Θεοτόκος και ενανθρώπηση

          Η Π. Δ. στο σύνολό της περιστρέφεται ουσιαστικά γύρω από το γενεαλογικό δένδρο της Θεοτόκου. Η εκλογή της Θεοτόκου είναι το τέρμα μιας μακράς σειράς εκλογών και υιοθεσιών που πραγματοποιείται με την ελεύθερη συγκατάβαση των δικαίων της Π. Δ.

          Ο ρόλος που διαδραμάτισε η Παναγία στην ενανθρώπηση του Χριστού έχει καίριες ανθρωπολογικές συνέπειες στην οικονομία της σωτηρίας. Η προσωπικότητα και ο ρόλος της είναι αχώριστος από το σωτηριώδες έργο του υιού της. Η συγκατάθεσή της στην ενανθρώπηση του υιού υπήρξε η σύμπτωση της ανθρώπινης με τη θεία θέληση ως γεγονός αλληλοπεριχώρησης μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Ο Θεός Λόγος έζησε ως άνθρωπος ως μέρος του σώματός της.

          Η Παναγία, μόνη μέσα στη δημιουργία, κατόρθωσε το σκοπό για τον οποίο υπάρχει η κτίση: να φθάσει στην πληρέστερη εγγύτητα με το Θεό, να χωρέσει τον αχώρητο. Ολόκληρη η δημιουργία δια της Θεοτόκου έχει πλέον πρόσβαση στο γεγονός του Ιησού Χριστού.

          Το μυστήριο της ενανθρώπησης ως ένωση κτιστού και ακτίστου στην υπόσταση του Λόγου συνίσταται από την ενέργεια και χάρη του Αγίου Πνεύματος στην Παρθένο Μαρία. Θείος και ανθρώπινος παράγοντας συμβάλλουν με τον ιδιαίτερο τρόπο τους στην πραγματοποίησή του, ώστε η  αλήθεια της ενανθρώπησης εξαρτάται από την εν Χριστώ πληρότητα και της θεότητας και της ανθρωπότητας. Η πρωτοβουλία βέβαια της ενανθρώπησης ανήκει στην ευδοκία του  Θεού.

          Και η ευδοκία του Θεού και πρωτοβουλία αναζήτησε ως αναγκαίο όρο την ελεύθερη ανταπόκριση του ανθρώπου. Η ελεύθερη αυτή διαδικασία εκπληρώνεται στο πρόσωπο της Θεοτόκου και σημαδεύει το γεγονός της θ. ενσάρκωσης, αναδεικνύοντας τον ενανθρωπήσαντα ελεύθερη προσωπική ύπαρξη που προέρχεται από την ελεύθερη συγκατάθεση της ανθρωπότητος. Η αρχή αυτή της συνεργίας Θεού και ανθρώπου εκπληρώνεται και για κάθε άνθρωπο  ξεχωριστά στο μυστήριο της ενσωμάτωσής του στο σώμα του Χριστού. Η μυστηριακή χάρη συνεργεί με την ελεύθερη συγκατάθεση του πιστού στο έργο της σωτηρίας.

Πηγή: Σταύρος Γιαγκάζογλου, Δρ. Θεολογίας