ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Αγ. Ιωάννου της Κλίμακος) Ευαγγέλιο: Μρκ. 9, 17-31

ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ, ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ

          Σήμερα, Κυριακή Δ΄ των Νηστειών, η Εκκλησία μας γιορτάζει μια μεγάλη ασκητική προσωπικότητα, τη μνήμη του οσίου πατρός Ιωάννου της Κλίμακος. Η μορφή του οσίου Ιωάννου φέρνει στη σκέψη μας την λαμπρή ιστορία του Σιναϊτικής παράδοσης.

          Είναι αλήθεια ότι η ορθόδοξη πνευματικότητα βρήκε την τέλεια έκφρασή της στη μοναχική άσκηση. Η ορθόδοξη Ανατολή έχει να επιδείξει πολλά μοναστικά κέντρα που έγιναν πόλοι έλξεως για πνευματικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις, γι’ αυτό και αναγνωρίζονται ως τα πιο λαμπρά κέντρα της ορθοδοξίας.

          Η Μονή Σινά εκεί στην έρημο της Αραβίας, σ’ ένα χώρο που σπανίζει το πράσινο και τα άφθονα νερά, έχει μια ξεχωριστή πνευματική γοητεία, μια ομορφιά μέσα σ’ εκείνο το θερμό και σκληρό τοπίο με τις κοφτερούς γρανίτες και τον υπερκόσμιo χαρακτήρα.

          Εκεί ο προφήτης και θεόπτης Μωυσής έλαβε τον Δεκάλογο και πολύ αργότερα ο Ιουστινιανός, τον Στ΄ αιώνα, έκτισε την παλαίφατη Ι. Μονή του Σιναίου Όρους. Από τότε μέχρι σήμερα αμέτρητες ψυχές βρήκαν τον Χριστό, ασκήθηκαν στη σκληρότητα της ερημικής ζωής και λυτρώθηκαν από τα πάθη και την ματαιότητα του κόσμου τούτου. Μας άφησαν μια μεγάλη και σπουδαία πνευματική κληρονομία, ένα φωτεινό παράδειγμα, για να εισέλθουμε κι εμείς στο δρόμο προς τη βασιλεία του Θεού. Και ο μόλις προ ολίγου ανακηρυχθείς ως άγιος της Εκκλησίας μας, ο όσιος Παϊσιος ο Αγιορείτης, εκεί κι αυτός ασκήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα φθάνοντας σε μεγάλα ύψη αγιότητας.

          Ο άγιος Ιωάννης τη Κλίμακος σε ηλικία 16 ετών πήρε την απόφαση ν’ ακολουθήσει και ν’ αφιερωθεί στην μοναχική ζωή. Έγινε δεκτός ως δόκιμος μοναχός, σύμφωνα με την τακτική της καλογερικής, στο κοινόβιο της Ι. Μονής. Μετά το θάνατο του πνευματικού του, και σε ηλικία 19 ετών ανεχώρησε για να ζήσει ως ερημίτης στον τόπο Θολά με αυστηρή ζωή για 40 ολόκληρα χρόνια.

        Όταν όμως από τους αδελφούς της Μονής εκλέχτηκε ως ηγούμενος υπακούει στη Μονή της μετανοίας του και γίνεται πνευματικός πατέρας σύνολης της Σιναϊτικής αδελφότητας.

         Μετά, αργότερα, αφήνει την ηγουμενία της Μονής και αποσύρεται πάλι στο χώρο της ιεράς ησυχίας και προσευχής μέχρι το τέλος της επίγειας ζωής του.

          Ο άγιος Ιωάννης αναδείχτηκε μια υπέροχη πνευματική φυσιογνωμία όπως φαίνεται από την ακτινοβολία της ζωής και το έργου του, το οποίο ονομάζεται «ΚΛΙΜΑΞ» και  συνοδεύει ως επώνυμο το όνομα του οσίου, ενώ το πραγματικό του είναι Ιωάννης ο Σχολαστικός.

          Το πνευματικότατο  αυτό βιβλίο αποτελείται από 33 κεφάλαια ή βαθμίδες και αντιστοιχούν στα 33 χρόνια της σιωπηλής ζωής  του Χριστού. Πρόκειται για μια σκάλα που ανεβάζει από τα γήινα προς τα ουράνια και τέλος φανερώνει τον ίδιο το Θεό. Το περιεχόμενο της «Κλίμακος» είναι καθημερινό εντρύφημα των  μοναχών όλων των εποχών. Μερικά από τα θέματά της μπορεί να γίνουν αφορμή για να επιχειρήσει κανείς μια γνωριμία με την «Κλίμακα» όπως: Μετάνοια, μνήμη θανάτου, χαροποιόν πένθος, αοργησία, πραότητα, μνησικακία, ακτημοσύνη, προσευχή, διάκριση, λογισμοί, απάθεια, ελπίδα, αγάπη κ. α. Προσκαλεί για έναν πνευματικό λειμώνα που μπορεί κανείς να χορτάσει την πείνα και τη δίψα του για κάτι καλύτερο και ομορφότερο στη ζωή του.

          Η αυθεντική πνευματική του ακτινοβολία τον καθιστά έναν από τους πιο δυνατούς ασκητικούς συγγραφείς. Και τούτο γιατί ο λόγος του είναι ακέραιος και γνήσιος, επειδή εκπορεύεται από το βίωμα της ασκητικής του βιωτής. Οι πολλές μεταφράσεις των έργων του φανερώνουν την μέγιστη δημοτικότητά του. Το αναγνωστικό του κοινό είναι πολυάριθμο. Ιδιαίτερη θέση κατέχει στην ασκητική παράδοση της ορθόδοξης πνευματικότητας και αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους μεταγενεστέρους συγγραφείς του είδους του. Στις Ι. Μονές αποτελεί προσφιλές ανάγνωσμα για πνευματική οικοδομή και μύηση στο μοναστικό πνεύμα. Επειδή στις Ι. Μονές συνηθίζεται να διαβάζεται η «Κλίμαξ» την περίοδο της Μ. Σαρακοστής, η Εκκλησία όρισε η Δ΄ Κυριακή των Νηστειών να αφιερωθεί στον όσιο Ιωάννη της «Κλίμακος».

          Εκτός όμως από τους μοναχούς η «Κλίμακα» διαβάζεται και από τους κοσμικούς χριστιανούς, γιατί ακόμη κι ένας απλός πιστός θα μπορούσε να ωφεληθεί από το πνευματικό ορυχείο της «Κλίμακος». Αυτό φαίνεται εξ άλλου και από τις νέες εκδόσεις με μετάφραση στη νέα ελληνική γλώσσα, για να μπορούν οι σημερινοί πιστοί να γευτούν  τους καρπούς αυτού του πνευματικού θησαυρού.

π. γ. στ.