Το χάρισμα της μετάνοιας

            Η περίοδος του Τριωδίου είναι ο προθάλαμος που οδηγεί στην πνευματικότερη περίοδο της εκκλησιαστικής ζωής, τη Μ. Σαρακοστή. Αποτελεί την κλίμακα που μας εισάγει σταδιακά στον τρόπο και το μέσο μιας γνήσιας και ουσιαστικής προσέγγισης με το Θεό. Η δεύτερη βαθμίδα αυτής της κλίμακας είναι ίσως η πιο σημαντική. Έχει άμεση σχέση με τη μετάνοια, γι’ αυτό είναι και το πιο δύσκολο.

            Η μετάνοια είναι μία δωρεά του Θεού και μία δυνατότητα ν’ αποκαταστήσει ο άνθρωπος τη σχέση του με το Θεό. Είναι ένα θεϊκό χάρισμα που ασκείται  μέσα στα όρια αυτής της ζωής για να μπορέσει ο άνθρωπος να συναισθανθεί τα λάθη του και τις πτώσεις του, πράγματα που μας απομονώνουν από το Θεό, χρησιμοποιώντας τα μέσα που του προτείνει η Εκκλησία για να επιστρέψει στον οίκο του Θεού πατρός.

            Προϋπόθεση της αληθινής μετάνοιας είναι η αυτογνωσία. Δεν πρόκειται για κάτι εύκολο. Απαιτεί ηρωισμό και αποφασιστικότητα για να επιχειρήσει κανείς τη μεγάλη  επιστροφή και ν’ αναμετρηθεί με το «εγώ» του. Όσο κι αν ακούγεται εφικτό, είναι αλήθεια, ότι απαιτεί κόπο, ταπείνωση, συντριβή καρδιάς, στοιχεία που δεν αρμόζουν στον τρόπο ζωής που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται  από πάσης φύσεως επιτυχίες  και κατακτήσεις, σε μία εποχή που ο Θεός έχει υποκατασταθεί από σύγχρονα και γοητευτικά είδωλα και την άμετρη αλαζονεία, η  διαρκής  αυτοκριτική φαίνεται ως κάτι το ανέφικτο.

            Υπάρχει όμως και η αγαθή μερίδα με την καλή προαίρεση, που πιστεύει ότι τα πάντα δεν εξαντλούνται εδώ, αλλά ότι υπάρχει το αιώνιο μέλλον, η Βασιλεία του Θεού, που για την κατάκτησή της πρέπει να εργασθεί  στον παρόντα χρόνο. Αυτοί λοιπόν στέκονται υπεύθυνα και σοβαρά απέναντι στον εαυτό τους και στο Θεό, κάνοντας ό, τι μπορούν για να οικειοποιηθούν τη χάρη Του. Κάνουν αγώνα για να ξεπεράσουν το πνεύμα της εποχής, να κάμψουν τον εγωκεντρισμό τους και να νοιώσουν, ότι το κλειδί για το άνοιγμα στη  αιωνιότητα είναι μόνο η μετάνοια, η προσωπική αυτογνωσία και η ουσιαστική γνώση της ύπαρξης του Θεού.

            Ο τρόπος της μετανοημένης ζωής συνίσταται στη δημιουργία ενός προσωπικού ήθους και ανανεωμένου φρονήματος και τη χάραξη μιας νέας δυναμικής πορείας που πρέπει να μας συνοδεύει μέχρι την έξοδό μας εκ του κόσμου τούτου.

«Μετάνοια είναι η δυναμική μετάβαση από την παρά φύση κατάσταση των παθών και της αμαρτίας στην περιοχή της αρετής και του κατά φύση, είναι η τέλεια αποστροφή για την αμαρτία και η πορεία επιστροφής στο Θεό».

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο λοιπόν η μετάνοια δεν είναι μέγεθος στατικό και μεμονωμένο, αλλά προπαντός άνοιγμα προς την ευαγγελική ζωή, απαρχή, κέντρο και τέλος της καινής εν Χριστώ ζωής και της πλούσιας καρποφορίας του Αγίου Πνεύματος.

π. γ. στ.