Ιερά μνήμη Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

           Η Β΄ Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στην μνήμη του Αγίου Γρηγορίου  του Παλαμά. Η Εκκλησία ετίμησε μ’ αυτό τον τρόπο ένα μεγάλο και περιφανή ιεράρχη, που ολόκληρη τη ζωή του αγωνίστηκε για την αλήθεια και την αγάπη, για τη διατήρηση της γνήσιας και ανόθευτης πίστεως κα την πνευματική ανάταση των πιστών.

            Σε μία εποχή κοινωνιών ανακατατάξεων, όπως ήταν ο 14ος αιώνας, φρόντισε για την ισόρροπη ανάπτυξη του ανθρώπου, έτσι που να μη παρασυρθούν από μία μονόπλευρη προσκόλληση στην ύλη. Αξιολόγησε όσο λίγοι θετικά την επίγεια ζωή του ανθρώπου, αλλά ποτέ δεν έχασε από τα μάτια του το όραμα της άνω Ιερουσαλήμ, του νέου κόσμου του Θεού.

            Αγωνίστηκε σ’ όλη του τη ζωή για την μεταμόρφωση του ανθρώπου σε πραγματική εικόνα  του Θεού, θυμίζοντας τον προορισμό του πάνω στη γη. Στάθηκε δίπλα σ’ όσους επέφεραν, αλλά και σ’ όσους κινδύνευαν να πνιγούν μέσα στις επίγειες απολαύσεις, τη φιλοδοξία και τα γήινα αγαθά. Και μας άφησε ιερή παρακαταθήκη, όχι μόνο το παράδειγμά του, αλλά και το έργο του, όπου μιλά για τη θέωση του ανθρώπου.

            Πολλοί βέβαια ακούγοντας για τη θέωση, ίσως νομίσουν πως πρόκειται για κάτι που δεν έχει σχέση με την καθημερινή ζωή. Μία τέτοια όμως άποψη είναι πέρα για πέρα λανθασμένη. Η θέωση είναι μία καθημερινή άσκηση που δεν έχει στόχο μόνο τον ουρανό, αλλά μεταβάλλει και την καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Γιατί είναι μία αποδέσμευση από την ποικιλώνυμη δουλεία που τυραννεί τον άνθρωπο. Είναι πρώτα-πρώτα αποταγή, απελευθέρωση από τα μάταια και απατηλά που εμποδίζουν τον άνθρωπο να γίνει αληθινά ελεύθερος. Και ανάμεσα σ’ αυτά τα πιο ισχυρά δεσμά, το πιο φοβερό είναι ο πλούτος, μια άποψη που διατυπώνει πολύ ρεαλιστικά στην επιστολή του προς την μοναχή Οσία Ξένη, που κάνει λόγο για την ασκητική ζωή, για την κατ’ εξοχήν χριστιανική ζωή. 

            Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς με τη θεολογική παρουσία του και τα περισπούδαστα συγγράμματά του σημάδεψε την εποχή του και αναδείχθηκε υπέρμαχος της ησυχαστικής παράδοσης, ησυχαστής και ο ίδιος. Συνόψισε την προγενέστερη θεολογία των πατέρων και την παρουσίασε σε νέα έκδοση έτσι που ν’ ανταποκρίνεται στις πνευματικές ανάγκες των πιστών κάθε εποχής. Η παλαμική θεολογία αποτελεί  σταθμό και πολύτιμο κεφάλαιο στην ιστορία της Σωτηριολογίας.

            Το άκτιστο φως που είναι σημάδι της θέωσης  και της αγιότητας ας φωτίζει και το δικό μας σκοτάδι δι’  ευχών του Αγίου Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, του Παλαμά.

π. γ. στ.