψυχής είναι μάλλον φαινομενική, παρά πραγματική.
Δεν σημαίνει ότι αυτά τα δύο είναι ίδια και αυτοτελή συστατικά μέρη στην
πνευματική ουσία του ανθρώπου αλλά είναι δύο όψεις ενός και του αυτού
πράγματος, της ψυχής, ανάλογα με τη στροφή της είτε στο Θεό και τα θεία
πράγματα (πνεύμα), είτε στα υλικά και τα χαμαίμηλα (ζωική ψυχή).
Έτσι η Γραφή τον άνθρωπο που είναι αφοσιωμένος στο Θεό τον
αποκαλεί πνευματικό, τον δε αποκομμένο από το Θεό και προσηλωμένο στα υλικά πράγματα της γης
τον χαρακτηρίζει σαρκικό ή ψυχικό.
Ο ΚΑΤΗΧΗΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου